Europa: wydarzenia tygodnia 48/2017

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 47/2017

• Nowe inwestycje Chin w Europie. W trakcie szczytu grupy 16 + 1 (państw regionu CEE i Chin) w Budapeszcie chiński premier zapowiedział inwestycje we wszystkich 16 krajach. Premier Li Keqiang poinformował, że Chiński Bank Rozwoju przeznaczy 2 mld dolarów na inwestycje w tym regionie. W drugim etapie ten fundusz będzie powiększeniu o kolejny 1 mld USD. Mają one stworzyć nową szansę na wzrost obecności oferty tych krajów na chińskim rynku. To część chińskiej inicjatywy znanej pod nazwą "Pasa i Szlaku", inaczej nazywanej "Nowym Jedwabnym Szlakiem".
• Gazprom i Shell czyli wspólnota interesów kontra unijna polityka. Między tymi koncernami toczą się intensywne rozmowy nt Nord Stream II i gazoportu LNG na Bałtyku (Baltic LNG). Ich współpraca ma już pewną tradycję. Są wspólnikami w projekcie Sachalin II, w którym Shell ma 27,5 proc. udziałów. Współpraca obejmuje eksploatację złóż na Sachalinie i zakład LNG (z produkcją przeznaczoną na eksport do krajów azjatyckich). Polska powinna z uwagą obserwować te rozmowy, bo wyniki negocjacji w obu tematach dotyczą naszych interesów.
• OECD o polskiej gospodarce. OECD to znacząca organizacja, z której analizami i prognozami liczą się światowe organizacje gospodarcze oraz czołowi politycy licznych krajów. Ostatni raport tej organizacji jest korzystny dla naszego kraju. I tak: podniosła prognozę wzrostu PKB w Polsce w tym roku z 3,6 do 4,3 proc. a na 2018 rok do 3,5 z wcześniejszej prognozy 3,1 proc. Jej ekonomiści obniżyli prognozę sektora general government w 2017 r. do 2,1 proc. z 2,9 proc., a w 2018 do 2,3 proc. z 3,0 proc. To dobry wynik, jeśli przyrównamy go do innych unijnych krajów podobnej wielkości. Analitycy zbliżeni są opiniami do NBP mówiąc, że obecny wzrost jest "napędzany przez popyt wewnętrzny, który wspierają rosnące transfery socjalne, coraz ciaśniejszy rynek pracy oraz odbicie w inwestycjach, które wynika z szybszego wydatkowania funduszy unijnych". Przewidują też, że NBP zacznie podnosić stopy procentowe, a cykl podwyżek rozpocznie na początku 2018 r.
• E motoryzacja na Starym Kontynencie. Dynamicznie rozwija się rynek zbytu samochodów z napędem elektrycznym. Świat pokochał ten nowy typ napędu ze względu na niskie koszty eksploatacji, korzystne własności trakcyjne i wysokie walory środowiskowe, Słabością tych aut w dalszym ciągu jest wysoki koszt samochodów, jeszcze niewystarczający zasięg i słabo rozwinięta sieć stacji ładujących baterie akumulatorowe. Największym rynkiem zbytu są dziś Chiny, na drugim miejscu jest Europa (24 proc. rynku), a na trzecim Stany Zjednoczone. Chiny wspomagają rozwój rynku wysoką dotacją do ceny. Europa wspomaga sprzedaż aut elektrycznych decyzją o budowie sieci ładowarek. Duże koncerny motoryzacyjne zamierzają bowiem stworzyć w Europie sieć stacji szybkiego ładowania baterii samochodowych - Ionity. Udziałowcami Ionity są BMW, Daimler, Ford oraz Volkswagen (za pośrednictwem Audi i Porsche). W tym przedsięwzięciu przewidywany jest udział także innych firm Pierwsze stacje powstaną w Niemczech, Austrii i Norwegii. Założyciele zachęcili do przyłączenia się do inicjatywy również innych producentów samochodów. Warto dodać, że w III kwartale sprzedano 287 tys. pojazdów, z napędami elektrycznymi i hybrydowymi (to wzrost o 63 proc. r/r i o 23 proc. kw/kw.)
• Toczy się bitwa o budowę Nord Stream 2. Na obecnym etapie tego strategicznego sporu nie grają roli ani sprawy techniczno-technologiczne, ani ekonomiczne. W salonach dyplomatycznych dominują spory polityczne. Rozmowy pomiędzy krajami unijnymi trwają już od kilku miesięcy, jak dotąd bez skutku. Teraz przeciwnicy tej inwestycji pokładają nadzieje w sprzeciwie Danii. Mają nadzieję, że ten kraj może zablokować budowę Nord Stream 2. Wynika to stąd, że według pierwotnego planu trasa magistrali ma przechodzić przez terytorium Danii (chodzi tu o wody terytorialne w okolicy wyspy Bornholm). Jednak duński sprzeciw może okazać się nieskuteczny, bo Rosjanie mają alternatywne rozwiązanie (w tym przypadku trasa będzie nieco dłuższa, ale pewniejsza, bo prowadzi po neutralnych wodach międzynarodowych). Na stanowisko krajów unijnych wywiera silną presję polityczną Biały Dom, co obecnie nie jest beinnovations@poczta.onet.plz znaczenia. Pewne możliwości dało duńskiemu rządowi niedawno zmienione prawo. Teraz ma on teoretyczną możliwość zablokowania rurociągu biegnącego przez swoje terytorium ze względów bezpieczeństwa bądź z przyczyn politycznych.
• Unijna walka z przestępstwami podatkowymi. Państwa unijne kończą pracę nad listą rajów podatkowych. W stosunku do tych krajów UE zamierza stosować presję polityczną i rozwiązania prawne (w tym sankcje) sprzyjające wprowadzanie zmian a nawet wymuszające wprowadzenie niezbędnych regulacji które ułatwiają walkę z oszustami podatkowymi. Prace te trwają od 2016 roku i jak dotąd są mało efektywne. KE ma nadzieję zakończyć te prace do końca br. Bruksela analizuje, które z 92 wskazanych krajów spełniają takie przesłanki, jak: przejrzystość podatkowa czy uniemożliwianie przenoszenia zysków na dużą skalę. W tej sprawie wypowiedziała się także znana organizacja Oxfam, która opublikowała własną listę. W tym zakresie przeanalizowała 92 kraje, w tym także kraje unijne. Na jej liście obok krajów ogólnie zaliczanych do "rajów podatkowych". W efekcie obok terytoriów, które tradycyjnie wskazywane są jako "raje podatkowe", takich jak Bahamy, Kajmany czy Tajwan, na liście znalazły się też cztery kraje członkowskie UE. Są to: Irlandia, Luksemburg, Holandia i Malta.
• Kończy się sen o polskim gazie łupkowym. Kilka lat temu raporty amerykańskie wysoko oceniały polskie złoża gazu łupkowego. Entuzjastycznie podchodzili do tego polscy polityki, były już wstępne plany zagospodarowania dochodów z przyszłej eksploatacji tych złóż. Od 2010 roku w całym kraju wykonano łącznie około 70 odwiertów, a największe zainteresowanie zagranicznych inwestorów przypadał na lata 2011-2013. Później, w miarę postępu prac badawczych to zainteresowanie systematycznie spadało, a firmy rezygnowały z wykupionych koncesji. Od 2010 roku w całym kraju wykonano łącznie około 70 odwiertów. Ostatnio wycofała się spółka San Leon, która kiedyś była jednym z najbardziej zainteresowanych tym projektem, a teraz zwróciła Ministerstwu Środowiska dwie ostatnie koncesje z krajowego portfolio. Okazuje się, że część koncesji na poszukiwanie gazu z łupków zwrócił także Lotos. Nie chcę przesądzać o fiasku tych nadziei, ale wiele wskazuje na to, że ten wielki projekt kończy się podobnie jak odkrycie złoża ropy w Karlino, gdzie miał powstać "Polski Kuwejt"...

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

Oszczędzajmy żywność. Święta to dobra okazja, by zrewidować dotychczasową praktykę. ZERO WASTE, CZYLI NIE MARNUJMY CHLEBA

W Polsce marnuje się 9 mln ton żywności rocznie. Dane Eurostatu sytuują Polskę na 5. miejscu wśród krajów marnujących najwięcej żywności w Unii Europejskiej. Jakie są przyczyny marnowania żywności? Dlaczego najczęściej marnujemy pieczywo? Co zrobić, aby wdrożyć ideę zero waste w życie? Sprawdzamy w ramach kampanii Chleb Dobry.

Źródła marnowania żywności

W Polsce, w przeciwieństwie do innych krajów Europy tj. Wielka Brytania, Francja, Niemcy czy Holandia, skala marnowania żywności jest największa w produkcji – blisko 6,6 mln ton odpadów żywnościowych. Na drugim miejscu plasują się gospodarstwa domowe – ponad 2 mln ton, a na trzecim miejscu sektor dystrybucji, w tym restauracje – 350 000 ton żywności.

Kupuj z głową

Według danych Federacji Polskich Banków Żywności najczęściej marnowanym produktem w Polsce jest pieczywo – około 62 proc. Dlaczego tak się dzieje, zapytaliśmy ekspertów prowadzących panele podczas targów Zero Waste, które odbyły się 25 listopada w Warszawie. Zdaniem dr Joanny Gałązki, prowadzącej blog Offgrodniczka – najczęstszym powodem marnowania żywności jest przegapienie terminu przydatności do spożycia. Poza tym nie przygotowujemy listy zakupów, co oznacza, że nie planujemy posiłków z odpowiednim wyprzedzeniem, przez co robimy zbyt duże zakupy. Kolejne powody marnowania to zbyt duże porcje posiłków i niewłaściwe przechowywanie żywności. Co ciekawe, często brakuje nam pomysłów na wykorzystanie kupionych produktów – dodaje ekspertka.

Katarzyna Wągrowska, autorka książki Życie Zero Waste. Żyj bez śmieci i żyj lepiej przekonuje, że warto mrozić chleb w domu. – Kupujemy większe ilości chleba raz lub dwa razy w tygodniu, po czym jeden bochenek zostawiamy do bieżącego spożycia, a resztę mrozimy w całości. Dobrą praktyką jest też mrożenie mniejszych porcji chleba: jeśli pokroi się chleb na kromki i zapakuje się je w wielorazowe woreczki strunowe, można wyciągać z zamrażalnika tylko tyle pieczywa, ile jest nam w danym momencie potrzebne – pisze w swojej książce Wągrowska.

Odpowiednio przechowuj

O to jak powinniśmy przechowywać pieczywo zapytaliśmy Ewelinę Szabelską, eksperta kampanii Chleb Dobry. – Aby chleb zachował dłużej świeżość i chrupkość rekomenduję przechowywanie go w chlebakach. Najlepiej, jeśli będą wykonane z naturalnego drewna, które przepuszcza powietrze. Takie pojemniki warto raz w tygodniu przecierać ściereczką nasączoną octem. Pamiętajmy również, że chleb wymaga odpowiedniego poziomu wilgotności, w tym celu należy raz na 2/3 dni włożyć do chlebaka połówkę jabłka – dodaje Szabelska.

Innym sprawdzonym sposobem na przechowywanie pieczywa są lniane woreczki oraz papierowe torebki, które zazwyczaj dostajemy w piekarni. Te ostatnie, w odróżnieniu od toreb plastikowych, pozwalają nie tylko na dłużej zachować świeżość pieczywa, ale także nie sprzyjają szybkiemu pojawieniu się pleśni.

Jeśli macie problem z wysychaniem pieczywa nawet w lnianych woreczkach, warto sprawdzić również bee’s wrap, czyli kawałek bawełnianej tkaniny pokrytej mieszanką wosku pszczelego z naturalnymi olejami. Chleb zawinięty w takie opakowanie bardzo długo zachowuje świeżość.

Pomysły na czerstwe pieczywo

Najlepsze nawet przechowywanie pieczywa nie uchroni nas przed marnowaniem. Co zatem zrobić z resztek, aby ograniczyć wyrzucanie chleba? Zapytaliśmy o to szefa kuchni, Kubę Korczaka, który podczas kulinarnego show na targach Zero Waste uczył, jak wykorzystywać odpadki i resztki w kuchni. – Oczywiście najprostszym trikiem jest zrobienie z nich bułki tartej lub puddingu. Korzystam z chleba także jako doskonały zagęszczacz np. do zup kremów i uwielbiam przygotowywać z niego okruchy w palonym maśle, które dodaję m.in. do dań głównych – komentuje Kuba Korczak. Doskonały pomysł na wykorzystanie czerstwego pieczywa wymyślili także Włosi, którzy stworzyli tzw. parmezan dla ubogich, czyli pangrattato. – Do przygotowania potrzebujemy rozdrobnionego czerstwego pieczywa, do którego możemy dodawać takie dodatki jak czosnek, zioła, sardele, oliwę lub ser – dodaje Korczak. Okruchy podpieczonego pieczywa przyjmują smak dodatków i doskonale podnoszą smak makaronów czy sałatek.

Zero waste

Resztki chleba można wykorzystać na wiele sposobów, ale czy można żyć całkowicie w zgodzie z zero waste? Bea Johnson, która zrewolucjonizowała ruch zero waste, zdecydowała się ograniczyć liczbę odpadów i wprowadzić do swojego życia 5 zasad: refuse – rezygnować z problematycznych produktów jak torebki foliowe, reduce – ograniczać ilość odpadów, reuse – ponownie używać produktów powszechnie uznanych za jednorazowe, recycle – przetwarzać produkty oraz rot – kompostować odpadki organiczne. Swoje eksperymenty i patenty opisywała na blogu, wzbudzała zdziwienie, śmiech, a także podziw, bo finalnie zredukowała ilość odpadów do jednego słoika śmieci. Tyle śmieci produkuje jej czteroosobowa rodzina w Kalifornii rocznie, a Wy?

dr Joanna Gałązka, autorka bloga Offgrodniczka; Katarzyna Wągrowska, autorka książki Życie Zero Waste Ewelina Szabelska, eksperta kampanii Chleb Dobry; Kuba Korczak szef kuchni