Wakacje 2018: droższe niż rok temu są tylko Egipt i Malta

Przeczytaj także: Wakacje 2018: ceny wycieczek ciągle w dół

I. Ważne wydarzenia ostatniego tygodnia w turystyce wyjazdowej.

Sprzedaż wycieczek z rekordem, ale znów w skromnym wydaniu

W mediach pojawiła się trzydziesta szósta już odsłona raportu z systemu MerlinX (26/2018), poświęconego rezultatom sprzedaży wycieczek organizowanych w sezonie 2017/2018. Czego dowodzi? Tym razem, po raz kolejny zresztą, mieliśmy do czynienia z niewielkim wzrostem sprzedanych wycieczek. Tym samym udało się o około 5 procent przebić rekord, który padł w minionym tygodniu (po 23 tygodniach oczekiwania).


Znacząco podwyższona względem poprzedniego tygodnia baza odniesienia sprawiła jednak, że sprzedaż w najważniejszym z punktu widzenia touroperatorów segmencie imprez lotniczych spadła z +18,5 do zaledwie +5,9 procent. Pogorszeniu uległa również dynamika dwuletnia, która wyniosła +10,9 procent, podczas gdy tydzień wcześniej sięgnęła +21,6 procent, a przed dwoma tygodniami +11,8 procent. Taki rezultat dowodzi, że dwuletnia dynamika wzrostu sprzedaży wycieczek ciągle pozostaje w ogólnym łagodnym trendzie spadkowym.

Rynek jest lepszy niż wskazują na to statystyki MerlinX

Na pocieszenie branżowego środowiska należy jednak kolejny raz zaznaczyć, że rzeczywisty obraz sprzedaży w branży nie jest tak pesymistyczny jak pokazują to statystyki z systemu MerlinX. Nie uwzględniają one bowiem rzeczywistej liczby imprez sprzedanych przez biuro TUI Poland, w którym dynamika wzrostu znacząco przekracza średnią dla reszty branży, jak również biura Rainbow, które ostatnio wyraźnie poprawiło atrakcyjność swojej oferty.

Sprzedaż tych biur jest tylko w niewielkim stopniu uwzględniana przez raporty, a sytuacja taka miała miejsce również w sezonie 2017, w którym rozbieżność pomiędzy danymi z systemu MerlinX, a realną rzeczywistością branży wyniosła około 8 procent. Z tych ośmiu procent rozbieżności „winowajcą” za mniej więcej 5,5 procent było biuro TUI Poland z około 50-procentowym wzrostem w zakresie imprez lotniczych, a za blisko 2,5 procent biuro Rainbow, w którym dynamika wzrostu w tym segmencie sięgnęła w 2017 roku 29,2 procent. Wpływ pozostałych biur był daleko mniejszy i w przybliżeniu się zerował.

Ostatni tydzień w statystykach sieci Wakacje.pl

Obecnie coraz bardziej wartościowym źródłem informacji o zmianach i trendach w sprzedaży wycieczek stają się dane liderującej w naszej branży turystyki wyjazdowej sieci Wakacje.pl. Systematycznie powiększa ona swój udział w rynku – w tym niedawno poprzez przejęcie całości udziałów spółki My Travel sp. z o.o. - a zatem w konsekwencji jej dane i informacje mogą coraz dokładniej oddawać bieżącą i historyczną sytuację na krajowym rynku turystycznym.

W tym materiale omówimy kwestię zmian udziałów poszczególnych kierunków w rynku w formie skróconej ograniczając się do przedstawienia sytuacji sprzedażowej jedynie dla kilku najważniejszych z nich.

Bułgaria: wzrost o 0,35% - czwarty tydzień wzrostu udziałów rynkowych po wcześniejszych 9 tygodniach spadków. W kierunku lepszych pespektyw dla Bułgarii w dużym stopniu działa jednoczesny wyraźnie słabszy okres dla sprzedaży konkurencyjnych wobec niej kierunków jakimi są Turcja i Egipt (o czym poniżej). Bułgaria mocno zyskiwała w lipcowych last minute, a nieznacznie traciła w lipcu i sierpniu.

Grecja: wzrost o 0,23% - dwunasty z rzędu znaczący wzrost udziałów rynkowych tego kierunku po wcześniejszym 13-tygodniowym trendzie spadkowym trwającym od połowy stycznia do połowy kwietnia. Okres po majówce z reguły jest bardzo korzystny dla sprzedaży Grecji, ale w tym sezonie Grecja wyraźniej zyskuje w nim udziały niż w sezonach poprzednich. Jedną z przyczyn mogą być relatywnie coraz korzystniejsze dla turystów ceny wycieczek do tego kraju na tle większości istotnych dla niej kierunków konkurencyjnych. W ostatnim tygodniu sprzedaż Grecji zdecydowanie najwięcej zyskiwała w lipcu, w niedużym stopniu we wrześniu, a nieco traciła w sierpniu prawdopodobnie w oczekiwaniu na większe niż dotychczas spadki cen wycieczek.

Albania: wzrost o 0,09% - bardzo duże obniżki cen wycieczek do Albanii, rozpoczęte w drugim tygodniu czerwca (w sumie o blisko 250 złotych dla terminów sierpniowych) zgodnie z przewidywaniami zdecydowanie przyspieszyły sprzedaż tego kierunku. Przyspieszenie to jest tym bardziej imponujące, że liczone jest od stosunkowo niedużej bazy, gdyż jest to kierunek ciągle jeszcze średniej wielkości. Z przeliczeń wynika, że w przed dwoma tygodniami liczba rezerwacji do Albanii wzrosła aż o około 150 procent. W minionym i poprzednim tygodniu tempo sprzedaży nieco spadło, ale i tak było ono blisko dwukrotnie szybsze od w miarę stabilnego poziomu z tygodni poprzednich. Przykład ten przy okazji pokazuje, jak duża jest w turystyce wyjazdowej tzw. elastyczność cenowa popytu, czyli jak wysoce wrażliwy jest popyt na wycieczki na zmiany ich cen. W minionym tygodniu Albania sporo zyskiwała w lipcu, mniej we wrześniu, a traciła w sierpniu.

Turcja: spadek o 0,27% - Kierunek ten od końca marca wykazuje bardzo znaczne wahania tempa sprzedaży. Jednym z warunków bardziej systematycznego odzyskiwania udziałów w rynku były atrakcyjniejsze poziomy cen wycieczek do tego kraju. Od niedawna stało się to faktem, co może poprawić tempo sprzedaży tego kierunku, choć na razie nie sprzyjają temu bardzo duże zniżki cen w pobliskiej Grecji, ale za to nieco pomagają relatywnie drożejące ceny kierunków egipskich. W najbliższym czasie sprzedaż na kierunkach tureckich może otrzymać wsparcie od wyjaśnionej już sytuacji w zakresie rezultatów wyborów z 24 czerwca wyborów, które budziły pewne obawy odnośnie możliwości wystąpienia niebezpiecznych zdarzeń i były przyczyną ostrzeżeń z MSZ-ów kilku europejskich państw. Przyczyniły się one do wyraźnego zahamowania bardzo dobrej wcześniej sprzedaży wycieczek do Turcji (np. w Niemczech). W ostatnim tygodniu kierunek dość wyraźnie tracił w lipcu, a zyskiwał w sierpniu, a sytuacja we wrześniu pozostała bez większych zmian.

Egipt: spadek o 0,33% - siódmy kolejny tydzień relatywnie słabej sprzedaży wycieczek do tego kraju, który we wcześniejszej fazie sprzedaży - od pierwszego tygodnia stycznia do przedostatniego w kwietniu - znacznie zyskiwał na znaczeniu. Obecna sytuacja może mieć związek z dość systematycznie postępującą utratą przewagi w zakresie atrakcyjności cenowej nad kierunkami konkurencyjnymi, w tym zwłaszcza z perspektywy porównań z analogiczną sytuacją w sezonie ubiegłym. W takich zestawieniach kierunek ten jawi się teraz jako wyraźny lider wzrostu cen. W minionym tygodniu Egipt zaczął odzyskiwać pole w lipcowych last minute, ale tracił w pozostałych miesiącach lata.

Na innych kierunkach, nie odnotowano większych zmian, a skala ich zysków lub strat udziałów rynkowych wyrażała się dla nich w minionym tygodniu w setnych częściach procenta.

Zakres dużych przecen wycieczek nadal rośnie

W materiałach sprzed tygodnia i dwóch tygodni oraz sprzed 4 i 8 tygodni przedstawiono bardzo istotną dla większości organizatorów i bardzo niekorzystną dla polskiej branży zorganizowanej turystyki wyjazdowej jako całości kwestię, jaką stały się nadspodziewanie głębokie przeceny wycieczek z nieodległymi (5 i mniej tygodni) terminami wyjazdów.

W materiałach tych przedstawiono wykresy stopniowo spadających cen wycieczek z terminami realizacji w drugich tygodniach maja i czerwca. W drugim tygodniu czerwca bardzo znaczne przeceny objęły już okres pierwszego i następnych tygodni lipca. Sytuacja ta na razie nie ustępuje, a przeceny te powoli rozprzestrzeniają się na coraz odleglejsze terminy wyjazdów, w tym również na pierwszy tydzień sierpnia, który stanowi bazę dla cotygodniowych materiałów obrazujących aktualną sytuację na rynku turystyki wyjazdowej, która tak jak zwykle omówiona jest w drugiej części niniejszego tekstu.

Przeceny w sierpniu na razie jeszcze nieco głębsze niż w lipcu

Obecnie przeceny rozszerzają się na pierwszą połowę sierpnia, przy czym istotne staje się to, że ich głębokość w ujęciu bieżącym, a zwłaszcza rok do roku, stała się większa niż przecen lipcowych przy takim samym wyprzedzeniu wobec terminu wyjazdu.

Poniżej uaktualniono przedstawiony w poprzednim materiale tygodniowym wykres zmian średniej ceny rok do roku dla wycieczek na systematycznie przedstawianych 23 kierunkach z wylotami w pierwszych pełnych tygodniach lipca i sierpnia. Ceny w obu tych przypadkach są odnoszone do takich samych wyprzedzeń wobec terminu wyjazdu. Wykres dla lipca jest już w pełni zrealizowany, natomiast dla sierpnia pozostały jeszcze trzy daty (w odstępie tygodnia), które zostaną sukcesywnie uzupełnione w kolejnych materiałach.

Kolor zielony oznacza obszar, w którym przeceny dla wyjazdów w sierpniu były płytsze niż w lipcu, a czerwony sytuację odwrotną.

To co może niepokoić, to sytuacja na 4 tygodnie przed wylotem, która nadal wskazuje na bardziej dynamiczne spadki cen sierpniowych wycieczek w porównaniu z lipcowymi, czyli przy identycznym wyprzedzeniu wobec terminu wylotu. Spowodowała ona, że oferowana i częściowo zrealizowana skala przecen wycieczek sierpniowych wyraźnie przekroczyła wielkości lipcowe.

Wynik branży może zostać silnie osłabiony

W 2017 roku branża zorganizowanej turystyki wyjazdowej odnotowała zysk netto (dane wstępne) na poziomie blisko 140 milionów złotych. Jego poziom w warunkach neutralnych powinien ukształtować się na poziomie blisko 200 milionów złotych, ale większość organizatorów odnotowała poważne ujemne różnice kursowe. Były one spowodowane znacznymi operacjami zabezpieczającymi przed wzrostem kursu dolara (spodziewanym zresztą przez niemal wszystkich analityków), które przy dużym spadku jego kursu przyniosły adekwatne straty.

W tym sezonie teoretycznie spodziewany poziom zysków branży można by określić na poziomie około 250 milionów przy założeniu w miarę stabilnych warunków kursowych ( a takie na razie są) i braku niespodziewanych wydarzeń uderzających w poziom bezpieczeństwa turystów, a być może nawet nieco wyższym z uwagi na korzystną sprzedaż first minute, gdy były dobre ceny oraz nieco korzystniejsze niż w poprzednim sezonie koszty walut i paliwa lotniczego.

Przeciągający się okres bardzo dużych zniżek cen, zwłaszcza w sytuacji droższego paliwa lotniczego i nieco słabszego złotego prowadzi jednak do znacznego zmniejszania się marż, a co za tym idzie zmniejszania się realizowanych przez organizatorów zwłaszcza wobec symptomów ponownie zwiększającej koncentracji dokonywania rezerwacji w ostatnich 10-40 dniach przed wylotem.

Konsekwencją takiego połączenia może być osłabienie kondycji niektórych organizatorów, w szczególności gdyby sytuacja rozprzestrzeniała się na dłuższy okres. Obecne można wstępnie szacować, że skutki obecnej fali głębokich przecen sięgają około 12-15 milionów złotych tygodniowo i spowodowały już ubytek w łącznym wyniku organizatorów w granicach 70-80 milionów złotych. Taka skala nie jest jeszcze w wartościach już zrealizowanych zbyt groźna dla branży jako całości, ale w wartościach potencjalnych (przeceny jeszcze trwają) i dla poszczególnych organizatorów może stać się co najmniej wysoce kłopotliwa.