Tydzień 20/2006 (15-21.05.2006)

Przeczytaj także: Tydzień 19/2006 (08-14.05.2006)

• W 1980 USA zerwały wszelkie kontakty z Libią, oskarżając ją o wspieranie terroryzmu. Teraz, gdy ceny ropy są na rekordowym po­ziomie, a ponieważ:
  • nie ziściły się nadzieje zwiazane z wojną iracką (Irak jest potęgą jesli chodzi o złoża ropy naftowej, ale obecnie wydobywa się jej tam znacznie mniej niż przed inwazją),
  • rośnie temperatura sporu z Iranem o ich program atomowy i grozi to konfliktem wojskowym,
  • wybuchły niepokoje w Nigerii w okolicach instalacji naftowych,
  • prezydencj Boliwii i Wenezueli zaczęli nacjonalizację wydobycia surowców energetycznych
  dlatego USA w tempie błyskawicznym nawiązuja kontakty dyplomatyczne z Libią i rozwijają współpracę gospodarczą głównie w przemyśle naftowym.
• Pod egidą Azjatyckiego Banku Rozwoju (ADB) prowadzone są prace nad stworzeniem wspólnej waluty (kraje Azji Południowo-Wschodniej, Korea Płd, Japonia, Chiny). W pierwszym etapie powstałby mechanizm analogiczny do ecu w Unii Europejskiej przed wprowadzeniem euro. Dopiero potem miałaby być wprowadzona wspólna waluta. Szacuje się, że cały ten proces powstawania unii gospodarczej i walutowej ma szanse być zrealizowany w ciągu 10-20 lat. Eksperci widzą problemy a to: dużą różnicę w wielkości gospodarek tej grupy krajów, brak tradycji wspólnotowych i nie najlepsze stosunki między Chinami i Japonią.
• Po ostatniej podwyżce (szesnastej) przez amerykański bank centralny stóp procentowych o 25 pkt bazowych, do 5% ukazał się komentarz Fed-u, że nie jest to koniec zaostrzania polityki monetarnej.
• W kwietniu produkcja przemysłowa w USA wzrosła o 0,8% r/r (w marcu wzrosła o 0,6% r/r) Moce produkcyjne wykorzystane są w kwietniu w 81,9% (w marcu 81,4%).
• W I kw. 2006 roku produkcja stali w świecie wzrosła o 5,6% r/r . W I kw. br w świecie wyprodukowano 284,5 mln ton stali, przy czym w Chinach wzrost wyniósł o 17,6% r/r, a w Unii Europejskiej tylko o 0,1% (w Polsce o 3,1%). Na polskim rynku spadają ceny większości wyrobów stalowych (w eksporcie w lutym średnio o 5%), utrzymuje się przewaga importu nad eksportem, chociaż udział importu w krajowym zużyciu stali maleje. W całym ubiegłym roku było to blisko 1,5 mld euro. Zużycie stali w pierwszych dwóch miesiącach roku było większe o prawie 10% r/r i specjaliści prognozują dalszy wzrost produkcji i zapotrzebowania na wyroby stalo­we. W 2005 roku krajowa produkcja stali spadła o ponad 21% r/r. Obecne inwestycje w polskich hutach przekraczają 700 mln euro, przy czym prawie 500 mln euro to inwestycje w hutach należących do Mittal Steel Poland.
• Chińczycy przyznali dawnej kolonii portugalskiej Makao (przynależy ona do Chin od sześciu lat) wyłączność na prowadzenie domów gry. Ma to być centrum rozrywkowe na wzór amerykańskiego Las Vegas.
• USA i Wietnam uzgodniły dwustronną umowę, której realizacja umożliwi Wietnamowi wejście do WTO.
• General Motors zarobil w I kw. 445 mln USD (w tym samym okresie ubiegłego roku GM poniósł stratę w wysokości 1,3 mld USD).
• USA uzależniły swoją zgodę na kupno Arcelora przez Mittal Steel od pozbycia się przez niego kanadyjskiej Grupy Dofasco (należącej obecnie do Arcelora) albo sprzedania innych aktywów na rynku amerykańsko-kanadyjskim.
• Producent japońskiej elektroniki Toshiba zainwestuje w ciągu 3 lat ok. 15 mld euro, dla zwiększenia mocy produkcyjnych w dziedzi­nie podzespołów (pamięci i obwody scalone).

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

CZY POWSTANIE (ALBO DLACZEGO NIE POWSTANIE) STREFA WOLNEGO HANDLU MIĘDZY UNIĄ EUROPEJSKĄ A AME­RYKA ŁACIŃSKĄ

Nie można udawać, że brak postępów w negocjacjach toczonych w ramach WTO o liberalizacji światowego handlu (katarska runda negocjacji) jest korzystny dla przyszłości gospodarki światowej. Z przyjęciem planowanych rozwiązań wiązano sporą nadzieję. Liczono, że może to być nowy impuls rozwojowy dla światowej gospodarki. Jest oczywistym, że dobrze byłoby, aby nowy porządek w globalnej gospodarce i światowym handlu opierał się na zbliżonych regułach (bo nie wierzę by kiedyś wszystkie kraje obowiązywały te same za­sady). Miał on opierać się na silnej redukcji subwencji i zdecydowanej obniżce barier w handlu (w tym ceł).

Jednak porozumienie w tym zakresie jest dziś coraz mniej prawdopodobne. Ostatni szczyt w Hongkongu dawał jeszcze pewne nadzieje na negocjacyjny sukces i przyjęty do realizacji harmonogram przewidywał porozumienie się i wypracowanie kompromisowych rozwiązań do początku kwietnia. Li­czono, że kolejny szczyt 148 krajów zatwierdzi je przed końcem roku. Tak się nie stało. Dziś wydaje się, że ostry spór jaki w ostatnie fa­zie marcowych rozmów zaistniał między USA, a Unią był do przewidzenia. Sądzę, że w tym okresie obie strony nie były już przekonane do tak daleko idacej liberalizacji i takich ustępstw. Brukselscy negocjatorzy mieli związane rece przez decyzje „25” wynikajace z przyjętych kierunków zmian we Wspólnej Polityce Rolnej. Biały Dom swój plan zaczął budować wcześniej dążąc do rozszerzenia stworzonego kilka lat temu bloku gospodarczego NAFTA na kraje Ameryki Środkowej i Południowej. Przeszkodą w realizacji tej polityki była planowana strefa wolnego handlu pomiędzy Unia Europejską, a Ameryka Łacińską.

Unia była świadoma tej sprzeczności interesów. By nadać swojej koncepcji nowy impls obie strony zorganizowano w Wiedniu szczyt 58 krajów. Zaplanowane wcześniej spotkanie zostało jednak w ostatnich dniach poprzedzone wydarzeniami w Wenezueli i w Boliwii. Te kraje będące znaczącymi producentami ropy i gazu zdecydowały o nacjinalizacji tych strategicznych dziś bogactw naturalnych. Szczyt zakończył się wzajemnymi oskarżeniami i fiaskiem. Na tym zamieszaniu napewno skorzysta Biały Dom. Coraz bardziej prawdopodobne jest, że NAFTA zostanie wzmocniona przystapieniem kolejnych krajów i realna jest silna strefa w składzie: USA, Kanada i Meksyk, oraz Chile, Kolumbia, Peru i Ekwador. To może być decydujący moment, skłaniajacy inne kraje tej strefy do podobnej decyzji. Jaka będzie odpowiedź Unii, zobaczymy wkrótce.