Rynek biurowy: najdroższe lokalizacje 2017

Przeczytaj także: Najdroższe powierzchnie biurowe I kw. 2017

Najświeższa edycja corocznego raportu analizuje koszty najmu powierzchni biurowych na 215 rynkach w 58 krajach całego globu. Podstawą analizy są własne dane Cushman & Wakefield oraz zestawiene najdroższych lokalizacji według kosztów utrzymania stanowiska pracy i wskaźników zagęszczenia miejsc pracy w nowo wybudowanych lub zmodernizowanych obiektach biurowych.

Na pierwszej pozycji w tym roku uplasował się Hongkong, gdzie roczne koszty utrzymania jednego stanowiska pracy podskoczyły o 5,5%, osiągając tym samym poziom 27 431 USD. Za ten skok w znacznej mierze odpowiada dość skromna dostępność biur i silny popyt zgłaszany przez firmy z Chin kontynentalnych. Wzrost czynszów skłania coraz więcej międzynarodowych korporacji do przenoszenia części działalności do regionów oferujących niższe koszty. Dla porównania, ulokowanie 100 pracowników w biurze w Hongkongu kosztuje tyle samo, co zatrudnienie 300 osób w Toronto, 500 w Madrycie lub 900 w Mumbaju.

Z kolei w Londynie średni roczny koszt utrzymania stanowiska pracy zmniejszył się od 2016 roku o 19% do poziomu 22 665 USD – głównie wskutek osłabienia się kursu funta szterlinga. W pierwszej dziesiątce znalazł się także Paryż, ale również odnotował spadek kosztów w przeliczeniu na jedno stanowisko pracy, które są jednak prawie o połowę niższe niż w Londynie.

W skali globalnej średni roczny koszt utrzymania stanowiska pracy wzrósł w ostatnich 12 miesiącach o 1,5% - głównie za sprawą wzrostów w Ameryce Północnej i Południowej (o 4,2%) oraz w krajach Azji i Pacyfiku (o 3,4%). Z kolei w regionie EMEA koszt ten obniżył się o 1,3%. Za niektóre największe zmiany w rankingach przedstawionych w raporcie odpowiadają wahania kursów walut. W przypadku firm analizujących koszty w walutach lokalnych czynnik ten będzie miał większe znaczenie w przyszłym roku niż sytuacja na rynkach nieruchomości.

Wraz z rosnącymi kosztami najmu powierzchni biurowej w 2017 roku wzrósł także wskaźnik zagęszczenia miejsc pracy, określający liczbę pracowników ulokowanych na danej powierzchni. Firmy na całym świecie, a zwłaszcza w tzw. najpotężniejszych miastach takich jak Nowy Jork, Londyn, Tokio i Hongkong, dążą do maksymalnej efektywności, starając się zapewnić miejsca pracy dla coraz większej liczby pracowników i jednocześnie jak najlepiej wykorzystać zajmowaną powierzchnię pomimo wzrostu kosztów najmu.

Raport przedstawia także trendy, które wpływają na ranking rynków biurowych. W wyniku dynamicznego rozwoju sektora technologicznego powstają firmy nowej generacji, które w porównaniu z bankami czy instytucjami finansowymi są w mniejszym stopniu przywiązane do wspomnianych powyżej miast. Ponadto nowe technologie umożliwiają pracownikom posiadającym laptop i dostęp do internetu pracę z dowolnego miejsca, a to z kolei prowadzi do zmian w funkcjonowaniu firm, ponieważ budynki biurowe coraz częściej odgrywają inną niż dotychczas rolę w zakresie zapewnienia odpowiednich warunków do współpracy.

Sophy Moffat, autorka raportu, dział badań i analiz w regionie EMEA, Cushman & Wakefield, powiedziała:

„Hongkong i Londyn są zdecydowanie najdroższymi rynkami biurowymi, ale w erze cyfrowej mniejsze miasta zaczynają rywalizować z nimi w inny sposób niż w erze przemysłowej. W naszych rankingach awansują także lokalizacje takie jakie Sztokholm, Austin i Seul. Na przykład Austin, który znalazł się w tegorocznym zestawieniu na 21. miejscu, nadal oferuje koszty najmu o 40% niższe niż Dolina Krzemowa, mimo że stał się już ważnym hubem technologicznym.

Wobec rosnących kosztów utrzymania stanowisk pracy kluczowe znaczenie dla firm ma maksymalnie efektywne wykorzystanie zasobów kadrowych poprzez zapewnienie środowiska pracy, które pomaga pozyskać i zatrzymać najbardziej utalentowanych pracowników w warunkach globalnej konkurencji. Punktem przełomowym może być zarówno zbyt duże zagęszczenie, jak i za mała dostępność powierzchni przeznaczonej do pracy wspólnej. W obu przypadkach pracownicy mogą mieć trudności z wykonywaniem zadań. Ze względu na coraz silniejszą konkurencję pomiędzy lokalizacjami i miastami zapewnienie warunków sprzyjających zachowaniu dobrego samopoczucia użytkowników i pracowników staje się koniecznością”.

Z raportu ponadto wynika, że w dłuższej perspektywie należy oczekiwać nieznacznych zmian w zakresie kształtowania się kosztów najmu na całym świecie z uwagi na coraz większe zainteresowanie pracowników i firm gospodarkami wschodzącymi. Do roku 2025 odsetek firm z krajów wschodzących na liście Fortune Global 500 wzrośnie do ponad 45% w porównaniu z zaledwie 5% w 1990 roku.

Richard Aboo, Partner Międzynarodowy, Dyrektor Działu Powierzchni Biurowych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, Cushman & Wakefield, powiedział:

„W Warszawie dzięki utrzymującemu się silnemu popytowi wśród najemców wskaźnik pustostanów maleje i wynosi obecnie 12,9%. W przyszłym roku przewidujemy jego dalszy spadek wskutek prognozowanej, najniższej od 2011 roku podaży nowej powierzchni biurowej. Wzrosty czynszów są jednak mało prawdopodobne, głównie ze względu na dużą liczbę projektów w przygotowaniu na lata 2019-21”.

Anna Górska-Kwiatkowska, Associate, manager ds. reprezentacji właścicieli nieruchomości w dziale powierzchni biurowych, Cushman & Wakefield, powiedziała:

„Obecnie jesteśmy świadkami bezprecedensowego trendu, jakim jest przekształcanie tradycyjnego biura w innowacyjne i twórcze środowisko pracy uwzględniające rozwiązania z zakresu experience-based workplace. Miejsca pracy będą projektowane z myślą o poszczególnych pracownikach – motywowaniu ich do pracy i większej wydajności oraz zapewnieniu im większej satysfakcji”.