Tydzień 22/2006 (29.05-04.06.2006)

Przeczytaj także: Tydzień 21/2006 (22-28.05.2006)

• Dotychczas traktat konstytucyjny ratyfikowalo 15 z 25 krajów. Francja i Holandia w referendum odrzuciły projekt, a proces jej ratyfikacji wstrzymaly Wielka Brytania, Irlandia, Polska, Szwecja, Dania, Portugalia i Czechy. Finski parlament będzie ratyfikował konstytucje przed 1 lipca, kiedy rozpocznie sie pólroczne przewodnictwo Finlandii w Unii Europejskiej. W podwiedenskim Klosterneuburgu szefowie dyplomacji "25" dyskutowali o przyszłości unijnej konstytucji. Toczą się też zakulisowe rozmowy na temat sposobów rozwiązania tego kryzysu. W najbliższych miesiącach wszystkie kraje mają przedstawić swoje stanowisko w tej sprawie. W pierwszej połowie 2007 roku przewodnictwo w Unii Europejskiej przejma Niemcy i to na nich będzie spoczywać obowiązek okierowania tymi niełątwymi negocjacjami.
• W opinii Komisji Europejskiej straty wynikające z nadużyć związanych z podatkiem VAT wynosza rocznie ok. 60 mld euro. Mozliwość takich nadużyć wynika z przyjętej zasady nieobciążania tym podatkiem transgranicznego przepływu towarów i usług w ramacj Unii. Rozważana jest istotna zmiana dotychczasowej praktyki pobierania tego podatku. Bierze sie pod uwagę trzy warianty reformy: system "pobierania wstecznego", zwiększoną współpracę władz skarbowych państw członkowskich oraz egzekwowanie VAT na samym początku drogi towaru od producenta do konsumenta. Z Komisji Europejskiej wyszła propozycja, by był on obliczany i egzekwowany już "na samym początku drogi towaru od producenta do konsumenta, a nie na samym końcu. Stanie się w ten sposób podatkiem państwa dostawy, a nie państwa konsumpcji". Przeciwnikami tej koncepcji są Austria, Niemcy i Wielka Brytania. Kraje te prezentują pogląd, że należy wprowadzić zasadę "pobierania wstecznego", a Wielka Brytania zwróciła się nawet o zgodę na stosowanie u siebie pilotażowej wersji tego sposobu pobierania VAT.
• W Rosji z dniem 1 lipca br całkowicie zniesione będą ograniczenia w polityce kursowej i rubel będzie w pełni wymienialna walutą.
• Wielka Brytania wprowadza reformę emerytalną. Brytyjczycy bedą przechodzić na emeryturę dopiero po skończeniu 68. roku życia, czyli trzy lata później niż dotad. Umożliwi to uniknięcie kryzysu zwiazanego ze starzeniem się spoleczenstwa. Brytyjski rząd zamierza też wprowadzić powszechny i obowiazkowy system emerytalny.
• Obecnie stopy procentowe w strefie euro sa na poziomie 2,5%. W połowie roku a nastepnie w końcu roku przewidywane sa podwyżki stów po 25 pb. Według MFW podwyżki stóp w świecie będą skutkiem wysokich cen ropy i surowców, zwiększających ryzyko wzrostu inflacji.
• W 2005 r. węgierski deficyt wynosil 6,1% PKB. Rząd Wegier ma plan obniżenia tegorocznej dziury budzetowej o 1,7 - 1,9 mld USD. Zamierza obniżyć wydatki, a także podnieść VAT z 15% do 20%, zwiększyć składki na ubezpieczenia zdrowotne. W rezultacie do 2008 r. deficyt ma byc obnizony do 3% PKB tak, aby Wegry w 2010 r. były w strefie euro.
• Spada bezrobocie we Francji. W kwietniu wyniosło 9,3% (wobec 9,5% w marcu) i jest to najniższy poziom od końca 2002 r.
• Kolejne informacje dotyczące stalowej fuzji Arcelora i rosyjskiego Siewierstalu. W nowej firmie właściciel rosyjskiej grupy hutniczej otrzyma 32% udziałów w zachodnioeuropejskim koncernie i 6 miejsc w 18-osobowej radzie dyrektorów, a po sfinalizowaniu fuzji otrzyma jeszcze 6% akcji.
• PKN Olen podpisał z Jukos International UK oraz z rządem litewskim umowy o zakupie ponad 84% litewskiej rafinerii Możejki. Realizacja tych umów jest teraz zależna od kilku warunków, m.in. od uzyskania zgody Komisji Europejskiej oraz zatwierdzenia umowy przez litewski rząd. Po podpisaniu dokumentów prestiżowa agencja ratingowa Fitch Ratings umieścila oceny wiarygodnosci kredytowej PKN Orlen na liscie obserwacyjnej z perspektywa obniżenia. Umieszczenie na liscie obserwacyjnej wynika stąd, że jest oczekiwane znaczace pogorszenie sie wskazników kredytowych PKN po nabyciu Mozejki Nafta.
• Według Eurostat-u inflacja w strefie euro wyniosła w maju 2,5% r/r (w kwietniu - 2,4%r/r).
• Według najnowszych prognoz litewska rafineria AB Mażeikiu Nafta (Możejki) mimo wzrostu sprzedaży o 1,4% r/r zmniejszy zysk za 2006 r. o 62% r/r.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

DWA SPOJRZENIA NA PROBLEMY EUROPEJSKIE

Stary Kontynent tylko geograficznie jest jednolitym obszarem. Praktycznie jest bardzo zróznicowany i do jego problemów nie można zastosować jednej metody. Z jednej strony mamy kraje biedne do których zalicza sie nasz kraj i kraje dawnego bloku socjalistycznego, które teraz zmuszone są nadrabiać opóźnienie wynikające z bardzo niskiej pozycji wyjściowej sprzed przeszło półwiecza i ze stosowania niewydolnego systemu gospodarczego, który ostatecznie po 50 latach zbankrutował. Na przeciwległym krańcu są kraje rozwinięte, które po kilkudziesięcioletnim okresie prosperity przeżywają teraz trudny okres, poszukują nowych impulsów roswojowych i sposobów na pokonanie obecnych trudności i zagrożeń. Spójrzmy na te problemy koncentrując uwagę na zagrożeniach demograficznych krajów zaliczanych do grupy rozwijających się i na dzisiejsze problemy gospodarcze Niemiec - dotychczasowej lokomotywy unijnej gospodarki.

1. Problemy demograficzne dotykają coraz to nowsze kraje. W opinii "The Economist" dawne kraje socjalistyczne stoją obecnie wobec kolejnego niebezpieczeństwa. Maleje przyrost naturalny i wg BŚ w Polsce do 2025 roku liczba ludności zmniejszy się o 5%, w Rosji o 11%, na Bialorusi o 12%, a na Ukrainie nawet o 22%. Jeśli potwierdzą się te prognozy, wydłuży się długość ludzkiego życia i w konsekwencji niekorzystnie zmieni sie struktura wiekowa społeczeństwa, to musimy liczyć się ze zmniejszeniem się produktywności, wolniejszym wzrostem gospodarczym, wyższymi dopłatami budżetu do emerytur i wyższymi kosztami służby zdrowia. W Polsce w latach 1989-2001 średnia wieku rodzących kobiet wzrosła z 22 do 26 lat. By obronić się przed tym demograficznym niebezpieczeństwem kraje te podejmuja różne środki zaradcze (np. w Estonii rząd już dofinansowuje zapłodnienie in vitro i wydłużył urlopy macierzynskie, natomiast rosyjski rząd zapowiedział szereg prorodzinnych działań).

2. Dobre informacje nadchodzą z gospodarki niemieckiej. Eksperci określają je jako najlepsze od 5 lat. Badania potwierdzają optymizm tak w gronie producentów jak i konsumentów. Dotychczas motorem niemieckiej gospodarki był eksport. Teraz zaczyna wzrastać popyt wewnetrzny i wydatki inwestycyjne przedsiebiorców. Wzrost w I kw. 2006 roku wyniósł 0,6% kw/kw, inwestycje wzrosły o 3%. a badania potwierdzają najlepsze od 15 lat nastroje u przedsiębiorców. Wiele wskazuje na to, że tegoroczny PKB wzrośnie o 2% r/r. Nie zmienia to jednak faktu, że w dalszym ciągu przed niemiecką gospodarką są liczne niebezpieczeństwa. Koalicyjny rząd ma świadoość konieczności wprowadzenia reform, ale zaczął od podniesienia VAT z 16% do 19%. Widać, że pierwszy etap jego prac to łatanie dziur budżetowych (większe wydatki na zdrowie i ubezpieczenia na wypadek bezrobocia). Eksperci sa zdania, że niemcy nie unikną reform, które można azwać rewolucja strukturalną, bo same dobre nastroje i optymizm przedsiębiorców nie na długo wystarczy. Zwracają uwagę, że jeśli rząd nie przedstawi programu reform i nie zacznie ich wdrażać, to nasili sie odpływ kapitału i ucieczka inwestorów. A wówczas kłopoty mieć będą nnie tylko Niemcy, ale cała gospodarcza Europa...