Wakacje 2017: wszędzie drożej niż rok temu

Przeczytaj także: Wakacje 2017: Grecja coraz droższa

I. Ważne wydarzenia ostatniego tygodnia w turystyce wyjazdów

Dobre perspektywy na kolejne tygodnie nadal obowiązują

Ostatni raport z systemu MerlinX był już trzydziestym pierwszym opracowaniem odnoszącym się do roku turystycznego 2016/2017, a więc do imprez turystycznych organizowanych pomiędzy listopadem 2016 a październikiem 2017. Tym razem skupił swoją uwagę na drugim tygodniu maja. Czego dowiódł? Okazuje się, że bieżąca dynamika wzrostu sprzedaży najważniejszych z punktu widzenia branży imprez lotniczych osiągnęła poziom + 10,8. Dowodem na to, że ten wynik nie należy do oszałamiających jest chociażby zestawienie go z ostatnim tygodniem kwietnia, kiedy to odnotowano dynamikę na poziomie 23,5 proc.

Za niewysoką dynamikę wzrostu w systemie MerlinX odpowiedzialne jest bez wątpienia spowolnienie sprzedaży na większości kierunków, które z kolei jest efektem wzrostu (ok. 8%) dotąd dość atrakcyjnych cen przez absolutnego lidera rynku, czyli biuro Itaka, a także inną niż w zeszłym roku datą Świąt Bożego Ciała, które w ubiegłym sezonie w tym czasie powodowało już intensywny popyt na lasty.

Późniejsze Święta są też ważną przyczyną opadających cen imprez w bieżącej sprzedaży. W turystyce wyjazdowej trzeba pamiętać, że zwykle ostatnie trzy tygodnie to niemal połowa całego wolumen sprzedaży wycieczek. W tym roku lastowa sprzedaż wysoko wycenianej majówki, została zastąpiona przez znacznie tańsze lasty z niskiego sezonu, czyli na cztery po-majówkowe tygodnie, natomiast w zeszłym sezonie po zakończonej majówce do sprzedaży wchodziły już lasty na wcześniejszy o trzy tygodnie długi weekend świąteczny, co częściowo wyrównywało spadek cen.


W pewnym stopniu do niższej dynamiki wzrostu przyczynił się także niższy od oczekiwanego poziom sprzedaży Egiptu będący prawdopodobną konsekwencją nagłośnionej przez media śmierci polskiej turystki w egipskim szpitalu.

Ta słabsza po-majówkowa dynamika sprzedaży obniżyła nieco wskaźnik jej skumulowanego wzrostu (czyli liczonego od początku first minute) z poprzednich 23,6 do 23,0 procent. Z szacunkowych przeliczeń wynika jednak, że generalny trend dynamiki bieżącej sprzedaży nadal utrzymuje się w granicach dwudziestu kilku procent, a zatem na poziomie z końca kwietnia i zarazem prognozowanym przez TravelDATA jeszcze na jesieni zeszłego roku.

Po dalszym korygowaniu cen przez Itakę i innych organizatorów, powinny nadejść tygodnie relatywnie stabilnych cen, a sprzedaż powinna zacząć osiągać zdecydowanie lepsze wyniki niż średnia z ostatnich sześciu tygodni (zaledwie niecałe 8 procent) i taki bardzo korzystny okres dla branży powinien utrzymywać się nawet przez okres około 8-10 tygodni.

Przy okazji okazało się jak istotny dla przebiegu sprzedaży jest silnie atrakcyjny poziom cen wycieczek dla klientów, któremu mogą podołać jedynie najefektywniejsi liderzy polskiej branży zorganizowanej turystyki wyjazdowej.

Z raportowanych danych o poszczególnych kierunkach wynika, że w Merlinie w tygodniu stosunkowo dobrze sprzedawał się Egipt (spadek skumulowanej dynamiki wzrostu z 91 do 90 procent), a znacznie słabiej Turcja (spadek odpowiednio z 68 do 64 procent). Po przeliczeniach okazuje się, że w systemie MerlinX z pięciu dużych kierunków kolejność dynamiki sprzedaży w omawianym tygodniu (od najlepszej do najsłabszej) była następująca: Egipt, Hiszpania, Bułgaria, Grecja, Turcja.

Co ciekawe z danych raportowanych przez statystyki portalu wakacje.pl kolejność była w dużym stopniu odwrotna, a mianowicie Grecja, Turcja, Hiszpania, Egipt i Bułgaria, która od pewnego czasu traci tam udziały w sprzedaży w całym spektrum możliwych terminów wyjazdów. Wytłumaczenie tego pozornego fenomenu jest dość proste. Sprzedaż Turcji przejściowo zniżkowała, gdyż spowolniło tempo zakładania rezerwacji (zasada CCC) na oferty głównego motoru sprzedaży, którym w MerlinieX jest Itaka.

Przy okazji należy przypomnieć, że poza raportami pozostaje około połowa sprzedawanych imprez, w tym praktycznie cała sprzedaż turoperatorów drugiego i trzeciego (pod względem przychodów) w kraju, którymi są Rainbow i TUI Poland. Ich udział w bieżącej sprzedaży wynosi blisko 35 procent, a ich oferty w Turcji w tym samym czasie przeważnie taniały lub były stabilne. Z kolei przejściowemu spadkowi tempa rezerwacji Egiptu poza MerlinX odpowiadała relatywnie niezła sprzedaż w tym właśnie systemie.

Dodatkowy wniosek jest taki, że przy różnym zestawie sprzedawanych organizatorów dane z systemów są dostatecznie reprezentatywne jedynie przy względnie stabilnej sytuacji cenowej, zaś przy istotniejszych zmianach wskaźniki zaczynają się rozchodzić.

Jak rezerwują nasi zachodni sąsiedzi?

Warto też spojrzeć na ostatnie dane o rezerwacjach u naszych zachodnich sąsiadów, którzy poprzez relatywnie wysoką liczbę swoich turystów potrafią istotnie wpływać na sytuację w turystyce na poszczególnych kierunkach. Dla dodatkowego oglądu sprawy przedstawiamy również zestawienie skumulowanych zmian w sprzedaży z ostatnich dwóch lat (czyli na bazie 2015 roku), bowiem baza z roku 2016 została dość znacznie zniekształcona poprzez ówczesne obawy części turystów przed niebezpiecznymi wydarzeniami.

Widoczne jest, ze Egipt cieszy się wyraźnie lepszymi względami niemieckich turystów niż Turcja, którzy w dużej części, kierują się tzw. poprawnością polityczną, w której raczej nie mieści się polityka wewnętrzna prowadzona obecnie przez prezydenta kraju Recepa Tayyipa Erdogana. Po dwóch miesiącach względnie małych spadków rezerwacji, czyli lutym i marcu w kwietniu doszło do kolejnego zahamowania sprzedaży, które łączyć można z odbywanym w połowie miesiąca referendum konstytucyjnym, ale też z okresem Świąt Wielkanocnych.

Wyhamowaniu tempa rezerwacji na kierunkach tureckich, ale również greckich i egipskich towarzyszyła pewna poprawa sprzedaży Hiszpanii, która jak dotąd nie była kierunkiem z bajki niemieckich turystów z powodu zbyt wysokich cen żądanych przez tamtejszych hotelarzy.

Plusy i minusy tygodnia (tygodni) w turystyce

Bieżący plus: wysypu pozytywnych informacji gospodarczych ciąg dalszy

Polskie gospodarka przyspiesza, Zachód traci tempo

W ostatni wtorek Główny Urząd Statystyczny (GUS) przedstawił tzw. szybki szacunek wzrostu polskiego PKB w pierwszym kwartale 2017 roku. Wyniósł on 4,0 procent, co było nie tylko rezultatem lepszym od przewidywań większości ekonomistów i analityków, ale na razie (kilka krajów danych jeszcze nie podało) trzecim rezultatem w UE za Rumunią i Węgrami (5,7 i 4,1 procent). Oznacza też znaczące przyspieszenie wzrostu gdyż przed rokiem wyniósł on 2,9 procent.

Co ciekawe prognozy zbliżone do wielkości podanej w szacunku pojawiły się dopiero bardzo niedawno, niemalże w ostatniej chwili, a wcześniej rozliczni ekonomiści i analitycy dosyć wytrwale pozostawali przy poziomach o jeden procent, a czasem i znacznie niższym. Na tym tle rozsądnie wypada TravelDATA w żadnym materiale nie schodząc poniżej 3,5 procent i trzymając się przedziału 3,5-4,0 dla całego roku raczej ze wskazaniem jego górnej granicy.

Pewną niespodzianką dla wytrwałych słuchaczy większości mediów mogą być bardzo słabe wyniki dużych państw ze strefy euro. O ile cała strefa utrzymała tempo na poziomie 1,7 procent, to nieco spowolniły Niemcy – z 1,9 do 1,7 procent, sporo słabiej wypadły Włochy – spadek z 1,1 do 0,8 procent, a jeszcze słabiej Francja – spadek z 1,2 też do 0,8 procent.
Z dużych państw Europy Zachodniej przyspieszyła tylko Wielka Brytania z 1,6 do 2,1 procent przy czym wielu czytelników pamięta zapewne, że miało być zupełnie odwrotnie.

Kwietniowa sprzedaż detaliczna też optymistyczna

Kolejne ważne informacje dla polskiej koniunktury gospodarczej i w konsekwencji dla turystyki, czyli o kwietniowej dynamice sprzedaży detalicznej i produkcji przemysłowej poznaliśmy w ostatni piątek. Ważniejsze są te pierwsze, które przyniosły wskaźnik wzrostu w cenach stałych o 6,7 procent, w bieżących o 8,1 procent przy czym rozrzut dynamiki poszczególnych grupach towarowych był znacząco mniejszy niż zwykle. Dane nie spotkały się z życzliwym przyjęciem mediów bowiem często twierdzono, że liczono na więcej.

Wynik nie był znacząco lepszy niż rok temu (+ 5,5 procent), ale za to znacznie lepszy niż w roku 2015 (zaledwie + 1,5 procent), a więc gdy warunki były z grubsza porównywalne, gdyż w kwietniu również wypadały Święta Wielkanocne.

Warto pogrzebać w dawnych materiałach, aby sprawdzić, jak tamto „osiągnięcie” komentowały wówczas media.

Generalnie dobre wieści o rozwoju gospodarki powinny cieszyć branżę turystyczną, ale należy pamiętać, że kwestia ta ma znaczenie o ile znajduje przełożenie na poprawę stanu portfeli gospodarstw domowych, gdyż na realizację przez klientów usług turystyki wyjazdowej potrzebne są im pieniądze i jeszcze raz pieniądze.

W tym obszarze bardziej bezpośrednio związanym z koniunktura w turystyce, dzieje się niestety już znacznie gorzej.

Średnioterminowy wielki minus: coraz bardziej kulejący wzrost płac realnych

W obszarze ważniejszym dla turystyki niż ogólny wzrost gospodarczy, czyli w obszarze zasadniczego składnika jakim jest realny wzrost wynagrodzeń sytuacja wygląda jednak nadspodziewanie słabo, o czym dowiedzieliśmy się w czwartek z danych podanych przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) o wysokości i dynamice wzrostu przeciętnych wynagrodzeń (dla przedsiębiorstw zatrudniających ponad 9 osób). Płace nominalne wzrosły w kwietniu o 4,1 procent, a realnie zaledwie o 2,03 procent, co oznacza najprawdopodobniej najsłabszy rezultat w całym regionie i znacznie niższy od regionalnej środkowo-europejskiej średniej.

Ta ostatnia wielkość tym bardziej nie napawa optymizmem, że jest już piątym kolejnym bardzo słabym wynikiem, który – gdy ta sytuacja nie ulegnie pod tym względem istotnej pozytywnej zmianie – rysuje przed branżą turystyczną coraz poważniejsze perspektywy spowolnienia.

Początkowo wydawało się mało prawdopodobne, żeby sytuacja w tym zakresie kształtowała się aż tak niekorzystnie jak to zostało przedstawione w Aktualizacji Planu Konwergencji 2017, który co roku państwa członkowskie UE przesyłają Komisji Europejskiej i Radzie Ecofin, która na podstawie analizy tego dokumentu wydaje zalecenia dla polityk gospodarczych poszczególnych państw członkowskich.

W polskim dokumencie przewidziano m.in. wzrost realnych wynagrodzeń w latach 2017-19 na średnio niecałe 2,7 procent. Niestety kolejnym sygnałem niepokoju w tej kwestii było zredukowanie prognozy w tym zakresie również przez Narodowy Bank Polski (NBP) i Radę Polityki Pieniężnej do podobnych wielkości w tzw. marcowym Raporcie o inflacji.
Na domiar złego kilka dni temu wicepremier Mateusz Morawiecki potwierdził w publicznej wypowiedzi, że skala wzrostu nominalnych wynagrodzeń powinna zawierać się w przedziale 4,5-5 procent, co przy założeniu 2-procentowej inflacji oznacza ich średni wzrost właśnie w granicach 2,7 procent.

O problemie bardzo słabej ostatnio dynamiki wzrostu płac - która po ustaniu wpływu programu 500+ będzie dominującym czynnikiem dalszej koniunktury w turystyce - pisaliśmy już od kilku miesięcy i niestety sytuacja w tej kwestii zaczyna się negatywnie materializować.

Do tego kluczowego dla turystyki tematu kształtowania się dynamiki wzrostu realnych dochodów gospodarstw domowych, będziemy jeszcze niejednokrotnie wracać, zaś w chwili obecnej przedstawiamy jeszcze najnowszą aktualizację wykresów dynamiki realnych wynagrodzeń (r/r) w poprzednim i obecnym roku turystycznym na tle jej przebiegu u naszych sąsiadów znajdujących się na podobnym etapie gospodarczego rozwoju. Na wykresie Słowacja zmieniła Czechy, gdyż ten ostatni kraj podaje dane o płacach z bardzo dużym opóźnieniem.

Dodano także nową zieloną linię, która reprezentuje średnią zwykłą dla krajów Europy Środkowej, czyli w tym wypadku Czech, Słowacji, Węgier, Rumunii, Bułgarii oraz krajów nadbałtyckich traktowanych w średniej jako całość.

Każdy może pokontemplować sobie ten smutny wykres do woli sam, ale łatwo dostrzec pogarszającą się w miarę upływu czasu, a zwłaszcza od sierpnia, pozycję naszego kraju na tle najbliższych sąsiadów (na tle bardziej odległych Bułgarii i Rumunii sytuacja wygląda jeszcze znacznie niekorzystniej), jak również na tle regionalnej średniej. Warto również zwrócić uwagę, na fakt, że w Polsce wynagrodzenia realne mają rosnąć wyraźnie wolniej niż przewidywane tempo wzrostu PKB (realne), a u naszych sąsiadów jest akurat i prawdopodobnie nadal będzie dokładnie odwrotnie.

Modelowe średnie jeszcze jakiś czas na dobrych poziomach

Na szczęście w branży turystycznej nie powinno być przez pewien czas powodów do niepokoju, gdyż równolegle do strumienia dochodów z pracy najemnej funkcjonuje jeszcze strumień wypłat z programu 500+, który w tej chwili odpowiada już za blisko 2/3 dynamiki wzrostu przeciętnych dochodów gospodarstw pracowniczych.

Ponadto zmiany bieżących dochodów przenoszą się na zmiany popytu dopiero po pewnym czasie, a dla koniunktury w turystyce ważny jest nie tyle wzrost dochodów w krótszych okresach czasu, ale ich zachowanie w dłuższym określonym przedziale czasu. Generalnie można przyjąć, że popyt w turystyce wyjazdowej z zupełnie niezłym przybliżeniem reaguje na kroczącą średnią 12-miesieczną dynamiki zmian dochodów (nieważoną), choć nieco lepsze rezultaty mogą dawać bardziej złożone modele bazujące na wydłużonych średnich degresywnych skompilowanych jeszcze z pewnym wpływem dynamiki wynagrodzeń nominalnych.

Poniżej przedstawiamy uaktualnione zestawienie 12-miesięcznej średniej (nieważonej) dynamiki dochodów z pracy (słupki czerwone) oraz wspomagające je wypłaty z programu 500+ (różowe słupki nadbudowane) również według tej samej 12-miesięcznej formuły kroczącej. Wypłaty te zawierają rzeczywiste kwoty, a nie teoretyczne, gdyż w niektórych miesiącach występowały opóźnienia, a w innych przyspieszenia wypłacanych przekazów, jak również zostały one ubruttowione oraz zmniejszone o tę część świadczeń, która nie trafia do rodzin pracowniczych.

Dla okresu maj – grudzień 2017 zestawienie zawiera ponadto miesięczną projekcję opartej w dużej mierze na danych w zakresie inflacji oraz wzrostu wynagrodzeń i zatrudnienia z najbardziej aktualnego marcowego raportu Narodowego Banku Polskiego i Rady Polityki Pieniężnej.

Złą wiadomością jest widoczna na wykresach wyraźnie niekorzystna i dość silnie spadkowa tendencja 12-miesięcznej dynamiki realnych wynagrodzeń w naszym kraju oraz takiej samej dynamiki realnych wypłat z programu 500+ i stopniowe dążenie obu tych wskaźników do bardzo już niskich wartości.

Dobrą wiadomością jest to, że mocno spadkowa część wykresu dotyczy okresów przyszłych, a z powyższego wynika, że poważne spadki dynamiki realnych wynagrodzeń, z którymi obecnie mamy do czynienia jeszcze nie zagrażają zbytnio tegorocznej koniunkturze w turystyce wyjazdowej, która właściwie jest już prawie „zdefiniowana”, ale sugerują jej obniżony poziom w sezonie następnym, czyli poczynając od first minute w październiku 2017, o ile w zakresie kształtowania się płac na rynku pracy nie nastąpią istotne i pozytywne zmiany.

Wspaniałe perspektywy branży mogą zostać trwale zakłócone

Przedstawione wyżej niekorzystne tendencje w zakresie głównego składnika dochodów gospodarstw domowych z wysokim prawdopodobieństwem negatywnie wpłyną na perspektywy rozwojowe branży, zmniejszą jej obroty, zwiększą natężenie konkurencji i mogą w sposób lewarowany tj. ponadproporcjonalny zredukować bardzo obiecujące perspektywy dla branży i najbardziej obiecujących jej liderów. Temat ten jest złożony i powrócimy do niego w niektórych z kolejnych materiałów.

II. Istotne kwestie z zakresu cen turystycznych imprez

1. Podobnie jak przed rokiem stosujemy w raportach wizualizację omawianej tematyki cen turystycznych imprez i przelotów lotniczych w postaci mapek. W naszej intencji mają one pomóc w szybszym rozeznaniu się w ogólnej sytuacji, a informacji bardziej dokładnej dostarczają załączane do prezentacji tabele. Zgodnie z zapowiedzią przedstawiane są także przebiegi wahań średnich cen - podobnie jak miało to miejsce we zestawieniach z ubiegłego sezonu.

2. Niniejsze zestawienie obejmuje porównanie cen dla wylotów w wysokim sezonie letnim 2017 definiowanym jako pierwszy pełny tydzień tydzień sierpnia (07.08-13.08 2017), zebranych w dniu 18 maja tego roku z cenami z dnia 11 maja, a w porównaniach rok do roku z cenami z dnia 19 maja 2016 roku.

Po wzrostach w dwóch pierwszych tygodnia maja (o 77 i 14 złotych) średnia cena wycieczek nieco spadła, a mianowicie o 9 złotych, przy czym na ostatnie zmiany cen miały charakter w dużej mierze korekcyjny wobec nieco przestrzelonych zmian cen w okresie wcześniejszym. Nieco podobnie było przed rokiem z tym, że korekta była wcześniejsza i głębsza, a średnia cena spadła wówczas o 40 złotych, gdyż po-majówkowy wzrost cen o średnio 112 złotych okazał się w tamtych warunkach stanowczo zbyt wysoki.

Największe spadki średnich cen imprez zanotowano w Maroku i Albanii – o 137 i 58 złotych, czyli akurat na kierunkach o największych wzrostach przed tygodniem oraz w Portugalii – o 44 złote, a największe zwyżki średnich cen wystąpiły na Gran Canarii – o 120 złotych, czyli tam gdzie przed tygodniem był duży spadek oraz na Majorce i Synaju – o 40 i 33 złote.

Zmiany cen wycieczek jakie miały miejsce w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach obrazuje załączona mapka

2. Badanie średniej ceny imprez wobec cen sprzed roku dla wylotów z okresu pierwszego pełnego tygodnia sierpnia 2017 wskazuje, że obecna średnia cena jest wyższa wobec średniej ceny dla poprzedniego sezonu o 188 złotych i było to zmniejszenie różnicy cen rok do roku częściowo znoszące jej wzrost z ubiegłego tygodnia (w poprzednich zestawieniach było to 206, 160, 189, 252, 247, 229, 188, 204 i 172 złotych). Przed rokiem o tej porze średnia różnica cen rok do roku była minimalnie dodatnia i wynosiła 8 złotych.

Generalnie wyższe ceny wycieczek w tym roku mogą być po części skutkiem znacznie silniejszego tegorocznego popytu bazującego na rosnących dochodach gospodarstw domowych, a dodatkowo wspiera go ewidentna poprawa nastrojów konsumenckich oraz stopniowo wygasające obawy przed zjawiskiem terroryzmu w atrakcyjnych dla turystów regionach turystycznych. Stopniowo rosnącego znaczenia może nabierać również powiększający się na niektórych kierunkach stopień wyprzedania najbardziej atrakcyjnych ofert.

Nadal więc w kierunku zwyżek cen działają zasadnicze czynniki popytotwórcze w turystyce, a dodatkowy choć coraz bardziej słabnący wpływ na obecny średni wzrost cen wycieczek, wywierają też wyższe o 7 procent (poprzednio o 8, 10, 19, 24, 30, 23 i 17 procent) ceny paliwa lotniczego (2,19 wobec 2,05 zł/litr), które odpowiadają za około 25 złotych ich wzrostu. Natomiast coraz wyraźniej w kierunku zniżek średnich cen zaczyna natomiast działać silniejszy złoty, bowiem umocnił się on rok do roku w relacji z euro i z amerykańskim dolarem już po około 4 procent, co może oznaczać ewentualną (gdy sytuacja przez jakiś czas będzie się utrzymywać), chociaż nieco odłożoną w czasie presję na zniżkę cen w granicach 70-80 złotych.

Sytuację w zakresie zmian cen rok do roku w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach ilustruje załączona mapka

Spośród dużych kierunków pozycję lidera wzrostów cen wobec poprzedniego sezonu wśród najważniejszych dla polskich turystów kierunków nadal utrzymuje Grecja z średnim wzrostem cen o 279 złotych (poprzednio było to 303, 262, 293, 320, 271, 264, 233, 230 i 223 złotych). Największe średnie zwyżki cen niemal już tradycyjnie zanotowała Kreta – o 471 złotych, mniejsze Rodos i Kos - o 300 i 272 złote, a jeszcze mniejsze Korfu i Zakintos – o 234 i 221 złotych, do których w ostatnich tygodniach stopniowo zbliża się wcześniej sporo tańsze niż w przed rokiem Chalkidiki, gdzie średnie ceny są już wyższe rok do roku o średnio 75 złotych.

Pozycję odrabiającego nieco dystans wicelidera wzrostów cen zajmowały Wyspy Kanaryjskie, gdzie były one na poziomie o 236 złote wyższym od zeszłorocznego (poprzednio było to 194, 207, 274, 356, 408, 339, 337, 305 i 284 złotych). Największy dodatni wpływ na tę zwyżkę tym razem wywarła Gran Canaria gdzie ceny wzrosły o 439 złotych zastępując na tej pozycji Teneryfę ze wzrostem - o 221 złotych (poprzednio nawet o 267, 327, 419, 520 i 601 złotych), natomiast w roli kierunku o najłagodniejszym wzroście cen rok do roku drugi tydzień z rzędu występuje Fuerteventura ze zwyżką średniej ceny o 108 złotych.

Z piątej na trzecią pozycję listy zwyżek cen wśród najważniejszych kierunków przesunęła się Turcja, gdzie średnie ceny po ostatnich zmianach stały się wyższe niż przed rokiem o 101 złotych (poprzednio były wyższe o 88, 60, 79, 147, 99 i 90 złotych, wcześniej niższe o 18, a jeszcze wcześniej wyższe o 24 i 54 złote). Relatywnie atrakcyjnym cenom wycieczek do Turcji, obok słabej liry, nadal sprzyja słaby popyt na ten kierunek ze strony turystów zachodnioeuropejskich, zwłaszcza niemieckich i holenderskich, który może być jeszcze jakiś czas kontynuowany ze względu na uprzedzenia tamtejszych społeczeństw wobec polityki wewnętrznej w tym kraju. Jest to bardzo sprzyjająca sytuacja dla materialnie dużo słabiej sytuowanych turystów z Polski, którzy na ogół w większym stopniu kierują się kryteriami czysto ekonomicznymi niż politycznymi.

Z trzeciej na czwartą (tym razem ex aequo z Egiptem) kolejny raz powróciła Bułgaria, której ceny kształtowały się na poziomie o 77 złotych wyższym niż w lecie 2016 (poprzednio było to 104, 78, 118, 136, 122, 141, 157, 180 i 150 złotych). Opiniom, popytowi i cenom w Bułgarii nieco ciąży spora zeszłoroczna liczba reklamacji zgłaszanych przez polskich turystów, a stosunkowo niskie ceny, mimo że nieco niższe niż w Egipcie i o blisko 200 złotych niższe niż w Turcji, mogą być przy wyższej jakości hoteli na tych kierunkach zbyt słabym argumentem dla po raz pierwszy wyjeżdżających na zagraniczne wakacje klientów z tzw. Polski B.

Na czwartej pozycji na liście zwyżek cen rok do roku (ex aequo z Bułgarią) pozostał Egipt, a średnie ceny były tam wyższe o 77 złotych niż przed rokiem (poprzednio były wyższe o 99, 125, 84, 129, 140 i 134 złote, wcześniej niższe o 13, a jeszcze wcześniej wyższe o 48 i 33 i 50 złote). Podobnie jak przed tygodniem najwyższe były wzrosty cen rok do roku w Marsa Alam – o 233 złote, mniej wzrosły średnie ceny na Synaju –o średnio 156 złote, a sporo tańsza niż przed rokiem stała się Hurghada – o 119 złotych, która w ubiegłym sezonie, w odróżnieniu od Marsa Alam, nie była o tej porze przeceniana. Popytowi na wyjazdy do Egiptu nieco zaszkodziły kwietniowe zamachy na koptyjskie kościoły w północnym Egipcie, a w maju wyjaśniana dopiero sprawa śmierci polskiej turystki w egipskim szpitalu w Hurghadzie.
Egiptowi zaczyna sprzyjać stopniowo krystalizujący się trend słabnącego dolara wobec euro (rosnącego tzw. eurodolara), który powoduje, że kierunek ten staje się coraz bardziej konkurencyjny wobec tych, które rozliczają się głównie w euro. Również marże stały się w tym sezonie w Egipcie dość wysokie i pozwalają organizatorom na dokonywania znaczących dostosowań cen w zależności od wahań poziomu bieżącego popytu, co zresztą obecnie ma miejsce w odniesieniu do wyjazdów w horyzoncie najbliższych kilku tygodni.

Z mniejszych kierunków nadal największe zwyżki cen rok do roku notowała Majorka – o średnio o 310 złotych, w mniejszym stopniu wzrosły ceny wycieczek w Portugalii, Maroku i na Malcie – o 219, 206 i 195 złotych, a najmniej zwyżkowały średnie ceny wycieczek do Tunezji i na Cypr - o 57 i 13 złotych.

3. Porównania zmian cen rok do roku u głównych organizatorów turystyki wskazują, że po ostatniej korekcie cen biurem o najniższym wzroście średnich cen rok do roku jest ponownie jest Itaka, w której ceny przewyższają ubiegłoroczne o jedynie 95 złotych. Wzrosty niższe od średniej (teraz jest to 188 złotych) nadal prezentują oferty biur Coral Travel Wezyr i Exim Tours ze wzrostami w granicach 130 złotych, a niewiele wyższy przeciętny wzrost cen rok do roku wykazuje oferta biura Neckermann Polska – około 160 złotych, ale trzeba zaznaczyć, że była ona relatywnie droga przed rokiem. W pozostałych dużych biurach zwyżki średnich cen przekraczały już przeciętną i mieściły się w granicach 280 - 380 złotych.

W tym, co dla turystów ma większe znaczenie, czyli w liczbie najatrakcyjniejszych poziomów bieżących cen wycieczek, czyli na pierwszym lub drugim miejscu na 24 kierunkach (dołączyły Malta i Albania) i w trzech kategoriach hoteli, to od samego początku sprzedaży first minute niezmienną pozycję lidera zachowała Itaka, tym razem z liczbą 24 najbardziej atrakcyjnych ofert (poprzednio 22) i wyprzedza biura Coral Travel Wezyr i Rainbow (19 i 18 takich ofert). O tej porze w ubiegłym sezonie liderem był Rainbow z liczbą 23 takich ofert przed biurami Exim Tours i Coral Travel Wezyr (20 i 17 ofert).

Spośród mniejszych organizatorów wysoką liczbę atrakcyjnych cenowo propozycji oferują obecnie biuro Net Holiday z liczbą 12 ofert, a także biuro Prima Holiday – 6 takich ofert.

4. Kolejny raz przedstawiamy czołówkę organizatorów, którzy po najkorzystniejszych cenach oferowali w ostatnim tygodniu imprezy turystyczne klientom. Tak jak to zaznaczaliśmy już co najmniej kilkakrotnie, w tego typu zestawieniach zachowana jest ścisła porównywalność, a zatem dla przykładu biuro Grecos Holiday, które sprzedaje jedynie Grecję, Majorkę i Cypr jest ofertowo porównywane tylko i wyłącznie z tymi destynacjami w innych biurach. Wypada na tym tle bardzo korzystnie, choć ogólna średnia cena statystyczna jego wycieczek nie jest wcale niska, gdyż ma w niej ponadprzeciętnie tanich Egiptu, Tunezji lub Bułgarii, które wpływają na obniżanie ogólnej średniej ceny imprez w ofertach innych organizatorów.

Na czele tabel przez wiele tygodni niemal niezmiennie królowały biura Itaka i Grecos Holiday, jednakże po po-majówkowych korektach cen w Itace, a ostatnio również w biurze Grecos Holiday sytuacja ta nieco się zmieniła, przy czym należy też zaznaczyć, że TravelDATA w trzech ostatnich materiałach wskazywała na fakt, że „oba te biura anonsują wyjątkowo wysokie wzrosty sprzedaży, co może oznaczać (…) rosnące prawdopodobieństwo zbliżania się korekt cen wycieczek w górę”.

Ostatnie zmiany są jednak kierunkowo zbieżne z sytuacją z zeszłego sezonu, którą przedstawimy w następnym materiale tygodniowym, a która wyraźnie świadczy o tym, że liderzy polskiej branży zorganizowanej turystyki wyjazdowej prowadzą konsekwentną politykę cenową, która przynosi im wzrost wyraźnie szybszy niż branży jako całości, z czego z kolei pośrednio wynika, że przynosi również satysfakcję ich klientom.

Inne istotne kwestie dotyczące turystyki wyjazdowej

1. Po ostatniej zniżce i dwóch wcześniejszych zwyżkach średnie ceny przelotów na kierunkach turystycznych wobec ostatniego zestawienia w liniach Ryanair z wylotami w badanym okresie (7-13 sierpnia), tym razem zanotowały minimalny spadek, z 752 do 750 złotych, czyli 2 złote lub o 0,3 procent (poprzednio ceny spadły o 28 złotych, wcześniej wzrosły o 17 i 57 złotych, ale jeszcze wcześniej spadły aż o 218 złotych).

Znaczący spadek odnotowano na kierunkach kanaryjskich - z 924 do 860 złotych, czyli o 64 złote lub 6,9 procent, ale na pozostałych kierunkach ceny wzrosły - z 712 do 728 złotych, czyli o 16 złotych lub 2,2 procent. Największe zniżki cen przelotów miały miejsce na trasie z Warszawy na Teneryfę – o średnio 340 złotych, a zwyżki z Krakowa na Maltę – o 255 złotych.

Średnie ceny w liniach Wizzair kontynuowały trend spadkowy i obniżyły się tym razem o średnio aż 170 złotych z 841 do 671 złotych, czyli o 20,2 procent (poprzednio spadły o 52 złote, a wcześniej symbolicznie wzrosły o 3 złote i spadły o 105 i 209 złotych). Najbardziej staniały rejsy z Warszawy do Lizbony – o średnio 479 złotych, a zdrożały z Warszawy do Alicante – o 211 złotych.

2. W porównaniach rok do roku średnie ceny w liniach Ryanair na kierunkach turystycznych stały się nieco niższe od poziomu z ubiegłego sezonu i wyniosły 756 wobec 764 złotych przed rokiem, czyli są niższe o 8 złotych lub o 1,1 procent (poprzednio były wyższe o 18, wcześniej niższe o 6, 12 i 103 złote, a jeszcze wcześniej wyższe o 93 i 11 złotych). Średnie ceny przelotów na kierunkach kanaryjskich były nadal niższe, tym razem o 165 złotych (16,1 procent) i wyniosły 860 wobec 1025 złotych przed rokiem, a na pozostałych kierunkach wzrosły rok do roku z 729 do 733 złotych, czyli o 4 złote lub 0,5 procent. Najwięcej rok do roku zwyżkowały ceny rejsów z Warszawy na Korfu - o 470 i z Katowic do Chanii – o 300 złotych, a spadły na połączeniach z Krakowa na Maltę i do Barcelony - o średnio 550 i 330 złotych.

W liniach Wizzair po ostatniej poważnej przecenie średnie ceny stały się niższe od poziomu ubiegłorocznego o 72 złote (poprzednio były wyższe o 113, 86, 94, 64, 227, 33, 317, 283 i 227 złotych). Najbardziej rok do roku zniżkowały ceny rejsów z Katowic na Cypr - 223 złote, a wzrosły z Warszawy do Alicante - o 291 złotych.

Średnie ceny przelotów w Ryanair na Wyspy Kanaryjskie odnotowały rekordowo niskie poziomy w tym sezonie (poprzednia najniższa średnia miała miejsce w zestawieniu z 24 kwietnia). Rekordowo tanie były w tym sezonie również przeloty na Wyspy Kanaryjskie w liniach Wizzair, w których jednocześnie odnotowano też najniższy ogólny poziom cen w obecnym sezonie poprawiając tym samym poprzedni najniższy ich poziom z 28 listopada ubiegłego roku.

Ewolucje cen przelotów tanimi liniami podajemy również po to, aby przedstawić czytelnikom jak znacząca jest ich skala, która później przekłada się na mocno zmienną efektywność wyjazdów opieranych o przeloty tanimi liniami, aranżowanych przez biura agencyjne dla klientów lub przez turystów samodzielnie.