Galerie handlowe w Europie: nowe - stare

Przeczytaj także: Centra handlowe: więcej klientów, wyższe obroty

Galerie handlowe, podejmując starania o zwiększenie odwiedzalności, wykorzystują różnego rodzaju technologie, dane oraz eventy. Ich właściciele przywiązują dużą wagę do doboru najemców oraz poszerzenia oferty gastronomicznej i rozrywkowej. Analiza dostępnych danych pomaga im docierać do konsumentów, których profil odpowiada obecnemu w centrum składowi najemców, dzięki czemu łatwiej mogą ich skłonić do większych wydatków.

Raport European Shopping Centre Development, dowodzi, że na początku tego roku całkowite zasoby powierzchni handlowej na naszym kontynencie sięgały 159,4 mln m kw., z czego zdecydowana większość, 108,6 mln m kw., przypadała na Europę Zachodnią, pozostała (50,8 mln m kw.) na Europę Środkowo-Wschodnią. Taki wynik oznacza, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy rynek rozrósł się o kolejne 4,5 mln m kw. Podaż rosła najszybciej w Rosji, gdzie – pomimo zaniechania realizacji kilku projektów – w drugiej połowie 2016 roku oddano do użytku więcej powierzchni handlowej (863 tys. m kw.) niż w Polsce, Francji i Turcji razem wziętych (748 tys. m kw.), czyli trzech kolejnych rynkach o największej aktywności deweloperskiej.

Łączna podaż nowej powierzchni handlowej w najbliższych dwóch latach może wynieść 6,8 mln m kw. Od początku kryzysu finansowego z 2008 roku w Europie Zachodniej powstawało mniej powierzchni handlowej niż w Europie Środkowo-Wschodniej – trend ten utrzyma się również w bieżącym roku. Jednak według prognoz firmy Cushman & Wakefield w 2018 roku Europa Zachodnia będzie ponownie najszybciej rozwijającym się regionem Starego Kontynentu

Justin Taylor, dyrektor działu powierzchni handlowych w regionie EMEA w firmie Cushman & Wakefield, powiedział:

„Właściciele centrów handlowych wychodzą naprzeciw oczekiwaniom klientów w zakresie oferty pozazakupowej. Deweloperzy coraz częściej stawiają na nowe formaty zarówno z licznymi punktami gastronomicznymi, jak i bogatą ofertą rozrywkową i rekreacyjną, aby zwiększyć odwiedzalność, wydłużyć czas, który pochłania klientom galerie handlowe oraz zachęcić ich do większych wydatków. W przyszłości wielu najemców będzie wykorzystywać i aranżować powierzchnię w inny sposób. Klientów będzie zachęcać obecność marek w lokalizacjach, które oferują możliwość spotykania się, zrobienia zakupów, pracy, wypoczynku i rekreacji.

Rozbudowy istniejących centrów handlowych dostarczą około jednej czwartej planowanej nowej podaży. W ich przypadku procedury uzyskiwania pozwoleń są krótsze. Ponadto rozbudowywane obiekty dysponują już infrastrukturą komunikacyjną oraz bazą klientów, co zmniejsza ryzyko inwestycyjne. Powiększane galerie handlowe są także w stanie przyciągać więcej klientów i mają szansę stać się ważnymi ośrodkami regionalnymi z korzyścią zarówno dla miasta, jak i całego regionu”.

Europa Zachodnia

W 2016 roku Francja była najbardziej dynamicznie rozwijającym się rynkiem centrów handlowych w Europie Zachodniej. Kraj ten jest także liderem pod względem wolumenu powierzchni w przygotowaniu – w latach 2017-18 powstanie we Francji ponad 931 tys. m kw., z czego ok. 56% w największych miastach: Paryżu, Marsylii, Lille i Lyonie.

W Wielkiej Brytanii Brexit, rosnąca inflacja, znikomy wzrost płac i stosunkowo wysoki wskaźnik zadłużenia gospodarstw domowych będą negatywnie wpływać na optymizm konsumentów i wyniki sprzedaży detalicznej w krótkiej perspektywie. Jednak w najbliższych dwóch latach na rynek brytyjski trafi znaczna ilość nowej powierzchni: łącznie 438 tys. m kw. – głównie w ramach rozpoczętych już inwestycji deweloperskich. Pod względem wolumenu powierzchni w przygotowaniu Wielka Brytania zajmuje drugie miejsce za Francją. Natomiast po roku 2018 rozwój rynku centrów handlowych na Wyspach Brytyjskich będą wspierać władze lokalne, które podejmują działania proaktywne i umożliwiają budowę nowych galerii handlowych, w tym zakup nieruchomości.

W pierwszej piątce najszybciej rozwijających się miast Europy Zachodniej znalazły się: Paryż, Marsylia, Helsinki, Madryt i Londyn.

Z kolei na rynku inwestycyjnym centrów handlowych w Europie Zachodniej odnotowano znaczny spadek aktywności inwestorów, którzy w pierwszej połowie 2016 roku zawarli transakcje o wartości zaledwie 9,3 mld euro, czyli o 40% mniej rok do roku. W drugim półroczu wolumen obrotów wzrósł do 11,1 mld euro, ale był niższy o 8,9% w porównaniu z tym samym okresem rok wcześniej. W całym 2016 roku łączna wartość transakcji inwestycyjnych na rynku centrów handlowych Europy Zachodniej wyniosła 20,4 mld euro.

Europa Środkowo-Wschodnia

W latach 2017-18 najwięcej nowej powierzchni w centrach handlowych może powstać w Turcji – aż 1,55 mln m kw. – pomimo prognozowanego wzrostu liczby projektów, których realizacja zostanie wstrzymana ze względu na zagrożenia geopolityczne i ekonomiczne. Na drugim miejscu w Europie Środkowo-Wschodniej pod względem wolumenu powierzchni handlowej w przygotowaniu znajduje się Rosja, w której planowana podaż może wynieść 1,46 mln m kw. Największe realizowane obiekty to m.in. moskiewskie centrum handlowe Vegas III o powierzchni 120 tys. m kw. i rozbudowa centrum handlowego Evropa w Kursku (107 tys. m kw.).

W Polsce deweloperzy planują dostarczyć na rynek 546 tys. m kw. nowej powierzchni handlowej w najbliższych dwóch latach, co stanowi trzeci wynik w skali Europy Środkowo-Wschodniej. Wśród dużych centrów handlowych pozostających w budowie na uwagę zasługują takie galerie handlowe jak Galeria Północna (64 tys. m kw.) w Warszawie, Wroclavia (64 tys. m kw.) we Wrocławiu, Forum Gdańsk (62 tys. m kw.) i Serenada (42 tys. m kw.) w Krakowie.

Magdalena Sadal, Starszy konsultant w dziale Doradztwa i Badań Rynkowych, Cushman & Wakefield, powiedziała:

„W drugiej połowie 2016 roku Polska utrzymała pozycję jednego z liderów rozwoju sektora centrów handlowych w Europie, plasując się na 2. miejscu pod względem ilości dostarczonej nowej powierzchni w galeriach handlowych. Ostatnio nowe galerie handlowe powstały m.in. w Poznaniu, Gdańsku oraz mniejszych ośrodkach, jak Legionowo, Mysłowice czy Mielec. Centra handlowe znajdujące się obecnie w budowie, m.in. w Warszawie, Krakowie, Gdańsku, Katowicach, jak i w mniejszych miastach utrzymają tempo rozwoju tego formatu handlowego. Warto zaznaczyć, że planowane otwarcie Galerii Północnej w Warszawie w drugiej połowie tego roku będzie pierwszym od dekady otwarciem dużej galerii handlowej na warszawskim rynku. Silne fundamenty gospodarki, w tym m.in. dynamicznie rosnąca sprzedaż detaliczna, ale również zmieniające się zwyczaje zakupowe Polaków, sprzyjają dalszemu rozwojowi rynku centrów handlowych, zarówno w aspekcie ilości nowo dostarczanej powierzchni, jak i coraz bardziej widocznych zmian jakościowych istniejących już obiektów”.

Z kolei Czechy mogą liczyć na 57 tys. nowej powierzchni handlowej w latach 2017-18, z czego prawie 80% powstanie w ramach rozbudowywanych obiektów.

W 2016 roku wartość transakcji inwestycyjnych na rynku centrów handlowych w Europie Środkowo-Wschodniej wyniosła 3,8 mld euro, czyli zmniejszyła się w ujęciu rocznym o ponad 30%. Największą aktywność inwestorów w drugim półroczu odnotowano w Polsce, na którą przypadło ponad 46% łącznego wolumenu obrotów. W tym samym okresie w Rosji zawarto sześć transakcji o wartości zaledwie 134 mln euro, natomiast w Turcji nie sfinalizowano żadnej transakcji na rynku centrów handlowych.

Silvia Jodlowski, autorka raportu i analityk w dziale badań w regionie EMEA, Cushman & Wakefield, powiedziała:

„Aktywność deweloperska w Europie będzie koncentrowała się wokół lokalizacji, które charakteryzują się niskim wskaźnikiem nasycenia centrami handlowymi, wysokimi wydatkami na konsumpcję i niewielkim ryzykiem. Dotyczy to także lokalizacji, w których istniejące obiekty wymagają modernizacji lub przebudowy.

W Europie Zachodniej duży potencjał mają Londyn i Edynburg, gdzie głównym czynnikiem rozwoju rynku będą rozbudowy i przebudowy istniejących centrów handlowych. Kolonia, Hamburg i Lyon także oferują deweloperom atrakcyjne możliwości.

Natomiast w Europie Środkowo-Wschodniej w wyniku dużej aktywności deweloperskiej w ostatnich dziesięciu latach znacząco wzrósł wskaźnik nasycenia powierzchnią handlową w wielu stolicach tej części kontynentu. Do wyjątków należą Praga, Bukareszt i Budapeszt, gdzie wskaźnik ten utrzymuje się poniżej średniej dla miast tego regionu. Jednak deweloperzy coraz częściej poszukują możliwości inwestycyjnych także w szybko rozwijających się miastach regionalnych takich jak Kraków i Wrocław. Pomimo ryzyka ekonomicznego i geopolitycznego wysoka dynamika aktywności deweloperskiej może się utrzymać również w największych miastach Turcji, tj. w Ankarze i Stambule”.