Ferie zimowe 2017: Portugalia nie dla oszczędnych

Przeczytaj także: Ferie zimowe 2017: Cypr znacznie droższy

I. Co przyniósł ostatni w turystyce wyjazdowej?

Sprzedaż wycieczek w górę, chociaż nie jest to tempo sprzed roku

Ostatnie trzy opracowania dotyczące sprzedaży wycieczek w systemie MerlinX odnosiły się już do nowego roku turystycznego 2016/2017, a więc do wyjazdów, które odbędą się na przestrzeni listopad 2016-październik 2017. Najświeższy z nich, podobnie zresztą jak i poprzednie, niesie za sobą powiew optymizmu. Okazuje się bowiem, że mamy właśnie do czynienia z pokaźnym, bo przeszło 25-procentowym wzrostem sprzedaży w najważniejszym dla branży segmencie wycieczek lotniczych. Dość duży wzrost dostrzegalny jest także w odniesieniu do liczby sprzedanych wycieczek we wcześniejszych tygodniach oraz jej wielkości skumulowanej.

Okazuje się jednak, że obecnej dynamice wzrostu ciągle jeszcze daleko do wyników, które osiągane były w analogicznym okresie roku poprzedniego i przy przesuniętej w podobnej skali na wcześniejsze tygodnie przedsprzedaży first minute. Należy przy tym mieć również na względzie fakt, że w tym roku wcześnie rozpoczął sprzedaż branżowy lider, czyli biuro Itaka, które w pierwszych tygodniach przedstawiło bardziej korzystne niż w poprzednim sezonie oferty, co bez wątpliwości wywarło dodatkowy korzystny wpływ na ogólne przyspieszenie dynamiki sprzedaży (o tym również w dalszej części materiału).


Nietrudno też zauważyć, że podobne przyspieszenie początku first minute w poprzednim sezonie wygenerowało znacznie wyższą dynamikę także skumulowanego wzrostu liczby sprzedanych wycieczek. Oba te fakty mogą napawać pewnym niepokojem, gdyż po takim przyspieszonym i mocnym starcie w ubiegłym sezonie, od połowy listopada sprzedaż znacznie osłabła (nawet o 30 do 40 procent) poniżej poziomów notowanych w sezonie (2014/2015) i taka sytuacja, za wyjątkiem zaledwie trzech tygodni, utrzymywała się aż do pierwszej dekady lipca 2015 roku.

Niższa dynamika nie powinna na razie nadmiernie niepokoić

Jak już zaznaczaliśmy we wcześniejszych materiałach sytuacja taka ma po części związek z faktem, że Polacy w ostatnim czasie mniej optymistycznie oceniają przyszłość krajowej gospodarki - a więc pośrednio także swoją własną i swoich gospodarstw domowych - co znajduje odzwierciedlenie w ostatnich wynikach badań konsumenckich, w tym również w badaniu TNS Polska opublikowanym w końcu października. Sprzyja to niestety, nawet pomimo nadal bardzo silnego wzrostu dochodów gospodarstw domowych, utracie części pro-konsumenckich nastrojów Polaków, w tym zwłaszcza w obszarze popytu dotyczącego przedsprzedaży wycieczek w branży turystyki wyjazdowej. Oznacza to, że poziom popytu na zagraniczne wojaże może wprawdzie kształtować się na zupełnie niezłym poziomie, ale poniżej swoich teoretycznych (modelowych) wartości.

Odnośnie kwestii kształtowania się wyraźnie niższej niż w poprzednim sezonie dynamiki wzrostu wczesnej sprzedaży imprez turystycznych, to Instytut TravelDATA stoi jednakże na stanowisku, że start do kolejnego sezonu, który jest słabszy od potencjalnie możliwego, w żadnym razie nie daje jeszcze podstaw do niepokoju. Jak już podawaliśmy w poprzednich materiałach wczesna sprzedaż może wprawdzie nie zachwycić, ale w kolejnych tygodniach (najpóźniej w grudniu) sytuacja powinna się odwrócić i zamienić w istotnie bardziej korzystną niż miało to miejsce na jesieni 2016 roku. Powinno się tak stać zwłaszcza wtedy, gdy w okresie przedświątecznym poprawie ulegną prokonsumpcyjne nastroje większości Polaków.

Potężna dewaluacja egipskiej waluty- wycieczki mogą być tańsze

W czwartek około 14.30 czasu polskiego nastąpiła bardzo głęboka dewaluacja egipskiej waluty spowodowana upłynnieniem kursu miejscowej waluty przez bank centralny i wyznaczeniem nowego znacznie niższego poziomu jej kursu referencyjnego.

Według banku „upłynnienie kursu funta jest elementem rządowego programu reform i ma "całkowicie zakończyć" funkcjonowanie czarnego rynku walutowego. Kroki te - jak zaznaczył bank - "pozwolą egipskiej gospodarce na zmierzenie się z obecnymi wyzwaniami, uwolnią jej potencjał i zapewnią oczekiwany wzrost".

O tym, że tamtejsze władze szykują dewaluację egipskiego funta Instytut TravelDATA informował z odpowiednim wyprzedzeniem wielokrotnie już od dwóch miesięcy począwszy od końca sierpnia tego roku – patrz cytat:

"...W ostatnim okresie coraz bardziej prawdopodobna staje się kolejna dewaluacja egipskiej waluty, która powinna otworzyć możliwości kolejnych obniżek cen i prowadzić do wzrostu konkurencyjności Egiptu jako celu wyjazdów turystycznych..."

Władze egipskie wprawdzie nieco opóźniały decyzje o obniżeniu wartości swojej waluty, gdyż długo trwały trudne dyskusje na temat skali zmiany wartości waluty. Ostatecznie decyzja przeciągnęła sie o 2-4 tygodnie, ale za to skala dewaluacji była bezprecedensowo wysoka. To tak jakby w warunkach polskich podjąć decyzję o zmianie kursu złotego wobec euro z obecnych około 4,32 złotego do prawie 6,40 złotego za euro, lub też biorąc pod uwagę również wcześniejszą dewaluację z 13 marca tego roku z 4,32 do 7,25 złotego. W marcu tego roku wartość egipskiej waluty spadła o około 13,5 procent, ale bardzo wysoka inflacja w Egipcie sprawiła, że ceny w tym okresie wzrosły o blisko 10 procent, a zatem wymazały już 3/4 efektu pierwszej dewaluacji. W tej sytuacji władze musiały się więc zdecydować na kolejną przecenę waluty i to w znacznie większej skali, żeby ustabilizować kurs na dłuższy okres.

Sytuacja tak głębokiej obniżki kursu niewątpliwie zmienia pozycję konkurencyjną egipskiej branży turystycznej wobec oferty jej głównych konkurentów (Turcja, Bułgaria i częściowo Grecja) i pośrednio w jakimś stopniu pozwoli na obniżenie obecnie nieco zbyt wysokich cen wycieczek turystycznych do tego kraju.

3. Przybliżony październikowy obraz rynku na bazie danych Enovatis.

Październik zakończył sezon turystyczny 2015/16, a więc powstają pytania o jego rezultaty biznesowe, a przynajmniej sprzedażowe, tym bardziej, że był to okres bardzo emocjonujący w huśtawki nastrojów począwszy od wielkiego optymizmu (październik 2015), poprzez znaczny pesymizm (wiosna, a zwłaszcza maj), do stopniowej poprawy nastrojów (począwszy od drugiego tygodnia lipca). W trakcie sezonu systematycznie przedstawialiśmy w naszych materiałach przybliżony obraz rynku na bazie danych przedstawianych przez Enovatis w korespondencji z niektórymi innymi źródłami - danych dotyczących branży turystyki wyjazdowej.

W zakresie danych dotyczących sprzedaży październik jest jednak miesiącem nietypowym gdyż zawiera sprzedaż samej końcówki sezonu „starego” oraz sprzedaż sezonu 2016/17. Ta druga jest wolumenowo znacząco większa, a więc można uznać, że w przeważającej mierze dane oddają już trendy nowego sezonu. Mając na względzie fakt, że przedłużenie na październik krzywych z poprzednich miesięcy nie jest do końca „ostrym” przejściem z sezonu na sezon zdecydowaliśmy jednak nieco eksperymentalnie pokazać przebieg krzywych również i w październiku zaznaczając raz jeszcze, że jest to właściwie przejście z jednego sezonu na drugi z wyraźną przewagą sezonu „nowego” (w skali zbliżonej do 4 do 1).

Na wykresie tym obrazującym miesięczne zmiany dynamik na najważniejszych kierunkach turystycznych wyjazdów wyraźnie widać w październiku bardzo dobry start Grecji i Bułgarii, co dość dobrze koresponduje również z danymi o sprzedaży w systemie MerlinX, a bardzo wysoka dynamika Turcji wynika natomiast z bardzo niskiej bazy odniesienia przed rokiem, która miała swoje przyczyny w powstrzymywaniu się klientów od nabywania wycieczek na tym kierunku z powodu świeżych obaw przed wystąpieniem tam niebezpiecznych zdarzeń.

Wysoki wynik Grecji ma w dużej mierze swoje źródło w dość słabym starcie na początku ubiegłego sezonu, który jest dla niej bazą odniesienia, a słaby wynik Hiszpanii ma przyczyny dokładnie odwrotne. Bardzo wysokie wzrosty uzyskane przed rokiem utrudniają jej na razie wykazanie wysokiej dynamiki wzrostu bieżącej sprzedaży

Ten wykres został zamieszczony niejako dla porządku. Nie widać w nim prawie żadnych zmian wprowadzonych przez miesiąc październik. Przyczyną jest to, że sprzedaż imprez jest w tym miesiącu stosunkowo mała i nie waży zbyt wiele gdy nałożymy ją na dłuższy okres (w tym wypadku roczny) sprzedażowy.

Dynamika sprzedaży głównych kierunków przekładała się na zmiany ich miesięcznych udziałów w rynku jako całości, które według bieżących danych Enovatis kształtowały się jak na poniższym wykresie.

Na wykresie mogą zaskakiwać relatywnie niskie wartości dla Grecji, która cieszy się ostatnio dużym powodzeniem. Część przyczyny takiego stanu rzeczy leży w tym, że sprzedaż tego kierunku nie funkcjonowała w pełni przez cały miesiąc, podczas gdy sprzedaż rywali, jak np. Hiszpanii przebiegała w większym stopniu w sposób ciągły, (zwłaszcza Wysp Kanaryjskich). Nieco może dziwić dość wyraźna poprawa pozycji Egiptu, ale ma to jednak swoje przyczyny w sytuacji rynkowej. Egipt jest obecnie wykupywany w szybszym tempie, co znajduje odzwierciedlenie w występujących od pewnego czasu brakach ofertowych w niektórych datach oraz w często podwyższonych cenach na mniej odległe terminy.

II. Istotne kwestie z zakresu cen turystycznych imprez

1. Podobnie jak przed rokiem stosujemy w raportach wizualizację omawianej tematyki cen turystycznych imprez oraz przelotów lotniczych w postaci mapek. W naszej intencji mają one pomóc w szybszym zorientowaniu się w ogólnej sytuacji, a dostarczanie zainteresowanym odbiorcom bardziej dokładnej informacji jest rolą załączanych w prezentacji tabel. Jednocześnie chcielibyśmy zaznaczyć, że mapki przedstawiają zmiany cen wobec poprzedniego tygodnia, a nie wobec poprzedniego zestawienia, gdyż obecnie zestawienia są sporządzane co dwa tygodnie, czyli naprzemiennie dla zimy i lata. Wersję odniesienia wobec poprzedniego tygodnia wybraliśmy kierując się przekonaniem, że ostatnie zmiany są ważniejsze dla obrazu aktualnej sytuacji od zmian w bardziej rozciągniętym okresie, a różnicę cen wobec poprzedniego zestawienia można łatwo uzyskać porównując ceny z dwóch kolejnych edycji raportów.

Przedstawiane w poprzednich zestawieniach przebiegi wahań średniej ceny pojawią się ponownie, gdy liczba notowań będzie na tyle duża, że będzie już pozwalała na sporządzenie wykresów dla przebiegów średnich cen wycieczek.

2. Niniejsze zestawienie obejmuje po raz trzeci w tym roku porównanie cen dla wylotów w wysokim sezonie zimowym 2016/17 definiowanym jako trzeci tydzień lutego 2017 roku (13.02-19.02 2017), czyli pierwszy tydzień ferii szkolnych dla województwa mazowieckiego, zebranych w dniu 04 listopada.

W minionym tygodniu, dla wycieczek z wylotami w okresie 13-19 lutego, średnie ceny wzrosły o 67 złotych, (w poprzednim zestawieniu spadły o 12 złotych, a wcześniej wzrosły o 182 złote), a zdecydowanie największe wzrosty odnotowano w na Gran Canarii - o 376 złotych oraz na Teneryfie i w Hurghadzie - o 122 i 93 złote. Spadki były niewielkie i wyniosły na Cyprze – 21 złotych (w poprzednim zestawieniu miał tam miejsce największy wzrost średniej ceny), a już zupełnie nieznaczne spadki zanotowano w Maroku i w Portugalii – o 5 i 3 złote.

Zmiany cen wycieczek jakie miały miejsce w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach obrazuje załączona mapka.

2. Badanie średniej ceny imprez wobec cen sprzed roku dla wylotów z okresu pierwszego tygodnia ferii zimowych dla województwa mazowieckiego w latach 2016 (okres 01-07 luty) i 2017 (okres 13-19 luty) zebranych w tym samych okresach października pokazuje, że obecna średnia cena jest wyższa wobec średniej ceny sprzed roku o 43 złote, czyli w podobnej skali jak w poprzednich zestawieniach (53 i 52 złote). Rok temu ceny dla sezonu zima 2015/16 były wyższe niż dla sezonu wcześniejszego w całkiem przypadkowo zbliżonej skali, a mianowicie o 51 złotych.

Spośród dwóch najważniejszych kierunków zimowych tym (nie licząc egzotyki jako całości), który wykazał większy wzrost cen rok do roku nadal są Wyspy Kanaryjskie droższe o średnio 22 złote niż w ubiegłym sezonie (w poprzednich zestawieniach były droższe o 76 i 118 złotych). Przed rokiem Kanary wykazały wzrost, który był również niewielki i wyniósł 35 złotych. Spośród wysp na tym kierunku największy średni roczny wzrost średniej ceny wykazuje obecnie Teneryfa – o 119 złotych, a najbardziej przeceniona jest obecnie Gran Canaria – o średnio 68 złotych i jest to sytuacja z grubsza podobna do notowanej w ubiegłym sezonie.

Śladowe zwyżki wobec okresu sprzed roku wykazuje obecnie Egipt, gdzie ceny wzrosły powyżej poziomów z sezonu 2015/16 o średnio 2 złote (w poprzednich zestawieniach było to 5 i 13 złotych), podczas gdy rok temu wzrastały wyraźniej bo o 81 złotych. Wyższe są teraz ceny w Hurghadzie i w Marsa Alam – o średnio 64 i 20 złotych, a w dość istotnej skali, czyli o 171 złotych potaniały wycieczki na Synaj. W nieodległej przyszłości bardziej korzystnemu kształtowaniu się cen Egiptu może pomóc ostatnia bardzo głęboka dewaluacja miejscowej waluty, o której już była mowa wcześniej w tym materiale.

Z mniejszych kierunków znacznie droższa niż przed rokiem jest teraz Portugalia – o 284 złote, tylko niewiele droższe jest Maroko – o 55 złotych, a nieznacznie tańsze są średnie ceny wycieczek na Cypr – o 21 złotych.

Sytuację w zakresie zmian cen rok do roku w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach ilustruje załączona mapka.

3. W obecnym zestawieniu – spośród dużych biur podróży - największą zniżkę średnich cen wycieczek w porównaniu z ubiegłym sezonem oferuje biuro Itaka – o prawie 90 złotych, a zwyżki cen, ale mniejsze od średniej (średnia to 43 złote), wykazują propozycje biur Exim Tours i Wezyr. Relatywnie bardzo kosztowna jest teraz oferta biura TUI (o ponad 880 złotych), która akurat przed rokiem charakteryzowała się najgłębszymi przecenami – o 310 złotych.

W tym, co ma jednak dla turystów największe znaczenie, czyli w bezwzględnym poziomie bieżących cen wycieczek, czyli na pierwszym lub drugim miejscu w 10 zimowych destynacjach oraz w trzech kategoriach hoteli, to na pozycję lidera wśród dużych organizatorów wysunęło się biuro Itaka, które we wczesnym okresie sprzedaży first minute często stosuje politykę bardzo atrakcyjnych cen wycieczek. Obecnie dysponuje ono najbardziej korzystnymi ofertami w liczbie 13 przed biurami Rainbow oraz Exim Tours (9 i 8 ofert).


Wśród małych organizatorów odrębnym przypadkiem stało się w tym zestawieniu biuro Ecco Holiday z bardzo wysoką liczbą aż 10 najbardziej atrakcyjnych ofert. Wynika to również z tego, że organizator ten w dużym stopniu wykorzystuje w swoich imprezach przeloty tanimi liniami, a te w ostatnim czasie (na wyloty w lutym) są często relatywnie tanie. Taka sytuacja będzie się jednak w przyszłości znacząco się zmieniać, a obecna może stanowić dobrą okazję do dokonania rezerwacji.

Inne istotne kwestie dotyczące turystyki wyjazdowej

1. Wobec ostatniego zestawienia ceny w liniach Ryanair dla przelotów na kierunkach turystycznych na okres wylotów w pierwszym tygodniu ferii zimowych (13-19 lutego) spadły o średnio 23 złote (poprzednio wzrastały o 42 i 2 złote). W nieco większym stopniu zniżkowały ceny rejsów na Wyspy Kanaryjskie – z 820 do 779 złotych, czyli o 5,0 procent, a w mniejszym na pozostałych kierunkach – z 436 do 424 złotych, czyli o 2,8 procent. Rekordzistą wszystkich zniżek zostało połączenie z Krakowa na Gran Canarię - o średnio 390 złotych, a zwyżek z Warszawy też na Gran Canarię, gdzie cena podniosła się o 200 złotych.

Ceny w liniach Wizzair spadły w jeszcze większym stopniu – średnio o 102 złote z 1075 do 973 złotych , czyli o 9,5 procent. Największą zniżkę cen zanotowały przeloty z Warszawy na Cypr - o 460 złotych, a zwyżkę z Katowic też na Cypr – o 140 złotych.

W porównaniach rok do roku w liniach Ryanair średnie ceny na kierunkach turystycznych ogółem są obecnie nieco niższe od cen sprzed roku – o 13 złotych (poprzednio były niższe o 8 złotych, a wcześniej wyższe o 23 złote). Również i w tym przypadku większe były przeceny kierunków kanaryjskich – o średnio 54 złote, podczas gdy pozostałe kierunki zanotowały nawet zwyżki – o średnio 12 złotych. Największy spadek cen rok do roku wykazało połączenie z Warszawy na Teneryfę – o 140 złotych, a wzrost z Krakowa na Maltę – o 310 złotych.

Znacznie wyższe niż przed rokiem są natomiast ceny w liniach Wizzair, a wzrost ten wyniósł średnio aż 350 złotych, choć w znacznym stopniu był to wynik nienormalnie dużych różnic cen rejsów na Cypr i do Barcelony, bez których wzrost cen rok do roku wyniósłby jedynie 14 złotych. Najbardziej rok do roku wzrosły ceny przelotów z Warszawy do Barcelony i na Cypr – o 1175 i 1510 złotych, a spadły z Gdańska do Barcelony – o 105 złotych.

2. W zakresie kierunków zimowych, w chwili obecnej wspólnymi kierunkami na wyloty w pierwszym tygodniu lutego dla tanich linii i czarterów są Wyspy Kanaryjskie, Malaga i Cypr. Przy połączeniach z Warszawy średnia cena na tych kierunkach spadła w tanich liniach z 1010 do 938 złotych, natomiast w czarterach spadła z 1338 złotych do 1305 złotych, a zatem była o 367 złotych wyższa od cen tanich linii (poprzednio wyższa o 328 złotych). Przy połączeniach z Krakowa cena wspólnych z czarterami połączeń tanich linii (tylko na Gran Canarię i Teneryfę) spadła z 764 do 650 złotych i była niższa o 663 złote od cen połączeń czarterowych, które obniżyły się z 1422 do 1313 złotych.

Ostatnie ceny przelotów czarterowych oraz tanimi liniami na najważniejszych kierunkach w polskiej turystyce wyjazdowej i ich zmiany rok do roku przedstawia poniższa mapka.

Porównania i trendy zmian względnych cen pomiędzy połączeniami czarterowymi a LCC nie są, pomimo wzrostu ich liczby, jeszcze dostatecznie reprezentatywne ponieważ jest ich nadal zbyt mało w porównaniu do liczby rejsów regularnych.