Wakacje 2018: ceny nie skaczą

Przeczytaj także: Wakacje 2018: Egipt nie daje o sobie zapomnieć

I. Ważne wydarzenia ostatniego tygodnia w turystyce wyjazdowej.
Dane z TUI Poland ustawiają wzrost branży za 2017 rok na poziomie powyżej 25 procent

W minionym tygodniu w rozmowie z dwutygodnikiem Wiadomości Turystyczne prezes TUI Poland Marcin Dymnicki ujawnił niektóre wyniki, jakie udało się osiągnąć TUI w ostatnim roku obrotowym. Okazało się, że osiągnięta dynamika wzrostu jest całkiem pokaźna. Zarówno przychody ze sprzedaży, jak i liczba obsłużonych klientów wzrosły o niemal połowę. Dane te, wraz z informacajmi przekazanymi już wcześniej przez biura Itaka, Rainbow, Coral Travel Wezyr, Grecos Holiday, Exim Tours, 7islands oraz Prima Holiday, dopełniają obrazu skali wzrostu, jaki udało się wypracować branży turystycznej w 2017 roku.

Według proporcji obrotów w ostatnim podsumowanym roku obrotowym (2016) stanowią one blisko 87 procent obrotów dorocznie podsumowywanej ponad trzydziestki transparentnych organizatorów w branży niewiele mniej realizowanych w niej imprez lotniczych.

Pozwalają one ocenić ogólny wzrost liczby takich wycieczek na nawet nieco ponad 25 procent, a wszystkich również na podobną wielkość, gdyż w minionym roku nie było dużych różnic w dynamikach segmentu lotniczego i pozostałych.
Byłby to wzrost na poziomie nieco (o około 1 procent) wyższym niż dotychczas sygnalizowany w naszych materiałach oraz kierunkowo zbieżny (odchyłki poniżej 1,5 procent) z danymi wynikającymi z 5 innych wiarygodnych źródeł, które jednak proszą najczęściej o zachowanie poufności lub zastrzegają swoje dane.


Znacząco odmienny obraz dynamiki wzrostu rynku zorganizowanej turystyki wyjazdowej sugerują jedynie raporty PZOT, które podają wzrost na poziomie ponad 8 procent niższym, czyli 17 procent, a liczby wycieczek lotniczych na 16,88 procent. Z liczb podawanych już przez organizatorów w żaden sposób nie da się złożyć skali ogólnego wzrostu na prezentowanym w raportach poziomie.

Zwracaliśmy wielokrotnie autorom uwagę na fakt, że rynek wygląda inaczej, ale bez skutku …

TravelDATA wielokrotnie zwracała uwagę na fakt, że dane z raportów bardzo istotnie zaniżają dynamiką wzrostu rynku, co może mieć również swoje źródło w korektach wstecznych obejmujących znaczną liczbę danych tygodniowych, które miały miejsce w pechowym pod tym względem dla raportów roku 2017. Niestety autorzy raportów nie odnieśli się w żaden konstruktywny sposób do sugestii wyjaśnienia niezgodności sugerowanych w naszych materiałach.

W zamian zafundowali odbiorcom całą serię ostrzeżeń przed jakimiś tzw. ekspertami od turystyki oraz przed ich opiniami, które „często dalece odbiegają od rzeczywistości prezentowanej w raportach”.

Sęk w tym, że sytuacja jest generalnie odwrotna. To opinie tzw. ekspertów od turystyki zdecydowanie lepiej przystają do realnej rzeczywistości branży, a skala odchyłek rzeczywistości raportów od realnej rzeczywistości jest zastanawiająca.

Na razie pozostaje wyrazić ubolewanie, że branża zorganizowanej turystyki wyjazdowej przez tyle lat nie dorobiła się systemu wiarygodnej informacji o swoim biznesie, a nawet powstaje uzasadnione wrażenie, że skala chaosu informacyjnego w niej nawet narasta.

Do tematu wrócimy, bowiem uważamy, że branży turystycznej należy się rzetelna, a nie przypadkowa informacja, która jest jeszcze do tego istotnie wstecznie korygowana w trakcie trwania sezonu.

Popyt na zagraniczne wakacje nadal na przyzwoitym poziomie

Najnowszy dwudziesty pierwszy z kolei raport z systemu MerlinX dotyczący wyników sprzedaży na sezon turystyczny 2017/18, z którym można się zaznajomić w mediach (10/2018) przyniósł około 18-procentowy spadek liczby sprzedanych wycieczek wobec poprzedzającego tygodnia i kształtował się około 30 procent poniżej rekordowej sprzedaży w tym sezonie, która miała miejsce w drugim tygodniu stycznia.

W najważniejszym dla branży segmencie imprez lotniczych dynamika sprzedaży spadła i wyniosła +19,1 procent (przed tygodniem +22,2 procent), ponieważ dość znacznie wzrosła porównawcza baza odniesienia. Dynamika dwuletnia wyniosła +44,2 procent, podczas gdy tydzień wcześniej była na poziomie +60,2 procent.

Jak już kilkakrotnie zaznaczaliśmy, w ocenie bieżącej koniunktury, w sytuacji gdy nie wiadomo, czy obecne dane odnoszą się do poprawionej, czy do niepoprawionej bazy danych (występowały w niej znaczące błędy najpierw anonsowane przez samych autorów w raporcie 07/2017, a później poprawione jednorazowo skokowo w raporcie 33/2017) – bardziej pragmatyczna staje się obserwacja dwuletniej dynamiki wzrostu opartej o bazę z sezonu 2015/16 mniej więcej zgodną z danymi oficjalnymi.

Bieżąca sprzedaż wycieczek spada, choć większość czynników sprzyja turystycznej koniunkturze

Jak już wspomniano wyżej nadal mimo wszystko bardzo dobra koniunktura sprzedażowa w polskiej branży zorganizowanej turystyki wyjazdowej swój dotychczasowy szczyt osiągnęła w drugim tygodniu stycznia. Od tej pory tygodniowe wolumeny sprzedaży wycieczek weszły w dość wyraźny 8-tygodniowy trend spadkowy, a wyraźnym wyjątkiem był jedynie 9 tydzień roku (26 luty - 4 marca), który jako umiejscowiony na przełomie miesięcy zanotował zwyczajowy skokowy wzrost sprzedaży wywoływany na ogół słusznymi obawami klientów przez zwyżkami cen po rozpoczęciu nowego miesiąca.

Skala spadku wolumenu sprzedaży w tym trendzie, czyli pomiędzy relatywnie dobrze porównywalnymi tygodniami jakimi są względnie środkowe w tych miesiącach drugi tydzień stycznia i drugi tydzień marca wyniosła aż około 30 procent. Warto też zauważyć, że takiego trendu nie było w poprzednim sezonie, a pomiędzy tymi samymi tygodniami panowała dość wyraźna stabilizacja, a ostateczny spadek nie przekroczył 5 procent.

Powstaje zatem zasadne pytanie o przyczynę aż tak wyraźnego obniżania się rozmiarów bieżącej sprzedaży wycieczek tym bardziej, że spośród najważniejszych czynników (zwykle Instytut TravelDATA wymienia ich cztery) mających znaczny wpływ na turystyczną koniunkturę trzy z nich nadal kształtują się pomyślnie.

Trzy czynniki bieżącego wsparcia sprzedaży w turystyce

Pierwszy z nich i fundamentalny, jakim są zmiany poziomu realnych dochodów gospodarstw domowych, kształtuje się korzystniej od oficjalnych prognoz i projekcji niezależnych analityków. W trzech ostatnich miesiącach, za które posiadamy dane (grudzień 2017 oraz styczeń i luty 2018) dynamika realnych wynagrodzeń przekraczała 5 procent i była zdecydowanie, czyli o przeszło 3 procent wyższa niż w analogicznym okresie przed rokiem. Ostatni raz podobnie korzystna sytuacja miała miejsce w okresie czerwiec-sierpień 2016 roku.

Sytuację gospodarstw domowych dodatkowo wsparły nowe strumienie wypłat takie jak rekompensaty dla rodzin górniczych za utracone w latach ubiegłych deputaty węglowe (2,35 mld złotych), jak również efekty równoległego łączenia pracy z emeryturą, wcześniejszego nabycia praw do emerytur dla osób, które takich świadczeń jeszcze nie pobierały i związane z tym przyspieszone wypłaty obligatoryjnych odpraw emerytalnych oraz inne mniej istotne efekty związane w wprowadzoną w październiku ubiegłego roku reformą emerytalną.

Kolejny ważny czynnik jakim w trzech ostatnich sezonach był poziom obaw przed wystąpieniem niebezpiecznych zdarzeń na niektórych kierunkach turystycznych wyjazdów także kształtuje się pomyślnie, gdyż obawy te generalnie maleją.

Również łącząca się z tym w dużej mierze zasadnicza zmiana geograficznej struktury wyjazdów polskich turystów na korzyść mniej kosztownych kierunków dodatkowo poprawia relacje ceny wycieczek do dochodów gospodarstw i wspiera tym samym ekonomiczną dostępność zagranicznych wyjazdów dla potencjalnych klientów biur podróży.

Sprzedaż w dużej mierze pod presją nastrojów, a te pod wpływem polityki

Z powyższego pośrednio daje się wywieść wniosek, że winowajcą obecnych spadków sprzedaży wycieczek powinien być spadek nastrojów konsumenckich, który nastąpił po ich rekordowo korzystnych poziomach z połowy stycznia. Okres ten był końcem względnego spokoju na krajowej scenie politycznej, po którym nastąpiła seria burz politycznych zapoczątkowana tygodniem ostrych dyskusji na temat nazizmu w Polsce, ale poważniejsze znaczenie miała o tydzień późniejsza kwestia znacznego pogorszenia stosunków Polski z Izraelem wywołana sporami wokół znowelizowanej ustawy o IPN i ich późniejsze konsekwencje.

Ogólnym skutkiem tych wydarzeń i innych zdarzeń podnoszących temperaturę walki politycznej było zupełne przykrycie w mediach kolejnych znaczących sukcesów gospodarczych Polski, które teoretycznie powinny być zasadniczym czynnikiem poprawy nastrojów, w tym konsumenckich wśród Polaków.

Jak można było łatwo przewidzieć w tej sytuacji uległy one obniżeniu, a zwłaszcza w obszarze tzw. Polski B, której mieszkańcy są mniej obeznani z mechanizmami teatru politycznego i z większą wrażliwością reagują na medialne burze i polityczne zamieszanie. Potwierdzają to najnowsze wyniki badań nastrojów i koniunktury przeprowadzane na bieżąco przez różne instytucje i pracownie badawcze.

Instytut TravelDATA od dawna posługuje się wskaźnikami prezentowanymi przez 4 różne źródła, a mianowicie indeksami koniunktury konsumenckiej prezentowanymi przez Kantar Public, Wskaźnikiem Kondycji Gospodarstw Domowych IRG SGH (Instytutu Rozwoju Gospodarczego Szkoły Głównej Handlowej), wskaźnikami bieżącym oraz wyprzedzającym ufności konsumenckiej (BWUK i WWUK) będących rezultatami wspólnych badań GUS i NBP oraz Wskaźnikiem Dobrobytu Gospodarstw Domowych publikowanym przez Biuro Inwestycji i Cykli Ekonomicznych (BIEC). Dodatkowo posługujemy się rezultatami badań nastrojów społecznych Polaków oraz ocenami działalności polskiego rządu, premiera i prezydenta przygotowywanymi przez wymieniony już wcześniej Kantar Public.

Wszystkie wskaźniki mniej lub więcej spadły

Wszystkie wymienione wskaźniki wykazały w lutym spadki, co w sposób oczywisty nie jest korzystne dla generalnej koniunktury konsumenckiej, ale w szczególności dotyczy to zagranicznych wycieczek, które nie należą w Polsce do usług pierwszej potrzeby.

Relatywnie najsilniej zareagował wskaźnik dobrobytu BIEC, który spadł w lutym o 2,3 punktu, co jest największym jednorazowym spadkiem od 5 lat.

Dość istotny spadek (o 3,7 punktu) wykazał również Wskaźnik Kondycji Gospodarstw Domowych IRG SGH.

Stosunkowo najbardziej stabilne okazały się wskaźniki ufności konsumenckiej przygotowywane wspólnie przez GUS i NBP. Sumaryczny wskaźnik bieżący (BWUK) pozostał wprawdzie stabilny, ale w obszarze dotyczącym akurat gospodarstw domowych wykazał dość duże zniżki i to zarówno w odniesieniu do oceny sytuacji zrealizowanej, jak i jej 12- miesięcznych perspektyw. Podobna sytuacja wystąpiła we wskaźniku WWUK, w którym minimalnej ogólnej zniżce towarzyszył jednak znaczący spadek w istotnym dla turystyki obszarze gospodarstw domowych.

Wskaźniki publikowane przez Kantar Public, które są najbardziej rozbudowane również zaprezentowały się w lutym niekorzystnie. Ogólny wskaźnik obniżył się o z 6,4 do 5,6 punktu, ale okazało się, że najlepiej postrzegają sytuację rolnicy i studenci, którzy raczej nie należą w lutym i marcu do klientów kupujących zagraniczne wycieczki. Spadły natomiast wskaźniki dla osób w wieku 30-59 lat, wśród mieszkańców średnich i małych miast oraz rodzin 3+, co sugeruje spadek nastrojów wśród głównych nabywców wycieczek oraz w obszarze tzw. Polski B.

Wydaje się, że teza taka znajduje potwierdzenie w (omawianym w dalszej części materiału) spadku tempa zakupów wycieczek na sezon lato 2018 do Turcji, Grecji i Bułgarii przy ustąpieniu wcześniejszych spadków popytu na wycieczki do Hiszpanii. Wzrosty sprzedaży Egiptu i Tunezji mogą natomiast wynikać z lastowego charakteru tych kierunków (wcześniej stan rezerwacji był bardzo niski), jak też z ogólnie bardzo niskiej bazy porównawczej, zwłaszcza Tunezji.

Pogorszeniu uległy też wszystkie wskaźniki Kantar Public dotyczące oceny sytuacji ekonomicznej kraju, czyli bieżącej, ex post oraz ex ante, jak również kondycji finansowej własnych gospodarstw domowych w porównaniu do okresu sprzed roku i ich perspektyw na rok następny.

Osłabieniu uległy również w badaniach Kantar Public oceny netto wszystkich trzech najważniejszych organów władzy, czyli rządu, premiera i prezydenta.

Nastroje konsumenckie zwiększają teraz swoje znaczenie w turystyce

Tempo sprzedaży wycieczek z reguły reagowało na zmiany nastrojów konsumenckich, ale w ostatnim czasie nabierają one jeszcze większego znaczenia. Przyczyna takiej sytuacji leży w napływie na rynek setek tysięcy nowych klientów z mniej zasobnej ekonomicznie tzw. Polski B (w sezonie 2017 znacznie ponad połowę z ogólnego przyrostu 470 tysięcy), której mieszkańcy wykazują większą od przeciętnej wrażliwość na zmiany poziomu nastrojów konsumenckich w popycie na bardziej kosztowne grupy towarów, a zwłaszcza na usługi dalszej potrzeby.

Sytuacje wzrastającej korelacji pomiędzy tempem sprzedaży wycieczek, a nastrojami konsumenckimi i społecznymi warto obserwować, bo mogą one dostarczyć wiedzy nie tylko o krótkoterminowych zmianach popytu, w tym zwłaszcza w turystyce, ale również o jego perspektywach w dłuższym okresie, co ma spore znaczenie w procesach planowania strategicznego.

Miniony tydzień w statystykach sieci Wakacje.pl

Obecnie coraz bardziej wartościowym źródłem informacji o zmianach i trendach w sprzedaży wycieczek stają się dane liderującej w branży sieci Wakacje.pl, tym bardziej, że systematycznie zwiększa ona w niej swój udział, czyli w konsekwencji coraz dokładniej oddaje aktualną i historyczną sytuację na rynku turystycznym.

Zmiany w okresie ostatniego tygodnia - sezon letni 2018

Realizując zapowiedź z poprzedniego materiału będziemy począwszy od tego tygodnia przedstawiać zmiany udziałów skumulowanych najważniejszych kierunków dla polskiej zorganizowanej turystyki wyjazdowej w poszczególnych tygodniach w postaci wykresów z krótkim komentarzem dotyczącym najważniejszych aspektów ich przebiegu. Przesunęliśmy też nieco początek wykresów na okres od pierwszego tygodnia grudnia (poprzednio był listopad), gdyż październik i listopad cechowały się jeszcze dość dużą niestabilnością związaną z wprowadzaniem bądź uzupełnianiem ofert przez niektórych touroperatorów. Ponadto dla celów większej przejrzystości wykresów podzieliliśmy kierunki na dwie grupy według przybliżonego kryterium najważniejszych kierunków „wschodnich” i pozostałych. Wykresy będą w miarę możliwości aktualizowane w kolejnych materiałach tygodniowych.

Ich historyczny przebieg pozwala zorientować się w spadkach i wzrostach bieżącego znaczenia danego kierunku w ogólnej sprzedaży rynkowej, która w dużej mierze jest powiązana ze zmianami relatywnej atrakcyjności cenowej danego kierunku.
W nieodległej przyszłości będziemy także podawać przybliżone bieżące tygodniowe tempo sprzedaży (liczone udziałem w sprzedaży ogółem), które można ustalić na podstawie zmian udziału skumulowanego danego kierunku w okresie tygodnia.

Poniżej przedstawiono krótkie zestawienie ostatnich zmian w zakresie sytuacji ogólnej wraz z krótkimi komentarzami dotyczącymi poszczególnych kierunków:

Hiszpania: zmiana + 0,45% - w zeszłym tygodniu przełamała czterotygodniową spadkową passę i tym razem zyskiwała udziały rynkowe w kwietniu, maju, czerwcu i lipcu. Zyskiwanie udziałów rynkowych przez ten kierunek może mieć związek ze słabszą passą mniej kosztownych Turcji, Bułgarii i Grecji. W tej sytuacji kierunek bardziej premiowy jakim jest Hiszpania powinien przejściowo odzyskiwać udziały rynkowe do czasu ożywienia popytu Polsce B i skorygowania niebotycznych cen przelotów w tzw. tanich liniach.

Egipt: zmiana + 0,35% - zyskuje nieprzerwanie na znaczeniu od pierwszego tygodnia stycznia głównie, jako kierunek „lastowy”, w pierwszej połowie sezonu. W minionym tygodniu – podobnie jak Hiszpania zyskiwał w okresie kwiecień-lipiec, ale zwłaszcza w kwietniu, w którym wyprzedził już wielomiesięcznego lidera, czyli Grecję. Coraz szybsze przyrosty udziałów Egiptu wynikać mogą z energicznego nadrabiania bardzo niskiego stopnia zaawansowania przedsprzedaży, a w następnych tygodniach sprzedaż kierunków egipskich może nadal nabierać tempa wraz z przybliżaniem się kolejnych popularnych terminów wyjazdów do tego kraju, o ile zachowa on wysoką konkurencyjność cenową.

Egipt nie traci udziałów pomimo spadku nastrojów konsumenckich w Polsce B, gdyż jest tak mocno niedosprzedany, że przeważa to nad efektem słabszego poziomu nastrojów.

Tunezja: zmiana + 0,15% - regularnie zyskuje na znaczeniu od czwartego tygodnia stycznia, co może wynikać z relatywnie bardzo niskich cen i z odłożonego popytu z trzech poprzednich sezonów. Warto też zauważyć, że relatywne przyspieszenie znaczenia Tunezji jest bardzo wysokie, gdyż kierunek ten ma stosunkowo niską bazę odniesienia. Słabszy okres sprzedaży w okresie drugiej połowy listopada i pierwszej połowy grudnia mógł wynikać z faktu, że przejściowo Tunezja stała się wtedy chwilowo kosztowniejsza od Egiptu i Bułgarii. Ostatnie obniżenie się wskaźników może mieć związek z niedawny wzrostem cen tego kierunku.

Bułgaria: zmiana spadek o 0,14%,- w ostatnim tygodniu traciła udziały we wszystkich miesiącach z wyjątkiem lipca i to pomimo relatywnie obniżających się cen. Przyczyną mogą być słabsze nastroje konsumenckie w Polsce B.

Turcja: zmiana spadek o 0,22% - 13-tygodniowy trend spadkowy, który może mieć związek ze stopniowym wzrostem relatywnych cen, rosnącym stopniem przebrania najatrakcyjniejszych ofert, a w kilku ostatnich tygodniach dodatkowo ze spadkami nastrojów konsumenckich w Polsce B. Możliwe, że kierunek ten powróci do trendu wzrostowego wraz z ponowną poprawą nastrojów w konsumenckich w Polsce B, o ile ceny wycieczek do tego kraju zdołają zachować rozsądne poziomy cenowe, co zależy jednakże od powiększenia programów czarterowych.

Grecja: zmiana spadek o 0,49% - długotrwała passa spadkowa trwająca od połowy stycznia spowodowana jest prawdopodobnie kompilacją silnej konkurencji cenowej kilku krajów sąsiednich oraz znacznego zaspokojenia popytu na ten kierunek w kilku wcześniejszych sezonach. W ostatnim czasie dynamice sprzedaży dodatkowo ciążyły też słabsze nastroje konsumenckie w obszarze Polski B. W ostatnim tygodniu Grecja traciła udziały we wszystkich miesiącach sezonu letniego, w tym pozycję lidera w kwietniu na rzecz Egiptu.

Plusy i minusy tygodnia dla turystyki

Plus: dość wysoki wzrost realnych wynagrodzeń

W ostatni piątek poznaliśmy dane GUS o dynamice wzrostu wynagrodzeń za luty 2018 roku w segmencie przedsiębiorstw zatrudniających ponad 9 osób. Wyniosła ona +6,8 procent, co w zestawieniu z inflacją za ten sam miesiąc w wysokości 1,4 procent daje w przybliżeniu realny wzrost płac brutto na poziomie +5,3 procent. Warto zauważyć, że jest to już trzecie kolejne przekroczenie poziomu 5 procentowego.
Wzrost ten jest znacznie wyższy od oficjalnych założeń rządowych, jak również wyższy od prognoz NBP i RPP (w tym najnowszych z zeszłego tygodnia) oraz projekcji Komisji Europejskiej. Do tematu powrócimy za tydzień, gdy wzrosty wynagrodzeń przedstawią również inne kraje naszego regionu, które stanowić mogą w tej kwestii użyteczną bazę porównawczą.

II. Istotne kwestie z zakresu cen imprez turystycznych

1. Podobnie jak przed rokiem stosujemy w raportach wizualizację omawianej tematyki cen imprez turystycznych w postaci mapek, które w naszej intencji mają one pomóc w szybszym zorientowaniu się w ogólnej sytuacji. Począwszy od 22 stycznia zestawienia obejmują jedynie sezon lato 2018, podczas gdy wcześniej były one sporządzane naprzemiennie dla zimy i lata.
2. Niniejsze zestawienie obejmuje po raz piętnasty w tym sezonie i dziewiąty w tym roku kalendarzowym porównanie cen dla wylotów w wysokim sezonie letnim 2018 definiowanym jako pierwszy pełny tydzień sierpnia (06.08-12.08 2018). Ceny zostały zebrane 15 marca i porównane z cenami dla tego samego okresu zebranymi 8 marca, a w porównaniach cen rok do roku z cenami zebranymi 16 marca 2017.

Należy zaznaczyć, że przedstawione bieżące porównania i zestawienia są już dostatecznie reprezentatywne gdyż bierze w nich udział 3390 hoteli (w pierwszym i drugim zestawieniu było to jedynie 2530 i 1480 hoteli) i występują w nich pełne oferty wszystkich kluczowych dla polskiego rynku touroperatorów.

W minionym tygodniu, dla wycieczek z wylotami pomiędzy 6 i 12 sierpnia, średnie ceny nie uległy zmianie (poprzednio wzrosły o 14, 30 i 6 złotych, wcześniej spadły o 21 złotych, a jeszcze wcześniej wzrosły o 45, 30, 12, 27 i 17 złotych). Największe zwyżki średnich cen zanotowano na relatywnie niedrogiej w tym roku Fuerteventurze - o 85 złotych oraz w Turcji Egejskiej i na Teneryfie – o 59 i 43 złote. Największe spadki średnich cen odnotowano na Chalkidiki – o 125 złotych oraz w Albanii i na Lanzarote – o 69 i 31 złotych. W tym samym czasie przed rokiem i dwoma laty również odnotowano mało istotne zmiany istotne średniego poziomu cen wycieczek – spadały one o 11 i 1 złoty, co jest charakterystyczne dla okresu po korektach cen na przełomie miesięcy.

Zmiany średnich cen wycieczek jakie miały miejsce w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach obrazuje załączona mapka, a ich przebieg w tym sezonie na najważniejszych kierunkach przedstawiony jest na zamieszczonym poniżej wykresie.

Wykres obejmuje przebieg zmian cen na pięciu najważniejszych kierunkach w polskiej letniej turystyce wyjazdowej, które są też często przedstawiane w kontekstach sprzedażowych na wykresach bazujących na danych Wakacji.pl, gdzie dodatkowo uwzględniana jest także Albania nabierająca coraz większego znaczenia w wypoczynkowych wyjazdach polskich turystów.

Ostatni tydzień przyniósł wzrosty cen na trzech z pięciu najważniejszych kierunków turystycznych wyjazdów Polaków. Były one jednak mniejsze niż przed tygodniem i wyniosły 21 złotych na Wyspach Kanaryjskich oraz 14 i 8 złotych w Turcji i Egipcie. Nadal ogólnemu trendowi opiera się Bułgaria, na której średnie ceny pozostały bez zmian, a o 6 złotych spadły średnie ceny na przeżywających słabszy okres sprzedaży kierunkach greckich.

Największe zniżki cen miały miejsce w Albanii - o 69 złotych, gdzie ceny obniżała Itaka i Rainbow. W cieszącej się ostatnio bardzo wysokim popytem Tunezji średnie ceny wzrosły o symboliczny 1 złoty, a kraj ten umacnia 7 miejsce wśród najbardziej popularnych kierunków sezonu letniego z bieżącym udziałem 4,79 procent (przed tygodniem 4,64, a przed miesiącem 3,78 procent).

2. Badanie średniej ceny imprez wobec cen sprzed roku dla wylotów w okresie pierwszego pełnego tygodnia sierpnia 2018 pokazuje, że średnia cena była niższa wobec średniej ceny dla poprzedniego sezonu o 3 złote (poprzednio ceny były niższe o 10, 15 i 1 złoty, wcześniej wyższe o 14 i 42 złote, a jeszcze wcześniej niższe o 7, 34, 32, 39, 71, 9, 18, 49 i 28 złotych). W poprzednim sezonie, czyli w trzecim tygodniu marca 2017, średnia cena w porównaniach rok do roku była znacząco, czyli o 172 złote wyższa.

Nadal w kierunku obniżania cen wycieczek działają w tym sezonie czynniki o charakterze kosztotwórczym. Cena paliwa lotniczego stała się ponownie nieco wyższa niż przed rokiem (2,47 wobec 2,38 zł/litr, czyli o 3,8 procent), ale zdecydowanie większy jest jednak wpływ silniejszego złotego, który w skali 12 miesięcy umocnił się dla rozliczeń turystycznych o średnio blisko 6 procent. W rezultacie nadal znaczny pozostaje wspólny wpływ zmian cen paliwa i kursów złotego w kierunku obniżania średnich kosztów wycieczek, który wyniósł w przybliżeniu 85-95 złotych (poprzednio było to około 90-95, 105-115 złotych, a wcześniej około 110-115, 120-125, 95-105 i 150-160 złotych).

Warto zauważyć, że cały czas zmiana średnich cen wycieczek nie odzwierciedla teoretycznego wpływu wymienionych czynników, co można w dużej mierze tłumaczyć wyraźnie wyższym od oczekiwań większości organizatorów popytem na imprezy turystyczne oraz walutowymi kontraktami zabezpieczającymi, które ograniczają przenoszenie się wpływu zmian kursów na koszty ponoszone przez biura podróży.

Sytuację w zakresie zmian średnich cen rok do roku w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach ilustruje załączona mapka, a przebieg ich zmian cen rok do roku na najważniejszych kierunkach przedstawiony jest na zamieszczonym poniżej wykresie.

Na wykresie widoczne jest umocnienie się Turcji na pozycji wicelidera wzrostów cen wycieczek rok do roku, co sugeruje, że jest ona na najlepszej drodze do powtórnego stania się najbardziej drożejącym kierunkiem w sezonie. Jest to jednak mało prawdopodobne, gdyż organizatorzy mogą powiększać tureckie programy do wielkości mniej więcej zbieżnych z rynkowym popytem na ten kierunek. Wysoki popyt zmniejsza nieco skalę przeceny rok do roku Egiptu, ale w dalszym ciągu zwiększa się ona w przypadku Bułgarii do czego przyczynia się ofensywna polityka cenowa TUI Poland dotycząca wycieczek do tego kraju.

Z mniejszych kierunków nadal istotnie wyższe ceny rok do roku notowano na Malcie, Cyprze i Majorce - o średnio 302, 153 i 110 złotych, natomiast na pozostałych kierunkach średnie ceny były niższe niż przed rokiem. W większym stopniu dotyczyło to Portugalii gdzie ceny spadły o 218 złotych, a w nieco mniejszym Albanii, Tunezji i Maroka, gdzie średnie zniżki wyniosły 178, 158 i 122 złote.

3. W obecnym zestawieniu wśród dużych i średnich organizatorów największy spadek średnich cen w porównaniu z ubiegłym sezonem wykazuje teraz oferta biura 7islands – o około 140 złotych, a mniej kosztowne były też oferty biur Prima Holiday oraz Itaki i TUI Poland – o 95 i po około 50 złotych. Nieco niższe rok do roku były też średnie ceny w biurach Exim Tours i Coral Travel Wezyr – o około 25 i 15 złotych. Oferty pozostałych biur stały się droższe niż przed rokiem w granicach od 16 do 133 złotych. W ujęciu dwuletnim wszystkie biura są obecnie kosztowniejsze, a najmniej wzrosły średnie ceny w biurach Itaka i Exim Tours – po około 40 złotych.

W tym, co dla turystów ma większe znaczenie, a zatem w liczbie najatrakcyjniejszych bieżących cen wycieczek, czyli na pierwszym lub drugim miejscu na 24 kierunkach i w trzech kategoriach hoteli, to po obniżeniu części cen pozycję lidera umocniło biuro Itaka (33 oferty) wyprzedzając biura Exim Tours (21 ofert) oraz TUI Poland i Coral Travel Wezyr i (19 i 15 ofert). Po korektach cen Itaka ma obecnie najwięcej ofert zarówno na niższych i średnich półkach cenowych (3* i 4*), jak również nadal zachowuje zdecydowaną przewagę w ofercie premium (5*).

Najwięcej atrakcyjnych cenowo ofert na kierunkach egipskich proponują obecnie Coral Travel Wezyr i Sun&Fun - 7 i 4 oferty, na kierunkach greckich Itaka (12 ofert) i Coral Travel Wezyr (7 ofert), ale też Grecos Holiday i Rainbow – po 5 ofert, na kierunkach kanaryjskich TUI Poland (9 ofert) oraz Itaka(7 ofert), a na tureckich Itaka i Coral Travel Wezyr – po 4 oferty. W powracającej na rynek turystyczny Tunezji najwięcej atrakcyjnych ofert mają biura Exim Tours i Sun & Fun – po 3 oferty.

4. Przedstawiamy również tabelę z czołówką biur podróży, które w ostatnim tygodniu po przekrojowo najkorzystniejszych cenach oferowały klientom imprezy turystyczne. Tak jak zaznaczaliśmy, w tego typu zestawieniach zachowana jest ścisła porównywalność oferowanych kierunków, a zatem biuro X, które sprzedaje jedynie konkretny zestaw kierunków i kategorii hoteli jest porównywane ofertowo tylko i wyłącznie z tymi właśnie kierunkami i kategoriami hoteli w pozostałych biurach.

W obecnym zestawieniu skład pierwszych siedmiu touroperatorów był identyczny jak przed jak przed tygodniem, z tym że po ostatniej obniżce cen w Itace i nieznacznej podwyżce w 7islands biura te zamieniły się miejscami na czele zestawienia.

Dla porównania przedstawiono też adekwatny obraz sytuacji sprzed roku, który uległ jedynie niewielkim zmianom. Jak już wielokrotnie zaznaczaliśmy przez większość ubiegłego sezonu na czele tabel dotyczących szczytu sezonu wakacyjnego niemal niezmiennie królowały (w różnej kolejności) biura Itaka i Grecos Holiday, ale wysokie pozycje często zajmowały też biura Coral Travel Wezyr Holidays oraz Net Holiday, co jest dobrze uwidocznione na poniższym zestawieniu.

Należy pamiętać, że pozycje w zakresie względnej atrakcyjności cenowej z reguły przekładają się na kierunki zmian udziałów danych organizatorów w turystycznym rynku. Wysokie utrwalają wiodące i rosnące pozycje organizatorów w branży, a niskie często przekładają się na oddawanie przez nich rynkowych udziałów bardziej atrakcyjnym konkurentom.

Bieżące ceny w Ryanair w dół, w Wizzair w górę

Od stycznia dokonaliśmy zmiany w schemacie prezentowania informacji o sytuacji w zakresie cen przelotów na kierunkach turystycznych oferowanych przez tanich przewoźników. Obecnie jest ona prezentowana raz na dwa tygodnie w postaci wykresów z dodatkowym krótkim komentarzem dotyczącym ważniejszych kierunków, które były do tej pory zawarte w grupie kierunki pozostałe.

Na wykresach gruba linia oznacza średnie ceny przelotów w pierwszym tygodniu sierpnia w sezonie obecnym, a cieńsza w poprzednim. Zielone pole pomiędzy liniami oznacza spadek średnich cen rok do roku, a czerwone ich wzrost. Na wykresach zostały uwzględnione jedynie te rejsy (37 połączeń w Ryanair i 20 w Wizzair), które występowały w obu tych sezonach jednocześnie.

Przebieg zmian cen w liniach Ryanair przedstawiają poniższe wykresy.

Na wykresach widoczne jest zahamowanie trendu wzrostu cen rejsów na Wyspy Kanaryjskie (dotyczy to zwłaszcza wylotów z Warszawy i z Wrocławia) , które przez wiele tygodni silnie rosły. Nadal pozostają one jednak nieco wyższe niż w takim samym okresie przed rokiem. Zdecydowanie odmieniła się natomiast sytuacja na pozostałych kierunkach, gdzie wcześniej ceny były regularnie zdecydowanie mniej korzystne niż przed rokiem. W ostatnich tygodniach spadły one jednak znacząco i obecnie stały się wyraźnie mniej kosztowne niż rok temu, przy czym skala przeceny wobec ubiegłego roku jeszcze wzrosła.

W największym stopniu spadły ceny przelotów rok do roku na kierunkach portugalskich - o średnio 397 złotych, a zdecydowanie łagodniej staniały kierunki włoskie, Hiszpanii kontynentalnej z Majorką i greckie, na których średnie przeceny wyniosły odpowiednio 133,100 i 62 złote.