Sektor MŚP: ocena II kw. 2017 i prognoza III kw. 2017

Przeczytaj także: Sektor MŚP: ocena I kw. 2017 i prognoza II kw. 2017

Przed nami najnowsza odsłona cyklicznego badania Instytutu Keralla Research, który od ponad 8 lat co kwartał bierze pod lupę nastroje i decyzje zakupowe przedstawicieli polskiego sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Najświeższe opracowanie wyraźnie dowodzi, że humory rodzimych przedsiębiorców uległy pogorszeniu.

Mierzący nastroje przedsiębiorców wskaźnik KERNA osiągnął 62,81 pkt. na minusie, zbliżając się tym samym do poziomu odnotowanego w II kwartale 2015 roku. Pozytywne nastawienie przedstawicieli MSP spadło pomimo pozytywnych ocen sytuacji ekonomicznej kraju i firmy w drugim kwartale br.

- O spadku wskaźnika zadecydowały w znacznej mierze słabsze prognozy na III kwartał br. Dostrzegalny jest odpływ znacznej grupy przedsiębiorców, którzy w ubiegłym kwartale prognozowali pozytywny scenariusz dla polskiej gospodarki i kondycji własnej firmy, do grupy badanych, którzy w trzecim kwartale nie spodziewają się żadnych istotnych zmian. Tym samym odwrócił się pozytywny trend, kiedy to od końca ubiegłego roku systematycznie rósł odsetek optymistów - mówi Izabella Młynarczyk, analityk rynku Keralla Research.

Kwartał wcześniej optymistyczny scenariusz zakładało 24 proc. przedsiębiorców, natomiast obecnie zmian na lepsze spodziewa się tylko 13,2 proc. firm (regresja o 10,8 pkt. proc.).

Z analiz Keralla Research wynika, że badani w swoich prognozach dotyczących kondycji firmy nie różnią się ani ze względu na liczbę zatrudnionych, ani typ prowadzonej działalności.

Należy jednak dodać, od początku roku na podobnym poziomie utrzymuje się odsetek przedsiębiorców przewidujących pesymistyczny rozwój wydarzeń dla polskiej gospodarki. W obecnym odczycie negatywnie prognozuje 21,8 proc. ankietowanych (w kwietniowym odczycie - 22,4 proc., a w styczniowym – 22 proc.). Podobna sytuacja jest przypadku prognoz dotyczących kondycji firmy - odsetek pesymistów od czwartego kwartału ubiegłego roku utrzymuje się na podobnym poziomie i oscyluje między 11,4 proc. a 13,6 proc. W tym odczycie wyniósł natomiast 12,6 proc.

Z badania Keralla Research wynika, że nadchodzący kwartał przyniesie mniejszą skłonność przedsiębiorców do zakupów. Index ZAIR w relacji do ostatniego pomiaru spadł o 5,58 pkt. i wynosi 62,28 pkt. na minusie. Największy spadek odnotowano w subindeksie dotyczącym wydatkowania na działania marketingowe oraz podnoszenie kompetencji pracowników. Natomiast większy odsetek przedsiębiorstw w relacji do minionego kwartału planuje zwiększyć zatrudnienie oraz wdrożyć platformę do sprzedaży w Internecie. Jeśli chodzi o inwestycje w środki trwałe, firmy w trzecim kwartale zamierzają przede wszystkim kupować nowe maszyny oraz wymienić firmową flotę.

Szczegółowe dane:

Ocena poprzedniego kwartału - KRAJ

Zwiększył się odsetek przedsiębiorców sektora MŚP, którzy pozytywnie oceniają sytuację gospodarczą w Polsce w minionych trzech miesiącach (wzrost o 2,6 pkt. proc.). Drugi kwartał jako korzystny dla polskiej gospodarki uznaje 19,2 proc. ankietowanych. Miniony kwartał pozytywnie oceniają przede wszystkim producenci.

Równocześnie od początku roku systematycznie spada liczba firm, według których kondycja ekonomiczna kraju była słabsza w minionych kwartałach. Obecnie w opinii ponad 25,8 proc. przedsiębiorców sytuacja gospodarcza kraju pogorszyła się, co daje spadek o 17,2 pkt. proc. w relacji do 1Q i o 9,8 pkt. proc. w porównaniu do 2Q. Na negatywną sytuację w kraju wskazują przede wszystkim przedsiębiorstwa handlowe.

Ocena poprzedniego kwartału - FIRMA

Niemal taki sam odsetek reprezentantów firm sektora MŚP jak kwartał wcześniej uważa, że kondycja prowadzonego przez nich biznesu polepszyła się. W porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku grupa zadowolonych przedsiębiorców tylko nieznacznie zmniejszyła się
(spadek o 1,6 pkt. proc.).

Znacznie mniej badanych w relacji do kwietniowego pomiaru uważa, że drugi kwartał przyniósł pogorszenie sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa. Aktualnie 17,2 proc. badanych informuje o słabszej kondycji firmy, co oznacza spadek o 9,6 pkt. proc. kw./kw. Negatywną ocenę dla drugiego kwartału w kontekście własnego biznesu wystawiają przede wszystkim firmy handlowe.

Prognoza na trzeci kwartał – KRAJ

W relacji do ostatniego pomiaru znacznie mniej badanych prognozuje polepszenie kondycji ekonomicznej Polski w najbliższych trzech miesiącach. Kwartał wcześniej optymistyczny scenariusz zakładało 24 proc. przedsiębiorców, natomiast obecnie zmian na lepsze spodziewa się tylko 13,2 proc. firm (regresja o 10,8 pkt. proc.). Pozytywnych zmian w kondycji ekonomicznej kraju oczekują głównie producenci.
Od początku roku na podobnym poziomie utrzymuje się odsetek przedsiębiorców przewidujących pesymistyczny rozwój wydarzeń dla polskiej gospodarki. W obecnym odczycie negatywnie prognozuje 21,8 proc. ankietowanych. W kwietniowym odczycie w ten sposób odpowiadało 22,4 proc., a w styczniu – 22 proc. reprezentantów firm MŚP.

Prognoza na trzeci kwartał – FIRMA

Aktualnie 23,6 proc. przedsiębiorców MŚP zakłada poprawę kondycji ekonomicznej własnej firmy w trzecim kwartale. W relacji do ostatniego pomiaru oznacza to spadek aż o 16,2 pkt. proc.

Odsetek pesymistów przewidujących pogorszenie sytuacji ekonomicznej w przedsiębiorstwie od czwartego kwartału ubiegłego roku utrzymuje się na podobnym poziomie i oscyluje między 11,4 proc. a 13,6 proc. W tym odczycie wyniósł natomiast 12,6 proc. Jeśli chodzi o prognozy dotyczące ewentualnych zmian w sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa, badani zakładają podobny scenariusz bez względu na zatrudnienie oraz branżę w której działają.

WSKAŹNIK KERNA

Wskaźnik nastrojów przedsiębiorstw KERNA wyniósł 62,81 pkt. na minusie. Wobec wyniku uzyskanego w poprzednim kwartale, który – co warto przypomnieć – był najlepszym odczytem od trzech lat, KERN odnotował spadek o 12,11 pkt. i zbliżył się do poziomu z analogicznego okresu w 2015 roku (-62,75 pkt.).

Nastroje przedsiębiorców znacznie spadły mimo ogólnie pozytywnej oceny sytuacji ekonomicznej kraju i firmy w drugim kwartale. Na niższej wartości wskaźnika zaważyły przede wszystkim bardzo słabe oceny dotyczące prognoz na najbliższe trzy miesiące zarówno dla polskiej gospodarki jak i własnego biznesu. Warto podkreślić, że badani w swoich prognozach dotyczących kondycji firmy nie różnią się ani ze względu na liczbę zatrudnionych, ani typ prowadzonej działalności.

INDEX ZAIR

Index ZAIR obrazujący skalę zakupów prowadzonych przez firmy MŚP oparty jest na wskazaniach o wydatkach na inwestycje i rezygnacji z planów zakupowych na dany kwartał w firmie. Odczyt wyników z tej edycji badania wyniósł 62,28 pkt. na minusie i w relacji do pomiaru sprzed trzech miesięcy jest gorszy o 5,58 pkt.

Przedsiębiorców pytano o skłonność do inwestycji w ośmiu obszarach (platforma e-commerce, maszyny i technologie, flota, oprogramowanie, nieruchomości, szkolenia pracownicze, działania reklamowe, zatrudnienie nowych pracowników). Niemal w każdym z nich w relacji do poprzedniego kwartału badani planują mniej inwestycji. Firmy, które zamierzają wydatkować w trzecim kwartale na środki trwałe, kupować będą głównie nowe maszyny (61 proc.), służbowe samochody (33,6 proc.) oraz oprogramowanie (26 proc.). Inwestycje planują głównie firmy średnie (50-249) oraz produkcyjne.

Informacje o badaniu
Próba: uczestnicy badania to mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa, losowane z bazy danych GUS oraz branżowych zestawień bazodanowych. Próba ogólnopolska, reprezentatywna, wynosi N = 500. Błąd pomiaru +-4 proc., poziom ufności 95 proc. Próba oddaje strukturę firm MŚP w Polsce. Badanie uwzględnia reprezentację firm mikro - zatrudniających do 9 osób.

W badaniu biorą udział wyłącznie firmy prywatne, prowadzące aktywną działalność zarobkową.

Respondent: osoba odpowiedzialna lub współodpowiedzialna za zarządzanie firmą. Najczęściej właściciel, współwłaściciel firmy, dyrektor zarządzający, wspólnik, prezes, wiceprezes, członek zarządu, dyrektor finansowy, główny księgowy, osoba na stanowisku dyrektora lub inne osoby wskazane, jako odpowiedzialne za rozwój, zakupy, inwestycje. Jeden respondent - reprezentował jedną firmę.

Technika: wywiady telefoniczne wspomagane komputerowo (CATI). Realizacja: lipiec 2017.

Badanie prowadzone jest kwartalnie od 2009 roku.