Mikrofirmy zatrudniają na potęgę?

Przeczytaj także: Mikrofirmy zatrudniają już 3,3 mln osób

Na koniec II kwartału 2016 roku było nieco ponad 2,4 mln płatników składek zdrowotnych – wynika z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Z tej grupy ponad 2,107 mln to płatnicy będący osobami fizycznymi, czyli – praktycznie w 100 proc. – indywidualni przedsiębiorcy. Tu warto dodać, że ponieważ składkę zdrowotną płaci się od każdego biznesu, więc tak naprawdę mamy w Polsce obecnie ponad 2, 107 tys. aktywnych jednoosobowych firm.

Wyraźny wzrost w II kwartale

W II kwartale 2016 r. ZUS odnotował wyraźny wzrost liczby jednoosobowych firm. Na koniec I kwartału było ich bowiem 2,07 mln. W trzy miesiące przybyło więc ponad 35 tys. przedsiębiorców indywidualnych.

Tu warto zwrócić uwagę, że II kwartał od dawna jest najlepszy pod względem przyrostu liczby przedsiębiorców, opłacających składkę zdrowotną. Na przykład w II kwartale 2015 r. ten przyrost wyniósł ponad 37 tys., a w analogicznym okresie dwa lata temu – aż 40 tys. Jednakże w tamtych okresach widoczny był duży optymizm wśród właścicieli jednoosobowych firm, tymczasem od początku tego roku można zauważyć wyraźne ochłodzenie nastrojów. Dane o II kwartale mogą oznaczać, że sytuacja wśród prowadzących jednoosobowe firmy zaczęła się poprawiać.

80 tys. nowych miejsc pracy

Skutkiem wzrostu liczby jednoosobowych działalności jest także zwiększone zatrudnienie w tych przedsiębiorstwach. Na koniec I kwartału 2016 r. pracowało w nich ok. 3,29 mln osób, a po trzech miesiącach już 3,37 mln. A więc mamy do czynienia ze wzrostem o 80 tys. osób.

Choć 80 tysięcy to sporo, to jednak w II kwartale 2015 r. liczba pracujących w jednoosobowych przedsiębiorstwach rosła szybciej. Wtedy bowiem przybyło w nich aż 150 tys. pracujących.

Fakt, że w ubiegłym roku mali przedsiębiorcy zatrudniali chętniej niż obecnie, może wynikać z widocznego w innych danych ochłodzenia nastrojów. Można uznać, że – inaczej niż rok wcześniej – prowadzący małe firmy nie chcieli ryzykować zatrudniania nowych osób.

Ale równie dobrze spadek liczby nowo zatrudnionych może brać się z faktu, że rynek pracy jest coraz trudniejszy. Z jednej strony rekordowo niskie bezrobocie, z drugiej – program 500+, z którego powodu część pracowników rezygnuje z pracy – to wszystko mogło sprawić, że przedsiębiorcom indywidualnym nie udało się zatrudnić tyle osób, ile by chcieli.

Indywidualni nie muszą być mali

Kiedy myślimy o firmach będących jednoosobową działalnością gospodarczą, widzimy albo samozatrudnionych, albo maleńkie przedsiębiorstwo, zatrudniające 2-3 osoby. I rzeczywiście, większość jednoosobowych działalności to rzeczywiście jednoosobowe firmy. Wg GUS, ponad 530 tys. płatników składek płaci je wyłącznie ze siebie. Czyli – nie zatrudniają nikogo. Bardzo dużo – blisko 197 tys. – indywidualnych przedsiębiorców zatrudnia od 1 do 9 pracowników.

Ale reszta to już firmy spełniające definicję małych przedsiębiorstw (czyli zatrudniają od 10 do 50 osób) albo średnich (do 250 zatrudnionych). Są nawet reprezentanci dużych przedsiębiorstw – o więcej niż 250 pracowników – w liczbie 146.

W liczbie siła

Warto pamiętać, że indywidualni przedsiębiorcy wytwarzają około 1/3 polskiego PKB. Szacunkowa liczba osób pracujących w jednoosobowych działalnościach, wynosząca 3,37 mln osób, to 38 proc. wszystkich pracujących w gospodarce. Każda wzrost zatrudnienia w małych firmach ma duży wpływ na cały rynek pracy, a każdy spadek liczby pracujących w mikrofirmach skutkuje wyraźnym wzrostem bezrobocia.

Od początku 2013 r. liczba bezrobotnych spadła o ponad 930 tys. W tym czasie przedsiębiorcy indywidualni stworzyli ponad 400 tys. nowych miejsc pracy. To oznacza, że tak mocne ograniczenie liczby osób bez pracy to w 43% zasługa jednoosobowych firm. Gdyby mali przedsiębiorcy mieli lepsze warunki do działania, ten wynik byłby jeszcze lepszy.

Marek Siudaj,