Stabilne prawo i mniej biurokracji - tego chcą firmy rodzinne

Przeczytaj także: Firmy rodzinne a transformacja cyfrowa: wyzwania i bariery

Szacuje się, że na terenie Europy działa już przeszło 14 mln firm rodzinnych, które wyraźnie zaznaczają swój udział w budowaniu europejskiej gospodarki. Wyróżnikiem tej kategorii przedsiębiorstw jest przede wszystkim bardzo silne poleganie na własnej niezależności oraz nieustanne mierzenie się z niewątpliwym wyzwaniem, jakim jest międzypokoleniowe zarządzanie biznesem. Opracowany przez Deutsche Bank i European Family Business raport „Europejskie Firmy Rodzinne” wyraźnie potwierdza, że ta grupa przedsiębiorców jest świadoma środków, jakie są im potrzebne do osiągnięcia sukcesu.

Zmienność prawa nie pomaga

Nie od dziś wiadomo, że stabilność otoczenia prawnego to fundament, bez którego trudno jest budować pozycję rynkową. Nadmierna biurokracja i szybko zmieniające się przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej to najczęściej wskazywana bariera rozwijania biznesu, która często uniemożliwia planowanie długoterminowe. Uczestnicy raportu zaznaczali, że oczekują prostych i jasnych, a przede wszystkim stabilnych ram prawnych i podatkowych. Tylko w takim otoczeniu przedsiębiorcy mogą bez obaw inwestować w rozwój firmy.

Wsparcie partnerów finansowych

Na realizację ambitnych wizji rozwoju firm rodzinnych wpływa nie tylko otoczenie prawne, ale też wsparcie ze strony instytucji finansowych. Aby ta współpraca przynosiła korzyści, banki powinny nie tylko znać potrzeby finansowe przedsiębiorców, ale rozumieć też ich model biznesowy i strategię rozwoju. Na doświadczeniu banków w tej kwestii polegają przede wszystkim firmy z krajów silnie nastawionych na eksport – m.in. Wielka Brytania, Finlandia czy Polska. Przedsiębiorcom zależy również na wsparciu przy procesach dotyczących internacjonalizacji biznesu, które często postrzegają jako zbyt skomplikowane.

Z rozmów z europejskimi firmami rodzinnymi wynika, że większość z nich na pierwszym miejscu stawia niezależność finansową. To powoduje, że w sytuacji potrzeby sięgnięcia po kapitał, najpierw polegają na własnym majątku. Dopiero, gdy nie mają wystarczających środków na inwestycje, korzystają z finansowania zewnętrznego, np. kredytów inwestycyjnych. Takie nastawienie wynika w głównej mierze ze specyficznego charakteru rodzinnego biznesu, opartego na międzypokoleniowym zarządzaniu.

Osoby kierujące rodzinnymi przedsiębiorstwami koncentrują się na zyskach krótkoterminowych, a to oznacza, że współpracują z inwestorami kapitałowymi przy inwestycjach czasowych. Inwestorzy kapitałowi oraz instytucje, które wspomagają przedsiębiorców, oczekują od firm przejrzystych biznesplanów. Obecność inwestora kapitałowego może motywować przedsiębiorstwa rodzinne do ulepszania swojej struktury, co przekłada się na skuteczniejsze i bardziej profesjonalne funkcjonowanie. Badanie przeprowadzone na potrzeby raportu pokazało ponadto, że rodzinne firmy rzadko decydują się na emisję obligacji. Taki krok znacznie częściej wybierają duże przedsiębiorstwa. Do rzadkości należy również finansowanie crowdfundingowe, na które decydują się głównie młodzi przedsiębiorcy.

Przyszłość pełna wyzwań

Wyzwania europejskich firm rodzinnych koncentrują się na trzech obszarach – postępującej cyfryzacji, pozyskiwaniu wykwalifikowanej kadry oraz – kluczowej dla tego rodzaju przedsiębiorstw – sukcesji. Przekazanie sterów młodszemu pokoleniu to złożony proces, od którego zależy długofalowe powodzenie biznesu. Sprawne powierzenie kierowania firmą sukcesorowi może być trudniejsze w przypadku krajów Europy Wschodniej, które z przyczyn historycznych nie zbudowały jeszcze tradycji firm rodzinnych. Na tych rynkach większość przedsiębiorstw dopiero przygotowuje się do pierwszej fali sukcesji.

Firmy biorące udział w badaniu Deutsche Bank zwracają uwagę, że kolejnym wyzwaniem, z którym muszą się zmierzyć, jest innowacyjność. Radzą sobie z nią, przejmując inne biznesy lub współpracując z nimi. Co ciekawe, najchętniej wybierają współpracę z innymi firmami rodzinnymi.