Europa: wydarzenia tygodnia 38/2016

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 37/2016

• Umowy handlowe UE (tak z USA - TTIP jak i z Kanadą – CETA spotykają się z narastającym sprzeciwem społecznym w krajach członkowskich, a szczególnie w Europie Środkowej. W tej sytuacji odbywało się dwudniowe nieformalne spotkanie ministrów UE ds. handlu. Jego celem jest ustalenie reguł tymczasowego stosowania wynegocjowanej CETA i dalszych losów negocjowanego od 2013 roku TTIP. Negocjacje z Kanada zostały zakończone i CETA (Comprehensive Economic and Trade Agreement). Umowa przewiduje zniesienie niemal wszystkich ceł i barier pozataryfowych oraz liberalizację handlu usługami między Unią Europejską a Kanadą. KE proponuje formalnie podpisanie umowy przez unijne kraje a następnie przez PE. Wówczas umowa tymczasowo wejdzie w życie. Ostateczna decyzja wymaga zakończenia proces ratyfikacji we wszystkich państwach UE potrwa 2-3 lata. Eksperci zwracają uwagę na to, że yak TTIP jak i CETA nie zawierają demokratycznych mechanizmów kontrolnych.
• Wicekanclerz Niemiec Sigmar Gabriel kolejny już raz opowiedział się za stopniowym znoszeniem sankcji wobec Rosji. Proponuje tempo tych zmian związać z postępami w realizacji porozumień z Mińska ws. Ukrainy. Mimo tych ograniczeń stosunki gospodarcze niemiecko-rosyjskie nadal się rozwijają. W Rosji działa ok. 5,6 tys. , a rządy negocjują kilka dużych wspólnych projektów, w tym projekt gazociągu Nord Stream 2 i projekt szybkiego połączenia kolejowego Moskwa-Kazań.
• Według Paryża deficyt Francji zostanie w 2017 roku zredukowany poniżej 3 proc. PKB . Równocześnie poinformowano, że w II kw. francuski PKB spadł o 0,1 proc. kw/kw (warto dodać, że w I kw. PKB wzrósł o 0,7 proc. kw/kw.)
• Przygotowywany przez Markit Economics Indeks PMI composite w strefie euro wyniósł we wrześniu 52,6 pkt. (wobec 52,9 pkt. W sierpniu). Indeks PMI, określający koniunkturę w sektorze usług strefy euro wyniósł we wrześniu 52,1 pkt. (wobec 52,8 pkt. W sierpniu). Indeks PMI, określający koniunkturę w sektorze przemysłowym strefy euro wyniósł we wrześniu 52,6 pkt. (wobec 51,7 pkt. W sierpniu).
• Przygotowywany przez Markit Economics Indeks PMI określający koniunkturę w sektorze przemysłowym Niemiec wyniósł we wrześniu 54,3 pkt. (wobec 53,6 pkt. W sierpniu). Indeks PMI, określający koniunkturę w sektorze usług Niemiec wyniósł we wrześniu 50,6 pkt. (wobec 51,7 w sierpniu).
• Przygotowywany przez Markit Economics Indeks PMI, określający koniunkturę w sektorze usług Francji, wyniósł we wrześniu 54,1 pkt. (wobec 52,3 pkt. W sierpniu). Indeks PMI w sektorze przemysłowym Francji, wyniósł we wrześniu 49,5 pkt. (wobec 48,3 pkt. W sierpniu).
• Rząd polski rozpoczął oficjalny proces ratyfikacji przez nasz kraj globalnego porozumienia klimatycznego ONZ zawartego w Paryżu w 2015 r.
• Białoruś rozpoczęła z MFW negocjacje w sprawie kredytu w wysokości 3 mld USD. W tym celu eksperci funduszu badaja w Mińsku stan białoruskiej gospodarki.
• Zegarki to flagowy produkt szwajcarskiej gospodarki. W sierpniu ich eksport spadł o 8,8 procent, a ich wartość wyniosła 1,4 ok. 1,4 mld USD.
• Trybunał arbitrażowy Światowej Organizacji Handlu (WTO) zarzucił UE utrzymywanie w dalszym ciągu niezgodnego z regułami organizacji państwowych dotacji dla koncernu Airbus. Sprawa z powództwa amerykańskiego koncernu Boeing, z którym konkuruje europejski producent.
• Kłopotów niemieckiego Volkswagena ciąg dalszy. Inwestorzy koncernu żądają odszkodowań za spadek cen jego akcji po skandalu z pomiarami toksyczności spalin. Około 1400 inwestorów zgłosiło roszczenia o łącznej wartości 8,2 mld euro. Tzw. afera spalinowa rozszerza się. Prawdopodobnie także firma Audi korzystała z oprogramowania fałszującego dane o emisji szkodliwych substancji.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

Rośnie ryzyko makroekonomiczne związane z wartością złotego zarówno wobec euro, jak i dolara i franka szwajcarskiego. W ostatnim czasie zwiększyło się niebezpieczeństwo niedoborów w przyszłorocznym budżecie oraz obniżenia stóp procentowych przez NBP. Dlatego zdaniem Marka Wołosa z Domu Maklerskiego Athena Investments, do końca roku krajowa waluta może się osłabiać w stosunku do najważniejszych światowych walut.

– Na złotym mamy dużo czynników ryzyka – wskazuje w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Inwestor Marek Wołos, główny ekonomista Domu Maklerskiego Atena Investments. – Na skutek między innymi anulowania podatku od sprzedaży detalicznej, który miał przynieść około 1,5 mld zł, zagrożone są przyszłoroczne przychody budżetowe. Zwiększyć się może więc deficyt. Po drugie słabsze dane z realnej gospodarki, zwłaszcza rozczarowujący wzrost, mogą jednak skłaniać Radę Polityki Pieniężnej do obniżania stóp procentowych.

W ostatnich dniach notowania krajowej waluty wobec dolara, jak zauważa Marek Wołos, umocniły się głównie na skutek podjęcia na wrześniowym posiedzeniu przez komitet Rezerwy Federalnej decyzji o pozostawieniu stóp procentowych w Stanach Zjednoczonych na niezmienionym poziomie. W wyniku tego tylko w środę i czwartek wartość dolara wobec złotego spadła o około 1 proc.

– Ostatnio jednak sytuacja na krajowym rynku walutowym jest bardzo stabilna i nie występują jakieś dramatyczne zmiany – ocenia Marek Wołos. – Euro oscyluje wokół granicy 4,30 zł, natomiast dolar waha się w zakresie 3,80–3,85. Złoty jest w miarę mocny. Wrześniowa decyzja Fed tak naprawdę spozycjonuje, czyli wyznaczy silny trend na dolarze.

Ale na notowania złotego, jak prognozuje Marek Wołos, coraz większy wpływ mogą mieć czynniki ryzyka płynące z polskiej gospodarki. Negatywnie na jego wartość powinny oddziaływać przede wszystkim informacje płynące z Ministerstwa Finansów dotyczące przyszłorocznego budżetu państwa oraz związane z poziomem produktu krajowego brutto.

W wyniku zakwestionowania przez Komisję Europejską podatku od sprzedaży detalicznej, który zaczął obowiązywać 1 września bieżącego roku, do budżetu państwa nie wpłynie zapisanych już z tego tytułu około 1,6 mld zł. Minister finansów Paweł Szałamacha zapowiedział, że pobór daniny w obecnej formie zostanie zawieszony, resort ma jednak przedstawić projekt nowej ustawy naliczającej należność od handlu wielkopowierzchniowego według innej formuły oraz skorygować projekt przyszłorocznego budżetu. Podatek w nowej, zmienionej formie miałby obowiązywać od 1 stycznia 2017 r.

– Mamy więc związane z tym zagrożenie oraz ryzyko ewentualnej obniżki stóp procentowych, tym samym złoty zapewne nie umocni się w najbliższym czasie w jakiś istotny sposób – przewiduje Marek Wołos. – Myślę, że ryzyka przeważą raczej na niekorzyść krajowej waluty i może się ona w najbliższym czasie osłabiać. Spodziewam się też, że w ciągu miesiąca kurs euro powróci w okolice 4,40 zł.

Pogarszające się w dodatku dane z krajowej gospodarki, jak przekonuje główny ekonomista Domu Maklerskiego Athena Investments, mogą wreszcie skłonić Radę Polityki Pieniężnej do podniesienia stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego.

– Zwróćmy uwagę na to, że w ciągu mniej więcej ostatnich dwóch lat, kiedy rzeczywiście dostawaliśmy słabsze dane, wskaźniki gospodarcze spadały, mimo że RPP nie sugerowała wcześniej zmian, to jednak do nich dochodziło – przypomina Marek Wołos. – Teraz pojawia się taki moment, że stopy faktycznie mogą być obniżone. To nie jest jeszcze duże prawdopodobieństwo i scenariusz bazowy, ale takie ryzyko jest na horyzoncie.

W przypadku notowań franka szwajcarskiego wobec złotego, jak twierdzi Marek Wołos, ostatnie dane z tamtejszej gospodarki mogą wskazywać, że Szwajcarski Bank Centralny będzie dążył do osłabienia swojej waluty, aby wesprzeć w ten sposób konkurencyjność gospodarki oraz rodzimych eksporterów.

– Myślę, że najbezpieczniejszym scenariuszem w tym momencie jest oczekiwanie, że frank będzie stabilizował się w widełkach od 3,90 do 4 zł. – Marek Wołos. – Owszem, gdyby doszło do osłabienia złotego w stosunku do euro i dolara, wtedy franka możemy zobaczyć lekko ponad granicą 4 zł. Ale nie spodziewam się, przynajmniej w br., w ciągu dwóch miesięcy szokowego osłabienia złotego do tej waluty i silnego jej umocnienia.