Sektor MŚP: ocena III kw. 2017 i prognoza IV kw. 2017

Przeczytaj także: Bibby MSP Index IX 2017

Jak już wspomniano we wstępie, względem poprzedniego kwartału wskaźnik nastrojów KERNA podskoczył o blisko 8 pkt., osiągając tym samym 54,87 na minusie. Na taki obrót spraw wpłynął pokaźny wzrost odsetka przedsiębiorstw pozytywnie postrzegających zmiany zachodzące w rodzimej gospodarce. Jeszcze na początku tego roku pozytywne opinie o kondycji ekonomicznej naszego kraju formułowało zaledwie 8,6 proc. badanych, a grono sceptyków stanowiło aż 43 proc. respondentów. Tymczasem w październiku grono optymistów okazało się niemal trzykrotnie większe (23 proc.).

- Warto podkreślić, że w odróżnieniu od dość często pojawiającego się rozdźwięku pomiędzy oceną sytuacji gospodarczej a oceną położenia, w której znajduje się firma, w bieżących odczytach wyraźnie zaznacza się coraz większa spójność formułowanych opinii. Oznacza to, że w ślad za tym jak przybywa opinii pozytywnych na temat sytuacji w firmie, tak też notujemy więcej badanych wskazujących na dobry kierunek dla gospodarki – mówi Izabella Młynarczyk, analityk rynku Keralla Research.

Z badania Keralla Research wynika, że ostatni kwartał zapowiada też utrzymanie skłonności przedsiębiorców sektora MŚP do inwestowania na poziomie z poprzedniego kwartału. Index ZAIR wynosi 62,94 na minusie. Natomiast więcej przedsiębiorstw w relacji do minionego kwartału planuje zwiększyć zatrudnienie. A firmy, które zamierzają wydatkować w czwartym kwartale na środki trwałe, kupować będą głównie nowe maszyny (60,4 proc.). Dodatkowo utrzymuje się skłonność do inwestycji w służbowe samochody (36,2 proc.) i oprogramowanie (20,8 proc.). Inwestycje planują głównie eksporterzy, producenci oraz średnie firmy (50-249). Spadek odnotowano tylko w subindeksie dotyczącym wydatkowania na platformy do sprzedaży w Internecie i co ciekawe nakłady na podnoszenie kwalifikacji pracowników. O problemach z pozyskaniem nowych pracowników informują badani z każdej badanej branży.

Szczegółowe dane:

Ocena poprzedniego kwartału - KRAJ

W porównaniu do poprzedniego pomiaru o 4,0 pkt. proc. zwiększył się odsetek przedsiębiorców sektora MŚP, którzy pozytywnie oceniają sytuację gospodarczą w Polsce w minionych trzech miesiącach. Trzeci kwartał, jako korzystny dla krajowej gospodarki ocenia 23,2 proc. badanych.

Warto odnotować, że od początku roku ubywa firm, według których sytuacja ekonomiczna kraju ulega pogorszeniu. Rozpoczynaliśmy rok z bardzo wysokim, bo 43 proc. odsetkiem sceptyków, natomiast z każdym pomiarem udział negatywnie oceniających zmiany malał. Obecnie według 24,8 proc. przedsiębiorców kondycja polskiej gospodarki pogorszyła się, co daje spadek o 1,0 pkt. proc. w odniesieniu do 3 kw.

Firmy wyrażają podobne opinie bez względu na rozmiar zatrudnienia, branżę oraz prowadzenie działalności eksportowej.

Ocena poprzedniego kwartału - FIRMA

W porównaniu do poprzedniego kwartału poziom zadowolenia reprezentantów firm sektora MŚP z kondycji prowadzonego przez nich biznesu wzrósł 2,8 pkt. proc. Zbliżony odsetek pozytywnych ocen uzyskaliśmy w roku ubiegłym w tym samym okresie.

Istotnej zmianie nie uległ w relacji do lipcowego odczytu, udział firm wskazujących na pogorszenie sytuacji ich firmy. W obecnym odczycie 17,2 proc. badanych informuje
o słabszej kondycji firmy. Informację o braku zmian w kontekście własnego biznesu przekazują istotnie częściej usługodawcy, niż firmy handlowe czy produkcyjne.

Prognoza na czwarty kwartał – KRAJ

W relacji do ostatniego pomiaru o 7,6 pkt. proc. wzrósł odsetek badanych zakładających polepszenie się sytuacji gospodarczej kraju w następnym kwartale. Optymistyczny scenariusz zakłada 20,8 proc. przedsiębiorców, co jest też wynikiem o 9,1 pkt. proc. wyższym, niż rok wcześniej w analogicznym okresie.

Od stycznia na podobnym poziomie utrzymuje się odsetek przedsiębiorców zakładających raczej pogorszanie się sytuacji w krajowej gospodarki. W obecnym odczycie negatywnie prognozuje 22,6 proc. badanych. W ostatnim pomiarze w ten sposób odpowiadało 21,8 proc., w kwietniu – 22,4 proc., a w styczniu 22,0 proc. reprezentantów firm MŚP.

Negatywnych zmian w kondycji ekonomicznej kraju oczekują głównie firmy małe (10-49).

Prognoza na czwarty kwartał – FIRMA

Co czwarty przedsiębiorca MŚP zakłada poprawę kondycji ekonomicznej własnej firmy w ostatnim kwartale tego roku. W relacji do poprzedniego pomiaru to niewielki, bo 1,4 pkt. wzrost, natomiast już w porównaniu do nastrojów z ubiegłorocznego badania to rezultat lepszy o 5 pkt. proc. Optymistyczny scenariusz zakładają głównie firmy handlowe, produkcyjne oraz zatrudniające 50-249 pracowników.
Odsetek przedsiębiorców prognozujących pesymistyczny rozwój wydarzeń dla firmy utrzymuje się praktycznie od kilku już kwartałów na zbliżonym poziomie rzędu 11-16 proc. Negatywnych zmian spodziewają się przede wszystkim podmioty, które działają tylko w kraju (nie prowadzą eksportu).

WSKAŹNIK KERNA

Wskaźnik nastrojów przedsiębiorstw KERNA wyniósł -54,87 i jest najlepszym odczytem, jeśli chodzi o nastroje w porównaniu do tego samego okresu w ciągu ostatnich trzech lat. Wskazuje jednocześnie na znaczną poprawę nastrojów przedsiębiorców wobec poprzedniego kwartału wyrażoną wzrostem o 7,94 pkt.

Nastroje przedsiębiorców uległy polepszeniu praktycznie w każdym badanym zakresie. Najbardziej zauważalna jest jednak zmiana dla pytania o prognozy na kolejny, tj. czwarty kwartał tego roku. Odsetek firm pozytywnie prognozujących wzrósł aż o 7,6 pkt. proc. (jeszcze trzy miesiące temu tylko 13,2 proc. zakładało pozytywny wariant wydarzeń dla kraju). Również wśród oceniających miniony kwartał przybyło rzeczników przekonania, że sytuacja krajowej gospodarki polepsza się.

INDEX ZAIR

Index ZAIR obrazujący skalę zakupów prowadzonych przez firmy MŚP oparty jest na wskazaniach o wydatkach na inwestycje i rezygnacji z planów zakupowych na dany kwartał w firmie. Odczyt wyników z tej edycji badania wyniósł 62,94 pkt. na minusie i w relacji do pomiaru sprzed trzech miesięcy jest symbolicznie gorszy (zmiana o 0,66 pkt.).

Przedsiębiorców pytamy o skłonność do inwestycji w ośmiu obszarach (platforma e-commerce, maszyny i technologie, flota, oprogramowanie, nieruchomości, szkolenia pracownicze, działania reklamowe, zatrudnienie nowych pracowników). Firmy, które zamierzają wydatkować w czwartym kwartale na środki trwałe, kupować będą głównie nowe maszyny (60,4 proc.). Utrzymuje się skłonność do inwestycji w służbowe samochody (36,2 proc.) i oprogramowanie (20,8 proc.). Inwestycje planują głównie eksporterzy, producenci oraz średnie firmy (50-249).

Informacje o badaniu
Próba: uczestnicy badania to mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa, losowane z bazy danych GUS oraz branżowych zestawień bazodanowych. Próba ogólnopolska, reprezentatywna, wynosi N = 500. Błąd pomiaru +-4 proc., poziom ufności 95 proc. Próba oddaje strukturę firm MŚP w Polsce. Badanie uwzględnia reprezentację firm mikro - zatrudniających do 9 osób.

W badaniu biorą udział wyłącznie firmy prywatne, prowadzące aktywną działalność zarobkową.

Respondent: osoba odpowiedzialna lub współodpowiedzialna za zarządzanie firmą. Najczęściej właściciel, współwłaściciel firmy, dyrektor zarządzający, wspólnik, prezes, wiceprezes, członek zarządu, dyrektor finansowy, główny księgowy, osoba na stanowisku dyrektora lub inne osoby wskazane, jako odpowiedzialne za rozwój, zakupy, inwestycje. Jeden respondent - reprezentował jedną firmę.

Technika: wywiady telefoniczne wspomagane komputerowo (CATI). Realizacja: październik 2017.

Badanie prowadzone jest kwartalnie od 2009 roku.