Sektor MŚP: ocena IV kw. 2016 i prognoza I kw. 2017

Przeczytaj także: Bibby MSP Index XI 2016

Grono pesymistów sukcesywnie rośnie. Z danych zebranych przez Keralla Research wynika, że od trzeciego kwartału minionego roku odsetek przedsiębiorców źle oceniających sytuację gospodarczą w naszym kraju podskoczył aż o 18,5 pkt. proc., osiągając tym samym 43 proc. Gorszego wyniku nie zanotowano już od czterech lat. Jednocześnie zauważalnie kurczy się rzesza optymistów, którzy formułują pozytywne opinie na temat kondycji krajowej gospodarki. Obecnie jest ich tylko 8,6 proc.

Sektor MŚP niezbyt dobrze ocenia również własną kondycję. Co czwarty respondent przyznaje, że miniony kwartał zaowocował pogorszeniem sytuacji w firmie. To oznacza wzrost o 12,4 pkt proc. kw./kw. – mówi Izabella Młynarczyk, analityk rynku Keralla Research. – Badanie pokazuje również, że o niezbyt korzystnej sytuacji w kraju przekonani są przede wszystkim usługodawcy oraz pracodawcy zatrudniający od 10 do 49 pracowników.

O przyszłości sektor MŚP mówi z dość dużą powściągliwością, prognozując jednak, że ten kwartał przyniesie poprawę zarówno w odniesieniu do firmy, jak i całej gospodarki. I to właśnie ten umiarkowany optymizm przełożył się na delikatny wzrost wskaźnika nastrojów. Ostatni pomiar KERN pokazał minus 64,66, a więc podniósł się o 2,29 pkt kw./kw.

Odwrotnie zachował się obrazujący skalę zakupów prowadzonych przez sektor MŚP Index ZAIR, który pikował o 4,40 pkt. i wynosi minus 63,80 pkt. i w relacji do pomiaru w poprzednim kwartale jest gorszy o 4,40 pkt. Spadła więc skłonność MŚP do inwestowania. W tej fali pomiaru przedsiębiorców pytano o skłonność do inwestycji w ośmiu obszarach zakupowych. Niemal w każdym z nich w relacji do poprzedniego kwartału badani planują mniej inwestycji. Najbardziej ograniczone zostaną wydatki związane z zakupem nowego oprogramowania (spadek o 24,3 pkt.) oraz działaniami marketingowymi (regresja na poziomie 23,7 pkt.).

SZCZEGÓŁOWE WYNIKI Z BADANIA

Przybywa firm gorzej oceniających kondycję gospodarki w perspektywie ex-post

• Od trzeciego kwartału 2016 roku rośnie liczba przedstawicieli firm sektora MŚP, którzy gorzej oceniają sytuację gospodarczą w Polsce (wzrost o 18,5 pkt. proc.).
  W aktualnym pomiarze kondycję ekonomiczną Polski negatywnie ocenia 43,0 proc. przedsiębiorców i jest to jeden z najsłabszych wyników od drugiego kwartału 2013 roku.
• Na niekorzystną sytuację w kraju wskazują przede wszystkim usługodawcy oraz firmy zatrudniające 10 – 49 pracowników.
• Od trzeciego kwartału ubiegłego roku sukcesywnie topnieje odsetek przedsiębiorców pozytywnie oceniających kondycję krajowej gospodarki. Wówczas optymistów było 20,2 proc., natomiast w lutowym pomiarze jest ich jedynie 8,6 proc.

Przedsiębiorcy słabo ocenili też kondycję swojej firmy w czwartym kwartale

• W relacji do ostatniego pomiaru więcej reprezentantów sektora MŚP negatywnie ocenia sytuację w firmie. Zdaniem co czwartego badanego minione trzy miesiące przyniosły pogorszenie kondycji firmy – co oznacza wzrost aż o 12,4 pkt proc. kw./kw. Porównując jednak aktualny wynik do analogicznego okresu w 2016 roku to odsetek niezadowolonych przedsiębiorców jest tylko nieznacznie wyższy (o 2,9 pkt. proc.). Co wynika z faktu, że zazwyczaj czwarty kwartał jest najsłabiej oceniany przez przedsiębiorców.
• Negatywnie miniony kwartał podsumowują głównie małe firmy.
• W aktualnym odczycie na poprawę sytuacji prowadzonej działalności wskazywało 15,2 proc. badanych, czyli o 6,6 pkt. proc. mniej niż w poprzednim kwartale. Analizując r/r grupa przedsiębiorców pozytywnie oceniających kondycję własnego biznesu zmniejszyła się o 2,9 pkt. proc.
• Najbardziej optymistyczne postawy reprezentują średnie firmy.

Przedsiębiorcy spodziewają się polepszenia kondycji polskiej gospodarki w pierwszym kwartale

• Mimo negatywnej oceny sytuacji krajowej gospodarki, blisko co piąty badany prognozuje polepszenie kondycji ekonomicznej w Polsce w pierwszym kwartale. W poprzednim pomiarze optymistyczny scenariusz przewidywało 11,7 proc. przedsiębiorców, a w analogicznym okresie w 2016 roku – 16,7 proc.
• O 9,3 pkt. proc. zmniejszył się odsetek przedsiębiorców zakładających pogorszenie krajowej gospodarki. W poprzednim odczycie pesymistów było 31,3 proc., natomiast aktualnie jest ich 22 proc.
• Co ciekawe, jeśli chodzi o prognozy dotyczące sytuacji ekonomicznej kraju przedstawiciele firm zakładają podobny scenariusz bez względu na zatrudnienie oraz branżę, w której działają.

Przedsiębiorcy zakładają poprawę kondycji firmy w pierwszym kwartale

• W nadchodzących trzech miesiącach 27,6 proc. badanych spodziewa się korzystnych zmian w firmie. Aktualnie optymistyczny rozwój wydarzeń zakłada 27,6 proc. badanych i jest to o 7,4 pkt proc. więcej przedsiębiorców niż w ostatnim odczycie.
• O polepszeniu informują przede wszystkim firmy średnie.
• Od trzeciego kwartału 2016 roku coraz więcej przedsiębiorców spodziewa się pogorszenia kondycji firmy. W relacji do odczytu z III i IV kw. ubiegłego roku, wzrost pesymistów wynosi odpowiednio: 5,3 pkt. proc. i 1,4 pkt. proc.
• Złe nastroje panują głównie wśród firm usługowych.

WSKAŹNIK KERNA – spadł do minus 66,95 pkt.

Wskaźnik nastrojów przedsiębiorstw KERNA wyniósł 64,66 pkt. na minusie. Wobec ostatniego odczytu oznacza to poprawę o 2,29 pkt. Mimo wzrostu negatywnych ocen minionego kwartału, na niewielką poprawę nastrojów wpłynęły przede wszystkim korzystne prognozy sytuacji ekonomicznej Polski oraz kondycji firmy na nadchodzący kwartał. Z optymizmem w przyszłość patrzą głównie przedsiębiorcy zatrudniający 50 – 249 pracowników. Reprezentanci tych firm dobrze oceniają również ostatnie trzy miesiące we własnym biznesie. Złe nastroje panują głównie wśród małych przedsiębiorstw.

INDEX ZAIR – wzrósł do – 59,40 pkt.

Index ZAIR obrazujący skalę zakupów prowadzonych przez sektor MŚP oparty jest na wskazaniach o wydatkach na inwestycje i rezygnacji z planów zakupowych na dany kwartał w firmie. W tej edycji badania odczyt INDEXU ZAIR wyniósł 63,80 pkt. na minusie i w relacji do pomiaru w poprzednim kwartale jest gorszy o 4,40 pkt. W tej fali pomiaru przedsiębiorców pytano o skłonność do inwestycji w ośmiu obszarach (platforma e-commerce, maszyny i technologie, flota, oprogramowanie, nieruchomości, szkolenia pracownicze, działania reklamowe, zatrudnienie nowych pracowników). Niemal w każdym z nich w relacji do poprzedniego kwartału badani planują mniej inwestycji. Firmy, które zamierzają wydatkować w pierwszym kwartale, kupować będą głównie nowe maszyny, służbowe samochody oraz oprogramowanie.

Informacje o badaniu
Próba: uczestnicy badania to mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa, losowane z bazy danych GUS oraz branżowych zestawień bazodanowych. Próba ogólnopolska, reprezentatywna, wynosi N = 600. Błąd pomiaru +-4 proc., poziom ufności 95 proc.

Próba oddaje strukturę firm MŚP w Polsce. Badanie uwzględnia reprezentację firm mikro - zatrudniających do 9 osób.

W badaniu biorą udział wyłącznie firmy prywatne, prowadzące aktywną działalność zarobkową.

Respondent: osoba odpowiedzialna lub współodpowiedzialna za zarządzanie firmą. Najczęściej właściciel, współwłaściciel firmy, dyrektor zarządzający, wspólnik, prezes, wiceprezes, członek zarządu, dyrektor finansowy, główny księgowy, osoba na stanowisku dyrektora lub inne osoby wskazane, jako odpowiedzialne za rozwój, zakupy, inwestycje. Jeden respondent - reprezentował jedną firmę.

Technika: wywiady telefoniczne wspomagane komputerowo (CATI). Realizacja: luty 2017.

Badanie prowadzone jest kwartalnie od 2009 roku.