Emigracja zarobkowa mniej popularna, ale...

Przeczytaj także: Emigracja zarobkowa. Częściej Holandia niż Wielka Brytania

Jak wynika z danych przedstawionych przez Work Service, emigracja zarobkowa to opcja rozważana obecnie przez 11,8% Polaków. Jest to nie tylko wynik o 2 p.p. niższy od uzyskanego w poprzedniej edycji raportu, ale również najniższy wynik, z jakim mieliśmy do czynienia w całej historii badań. Rzesza osób, które są zdecydowane lub prawie zdecydowane na wyjazd, stanowi dziś 8% dorosłej populacji naszego kraju, a więc liczy sobie 2,6 mln osób.

Pewnym niepokojem może napawać wzrost (+4 p.p.) odsetka osób, które planują wyjazd na stałe - pozostanie na emigracji zakłada dziś aż 24% badanych. Równie istotne jest to, że co trzeci z wyjeżdżających ma zamiar zabrać ze sobą swoją rodzinę, która do tej pory stanowiła największą przeszkodę w podjęciu decyzji o emigracji. W przypadku wyjazdów na stałe, ten odsetek sięga już 40%.

Obecna sytuacja jest dość złożona, bo z jednej strony wyraźnie widzimy, że poprawiająca się sytuacja na rynku pracy wyhamowuje plany emigracyjne, czego potwierdzeniem jest wskazanie jedynie 8% badanych mówiących o potrzebie wyjazdu ze względu na brak pracy w kraju. Co więcej, 3/4 Polaków absolutnie odrzuca możliwość poszukiwania zagranicznej pracy, co jest najwyższym wskazaniem w historii naszych badań. Z drugiej strony widzimy, że 56% osób myślących o emigracji zarobkowej to debiutanci, a więc Polacy po raz pierwszy planujący ten krok. Paradoksalnie nie są to jedynie osoby młode. W tej grupie przeważają Polacy w średnim wieku, którzy zdobyli już doświadczenie na polskim rynku pracy. Biorąc pod uwagę te wszystkie trendy możemy powiedzieć, że nie tylko nowa (mniej liczna) grupa Polaków planuje wyjechać, ale pojawiają się w niej osoby chcące po raz pierwszy spróbować życia za granicą, a przy tym rośnie ryzyko, iż nasza gospodarka w trwały sposób może te osoby utracić – komentuje Maciej Witucki, Prezes Zarządu Work Service S.A.

Profil potencjalnego emigranta

Emigrację zarobkową najczęściej rozważają osoby młode, między 18 a 34 rokiem życia (51%). Warto podkreślić, że o 6 p.p. wzrosło zainteresowanie pracą za granicą w grupie wiekowej 35-44 lata. Co istotne, 85% planujących wyjazd stanowią osoby niemające wyższego wykształcenia. Obecnie tylko 1/5 Polaków z wykształceniem zawodowym myśli o wyjeździe, co stanowi wskazanie o 9 p.p. niższe niż w poprzedniej edycji badania.

Aż 69% osób, które chcą emigrować posiada zatrudnienie, a jedynie 13% bezrobotnych myśli o wyjeździe. Pod względem miejsca zamieszkania wyróżnia się region centralny, a więc województwa mazowieckie i łódzkie, w których 31% respondentów myśli o emigracji. Dla porównania, na Dolnym Śląsku podobne deklaracje składa tylko 5% Polaków. Co więcej, ponad 2/3 potencjalnych emigrantów pochodzi z terenów wiejskich lub małych miejscowości do 100 tys. mieszkańców.

Większość deklarujących opuszczenie naszego kraju to osoby młode lub w średnim wieku, a jednocześnie blisko 1/4 osób pragnie uczynić to na stałe. Korelacja tych czynników w połączeniu z czynnikiem demograficznym nabiera zupełnie nowego, szczególnego znaczenia dla kształtowania polityki społecznej państwa. Przyjmując, że dane i założenia GUS z 2016 roku potwierdzą się i udział osób starszych w populacji mieszkańców Polski zwiększy się z 21,5% w 2013 roku mln do 40,4% (13,7 mln) w roku 2050, to przy zachowaniu trendu migracyjnego osób młodych w kolejnych latach, zachowaniu homogenicznego układu struktury populacji i tendencji do zamykania się na migrantów przybywających do Unii Europejskiej oraz bezpośrednio do Polski – grozi nam kryzys całego systemu rynku pracy, jak i pomocy socjalnej – podkreśla Łukasz Polinceusz, Ekspert Fundacji im. Kazimierza Pułaskiego.

Powody i bariery emigracji bez zmian

Głównym i niezmiennym powodem, który skłania Polaków do emigracji zarobkowej są wyższe niż w naszym kraju zarobki. Obecnie przeszło 8 na 10 badanych rozważających podjęcie pracy poza Polską wskazuje na różnice płacowe. Drugim, najważniejszym czynnikiem dla badanych jest wyższy standard życia (36%), a na trzecim miejscu, po raz pierwszy tak wysoko w zestawieniu, pojawiły się czynniki związane z polityką socjalną (29%). W hierarchii czynników skłaniających do wyjazdu o 12 p.p. spadła liczba osób, które szukają lepszych perspektyw zawodowych, a o 16 p.p. zmniejszył się odsetek osób narzekających na brak odpowiedniej pracy w kraju. Z kolei, po stronie barier migracyjnych na pierwszej pozycji pozostaje przywiązanie do rodziny i przyjaciół, na którą wskazuje 64% badanych. Co istotne, 40% Polaków nie chce emigrować z powodu atrakcyjnej pracy w kraju, co jest wyższym wskazaniem o 5 p.p. w porównaniu do wyników sprzed roku. Tylko 5% Polaków boi się emigracji ze względu na złe traktowanie naszych rodaków poza krajem.

Informacje o badaniu:
Dane prezentowane w ramach raportu Migracje Zarobkowe Polaków VIII zostały przygotowane i opracowane na zlecenie Work Service S.A. przez instytut badawczy Kantar Millward Brown S.A. Badanie zostało zrealizowane w okresie 20-29 marca 2018 r. Badanie zrealizowano na próbie N=708 osób pracujących, bezrobotnych, uczących się oraz przebywających na urlopach macierzyńskich i wychowawczych. Próbę dobrano z ogólnopolskiej reprezentatywnej próby dorosłych Polaków N=1000 (zgodnej ze strukturą populacji pod względem płci, wieku, wykształcenia oraz klasy wielkości i województwa miejsca zamieszkania). Wykluczono z niej: emerytów, rencistów oraz osoby zajmujące się domem. Wyniki poddano procedurze ważenia na podstawie struktury zmiennych rekrutacyjnych wg. danych GUS. Dokładność wyników zależy o liczebności analizowanej grupy i odsetka odpowiedzi. Maksymalny błąd pomiaru dla całej próby N=708 to +/- 3,75%. Badanie zostało przeprowadzone za pomocą wspomaganych komputerowo wywiadów telefonicznych w ramach projektu CATIBUS .