Sektor MŚP: ocena III kw. 2016 i prognoza IV kw. 2016

Przeczytaj także: Sektor MŚP: ocena II kw. 2016 i prognoza III kw. 2016

Po dobrych nastrojach w sektorze MŚP pozostało zaledwie wspomnienie. Potężny spadek notowań wskaźnika KERNA to następstwo pikujących ocen kondycji krajowej gospodarki w III kwartale br. oraz pokaźnego obniżenia przewidywań co do ostatnich trzech miesięcy tego roku. Obecnie już 1/3 badanych przedsiębiorców z pesymizmem wypowiada się o rozwoju rodzimej gospodarki. Liczba optymistów skurczyła się od ostatniego badania aż o 13 pkt. proc.

Najświeższe badanie wskazuje również, że dobre humory nie opuszczają głównie firm handlowych, które spodziewają się nie tylko lepszych wyników sprzedażowych, ale i poprawy koniunktury. Najprawdopodobniej jest to rezultat programu „Rodzina 500 plus”. Na dobre perspektywy handlu wskazuje również opracowanie na temat koniunktury autorstwa GUS. To by było jednak na tyle - reprezentanci pozostałych sektorów patrzą w przyszłość z o wiele większym pesymizmem.

Jeżeli chodzi o skłonność do inwestycji, to ostatni pomiar Indexu ZAIR wskazał jego kosmetyczny zaledwie wzrost na poziomie 0,80 pkt. Obecnie wskaźnik sięga minus 59,40 pkt. Nie jest to imponująca wartość, ale i tak ciągle jeden z lepszych odczytów, rejestrowanych w ciągu ostatnich lat. Kupować będą głównie firmy zatrudniające 50 – 249 pracowników oraz przedsiębiorstwa z branży transportowej i hotelarskiej. Obszary, w których już dziś planowane są wydatki to: nowe maszyny, ich modernizacja, samochody do użytku firmowego, a także oprogramowanie i nowe meble. Podobnie, jak w przypadku ostatniego pomiaru, inwestycji nie przewidują głównie mikro firmy.

O niewesołej sytuacji mówi Katarzyna Pydych, general director Instytutu Keralla Research:

- Bieżącej mapie nastrojów w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw daleko od ideału. Tak fatalnych ocen nie spodziewaliśmy się, zwłaszcza, że w pierwszych miesiącach tego roku mikro biznes kreślił pozytywne scenariusze dla gospodarki krajowej, jak też dla firm. Tymczasem końcówka roku wygląda niczym ostre cięcie wszelkich złudzeń - zauważa Katarzyna Pydych, general director Instytutu Keralla Research. Kumulacja serii groźnie brzmiących zapowiedzi przekazywanych przez rząd od połowy roku uzasadnia tak głęboki zwrot w nastrojach MŚP. Utrzymanie podatku VAT na tym samym poziomie, już odczuwalny wzrost kosztów prowadzenia firmy i zapowiedź radykalnego podniesienia podatku dla firm poprzez wprowadzenie jednej daniny na rzecz ZUS, NFZ i fiskusa, to tylko część informacji, które najwyraźniej mocno zrewidowały ocenę warunków do prowadzenia biznesu w Polsce, szczególnie wśród mikro przedsiębiorców.

Informacje szczegółowe z badania „Skaner MŚP”

KRAJOWA GOSPODARKA W OCENIE MŚP - Przedsiębiorcy gorzej oceniają kondycję gospodarki w trzecim kwartale

O 8 pkt. proc. wzrosła liczba przedstawicieli firm sektora MŚP, którzy wskazują na pogorszenie się sytuacji gospodarczej w Polsce w minionych trzech miesiącach. Słabo ocenia krajową gospodarkę w październikowym pomiarze prawie co trzeci przedsiębiorca (32,5 proc.). Na niekorzystną sytuację wskazują przede wszystkim usługodawcy, firmy transportowe oraz właściciele hoteli i restauracji. W relacji do poprzedniego odczytu, zmniejszył się odsetek przedsiębiorców pozytywnie oceniających kondycję polskiej gospodarki w trzecim kwartale. W lipcu optymistów było 20,2 proc., natomiast dziś jest ich jedynie 12,5 proc. (spadek o 7,7 pkt. proc.).

OCENA KONDYCJI FIRMY - Przedsiębiorców pozytywnie oceniających kondycję swojej firmy, nieznacznie, ale przybyło

W relacji do pomiaru z poprzedniego kwartału więcej przedstawicieli sektora MŚP pozytywnie ocenia sytuację w firmie. Dla 21,8 proc. badanych minione trzy miesiące przyniosły poprawę w biznesie, co oznacza niewielki wzrost o 1,8 pkt. proc. kw./kw. Od początku drugiego kwartału sukcesywnie zmniejsza się liczba przedsiębiorców, którzy negatywnie oceniają kondycję firmy. Do dziś odsetek pesymistów spadł aż o 10,8 pkt. proc. i w październikowym odczycie ukształtował się na poziomie stosunkowo niskim, bo zaledwie 13 proc.

PROGNOZA SYTUACJI GOSPODARCZEJ POLSKI – Przedsiębiorcy zakładają pogorszenie kondycji krajowej gospodarki w czwartym kwartale

Według 31,3 proc. badanych w nadchodzących miesiącach pogorszy się kondycja polskiej gospodarki. W poprzednim kwartale pesymistyczne oceny wyrażał, co piąty przedsiębiorca, natomiast dziś niepomyślny scenariusz zakłada już prawie co trzeci przedsiębiorca. Niekorzystnie prognozują najczęściej firmy o zatrudnieniu do 9 pracowników i nieprowadzące eksportu. Jeśli chodzi o branże, złe nastroje panują wśród usługodawców, przedsiębiorstw świadczących usługi transportowe, budowlane oraz w hotelach i restauracjach. Wyjątkiem jest tylko handel. O 7 pkt. proc. ubyło badanych przewidujących poprawę sytuacji ekonomicznej kraju. Trzy miesiące temu optymistów było 18,7 proc., a obecnie – 11,7 proc. Pozytywnych zmian spodziewają się tylko firmy o profilu handlowym, których optymizm utrzymuje się od drugiego kwartału b.r.

PROGNOZY KONDYCJI WŁASNEJ FIRMY - Przedsiębiorcy spodziewają się pogorszenia kondycji firmy w czwartym kwartale

Po raz pierwszy w tym roku przybyło badanych, którzy prognozują gorszą sytuację firmy w najbliższych trzech miesiącach. Taki scenariusz zakłada obecnie o 3,9 pkt. proc. więcej ankietowanych w relacji do ostatniego odczytu. W przeciwieństwie do małych i średnich firm, niekorzystnie prognozują mikro przedsiębiorstwa, ale też firmy budowlane i niebędące eksporterami. Od drugiego kwartału coraz mniej przedsiębiorców liczy na poprawę kondycji firmy. W kwietniu pozytywnie prognozowało prawie 40 proc. badanych, w lipcu – 33,2 proc., a w październiku już 20,2 proc. (spadek o 19 pkt. proc. wobec drugiego kwartału i o 13 pkt. proc. w odniesieniu do ostatniego trzeciego kwartału).

WSKAŹNIK KERNA – spadł do minus 66,95 pkt.

Wskaźnik nastrojów przedsiębiorstw KERNA wyniósł 66,95 pkt. na minusie. Wobec ostatniego odczytu oznacza to spadek aż o 13,0 pkt. Warto zauważyć, że uzyskany wynik jest dużo gorszy niż odczyty ostatnich trzech lat w analogicznym okresie, kiedy to wskaźnik KERNA osiągnął odpowiednio: -47,81 pkt, -58,19 oraz -60,08 pkt.

Na tak dużym spadku wartości wskaźnika zaważyły przede wszystkim negatywne oceny ostatnich trzech miesięcy w odniesieniu do sytuacji ekonomicznej krajowej gospodarki oraz niekorzystne prognozy na najbliższy kwartał. Dodatkowo przedsiębiorcy przewidują również pogorszenie kondycji w firmie. Niekorzystnych zmian, zarówno, jeśli chodzi o sytuację gospodarczą jak i prowadzoną działalność, spodziewają się głównie mikro przedsiębiorstwa. W dalszym ciągu dobre nastroje panują wśród firm handlowych, które póki, co istotnie częściej niż inne firmy patrzą w przyszłość z optymizmem.

INDEX ZAIR – wzrósł do – 59,40 pkt.

Index ZAIR obrazujący skalę zakupów prowadzonych przez firmy MŚP oparty jest na wskazaniach o wydatkach na inwestycje i rezygnacji z planów zakupowych na dany kwartał w firmie. W tej edycji badania odczyt INDEXU ZAIR wyniósł 59,40 pkt. na minusie i jest na podobnym poziomie jak wynik uzyskany w drugim kwartale b.r. Warto zauważyć, że dalszym ciągu jest to jeden z lepszych odczytów rejestrowanych w ciągu ostatnich lat. Spośród wszystkich badanych obszarów zakupowych, przedsiębiorcy przejawiają największą skłonność do inwestycji w obszarze nowych maszyn i technologii (wzrost o 12,6 pkt.) Więcej też firm, niż kwartał wcześniej, planuje ponieść wydatki na nowe samochody służbowe (zwyżka o 10,0 pkt.), modernizację istniejących już maszyn i urządzeń (o 7,2 pkt. więcej) oraz nowe oprogramowanie (wzrost o 6,3 pkt.). Na liście wydatków znalazły się również zakupy nowych mebli do firmy.

Informacje o badaniu
Próba: uczestnicy badania to mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa, losowane z bazy danych GUS oraz branżowych zestawień bazodanowych. Próba ogólnopolska, reprezentatywna, wynosi N = 600. Błąd pomiaru +-4 proc., poziom ufności 95 proc.

Próba oddaje strukturę firm MŚP w Polsce. Badanie uwzględnia reprezentację firm mikro - zatrudniających do 9 osób.

W badaniu biorą udział wyłącznie firmy prywatne, prowadzące aktywną działalność zarobkową.

Respondent: osoba odpowiedzialna lub współodpowiedzialna za zarządzanie firmą. Najczęściej właściciel, współwłaściciel firmy, dyrektor zarządzający, wspólnik, prezes, wiceprezes, członek zarządu, dyrektor finansowy, główny księgowy, osoba na stanowisku dyrektora lub inne osoby wskazane, jako odpowiedzialne za rozwój, zakupy, inwestycje. Jeden respondent - reprezentował jedną firmę.

Technika: wywiady telefoniczne wspomagane komputerowo (CATI).

Realizacja: październik/listopad 2016.

Badanie prowadzone jest kwartalnie od 2009 roku.