Na 1000 Polaków przypada 5 i pół pielęgniarki

Przeczytaj także: Polska kadra medyczna nadal chętnie emigruje

Do zrobienia jest zatem wiele. Warto jednak pamiętać, że uzyskanie wskaźnika na poziomie 8,8 nie będzie możliwe, jeśli zawód pielęgniarki nie będzie lepiej opłacany i chroniony. Ważne jest również, aby zdać sobie sprawę, że pielęgniarki i położne to wykwalifikowany, a nie pomocniczy personel medyczny. Tej świadomości ciągle jednak brakuje. Usługi pomocnicze powinny być świadczone przez personel pomocniczy, np. salowe. Tylko taka organizacja pracy może podnieść wydajność placówek, a w efekcie również komfort pacjentów.

Aby wykonywać w Polsce zawód pielęgniarki lub położnej, należy ukończyć studia licencjackie lub magisterskie. To dowodzi, że jest to profesja w pełni samodzielna. Praktyka wyraźnie jednak pokazuje, że poziom koniecznego wykształcenia nie znajduje odzwierciedlenia ani w szacunku do tego zawodu ani w wynagrodzeniu. Dlatego też liczba osób zainteresowanych tym kierunkiem kształcenia regularnie spada.

Od chwili wejścia Polski do Unii Europejskiej na całym terenie wspólnoty wydano 17439 zaświadczeń dotyczących pozwolenia wykonywania zawodu pielęgniarki, co świadczy o jego popularności poza granicami kraju. Należy więc podjąć odpowiednie kroki prawne, żeby zabezpieczyć godną pracę i płacę pielęgniarkom i położnym, a tym samym dzięki zwiększeniu liczby personelu pomocniczego podnieść bezpieczeństwo pacjentów.

„Liczba pielęgniarek i położnych w Polsce jest alarmująca. Znajdujemy się pod tym względem na samym końcu wśród krajów Unii Europejskiej i obecnie nic nie wskazuje na to, żeby sytuacja miała ulec zmianie. Trzeba więc podjąć odpowiednie kroki zabezpieczające zawód pielęgniarki i położnej, które zachęcą do wykonywania zawodu i tym samym poprawią bezpieczeństwo w polskich placówkach ochrony zdrowia. Tym bardziej, że polskie społeczeństwo starzeje się i z roku na rok przybywa osób w podeszłym wieku, którzy stanowią coraz większy procent ludności. Należy zauważyć, że zawód pielęgniarki i położnej nie jest zawodem w pełni chronionym, a trudność w jego wykonywaniu i uzyskiwany poziom wykształcenia nie znajduje najmniejszego odzwierciedlenia w wynagrodzeniu. Ustalenie minimalnej płacy, zakresu obowiązków zawierającego czynności medyczne, a nie czynności pomocnicze oraz brak przeciążenia dodatkowymi godzinami dyżurowania to kluczowe kwestie, które należy podjąć w celu ochrony zawodu i zwiększenie jego atrakcyjności i prestiżu” – mówi Marek Kowalski, przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich.

Zakres obowiązków pielęgniarek jest bardzo szeroki i obejmuje zarówno czynności medyczne, pomocnicze, jak i diagnostyczne czy edukacyjne. Wobec zauważalnych braków kadrowych oraz w obliczu kwalifikacji pielęgniarek i położnych należałoby analizować zakres obowiązków w ramach personelu medycznego.

W tym kontekście wykonywanie czynności podstawowych i pomocniczych można powierzyć personelowi niższego szczebla, jak np. opiekunowie medyczni czy salowe, w celu zoptymalizowania opieki nad pacjentem i poprawy sytuacji pielęgniarek i położnych.

USŁUGI POMOCNICZE REALIZOWANE PRZEZ PIELĘGNIARKI NA RZECZ SZPITALI:

• Procedury związane z opieką medyczną
• Pielęgnacja i utrzymanie higieny pacjentów
• Zmiana odzieży i pościeli
• Pomoc w żywieniu i przemieszczaniu się pacjentów
• Działania pomocnicze związane z zabiegami
• Opieka nad pacjentem
• Zapewnienie ciągłej opieki medycznej

„Praca pielęgniarki i położnej jest niezwykle trudna i wymaga długotrwałego, intensywnego szkolenia. Nieustająco zmagamy się ze zbyt dużą liczbą pacjentów, brakiem ochrony własnego zdrowia, redukcjami etatów ze względu na problemy finansowe służby zdrowia, co prowadzi do nadmiernego obciążania zatrudnionych już w placówce pielęgniarek i położnych. Dodatkowo z raportu badań europejskiego projektu NEXT wynika, że pracę w porze nocnej – która występuje we wszystkich placówkach wymagających pracy zmianowej – należy traktować jako czynnik sprzyjający, przyśpieszający lub nasilający występowanie wielu schorzeń i stanów patologicznych, w tym nowotworów, a aż 70% pracowników zmianowych nie jest w stanie dotrwać do ustawowej emerytury . Wobec tak wielu zagrożeń i uciążliwości w pracy pielęgniarek i położnych należy wprowadzić dodatkowe regulacje zabezpieczające godziwe wynagrodzenie oraz odciążające personel z najbardziej podstawowych czynności higieniczno-sanitarnych” – mówi Zofia Małas, prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych.

Wśród rekomendacji Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych na temat działań naprawczych – zawartych w dokumencie „Zabezpieczenie społeczeństwa w świadczenia pielęgniarskie i położnicze” – znajdują się m.in. :

• Stworzenie polityki zatrudnienia pielęgniarek i położnych oraz mechanizmów zapewniających wynagrodzenie pielęgniarek i położnych
• Zabezpieczenie możliwości realizacji obowiązku kształcenia ustawicznego pielęgniarek i położnych
• Uregulowanie kwestii minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych wymaganych przy udzielaniu świadczeń w poszczególnych zakresach będących przedmiotem kontraktowania przez NFZ (w szczególności świadczeń udzielanych w trybie całodobowym) oraz ich ujednolicenia dla wszystkich podmiotów udzielających świadczeń finansowanych ze środków publicznych
• Monitoring specjalistów na potrzeby określenia minimalnej liczby w poszczególnych dziedzinach pielęgniarstwa/położnictwa dla każdego województwa
• Prowadzenie kampanii informującej o działaniach rządowych na rzecz niwelowania konsekwencji braku pielęgniarek i położnych dla zabezpieczenia społeczeństwa w świadczenia zdrowotne