Wakacje 2017: dobre biura podróży nie muszą się obawiać

Przeczytaj także: Wakacje 2017: będzie drożej?

I. Co nowego w turystyce wyjazdowej?
Sprzedaż wycieczek w górę

W minionym tygodniu opublikowano szósty już raport z systemu MerlinX, który brał pod lupę nowy rok turystyczny 2016/2017, a więc wycieczki, na które wyjedziemy w okresie listopad 2016-październik 2017. Jego lektura napawać może optymizmem. Okazuje się bowiem, że bieżąca sprzedaż, jakże ważnych dla branży imprez lotniczych, już drugi raz z rzędu prezentuje się nader obiecująco i wypada lepiej niż miało to miejsce w ubiegłym sezonie. Zanotowany wzrost sięga + 32,7 procent, wobec spadku sprzedaży przed rokiem o 11,8 procent.

W przypadku sprzedaży skumulowanej nie udało się jeszcze osiągnąć wielkości podobnej do tej, którą osiągnięto w poprzednim sezonie (wzrost sięgnął 34,3 wobec 48,2 procent przed rokiem), ale wszystko wskazuje, że lepsze wyniki są kwestią najbliższych tygodni. Tuż przed Bożym Narodzeniem, tegoroczna łączna sprzedaż nowego sezonu powinna być już znacznie wyższa od ubiegłorocznej.

Konferencja na 24. Międzynarodowych Targach TT Warsaw

W dniach 24-26 listopada 2016 roku Centrum MT Polska w Warszawie gościło 24. Międzynarodowe Targi Turystyczne TT Warszaw, w ramach których redakcja dziennika „Rzeczpospolita” i serwis informacji dla branży turystycznej Turystyka.rp.pl i organizator Targów TT Warsaw firma MT Targi Polska zaprosiły na konferencję „Turystyka wyjazdowa 2017- czy branża powtórzy tegoroczny sukces?” Podczas niej zaplanowano poruszenie takich interesujących środowisko turystyczne tematów jak:

• wakacje w kraju czy za granicą?
• zmiana zachowań polskich turystów,
• wpływ tanich linii na decyzje wyjazdowe turystów,
• Turystyczny Fundusz Gwarancyjny – pożytek czy kłopot dla touroperatorów,

Na wyżej wymienione tematy – w ramach zaczynu do dyskusji stosowną prezentację przygotował Instytut Badań Rynku Turystycznego TravelDATA.

Początkową, ale bardzo znaczną część dyskusji zdominowały jednak liczne problemy i kwestie o charakterze technicznym związane ze startem funkcjonowania Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego. Zdaniem wielu zgromadzonych stawiał on wiele pytań i nie był przygotowany logistycznie zgodnie z oczekiwaniami środowiska. Podobny ton dyskusji miał miejsce również dwa dni wcześniej podczas dorocznego Czwartego Forum Agentów przygotowanego przez redakcję dwutygodnika „Wiadomości Turystyczne”.


Mimo to udało się przedstawić i omówić część zaplanowanych kwestii, a pozostałe uda się zapewne przybliżyć przy innych okazjach, w tym w również w materiałach publikowanych co tydzień na portalu Turystyka.rp.pl.

Poniżej przedstawiamy bardzo skrócony przegląd tematów wraz z podstawowymi tezami według rzeczywistej kolejności omawianych kwestii:

- Turystyczny Fundusz Gwarancyjny – pożytek, czy kłopot dla touroperatorów

Naszym zdaniem TFG w znacznym stopniu ogranicza ryzyka (finansowe i logistyczne) dla turystów związane z zakupem oraz realizacją wycieczek. Może jednak spowodować wzrost ogólnego ryzyka dla branży wywołany możliwym wzrostem nieracjonalnej presji konkurencyjnej pomiędzy organizatorami, która może się przełożyć na istotny spadek realizowanych marż, rentowności i zysków. Może to prowadzić do ogólnie słabszej kondycji branży i wzrostu ryzyka dla ubezpieczycieli oraz zewnętrznych kontrahentów organizatorów turystyki (np. linii czarterowych i hoteli). Z wprowadzenia TFG skorzystać powinni natomiast mniejsi i nowopowstali organizatorzy, którym łatwiej będzie rozwinąć skrzydła w wysoce konkurencyjnej polskiej branży zorganizowanej turystyki wyjazdowej.

- wpływ tanich linii na decyzje wyjazdowe turystów

Udział tanich linii (LCC) w polskiej lotniczej turystyce wyjazdowej jest stosunkowo nieduży i zbliża się dopiero do granicy 20 procent. Ich mniejsza obecność na kierunkach turystycznych niż w wielu innych krajach wynika prawdopodobnie z faktu, że mimo iż nasz rynek jest uważany za wyjątkowo obiecujący, to jest jednak stosunkowo trudny biznesowo. Duża jest w tym zasługa bardzo dobrze zorganizowanych i wysoce skutecznych liderów polskiej zorganizowanej turystyki wyjazdowej (Itaka, Rainbow, Grecos), których wysoka efektywność stanowi pewną barierę dla wejścia LCC na część rynków, na których polskie biura mają mocną pozycję. W tej sytuacji LCC powiększają siatkę połączeń na tych obszarach, które są przez podmioty turystyki zorganizowanej relatywnie słabo penetrowane. Można zaryzykować tezę, że obraz polskiej branży turystyki wyjazdowej wyglądałby zupełnie inaczej gdyby na naszym rynku przeważały biura słabe, mało efektywne i słabe kapitałowo.

- wakacje w kraju, czy za granicą?

Przed sezonem dość powszechnie uważano, że będzie on słaby dla turystyki wyjazdowej, ale za to bardzo dobry dla wyjazdów w kraju, a zwłaszcza nad polskie morze. Wskazywały na to liczne opinie indagowanych przedstawicieli środowiska turystycznego, mediów, a nawet wyniki przedwakacyjnych sondaży dotyczących tej kwestii. Rozwój wypadków jednak nie potwierdził tych prognoz, a w późniejszych miesiącach sezonu całkiem zadowalająca koniunktura w turystyce wyjazdowej stawała się już coraz bardziej widoczna. Pewną rolę na jej korzyść odegrała wyraźnie słabsza niż przed rokiem pogoda (przewidywana zresztą przez globalne instytucje prognostyczne dla Polski), jak również początkowo niedoceniany wpływ dynamicznego wzrostu zatrudnienia i pierwszej fazy nowych programów socjalnych.

Według naszej opinii wzrost wyjazdów nad polskie morze nie będzie miał negatywnego wpływu na turystykę wyjazdową Polaków, a nawet będzie on wręcz odwrotny. Powinien to być rezultat połączonego wyniku słabnącej relacji jakości do ceny wypoczynku nad Bałtykiem i szybkiego wzrostu zamożności osób z klasy średniej i subśredniej.

Niejako na boku zwrócić należy uwagę na bardzo małą, a w tym roku wręcz nikłą przydatność badań sondażowych dotyczących potencjalnych decyzji respondentów. Nie dotyczy to tylko branży turystycznej, ale też, a może przede wszystkim, sfery politycznej. Wydaje się, że problem leży w zbyt dosłownym traktowaniu „surowych” wyników badań, czyli wyników bez odpowiedniej ich interpretacji.

Rok 2016 w turystyce wyjazdowej

TravelDATA w trakcie roku nie podzielała licznych pesymistycznych poglądów dotyczących końcowych rezultatów sezonu. Instytut wielokrotnie wskazywał na niedocenienie wpływu zmian w sytuacji materialnej gospodarstw domowych na turystyczną koniunkturę, która jak w mało której branży jest wysoce wrażliwa na statystyczne zachowania modelowe.

W rezultacie najczęściej wskazywaliśmy na możliwy stosunkowo niewielki spadek zorganizowanej turystyki wyjazdowej, który wraz z turystyką opartą o LCC da równie niewielki wzrost turystyki wyjazdowej jako całości – co w ostatecznej konsekwencji już niemal na pewno znalazło potwierdzenie.

Rok 2017 w turystyce wyjazdowej (i następne)

Ten interesujący wiele osób i stosunkowo rozbudowany temat z braku czasu nie został niestety omówiony i sprowadzony jedynie do kilku zdań ostatecznej reasumpcji. Brzmi ona w ten sposób, że w wyniku analizy modelowej (model DCNO, który dotychczas generował bardzo dobre prognozy) można przedstawić pogląd, że najbliższy sezon w turystyce wyjazdowej powinien, po dwóch stosunkowo słabych latach 2015 i 2016, przynieść powrót do dużych wzrostów w turystyce. W tym względzie powinien on w dużym stopniu przypominać rok 2014, który był rokiem bardzo dużego przyspieszenia w turystyce po również dwóch słabych latach 2012 i 2013.

Do omówienia przewidziano również możliwy przebieg koniunktury w turystyce wyjazdowej w kilku latach następnych.

Kwestia lat 2017 i okresu 2018-22 znajdzie jeszcze miejsce w późniejszych materiałach i ewentualnej późniejszej konferencji (wiosennej) dotyczącej branży turystycznej.

Nowe skorygowane oceny stabilności (r.a.t.i.n.g.i)

W branży turystyki wyjazdowej coraz większą uwagę skupiają i coraz większe znaczenie zyskują liderzy branżowej efektywności i tempa sukcesów biznesowych, których sukcesy uzasadniają zaczerpnięte z poziomu europejskiej integracji i przeniesione na grunt branżowy pojęcie „turystyki dwóch prędkości”. O liderach tych była już mowa we wcześniejszej partii materiału.

W branży działają jednak także mniejsze podmioty, w których mogą zachodzić zmiany biznesowe i finansowe w stosownej dla ich pozycji skali. Dziś chcielibyśmy zasygnalizować zmiany w tabeli r.a.t.i.n.g.ów dwóch podmiotów z turystycznej branży, a mianowicie biur Funclub i Prima Holiday. Nieco szerszy materiał (jak również dotyczący niektórych innych podmiotów) przedstawimy w terminie nieco późniejszym.

Funclub

Biuro przedstawiło nieco skorygowane audytowane sprawozdania finansowe obejmujące wyniki za lata 2014 i 2015, które całkowicie pozwalają na określenie r.a.t.i.n.g.ów adekwatnych do zawartych w nich informacji. W wyniku stosowanej przy oznaczaniu ocen standardowej metodologii uzupełnionej o elementy dodatkowe (zawarte w jej części trzeciej) określono historyczny już poziom r.a.t.i.n.g.u za rok 2014 na BBB, a aktualny na bazie sprawozdań za rok 2015 na A-, zaś perspektywa r.a.t.i.n.g.u została określona jako stabilna. Skrócony opis biura jest w fazie aktualizacji, a materiał dotyczący zasadniczych kwestii dotyczących jego działalności biznesowej postaramy się przedstawić niebawem.

Prima Holiday

W tym przypadku podstawą odświeżenia oceny nie były sprawozdania finansowe, ale informacje biznesowe. Biuro przedstawiło dane dotyczące zasadniczej zmiany geograficznej kompozycji sprzedawanych przez siebie produktów. Na bazie opracowanego wcześniej dodatkowego modułu oceny ryzyka oraz odpowiednich wskaźników przypisanych poszczególnym regionom geograficznym stwierdzono zmniejszenie ryzyka prowadzonej działalności. W chwili obecnej nie można jeszcze skwantyfikować wpływu działalności prowadzonej na mniej ryzykownych kierunkach na dane bilansowe efektywność i rachunek wyników biura, jednakże można ze znaczącym prawdopodobieństwem oszacować, że kierunek tych zmian redukuje poziom ryzyka, a więc jest z punktu widzenia stabilności podmiotu pozytywny.

W związku z tym postanowiono zmienić perspektywę zmiany r.a.t.i.n.g.u biura Prima Holiday z nieznanej na pozytywną, a poziom r.a.t.i.n.g.u pozostawić do czasu ustalenia przez biuro wstępnych danych finansowych za 2016 rok, czyli do kwietnia 2017 roku, gdy procesowi aktualizacji (podobnie jak w latach 2016 i 2015) będą najprawdopodobniej generalnie ulegały r.a.t.i.n.g.i innych biur działających w polskiej branży turystyki wyjazdowej.

II. Istotne kwestie z zakresu cen turystycznych imprez

1. Podobnie jak przed rokiem stosujemy w raportach formę wizualizacji omawianej tematyki cen turystycznych imprez oraz przelotów lotniczych, a mianowicie w postaci mapek. W okresie intensywnej równoległej sprzedaży wycieczek sezonu zimowego i letniego, zestawienia będą sporządzane co dwa tygodnie przemiennie dla zimy i lata. W związku zaznaczamy, że mapki zawierają krótkoterminowe zmiany cen wobec poprzedniego tygodnia, a nie wobec poprzedniego zestawienia. Wersję odniesienia wobec uprzedniego tygodnia wybraliśmy kierując się przekonaniem, że ostatnie zmiany są zobrazowania aktualnej sytuacji ważniejsze od zmian w bardziej rozciągniętym okresie, a różnicę cen wobec ostatniego zestawienia można łatwo uzyskać porównując ceny z dwóch kolejnych edycji raportów. Przedstawiane w poprzednich materiałach przebiegi wahań średniej ceny pojawią się, gdy liczba notowań cen będzie już na tyle duża, że będzie pozwalała na sporządzanie takich wykresów.

2. Niniejsze zestawienie obejmuje po raz czwarty w tym roku porównanie cen dla wylotów w wysokim sezonie letnim 2017 definiowanym jako pierwszy pełny tydzień tydzień sierpnia (07.08-13.08 2017), zebranych w dniu 24 listopada z cenami dla tego samego okresu z dnia 17 listopada, a w porównaniach cen rok do roku z cenami z dnia 27 listopada 2015 roku.

Należy zaznaczyć, że przedstawione bieżące porównania i zestawienia są już dość reprezentatywne, pomimo że ze względu na dość wczesny termin ich sporządzenia nie występują w nich jeszcze pełne oferty niektórych touroperatorów. W niniejszym porównaniu bierze udział około 2530 hoteli (w poprzednim zestawieniu około 2340 hoteli) podczas gdy docelowo ich liczba powinna przekroczyć trzy tysiące. Mając na względzie to zastrzeżenie warto zapoznać się ze zmianami średnich cen imprez czarterowych rok do roku na głównych kierunkach wyjazdów wypoczynkowych Polaków.

W minionym tygodniu, dla wycieczek z wylotami pomiędzy 7 i 13 sierpnia, średnie ceny wzrosły o 14 złotych (poprzednio o 4, 24 i 4 złote). W analogicznym okresie przed rokiem tygodniowa zmiana cen wycieczek była podobnie mała, gdyż nastąpił wtedy wzrost średnich cen o 6 złotych. Największe wzrosty odnotowano tym razem na Korfu - o 72 złote oraz w Portugalii i na Tureckiej Riwierze - o 59 i 40 złotych, a największe zniżki średnich cen wycieczek w ubiegłym tygodniu miały miejsce w Maroku – o 74 złote oraz w Tunezji i na Rodos – o 26 i 18 złotych.

Zmiany cen wycieczek jakie miały miejsce w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach obrazuje załączona mapka

2. Badanie średniej ceny imprez wobec cen sprzed roku dla wylotów z okresu pierwszego pełnego tygodnia sierpnia 2017 pokazuje, że obecna średnia cena jest wyższa wobec średniej ceny dla poprzedniego sezonu o 124 złote (poprzednio były wyższe o 117, 131 i 104 złote). Jest to sytuacja odmienna niż miało to miejsce w końcu października 2015, gdyż wówczas średnia cena rok do roku spadała o 72 złote.

Odwrotny trend może po części wynikać z innego postrzegania bieżącej koniunktury i jej perspektyw w zorganizowanej turystyce wyjazdowej. W zeszłym roku słabsze nastroje były w dużej mierze wynikiem wpływu eskalacji niekorzystnych wydarzeń w Turcji i w Egipcie, a zatem na kierunkach o dużym znaczeniu dla polskich turystów. Obecnie organizatorzy nadal są pod pozytywnym wrażeniem całkiem dobrej końcówki minionego sezonu, jak również obiecującej sprzedaży lata 2017, a zwłaszcza na kierunkach greckich. Nie ma natomiast wpływu na tą różnicę sytuacja kursowa, gdyż zeszłej jesieni wzrastały one nawet w większym stopniu niż obecnie.

Sytuację w zakresie zmian cen rok do roku w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach ilustruje załączona mapka.

Spośród dużych kierunków najwyższy średni wzrost cen wobec ubiegłego roku konsekwentnie obserwujemy na Wyspach Kanaryjskich, gdzie znalazły się one powyżej poziomu zeszłorocznego o 254 złote (poprzednio o 213, 184 i 208 złotych). Należy jednak zaznaczyć, że nadal największy dodatni wpływ na te zwyżkę (podobnie było też w poprzednich zestawieniach) wywiera duży wzrost cen na Lanzarote (o 454 złote), który może nie utrzymać się w dalszej przyszłości, w tym również wobec faktu, że na tym kierunku pojawiła się pierwsza oferta tanich linii Wizzair. Z Wysp Kanaryjskich słabsze tendencje cenowe wykazują obecnie Fuerteventura i Teneryfa, gdzie ceny wzrosły mniej od średniej, czyli o 159 i 172 złote. Na stosunkowo duży wzrost średnich cen na tym kierunku wywiera fakt, że przed rokiem taniał on w relatywnie dużej skali – o średnio 181 złotych.

Kierunkiem, który w sezonie lato 2016 najczęściej wykazywał największe zwyżki cen rok do roku była Grecja, która w tym sezonie jest również droższa - o średnio 85 złotych (poprzednio o 99, 142 i 116 złotych). Największe średnie wzrosty cen nadal wykazują obecnie Kreta i Rodos – o 235 i 172 złote, zmiany bliższe średniej, wyspy Korfu i Zakintos – o 110 i 101 złotych, a spadki Kos i Chalkidiki – o 44 i 209 złotych.

Kolejna na liście ważnych dla polskich turystów kierunków jest Bułgaria minimalnie mniej kosztowna niż Grecja, bo o średnio 84 złote (poprzednio o 56, 100 i 93 złote). W tegorocznych wzrostach Bułgarii nieco pomaga dość niska zeszłoroczna baza odniesienia, bowiem w ubiegłym sezonie w first minute kierunek ten wystartował stosunkowo słabo ze spadkiem cen dość wyraźnie przewyższającym ogólną średnią (spadek o 114 złotych wobec średniego ówczesnego spadku o 72 złote).

Niewielki wzrost średnich cen wobec zeszłego sezonu wykazuje Egipt – wzrosły one o 19 złotych (poprzednio wzrosły o 1 złoty i spadały o 3 i 87 złotych). Obecnie niewielkie przeceny wobec ubiegłego sezonu występują w Marsa Alam oraz w Hurghadzie – o średnio 20 i 6 złotych, a wyższy jest poziom średnich cen na Synaju – o średnio 148 złotych. Na możliwości dalszego przebiegu kształtowania się średnich cen na kierunkach egipskich znaczący wpływ mogą wywierać bardzo duże zmiany (deprecjacja) tamtejszej waluty.

Trzeci raz z rzędu najbardziej przecenionym dużym kierunkiem jest Turcja, gdzie ceny obniżyły się rok do roku o średnio 9 złotych (poprzednio było to 27, 50 i 56 złotych). Taka przecena nie wydaje się zbyt duża, ale należy pamiętać, że kierunek ten znacząco (o 113 złotych) taniał już przed rokiem, gdyż to właśnie Turcji towarzyszył wówczas wzrost obaw klientów przed eskalacją niebezpiecznych zdarzeń.

Obecnie, pod względem bezpieczeństwa kraj ten postrzegany jest nieco lepiej, a punktem zwrotnym, dość niespodziewanie stała się dla wielu obserwatorów nowa sytuacja, która powstała nieudanym puczu wojskowym z nocy 15/16 lipca. Prowadzi ona do przekonania klientów o coraz wyższym stopniu kontroli przez władze sytuacji wewnętrznej w kraju, a zwłaszcza w regionach turystycznych. Turcji pomogło również oficjalne przywrócenie czarterowego ruchu turystów rosyjskich do Turcji.

Ceny na tym kierunku mogą nadal kształtować się relatywnie korzystnie, gdyż możliwości zniżek cen wycieczek wspomaga stopniowo osłabiająca się miejscowa waluta.

Z mniejszych kierunków nadal zdecydowanie największe wzrosty cen notuje Maroko - średnio o 305 złotych. Znacząco droższe są też Majorka, Cypr – o 244 i 191 złotych, w nieco mniejszym stopniu Portugalia – o 142 złote, a tylko marginalnie droższe niż w minionym sezonie są obecnie wycieczki do Tunezji – o średnio 9 złotych.

3. W obecnym zestawieniu porównania cen u wiodących touroperatorów posiadają już dość reprezentatywny charakter, a więc mając na względzie ten fakt warto poznać skalę zmian średnich cen imprez czarterowych rok do roku u ważniejszych z nich.

Średni poziom cen wycieczek rok do roku w najmniejszym stopniu wzrósł w Itace – o średnio 39 złotych oraz w biurze Exim Tours – o około 60 złotych i TUI – o 101 złotych. W granicach średniej (średnia to 124 złote) wzrosły ceny w biurach Grecos i Neckermann, natomiast w biurach Wezyr i Rainbow, zwyżki były większe od przeciętnej.

W tym, co dla turystów ma największe znaczenie, czyli w liczbie najatrakcyjniejszych poziomów bieżących cen wycieczek, czyli na pierwszym lub drugim miejscu w 22 destynacjach oraz w trzech kategoriach hoteli, to pozycję dominującego lidera niezmiennie zajmuje biuro Itaka, które ma aż 37 takich ofert i wyprzedza biura TUI (26 ofert) oraz Rainbow (12 ofert). Należy zaznaczyć, że relatywna pozycja Itaki jest pod tym względem jeszcze znacznie korzystniejsza niż przed rokiem, gdyż to biuro, zwykle atrakcyjne cenowo w okresie sprzedaży first minute, w ubiegłym sezonie o tej porze również było liderem w zestawieniu, ale z liczbą 27 najlepszych ofert również przed TUI i Rainbowem. Wśród małych organizatorów stosunkowo dużą liczbę niedrogich propozycji oferują teraz biura Net Holiday i Best Reisen (po 6 ofert).

Warto tez zauważyć, że obecnie najwięcej najkorzystniejszych ofert w hotelach trzygwiazdkowych oferuje biuro TUI, podczas gdy w wyższych kategoriach zdecydowanie przeważa Itaka. Jest to sytuacja niejako odwrotna niż przed dekadą, a ponadto świadczyć może o dużym zainteresowaniu TUI w wykorzystaniu rosnącego popytu w Polsce B - w czym pomóc może również częściowy powrót tego biura do sprzedaży w kanale agencyjnym.

Inne istotne kwestie dotyczące turystyki wyjazdowej

1. W porównaniu z poprzednim zestawieniem średnie ceny przelotów w tanich liniach Ryanair z wylotami w badanym okresie (7-13 sierpnia) ponownie nieco wzrosły – o 11 złotych (poprzednio wzrosły o 18 złotych), a mianowicie z 808 do 819 złotych) przy czym w znacznie większym stopniu wzrosły średnie ceny rejsów na Kanary – z 1021 do 1088 złotych – a zatem o 67 złotych, a średni poziom cen na pozostałych kierunkach wzrósł jedynie o złotówkę – z 764 do 765 złotych. Największy wzrost odnotowano na rejsach z Warszawy na Gran Canarię – o 290 złotych, a spadek na trasie z Warszawy do Lizbony – o 178 złotych.
W liniach Wizzair średnie ceny znacząco spadły - o 91 złotych, czyli do 748 złotych, a najwięcej staniały zdrożały rejsy z Warszawy na Lizbony – o 145 złotych, a podrożały z Warszawy na Burgas – też o 145 złotych.

2. W porównaniach rok do roku średnie ceny w liniach Ryanair na kierunkach turystycznych są obecnie nadal umiarkowanie wyższe od cen sprzed roku, a mianowicie o 92 złote (poprzednio o 86, 70 i 88 złotych), czyli były wyższe o blisko 13 procent. Średnie ceny przelotów na kierunkach kanaryjskich wzrosły o 220 złotych do 1088 złotych (o 25 procent), a na pozostałych kierunkach – o 64 złote do 767 złotych, czyli o ponad 9 procent. Największy wzrost cen rok do roku wykazało połączenia z Warszawy na Gran Canarię – o 580 złotych, a spadek rejs z Krakowa do Barcelony – o 460 złotych.

W liniach Wizzair nastąpił kolejny spadek średnich cen, tym razem o 73 złote (poprzednio o 22, 5 i 6 złotych). Najbardziej spadły ceny przelotów z Warszawy do Lizbony – o 395 złotych, a wzrosły z Warszawy do Alicante – również o 567 złotych.

3. Średnie ceny dla kierunków sezonu lato 2017 wspólnych dla tanich linii i czarterów z wylotami w pierwszym pełnym tygodniu sierpnia wyniosły przy połączeniach z Warszawy 837 złotych i były niższe od średnich cen czarterów o 275 złotych, a przy połączeniach z Katowic/Krakowa wyniosły 779 złotych i były niższe od cen czarterów o 331 złotych.

Wobec roku ubiegłego ceny w LCC przy wylotach z Warszawy wzrosły o średnio 110 złotych, a z Katowic/Krakowa wzrosły o średnio 20 złotych. Dość wyraźnie obniżyły się natomiast ceny rejsów czarterowych, których średnia cena rok do roku spadła dla połączeń z Warszawy o 108 złotych do 1111 złotych oraz z Katowic/Krakowa, których cena spadła o 12 złotych też do 1111 złotych. W rezultacie po raz kolejny obniżyła się średnia różnica w cenach przelotów w LCC i czarterów (LCC nadal są tańsze) tym razem z 428 złotych w sezonie ubiegłym do 303 złotych obecnie.