Działalność innowacyjna przedsiębiorstw 2014-2016

Przeczytaj także: Działalność innowacyjna przedsiębiorstw 2013-2015

• W latach 2014-2016 aktywnością w zakresie innowacji charakteryzowało się 20,3% przedsiębiorstw przemysłowych oraz 14,5% firm specjalizujących się w działalności usługowej.
• Ubiegłoroczne nakłady na działalność innowacyjną osiągnęły w przemyśle 28304,7 mln zł, natomiast w przypadku przedsiębiorstw usługowych pochłonęły znacznie mniej, bo 10706,2 mln zł.
• W 2016 r. udział przychodów związanych ze sprzedażą nowych lub znacznie ulepszonych produktów, wprowadzonych do oferty w latach 2014-2016, w przychodach ogółem osiągnął w przemyśle 8,1%, a w usługach – 3,9%.

Przypomnijmy, za firmę aktywną innowacyjnie uważa się przedsiębiorstwo, które w analizowanych okresie doprowadziło do wprowadzenia przynajmniej jednej innowacji produktowej lub procesowej lub realizowało w tym czasie minimum jeden projekt innowacyjny, który został przerwany lub zaniechany w trakcie badanego okresu lub nie został do końca tego okresu ukończony.

Odsetek przedsiębiorstw przemysłowych aktywnych innowacyjnie w latach 2014-2016 był wyższy o 1,4 p. proc. niż w latach 2013-2015, natomiast w przypadku przedsiębiorstw usługowych wzrost ten wyniósł 3,9 p. proc. Nowe lub istotnie ulepszone produkty lub procesy wprowadziło 18,7% przedsiębiorstw przemysłowych i 13,6% przedsiębiorstw usługowych, tj. odpowiednio o 1,1 p. proc. i 3,8 p. proc. więcej niż w latach 2013-2015.

W ramach innowacji produktowych, nowe lub istotnie ulepszone wyroby wprowadziło 11,4% przedsiębiorstw przemysłowych, natomiast nowe lub istotnie ulepszone usługi – 4,9% przedsiębiorstw usługowych. Spośród innowacji procesowych przedsiębiorstwa przemysłowe najczęściej wdrażały nowe lub istotnie ulepszone metody wytwarzania produktów (10,6%), a podmioty usługowe – nowe lub istotnie ulepszone metody wspierające procesy w przedsiębiorstwie (6,3%).

Największy udział przedsiębiorstw przemysłowych, które wprowadziły innowacje produktowe lub procesowe, wystąpił w działach Górnictwo ropy naftowej i gazu ziemnego (66,7%), a także Produkcja podstawowych substancji farmaceutycznych oraz leków i pozostałych wyrobów farmaceutycznych (45,0%), natomiast w usługach – w działach Ubezpieczenia, reasekuracja oraz fundusze emerytalne, z wyłączeniem obowiązkowego ubezpieczenia społecznego (69,0%) oraz Badania naukowe i prace rozwojowe (50,6%).

Spośród innowacji organizacyjnych, przedsiębiorstwa przemysłowe równie często wprowadzały nowe metody w zasadach działania, jak i nowe metody podziału zadań i uprawnień decyzyjnych (po 6,6% podmiotów), natomiast firmy usługowe wdrażały przeważnie nowe metody podziału zadań i uprawnień decyzyjnych (5,4%). W ramach innowacji marketingowych, w przemyśle wprowadzano głównie zmiany w projekcie/koncepcji lub opakowaniu wyrobów lub usług, a także stosowano nowe media lub techniki promocji produktów (po 4,9% przedsiębiorstw), a w usługach wykorzystywano przeważnie nowe media lub techniki promocji produktów (5,0%).

Biorąc pod uwagę liczbę pracujących, największy udział w ogólnej liczbie przedsiębiorstw wprowadzających innowacje miały jednostki o liczbie pracujących 250 osób i więcej. Zarówno w przemyśle, jak i w usługach przedsiębiorstwa w tej klasie wielkości najczęściej wprowadzały innowacje procesowe (odpowiednio 51,0% i 37,1%).

Nakłady na działalność innowacyjną

Nakłady na działalność innowacyjną w przedsiębiorstwach przemysłowych w 2016 r. wyniosły 28304,7 mln zł, a w przedsiębiorstwach usługowych – 10706,2 mln zł, tj. mniej odpowiednio o 9,0% i 15,3% niż przed rokiem. W przedsiębiorstwach przemysłowych dominowały nakłady inwestycyjne, które stanowiły 76,1% wszystkich nakładów na innowacje. Przedsiębiorstwa usługowe najwięcej środków przeznaczyły na działalność badawczą i rozwojową (41,0%) oraz na inwestycje (24,8%).

W strukturze nakładów na działalność innowacyjną według źródeł finansowania, w przedsiębiorstwach przemysłowych oraz usługowych największy był udział środków własnych (odpowiednio 71,6% i 88,2%); znacznie mniejszy udział stanowiły kredyty bankowe (odpowiednio 6,7%, 4,2%) i środki pozyskane z zagranicy (odpowiednio 1,8%, 2,8%).

Przychody ze sprzedaży

W 2016 r. udział przychodów ze sprzedaży produktów nowych lub istotnie ulepszonych, wprowadzonych na rynek w latach 2014-2016, w przychodach ogółem wyniósł w przedsiębiorstwach przemysłowych 8,1%, a w usługowych – 3,9%. Największy udział tych przychodów, zarówno w przedsiębiorstwach przemysłowych, jak i usługowych odnotowano w podmiotach o liczbie pracujących 250 osób i więcej (odpowiednio 10,3% i 6,4%).

Przychody ze sprzedaży produktów nowych lub istotnie ulepszonych bada się w podziale na przychody ze sprzedaży:

• produktów nowych lub istotnie ulepszonych dla rynku, na którym działa przedsiębiorstwo,
• produktów nowych lub istotnie ulepszonych tylko dla przedsiębiorstwa.

W przychodach ze sprzedaży produktów innowacyjnych, produkty nowe lub istotnie ulepszone dla rynku w 2016 r. stanowiły w przemyśle 48,6%, natomiast w usługach – 41,8%.

Uwagi metodyczne
Informację opracowano na podstawie wyników badań GUS Innowacje w przemyśle oraz Innowacje w sektorze usług zrealizowanych w 2017 r., z zakresu prowadzonej w latach 2014-2016 działalności innowacyjnej, w oparciu o metodologię bazującą na Podręczniku Oslo.

Badaniem Innowacje w przemyśle objęte były przedsiębiorstwa o liczbie pracujących 10 osób i więcej oraz prowadzące działalność zaklasyfikowaną według PKD 2007 do sekcji: B – Górnictwo i wydobywanie, C – Przetwórstwo przemysłowe, D – Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych lub E – Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją.

Badaniem Innowacje w sektorze usług objęte były podmioty o liczbie pracujących 10 osób i więcej oraz prowadzące działalność zaklasyfikowaną według PKD 2007 do następujących sekcji i działów: dział 46 – Handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi, sekcja H – Transport i gospodarka magazynowa, sekcja J – Informacja i komunikacja, sekcja K – Działalność finansowa i ubezpieczeniowa, dział 71 – Działalność w zakresie architektury i inżynierii; badania i analizy techniczne, dział 72 – Badania naukowe i prace rozwojowe, dział 73 – Reklama, badanie rynku i opinii publicznej.