Badanie kondycji polskich firm 2006

Przeczytaj także: Lewiatan: sektor małych i średnich przedsiębiorstw 2008

Osłabiła się nieco siła negatywnego wpływu biurokracji w bankach na dostęp MSP do kapitału. Obniżyła się także negatywna siła oddziaływania popytu na produkty i usługi na rynku krajowym.

Najważniejsze bariery rozwoju MSP to niezmiennie od lat:

• wysokie pozapłacowe koszty pracy
• wysokie podatki i wysoki koszt ich pobierania
• nieefektywane procedury administracyjne
• nieelastyczne prawo pracy
• zatory płatnicze
• konkurencja ze strony uprzywilejowanych przedsiębiorstw
• konkurencja ze strony szarej strefy
• biurokratyczne procedury bankowe
• niski poziom infrastruktury gospodarczej
• niski popyt na niektóre produkty/usługi na rynku polskim
• sytuacja polityczna w kraju

Najważniejszą barierą, na którą wskazują przedsiębiorstwa małe i średnie, są pozapłacowe koszty pracy (to opinia 88,8% MSP). Ich wysokość ogranicza siłę konkurencyjną MSP, zmniejsza bowiem zdolności akumulacyjne firm, zdolności kredytowe, a tym samym skłonność do inwestowania, co w kontekście rosnącej w wyniku wejścia Polski do UE konkurencji jest działaniem ograniczającym możliwości rozwoju całego sektora MSP. Wysokie pozapłacowe koszty pracy ograniczają również skłonność małych i średnich przedsiębiorstw do zwiększania zatrudniania, co przy ciągle bardzo wysokiej stopie bezrobocia (18%) i niskiej stopie zatrudnienia (52,6%) jest działaniem mającym negatywny wpływ na całą gospodarkę.

Podatki od działalności gospodarczej, mimo ich obniżenia w 2004 r. do 19%, stanowią ciągle istotną barierę rozwoju przedsiębiorstw (w opinii 83,7% MSP). Zapewne łatwiej byłoby przedsiębiorstwom pogodzić się z tym obciążeniem, gdyby wydatki, które państwo w Polsce finansuje z podatków, miały w większej mierze charakter prorozwojowy, a nie socjalny. Problemem, w opinii przedsiębiorstw, jest nie tyko wysokość podatków, ale także brak jednoznaczności przepisów podatkowych, ciągła ich zmienność i brak możliwości przewidywania zmian.

Uciążliwe procedury administracyjne ciągle zajmują wysokie, trzecie miejsce na liście barier rozwoju małych i średnich firm (72,6% MSP). Nie jest to dziwne, jeśli kierownictwo małych i średnich firm musi poświęcać dziennie przeciętnie 1 godzinę i 20 minut na dopełnianie różnych formalności urzędniczych (uzyskiwanie zgód i zezwoleń, kontakt z urzędami). W przypadku firm małych i mikro jest to wyjątkowo uciążliwa bariera, gdyż zatrudniają one niewielu pracowników i dodatkowe obowiązki uniemożliwiają im wykonywanie podstawowych zadań.