Upadłości firm: czego powinien nauczyć nas przypadek Atlantic?

Przeczytaj także: Coface: 4465 niewypłacalności firm w okresie I-III kw. 2024

Wraz z początkiem stycznia minionego roku weszły w życie zmiany wprowadzone nowelizacją prawa upadłościowego i naprawczego. W ich rezultacie wyodrębniono ustawę prawo upadłościowe, której zadaniem jest regulowanie kwestii związanych z upadłościami likwidacyjnymi oraz ustawę prawo restrukturyzacyjne. Kluczowym zadaniem tej drugiej jest zniwelowanie do minimum przypadków upadłości dłużnika oraz umożliwienie poprawy kondycji finansowej firm dotkniętych bądź zagrożonych niewypłacalnością.

Zmianę w zakresie postępowania restrukturyzacyjnego oceniamy pozytywnie. Ryzyko to nieodzowny element prowadzenia działalności gospodarczej. Naturalną konsekwencją tego ryzyka mogą być np. kłopoty finansowe firmy. Liczą się z tym zarówno przedsiębiorcy, jak i wierzyciele, którzy często są gotowi na polubowne załatwienie sprawy. W naszej opinii umożliwienie przedsiębiorcom restrukturyzacji firm, połączonej z szybką i regularną spłatą zobowiązań jest dużo lepszym rozwiązaniem niż wszczęcie postępowania likwidacyjnego – powiedział Marcin Nowacki, wiceprezes ZPP. – Likwidacja wiąże się z koniecznością sprzedaży majątku, a zatem z upadkiem działalności firmy – dodał.

Przed zmianą przepisów w polskim porządku prawnym funkcjonowały dwa rodzaje upadłości: likwidacyjna oraz układowa z możliwością zawarcia układu z wierzycielami. Ta druga umożliwiała ratowanie przedsiębiorstwa i kontynuowanie działalności gospodarczej, ale zdecydowanie nie należała do najczęściej stosowanych rozwiązań. Dobitnym tego dowodem są statystyki. W latach 2004-2012 ogłoszono upadłość 6519 podmiotów, z czego zaledwie w 1164 przypadkach była to upadłość z możliwością zawarcia układu.

Tutaj warto powołać się na przypadek znanego polskiego producenta bielizny spółki Atlantic S.A., która na skutek działania banku oraz błędów popełnionych przez Tymczasowego Nadzorcę Sądowego została objęta upadłością likwidacyjną, pomimo że dysponujący większością wierzytelności wierzyciele byli wyraźnie zainteresowani propozycjami układowymi.

W efekcie napiętej sytuacji na rynkach wschodnich, po wybuchu protestu na Majdanie, zetknęliśmy się z zapaścią ekonomiczną i gwałtownym spadkiem sprzedaży w firmie. Nie chcąc występować po pomoc publiczną podjęliśmy zatem działania restrukturyzacyjne. Niestety, nieuzasadnione w naszej opinii wypowiedzenie umowy leasingu nieruchomości przez bank BNP Paribas, doprowadziło do powstania obowiązku podatkowego wobec Urzędu Skarbowego w kwocie ponad 4,5 mln złotych. Ponadto Tymczasowy Nadzorca Sądowy uznał, że spółka posiada zobowiązanie wobec banku z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy, które opiewać miało na kwotę 18 mln zł – powiedział Wojciech Morawski, założyciel i b. prezes Atlantic S.A.

Problem upadłości w Polsce, jeszcze do niedawna, był bardzo poważny. Na przestrzeni lat 2008-2013 liczba upadłości wzrosła z 411 do 883 podmiotów, a zatem dwukrotnie. W roku 2014 nastąpił pierwszy przełom – liczba upadłości zmniejszyła się o 7 proc., do 823. W tym samym roku rozpoczęły się problemy finansowe spółki Atlantic.

To klasyczny przykład niszczenia polskich firm, dobrze prosperujących nie tylko w kraju, ale także za granicą. Działanie zagranicznego banku doprowadziło spółkę do upadłości, a brak elastyczności polskiego sądu ją przypieczętował. Jeśli dłużnik ma realne szanse na poprawę swojej sytuacji należy mu to umożliwić. Często racjonalne zarządzanie przedsiębiorstwem i regularna spłata zobowiązań, może uchronić przed całkowitą likwidacją biznesu – komentuje Cezary Kaźmierczak, prezes ZPP.

W związku z powyższym Związek Przedsiębiorców i Pracodawców przedstawił następujące rekomendacje, które mogą przyczynić się do zmniejszenia patologii gospodarczych:

Postępowanie restrukturyzacyjne w firmie dotkniętej przez kłopoty finansowe jest istotne nie tylko z punktu widzenia przedsiębiorcy – właściciela biznesu, ale korzystne również w skali makro. Prosperująca na rynku firma generuje dochody, od których odprowadzane są podatki, popyt konsumpcyjny nakręca nową produkcję i co szczególnie ważne, uchronienie firmy przed likwidacją pozwala na utrzymanie dotychczasowych miejsc pracy, a w dalszej perspektywie na tworzenie nowych – podsumował Marcin Nowacki z ZPP.