Koniunktura przemysłowa IX 2017

Przeczytaj także: Koniunktura przemysłowa VIII 2017

Na skróty

• Przetwórstwo przemysłowe nie ma większych zastrzeżeń do koniunktury. Ocenia ją podobnie jak przed miesiącem i lepiej niż we wrześniu ostatnich 6 lat.
• Nieco gorsze niż przed miesiącem nastroje widoczne są w budownictwie, które uważa, że koniunktura jest gorsza niż przed miesiącem, ale lepsza niż we wrześniu ostatnich ośmiu lat.
• Na koniunkturę nie narzeka również handel hurtowy, oceny są zbliżone do tych, które formułowano w sierpniu oraz wrześniu ostatnich sześciu lat.
• W handlu detalicznym oceny koniunktury są pozytywne, lepsze od sygnalizowanych w sierpniu i wrześniu ostatnich dziewięciu lat.
• Zbyt wielu powodów do narzekań nie ma także transport i gospodarka magazynowa, podobnie jak w sierpniu, ale lepiej niż we wrześniu ostatnich dziewięciu lat.
• Nastroje w jednostkach z obszaru zakwaterowanie i gastronomia są gorsze niż miesiąc temu, ale korzystniejsze niż we wrześniu ostatnich ośmiu lat.
  
• Z dominującego nurtu nie wyłamują się dyrektorzy jednostek prowadzących działalność w zakresie informacji i komunikacji, których oceny są pozytywne, lepsze od tych sprzed miesiąca i z września ostatnich ośmiu lat.
• Największy optymizm tradycyjnie już cechuje badanych z sekcji finanse i ubezpieczenia.

Przetwórstwo przemysłowe

We wrześniu ogólny klimat koniunktury w przetwórstwie przemysłowym kształtuje się na poziomie plus 6,3 (plus 7,4 w sierpniu). Poprawę koniunktury sygnalizuje 16,0% badanych przedsiębiorstw, a jej pogorszenie – 9,7% (przed miesiącem odpowiednio 17,1% i 9,8%). Pozostałe przedsiębiorstwa uważają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.

We wrześniu oceny dotyczące portfela zamówień i produkcji są pozytywne, lepsze od zgłaszanych przed miesiącem. Odpowiednie prognozy są optymistyczne, ale nieco ostrożniejsze od formułowanych w sierpniu. Sytuacja finansowa nie zmienia się, przewidywania wskazują na możliwość poprawy w najbliższych trzech miesiącach. Opóźnienia płatności za sprzedane produkty rosną, podobnie jak przed miesiącem. Stan zapasów wyrobów gotowych uznawany jest przez przedsiębiorców za zbliżony do wystarczającego w stosunku do zapotrzebowania. Przewidywany jest wzrost zatrudnienia, zbliżony do planowanego w sierpniu. Dyrektorzy przedsiębiorstw zapowiadają, że ceny wyrobów przemysłowych mogą rosnąć, podobnie jak prognozowano przed miesiącem.

Najbardziej optymistycznie koniunkturę oceniają przedsiębiorstwa duże (o liczbie pracujących 250 i więcej osób). W jednostkach średnich (o liczbie pracujących od 50 do 249) oceny dotyczące koniunktury są nieco bardziej korzystne od zgłaszanych w sierpniu. Opinie formułowane przez podmioty małe (o liczbie pracujących od 10 do 49 osób) są pozytywne, ale gorsze od przekazanych przed miesiącem.

W większości działów przetwórstwa przemysłowego oceny ogólnego klimatu koniunktury są pozytywne. Najbardziej optymistyczne opinie dotyczące koniunktury formułują producenci pozostałych wyrobów (plus 23,9 we wrześniu, plus 18,8 w sierpniu), urządzeń elektrycznych (plus 18,4 we wrześniu, plus 15,1 w sierpniu), wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (plus 18,3 we wrześniu, plus 14,9 w sierpniu), papieru i wyrobów z papieru (plus 18,1 we wrześniu, plus 17,9 w sierpniu), mebli (plus 17,7 we wrześniu, plus 14,6 w sierpniu). Negatywne oceny koniunktu-ry sygnalizują jedynie producenci odzieży (minus 5,0 we wrześniu, minus 2,0 w sierpniu).

Budownictwo

We wrześniu ogólny klimat koniunktury w budownictwie kształtuje się na poziomie plus 2,7 (przed miesiącem plus 5,2). Poprawę koniunktury sygnalizuje 15,7% przedsiębiorstw, a jej pogorszenie – 13,0% (przed miesiącem odpowiednio 17,8% i 12,7%). Pozostałe przedsiębiorstwa uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.

Wrzesień jest czwartym z kolei miesiącem, w którym oceny portfela zamówień i produkcji budowlano-montażowej są pozytywne. Bieżąca sytuacja finansowa oceniana jest mniej negatywnie niż przed miesiącem. Odpowiednie oczekiwania są mniej korzystne od przewidywań formułowanych w sierpniu. Nadal sygnalizowany jest wzrost opóźnień płatności za wykonane roboty budowlano-montażowe. Od marca br. prognozowany jest niewielki wzrost zatrudnienia. Zapowiadany jest niewielki wzrost cen robót budowlano-montażowych, zbliżony do przewidywanego w ostatnich pięciu miesiącach.

Spośród badanych podmiotów 29,6% (przed rokiem 25,8%) planuje prowadzenie prac budowlano-montażowych za granicą. Dyrektorzy tych przedsiębiorstw spodziewają się nieznacznego spadku portfela zamówień na roboty budowlano-montażowe na rynkach zagranicznych, zbliżonego do prognozowanego przed miesiącem.

We wrześniu oceny ogólnego klimatu koniunktury w jednostkach wszystkich klas wielkości, z wyjątkiem podmiotów małych (o liczbie pracujących od 10 do 49 osób), są korzystne. Diagnozy i prognozy portfela zamówień oraz produkcji budowlano-montażowej są nadal pozytywne w jednostkach wszystkich klas wielkości (z wyjątkiem przewidywań formułowanych przez jednostki o liczbie pracujących do 9 osób, dotyczących zarówno portfela zamówień, jak i produkcji budowlano-montażowej). Bieżąca sytuacja finansowa oceniana jest nieznacznie pozytywnie przez jednostki mikro (o liczbie pracujących do 9 osób) po raz pierwszy od października 2008 r., w pozostałych klasach wielkości diagnozy te są nadal negatywne. Nieznacznie pesymistyczne prognozy sytuacji finansowej formułują jedynie dyrektorzy przedsiębiorstw dużych (o liczbie pracujących 250 i więcej osób).

We wrześniu br. 6,1% przedsiębiorców deklaruje, że nie napotyka na bariery w prowadzeniu bieżącej działalności (4,4% przed rokiem). Największe trudności napotykane przez przedsiębiorstwa zgłaszające bariery związane są z kosztami zatrudnienia (61,8% we wrześniu br., 61,1% przed rokiem). Od połowy 2013 r. stopniowo zwiększa się znaczenie bariery związanej z niedoborem wykwalifikowanych pracowników (bardziej intensywnie od czerwca 2016 r.); w tym samym okresie zmniejsza się odczuwanie bariery związanej z niedostatecznym popytem (zwłaszcza od początku 2017 r.). W porównaniu z wrześniem 2016 r. znaczenie bariery związanej z niedoborem wykwalifikowanych pracowników wzrosło z 29,2% do 44,5%, a bariery związanej z niedostatecznym popytem spadło z 30,3% do 17,6%. Mimo że bariera związana z konkurencją na rynku wskazywana jest wciąż przez duży odsetek respondentów, jej znaczenie od kilku miesięcy maleje i w skali roku uciążliwość tej bariery spadła w istotnym stopniu (z 53,6% do 42,1%).

Od 2013 r. zwiększa się stopniowo wykorzystanie mocy produkcyjnych (75,5% we wrześniu 2013 r., 79,3% we wrześniu 2014 r.). We wrześniu br. kształtuje się ono na poziomie 84,0% (najwyższym od listopada 2008 r.), bardziej znaczącym od odnotowanego w analogicznym miesiącu ostatnich dwóch lat (80,0% przed rokiem, 79,5% we wrześniu 2015 r.).

W bieżącym miesiącu 7,5% przedsiębiorstw budowlanych ocenia swoje aktualne moce produkcyjne (przy posiadanym portfelu zamówień i przewidywanych zmianach popytu) jako zbyt duże, 76,4% jako wystarczające, a 16,1% jako zbyt małe (przed rokiem odpowiednio: 13,5%, 75,5%, 11,0%).

Handel hurtowy

Ogólny klimat koniunktury w handlu hurtowym kształtuje się we wrześniu na poziomie plus 10,0 (plus 11,1 w sierpniu). Poprawę koniunktury sygnalizuje 18,2% badanych przedsiębiorstw, pogorszenie – 8,2% (przed miesiącem odpowiednio 19,3% i 8,2%). Pozostałe podmioty uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.

Diagnozy sprzedaży są najbardziej optymistyczne od kwietnia br., ale odpowiednie prognozy są korzystne, lecz ostrożniejsze od formułowanych w ostatnich sześciu miesiącach. Nadal utrzymują się nieznacznie pozytywne oceny sytuacji finansowej. Przewidywania w tym zakresie są mniej optymistyczne od zgłaszanych w sierpniu. Stan zapasów towarów jest uznawany przez przedsiębiorców za nadmierny. W związku z mniej korzystnymi prognozami sprzedaży, wzrost zamówień towarów u dostawców może być mniejszy od zapowiadanego miesiąc wcześniej. Planowane jest niewielkie zwiększenie zatrudnienia. Przedsiębiorcy przewidują, że ceny towarów będą rosnąć.

Spośród badanych jednostek, we wrześniu br. 5,9% podmiotów (5,7% przed rokiem) nie odczuwa żadnych barier w prowadzeniu bieżącej działalności. Największe trudności napotykane przez przedsiębiorców zgłaszających bariery związane są z konkurencją na rynku (56,2% we wrześniu br., 58,3% w analogicznym miesiącu ub. r.). Od początku 2015 r. firmy zgłaszają stopniowy wzrost odczuwania trudności związanych z niedoborem pracowników – jest to również bariera, której znaczenie najbardziej wzrosło w ujęciu rocznym (18,3% we wrześniu br., 11,6% przed rokiem). Barierą, której znaczenie w skali roku spadło w największym stopniu jest niedostateczny popyt (z 31,1% do 25,9%).

Handel detaliczny

Ogólny klimat koniunktury w handlu detalicznym kształtuje się we wrześniu na poziomie plus 11,4 (plus 9,4 w sierpniu). Poprawę koniunktury sygnalizuje 18,8% badanych przedsiębiorstw, pogorszenie – 7,5% (przed miesiącem odpowiednio 16,8% i 7,5%). Pozostałe podmioty uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.

Utrzymują się pozytywne oceny i przewidywania dotyczące sprzedaży. Diagnozy sytuacji finansowej są nieco bardziej optymistyczne niż przed miesiącem, odpowiednie prognozy – pozytywne, najbardziej korzystne od kwietnia br. Stan zapasów towarów jest nadal uznawany za nadmierny. Wzrost zamówień towarów u dostawców może być większy od zapowiadanego w sierpniu. Możliwe jest niewielkie zwiększenie zatrudnienia. Dyrektorzy firm przewidują wzrost cen.

W bieżącym miesiącu we wszystkich prezentowanych branżach handlowych oceny koniunktury są pozytywne: tekstylia, odzież, obuwie (plus 25,4 we wrześniu, plus 21,7 w sierpniu), pojazdy samochodowe (plus 12,3 we wrześniu, plus 8,8 miesiąc wcześniej), żywność (plus 8,5 we wrześniu, plus 6,4 w sierpniu) oraz artykuły gospodarstwa domowego ogółem (plus 4,1 we wrześniu, plus 5,9 przed miesiącem).

Przedstawiciele wszystkich klas wielkości we wrześniu oceniają ogólny klimat koniunktury optymistycznie, poza jednostkami małymi (o liczbie pracujących od 10 do 49 osób), które zgłaszają nieznacznie pesymistyczne oceny w tym zakresie. Najbardziej korzystne i lepsze niż przed miesiącem oceny koniunktury formułują jednostki duże (o liczbie pracujących 250 i więcej osób).

Spośród badanych jednostek, we wrześniu br. 6,9% podmiotów (6,4% przed rokiem) nie odczuwa żadnych barier w prowadzeniu bieżącej działalności. Wciąż największe trudności napotykane przez przedsiębiorców zgłaszających występowanie barier związane są z konkurencją na rynku (63,6% we wrześniu br., 63,1% w analogicznym miesiącu ub. r.) oraz kosztami zatrudnienia (54,2% we wrześniu br., 56,9% przed rokiem). Od początku 2010 r. odnotowywany był stopniowy wzrost utrudnień związanych z niejasnymi i niespójnymi przepisami prawnymi (35,2% we wrześniu br.), choć w porównaniu z sierpniem ich odczuwanie nieznacznie spadło. Od połowy 2015 r. firmy zgłaszają również wzrost trudności związanych z niedoborem pracowników, jest to także bariera, której uciążliwość najbardziej wzrosła w skali roku (22,3% we wrześniu br., 15,2% przed rokiem).

Usługi

We wrześniu wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w sekcji transport i gospodarka magazynowa kształtuje się na poziomie plus 10,8 (przed miesiącem plus 11,6). Poprawę koniunktury odnotowuje 18,7% badanych firm, a jej pogorszenie – 8,0% (w sierpniu odpowiednio 18,9% i 7,4%). Pozostałe jednostki uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.

Diagnozy popytu, sprzedaży i sytuacji finansowej są pozytywne i lepsze niż przed miesiącem, prognozy w tym zakresie są optymistyczne, zbliżone do sygnalizowanych w sierpniu. Odnotowywany jest wzrost opóźnień płatności za wykonane usługi. Kierujący jednostkami planują wzrost zatrudnienia, zbliżony do prognozowanego w sierpniu. Ceny usług w najbliższych trzech miesiącach mogą nieznacznie rosnąć.

Odsetek przedsiębiorców nieodczuwających żadnych barier w prowadzeniu bieżącej działalności kształtuje się na poziomie 8,8% (przed rokiem 7,7%). Największe trudności wskazywane przez firmy zgłaszające bariery związane są z kosztami zatrudnienia (54,4% we wrześniu br., 53,4% przed rokiem) oraz konkurencją firm krajowych (46,5% we wrześniu br., 49,3% przed rokiem). Od 2014 r. rośnie uciążliwość bariery związanej z niedoborem wykwalifikowanych pracowników – jej znaczenie w skali roku wśród wszystkich barier wzrosło w największym stopniu (z 26,0% do 34,4%). Rzadziej niż we wrześniu ub. r. kierujący jednostkami wskazują bariery związane z niedostatecznym popytem (z 33,4% do 28,1%) oraz niepewnością ogólnej sytuacji gospodarczej (z 31,4% do 26,2%).

We wrześniu wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w sekcji zakwaterowanie i gastronomia kształtuje się na poziomie plus 5,1 (przed miesiącem plus 14,7). Poprawę koniunktury odnotowuje 15,8% badanych firm, a jej pogorszenie – 10,7% (w sierpniu odpowiednio 20,3% i 5,7%). Pozostałe jednostki uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.

Bieżący popyt, sprzedaż oraz sytuacja finansowa oceniane są mniej korzystnie niż przed miesiącem; prze-widywania w tym zakresie są po raz pierwszy od stycznia br. negatywne. Zgłaszany jest nieznaczny spadek opóźnień płatności za wykonane usługi. Dyrektorzy jednostek przewidują większe niż planowano w sierpniu redukcje zatrudnienia. W najbliższych trzech miesiącach można spodziewać się niewielkiego spadku cen usług.

Odsetek przedsiębiorców nieodczuwających żadnych barier w prowadzeniu bieżącej działalności kształtuje się na poziomie 11,5% (przed rokiem 7,1%). Największe trudności napotykane przez jednostki zgłaszające bariery związane są z kosztami zatrudnienia (63,8% we wrześniu br., 68,0% przed rokiem). W porównaniu z wrześniem ub. r. w największym stopniu wzrosło znaczenie bariery związanej z niedoborem wykwalifikowanych pracowników (z 25,3% do 34,5%). W skali roku najbardziej spadła uciążliwość barier związanych z wysokimi obciążeniami na rzecz budżetu (z 51,1% do 44,7%) oraz niedostatecznym popytem (z 33,6% do 28,4%).

We wrześniu wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w sekcji informacja i komunikacja kształtuje się na poziomie plus 18,4 (przed miesiącem plus 16,9). Poprawę koniunktury odnotowuje 23,3% badanych firm, a jej pogorszenie – 4,9% (w sierpniu odpowiednio 21,8% i 4,9%). Pozostałe jednostki uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.

Bieżący popyt, sprzedaż oraz sytuacja finansowa oceniane są nieco bardziej korzystnie niż w sierpniu. Również prognozy popytu i sprzedaży są bardziej optymistyczne od zgłaszanych przed miesiącem, tylko przewidywania w zakresie sytuacji finansowej są mniej pozytywne od formułowanych w sierpniu. Odnotowywany jest wzrost opóźnień płatności za wykonane usługi. Kierujący jednostkami planują wzrost zatrudnienia. W najbliższych trzech miesiącach można spodziewać się niewielkiego spadku cen usług.

Odsetek przedsiębiorców nieodczuwających żadnych barier w prowadzeniu bieżącej działalności kształtuje się na poziomie 11,3% (przed rokiem 10,3%). Największe trudności sygnalizowane przez firmy zgłaszające bariery związane są z konkurencją firm krajowych (47,0% w wrześniu br., 41,2% przed rokiem – znaczenie tej bariery w skali roku wzrosło w największym stopniu) oraz z kosztami zatrudnienia (43,1% we wrześniu br., 48,2% przed rokiem – największy spadek w stosunku do września 2016 r.).

We wrześniu wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w sekcji działalność finansowa i ubezpieczeniowa kształtuje się na poziomie plus 30,5 (przed miesiącem plus 32,3). Poprawę koniunktury odnotowuje 34,4% badanych firm, a jej pogorszenie – 3,9% (w sierpniu odpowiednio 36,2% i 3,9%). Pozostałe jednostki uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.

Diagnozy popytu, sprzedaży oraz sytuacji finansowej są mniej korzystne od zgłaszanych przed miesiącem. Prognozy popytu i sprzedaży są pozytywne, zbliżone do formułowanych w sierpniu. Od lipca br. przewidywania dotyczące sytuacji finansowej są coraz mniej optymistyczne. Odnotowywany jest niewielki spadek opóźnień płatności za wykonane usługi. Dyrektorzy jednostek zapowiadają większe niż planowano przed miesiącem redukcje zatrudnienia. Prognozowany jest niewielki, zbliżony do przewidywanego w sierpniu wzrost cen usług.

Odsetek przedsiębiorców nieodczuwających żadnych barier w prowadzeniu bieżącej działalności kształtuje się na poziomie 5,7% (przed rokiem 3,0%). Największe trudności napotykane przez przedsiębiorstwa zgłaszające bariery związane są z konkurencją firm krajowych (67,7% we wrześniu br., 69,8% przed rokiem). W skali roku w największym stopniu wzrosła uciążliwość barier związanych z wysokimi obciążeniami na rzecz budżetu (z 41,1% do 45,9%) oraz niejasnymi i niespójnymi przepisami prawnymi (z 44,9% do 49,5%).

Podmioty wszystkich klas wielkości oceniają koniunkturę optymistycznie. Najbardziej ko-rzutne opinie, zbliżone do formułowanych w sierpniu, sygnalizują firmy duże (o liczbie pracujących 250 i więcej osób). Najmniej pozytywne oceny koniunktury zgłaszają jednostki małe (o liczbie pracujących od 10 do 49 osób).

Podmioty wszystkich klas wielkości formułują mniej korzystne niż w sierpniu oceny koniunktury. Najbardziej optymistycznie oceniają koniunkturę jednostki duże (o liczbie pracujących 250 i więcej osób). Najmniej pozytywne oceny koniunktury sygnalizują firmy małe (o liczbie pracujących od 10 do 49 osób).

Podmioty wszystkich klas wielkości oceniają koniunkturę pozytywnie. Najbardziej optymistyczne opinie, choć nieco ostrożniejsze od sygnalizowanych w sierpniu, formułują firmy średnie (o liczbie pracujących od 50 do 249 osób). Najmniej korzystne oceny koniunktury zgłaszają jednostki o liczbie pracujących do 9 osób.

Ogólny klimat koniunktury według województw (dane wg siedziby przedsiębiorstwa)

Jednostki ze wszystkich województw prowadzące działalność w zakresie przetwórstwa przemysłowego oce-niają koniunkturę pozytywnie. Najbardziej korzystne oceny formułują podmioty z województw opolskiego, małopolskiego, mazowieckiego.

Jednostki z większości województw prowadzące działalność w zakresie budownictwa formułują we wrześniu pozytywne oceny koniunktury, najlepsze – przedsiębiorstwa z województwa podlaskiego. Najbardziej pesymistyczne oceny zgłaszają jednostki z województwa kujawsko-pomorskiego.

Przedstawiciele firm z większości województw zgłasza-ją korzystne oceny koniunktury. Najbardziej optymistycznie koniunkturę w handlu hurtowym oceniają jednostki z województw opolskiego, świętokrzyskiego i podkarpackiego. Negatywne oceny w tym zakresie zgłaszają tylko jednostki z siedzibą w województwie warmińsko-mazurskim.

Przedstawiciele firm z większości województw zgłasza-ją korzystne oceny koniunktury. Najbardziej optymistycznie koniunkturę w handlu detalicznym oceniają przedsiębiorstwa, których siedziba znajduje się w województwie wielkopolskim i dolnośląskim.

Podmioty z większości województw należące do sekcji transport i gospodarka magazynowa oceniają we wrześniu koniunkturę korzystnie. Najbardziej optymistyczne oceny koniunktury formułują jednostki mające siedzibę w województwie mazowieckim. Najbardziej negatywnie i gorzej niż przed miesiącem oceniają koniunkturę podmioty z województw łódzkiego oraz warmińsko-mazurskiego.

Podmioty z większości województw prowadzące działalność związaną z zakwaterowaniem i gastronomią oceniają we wrześniu koniunkturę pozytywnie. Najbardziej korzystne oceny koniunktury, choć gorsze od zgłaszanych w sierpniu, formułują jednostki z województw: warmińsko-mazurskiego, świętokrzyskiego oraz zachodniopomorskiego. Podmioty z województw łódzkiego, kujawsko-pomorskiego, lubuskiego oraz pomorskiego oceniają koniunkturę negatywnie.

Jednostki ze wszystkich województw należące do sekcji informacja i komunikacja (z wyjątkiem przedsiębiorstw z województw kujawsko-pomorskiego oraz lubuskiego) oceniają koniunkturę we wrześniu korzystnie. Najbardziej optymistyczne opinie w zakresie koniunktury odnotowują podmioty z województw podkarpackiego, dolnośląskiego oraz opolskiego.

Wskaźnik syntetyczny koniunktury gospodarczej (SI)

Wskaźnik syntetyczny koniunktury gospodarczej (SI) kształtuje się we wrześniu na poziomie zbliżonym do notowanego przed miesiącem i wyższym niż przed rokiem (od dziesięciu miesięcy jego wartości kształtują się powyżej średniej długookresowej).

Składowe dotyczące przetwórstwa przemysłowego, budownictwa oraz handlu detalicznego wzrosły w stosunku do sierpnia, odnosząca się do usług – kształtuje się na niższym poziomie niż przed miesiącem. W porównaniu do września ub. r. wartości wszystkich składowych wzrosły.

Wskaźnik ocen diagnostycznych jest niższy od zgłaszanego przed miesiącem, prognostycznych – wyższy. W skali roku wartości obu składowych wzrosły.