Wakacje 2018: mamy 164 zł oszczędności

Przeczytaj także: Wakacje 2018: last minute już nie takie tanie?

Bułgaria: wzrost o 0,10% - jedenasty tydzień wzrostu udziałów rynkowych po wcześniejszych 9 tygodniach spadków. Nieco lepsza od historycznej sprzedaż Bułgarii była w tym okresie wspierana przez wyraźnie mniej korzystną niż zazwyczaj o tej porze sprzedaż kierunków konkurencyjnych jakimi są Turcja (niepewność sytuacji ekonomicznej) i Egipt (relatywnie wysokie ceny). W minionym tygodniu, pomimo wyraźnie lepszej sprzedaży Turcji, Bułgaria nadal zyskiwała rynkowe udziały, chociaż już w wolniejszym tempie.

Albania: wzrost o 0,06% - bardzo duże obniżki cen wycieczek do Albanii, rozpoczęte w drugim tygodniu czerwca zdecydowanie poprawiły sprzedaż, której dobre tempo utrzymuje się do chwili obecnej. W minionym tygodniu Albania traciła udziały w sierpniu (duży stopień wyprzedania, za to energicznie zyskiwała w nabierającym teraz dużego znaczenia wrześniu.

Tunezja: wzrost o 0,02% - kierunek ten regularnie zyskiwał na znaczeniu od czwartego tygodnia stycznia do końca marca, co mogło wynikać z relatywnie bardzo niskich cen oraz odłożonego popytu z trzech poprzednich sezonów. W dwunastu kolejnych tygodniach notowano już dość systematyczne spadki udziałów rynkowych, co mogło mieć związek z rosnącymi cenami wyjazdów do tego kraju. Przewaga zniżek cen kilku ostatnich tygodniach przyczyniła się poprawy popytu, ale efekt poprawy udziałów Tunezji w rynku był ograniczony. W ostatnim tygodniu Tunezja nieznacznie zyskiwała udziały w sierpniu, znacząco w październiku, a traciła we wrześniu.

Egipt: spadek o 0,02% - Trzynasty tydzień spadku udziału w rynku, choć tym razem nieznaczny. Egipt do trzeciej dekady kwietnia zdecydowanie zyskiwał na znaczeniu, a późniejszy słabszy okres miał zapewne związek z postępującą utratą przewagi w bieżącej atrakcyjności cenowej wobec kierunków konkurencyjnych, w tym także z perspektywy porównań z analogiczną sytuacją w sezonie ubiegłym. Obecnie relatywne ceny Egiptu uległy dość wyraźnej poprawie, co stało się zapewne ważną przyczyną ostatniej poprawy sprzedaży W minionym tygodniu Egipt notował wzrosty udziałów w sierpniu i wrześniu, a sporo tracił we październiku.

Hiszpania: spadek o 0,10% – od kilku tygodni traciła udziały rynkowe, ale w wyraźnie malejącej skali w porównaniu z okresem wcześniejszym, a w ostatnim tygodniu wyszła już na „zero”. Kierunek wrócił do spadków w obliczu ustępowania przeciągającego się okresu nadspodziewanie słabej sprzedaży Turcji i Egiptu. Hiszpania w minionym tygodniu zyskiwała udziały we wrześniu, a traciła w sierpniu i w październiku.

Grecja: spadek o 0,13% - pierwszy spadek udziałów rynkowych po osiemnastu z rzędu wcześniejszych wzrostach, które nastąpiły po jeszcze wcześniejszym 13-tygodniowym trendzie spadkowym trwającym do połowy kwietnia. Generalnie rzecz biorąc obecnie Grecja powinna już wchodzić w okres stopniowego wyhamowywania wzrostów, co dość gwałtownie nastąpiło w minionym tygodniu z powodu dużej poprawy sprzedaży Turcji, a mniejszej Egiptu. Sprzedaż Grecji jest nadal wspierana przez relatywnie niskie ceny, które w kolejnych tygodniach powinny już jednak tracić na relatywnej atrakcyjności. W ostatnim tygodniu rynkowe udziały sprzedaży Grecji malały w sierpniu i wrześniu, a dość silnie rosły w październiku.

Na innych kierunkach, nie odnotowano większych zmian, a skala ich zysków lub strat udziałów rynkowych wyrażała się dla nich w minionym tygodniu w setnych częściach procenta.

Plusy i minusy tygodnia(i) dla turystyki

Raczej minus: znów bardzo dobre informacje z polskiej gospodarki

Ostatnio otrzymujemy coraz większą liczbę informacji świadczących o bardzo dobrym stanie naszej gospodarki. W ostatnią środę 22 sierpnia podano dane o dynamice sprzedaży detalicznej w lipcu tego roku, która wyniosła + 9,3 procent (w cenach stałych +7,1 procent). Czyli nieco mniej niż w czerwcu (+10,3 procent). Jest to wynik bardzo wysoki i z dużymi szansami na ponownie najlepszy w krajach Unii Europejskiej, o czym przekonamy się niebawem, gdy wskaźniki podadzą inne kraje – na razie zrobiła to tylko Dania: +0,5 procent.
Warto jednak zapoznać się z narracją mediów dotycząca tej kwestii. Przeważa w niej ton smutku (np. jest gorzej, ale nie ma jeszcze poważnych powodów do obaw) i ciekawych pomyłek jak np. twierdzenie, że sprzedaż detaliczna spadła, czyli zgubiono gdzieś słowo „dynamika”. Warto też sięgnąć do komentarzy do wyników za lipiec 2015 (+1,2 procent) lub lipiec 2014 (+2,1 procent). Nie ma w nich wprawdzie euforii, ale jest całkiem dużo wyrozumiałego ciepła.

Warto zapamiętać ten przykład, gdyż stanowi on zwiastun klimatu walki politycznej związanej z nadchodzącymi kampaniami przedwyborczymi. Wiele wskazuje, że zupełnie nie będą się w nich liczyć racjonalne argumenty, tylko zaawansowane wykwity propagandowej retoryki.

Organizatorzy turystyki powinni w tym wypadku pamiętać o relatywnie niskim poziomie sprawności zawodowej komentatorów zatrudnionych w państwowych mediach, którzy w przekazie lub medialnych dyskusjach nie potrafią skutecznie przeciwstawić się drugiej stronie. Może to z dużym prawdopodobieństwem prowadzić do nieracjonalnego osłabienia nastrojów konsumenckich, a zwłaszcza przy nabywaniu towarów i usług dalszej potrzeby, do których należą też zagraniczne wycieczki.

W takich warunkach proste przenoszenie szybkiego wzrostu gospodarczego i rosnącej zamożności społeczeństwa na ofensywne planowanie nowych programów czarterowych w sezonie 2019, łatwo może okazać się kosztowną pomyłką.

Raczej minus: dalszy spadek cen akcji Thomasa Cooka

Od ostatniego materiału w tej kwestii minęło dwa tygodnie. W tym czasie kurs akcji koncernu spadł o kolejne 7,5 procent, powiększając przecenę od dnia publikacji półrocznych sprawozdań finansowych do 43,2 procent. Przecena TUI Group była w adekwatnym okresie wprawdzie ponad 2,5 razy mniejsza, ale też godna uwagi (16,7 procent).
Pojawił się też nowy wątek w tej kwestii, a mianowicie koncentracja Thomasa Cooka na Grecji (numer 1 na tym kierunku), podczas, gdy rywal jest bardziej zrównoważony, a nawet nieco preferuje Turcję. W obecnej sytuacji gdy wyraźnie słabnie konkurencyjność Grecji wobec innych kierunków w regionie stanowi to słabszy punkt Thomasa Cooka i może tłumaczyć część niekorzystnej atmosfery wokół wyceny tej spółki.

Pośrednio cierpią na tym wycena porównawcza i notowania naszego giełdowego jedynaka z branży, czyli biura Rainbow, które nadal podążają krok w krok za notowaniami Thomasa Cooka, o czym pisaliśmy obszerniej w materiale przed dwoma tygodniami.

II. Istotne kwestie z zakresu cen imprez turystycznych

1. Podobnie jak przed rokiem stosujemy w raportach wizualizację omawianej tematyki cen imprez turystycznych w postaci mapek, które w naszej intencji mają pomóc w szybszym zorientowaniu się w ogólnej sytuacji. Począwszy od 22 stycznia zestawienia obejmują jedynie sezon lato 2018, podczas gdy wcześniej były one sporządzane naprzemiennie dla zimy i lata.

2. Tak jak zaznaczano to przed tygodniem, w niniejszym materiale zestawienia nie bazują już na cenach dla wylotów w okresie 6-12 sierpnia, ale dla 3-9 września 2018 roku, czyli w pierwszym pełnym tygodniu września, w tym przypadku zebranych w dniu 23 sierpnia tego roku i porównanych z cenami z 16 sierpnia, a w porównaniach rok do roku z cenami z 24 sierpnia 2017 roku.

W ostatnim tygodniu średnia cena wycieczek w pierwszym pełnym tygodniu września odnotowała spadek o 50 złotych (poprzednio spadła o 39 złotych, a wcześniej wzrosła o 16 złotych). Największe zniżki średnich cen zanotowano na Korfu – o 360 złotych oraz na Malcie i Cyprze – o 335 i 268 złotych. Największe zwyżki wystąpiły tym razem w Bułgarii – o średnio 98 złotych oraz na Fuerteventurze i Majorce – o 92 i 87 złotych. W tym samym czasie przed rokiem oraz przed dwoma laty średnie ceny wycieczek odpowiednio spadły o 9 i wzrosły o 23 złote.

Zmiany średnich cen jakie miały miejsce w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach obrazuje załączona mapka.

Miniony tydzień przyniósł na wiodących kierunkach wyraźnie wyższe od przeciętnego (czyli od 50 złotych) spadki średnich cen wycieczek na kierunkach greckich – o średnio 80 złotych. W mniejszym stopniu obniżyły się ceny wycieczek do Egiptu i na Wyspy Kanaryjskie – średnio o 22 i 14 złotych, a dość znacznie wzrosły ceny wyjazdów do Turcji i Bułgarii – o 59 i 98 złotych. Dla odmiany znaczne spadki cen zanotowano na kierunkach wyraźnie nabierających znaczenia w tym sezonie, czyli w Tunezji i w Albanii – o średnio 59 i 126 złotych.

2. Badanie średniej ceny imprez wobec cen sprzed roku dla wylotów w okresie pierwszego pełnego tygodnia września pokazuje, że bieżąca średnia cena wobec średniej ceny dla poprzedniego sezonu była niższa o 164 złote, (poprzednio była niższa o 171 i 131 złotych). Przed rokiem, a zatem w trzecim tygodniu sierpnia 2017, średnia cena w porównaniu rok do roku była wyższa o 109 złotych.

Po raz kolejny (siedemnasty) w tym sezonie czynniki o charakterze kosztotwórczym działały w kierunku zmniejszania marż ze sprzedaży wycieczek. Cena paliwa lotniczego w minionym tygodniu nadal była zdecydowanie wyższa niż przed rokiem (2,81 wobec 2,22 zł/litr, czyli o 26,6 procent), ale skala wzrostu w okresie ostatnich czterech tygodni uległa złagodzeniu. Jego wpływ nieco zwiększał tańszy złoty, który osłabł w skali 12 miesięcy dla rozliczeń turystycznych o niecały 1 procent. W rezultacie czynniki zmian cen paliwa i kursów złotego zgodnie działały w kierunku powiększania średniego poziomu kosztów wycieczek leczw nieco mniejszym stopniu niż w wielu z minionych tygodni, a mianowicie około 95/105 złotych (poprzednio wpływ ten wynosił 90/100 złotych, a wcześniej 85/95, 110/120, 95/105, 150/160, 130/140, 130/140, 135/145, 110/120, 125/135, 120/130, 135/145, 120/130, 115/125, 50/60 i 45/55 złotych oraz był neutralny, a jeszcze wcześniej czynniki te działały odwrotnie, a zatem w kierunku obniżenia kosztów o około 25/35, 60/70, 35/45, 30/40, 50/60, 85/95 złotych).

Należy pamiętać, że wpływ zmian cen paliwa i walut na ceny wycieczek w zależności od touroperatora jest mniej lub więcej opóźniony (m.in. przez kontrakty zabezpieczające i politykę marż), a ich wpływ należy traktować raczej w uśrednionych kategoriach docelowych (asymptotycznych).

Sytuację w zakresie zmian średnich cen rok do roku w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach ilustruje załączona mapka.

Spośród najważniejszych kierunków – podobnie jak miało to miejsce począwszy od połowy czerwca dla wyjazdów sierpniowych - pozycję lidera wzrostu cen rok do roku nadal zajmuje Egipt, gdzie średnie ceny przewyższały ubiegłoroczne o 31 złotych. W adekwatnej sytuacji dla pierwszego tygodnia sierpnia (materiał z 30 lipca) różnica ta była zdecydowanie wyższa i wynosiła 296 złotych. Kierunek ten nie jest już jedynym, na którym ceny wycieczek pozostają wyższe niż przed rokiem, gdyż w takiej sytuacji znalazła się również Bułgaria, gdzie ceny wycieczek rok do roku stały się wyższe o 11 złotych (w adekwatnej sytuacji były niższe o 82 złote).

Na pozostałych wiodących kierunkach wycieczki są mniej kosztowne niż w poprzednim sezonie, przy czym w mniejszym stopniu dotyczy to popularnego w tym roku kierunku budżetowego, którym jest Turcja, gdzie średnia przecena wyniosła 94 złote (w adekwatnej sytuacji dla pierwszego tygodnia sierpnia 72 złote). Wyraźnie większe były natomiast średnie przeceny w Grecji – 209 złotych (253 złote) oraz na Wyspach Kanaryjskich - 273 złote (192 złotych).