Resort gospodarki: raport o barierach

Przeczytaj także: Biurokracja w Polsce coraz większa

Raport stwierdza, że środowisko polskich przedsiębiorców uważa za poważny problem niską jakość stanowienia prawa - brak stabilnych przepisów w określonych dziedzinach, szczególnie w zakresie prawa podatkowego, zbyt częste zmiany i niejasne sformułowania, które są przyczyną trudności interpretacyjnych (np. uregulowania dotyczące podatku VAT).

Przy wprowadzaniu nowelizacji przepisów nie stosuje się odpowiedniego vacatio legis. Znaczna część aktów prawnych wchodzi w życie tuż po ich ogłoszeniu, co sprawia że ani przedsiębiorcy, ani urzędnicy nie mają wystarczająco dużo czasu na przygotowanie się do zmian. Najdotkliwiej odczuwalne są zmiany przepisów prawa materialnego, które ustanawiają prawa i obowiązki przedsiębiorców.

Przedsiębiorcy wskazują jako bardzo istotną barierę nadmierne obowiązki informacyjne – bardzo rozbudowaną sprawozdawczość i obowiązek przechowywania danych. Generuje to duże koszty i nadmiernie angażuje kapitał ludzki i rzeczowy polskich firm.

W opinii przedsiębiorców szczególnym utrudnieniem są zbyt liczne i uciążliwe kontrole. Obecnie może je przeprowadzać ok. 40 różnych instytucji. W praktyce nie przestrzega się zasady jednej kontroli w jednym czasie. Często zdarza się kilka kontroli w tym samym okresie, które dodatkowo są nadmiernie wydłużane. Instytucje kontrolujące próbują omijać przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, powołując się na ustawy powołujące te organy.

Środowisko biznesmenów uważa także, iż nadal zbyt duża jest liczba wymaganych koncesji i zezwoleń. Pociąga to za sobą duże koszty i sprzyja zachowaniom korupcyjnym, tym bardziej, że informacje o firmach, które uzyskały zezwolenia czy licencję nie jest jawna.

Przedsiębiorcy wskazują również brak rzetelności w sporządzaniu Oceny Skutków Regulacji (OSR). Ich zdaniem administracja traktuje ten obowiązek jako czystą formalność.

Autorzy raportu określili, że konieczne jest systemowe uproszczenie prawa poprzez eliminację zbędnych lub przestarzałych przepisów, racjonalizację regulacji (m.in. poprawę ich spójności i ograniczanie obciążeń administracyjnych), przegląd koncesji i zezwoleń pod kątem ich redukcji, wypracowanie jednolitych standardów kontroli w firmach i przegląd organów uprawnionych do kontroli pod kątem ich konsolidacji. Raport stwierdza także konieczność skoordynowania działań organów kontrolnych i przyjęcie wspólnych planów kontroli, dzięki czemu możliwe byłoby dokonywanie wspólnej inspekcji przez kilka instytucji albo przekazywanie informacji o wynikach kontroli innym organom.

Raport zawiera także propozycję wprowadzenia systemu monitorowania wdrażania dyrektyw unijnych w Polsce. Jej celem jest niedopuszczanie do przesadnej implementacji prawa wspólnotowego na poziomie krajowym, co mogłoby spowodować nadmierne obciążenia dla polskim firm.

Autorzy dokumentu proponują ponadto zwiększenie wykorzystania drogi elektronicznej w kontaktach administracji z przedsiębiorcami oraz przygotowywanie, opiniowanie i analizowanie przepisów prawnych pod kątem przeciwdziałania i zwalczania korupcji.