Firmy rodzinne w Polsce i Europie 2018

Przeczytaj także: Firmy rodzinne w Polsce i Europie 2017

Dobre nastroje wśród firm rodzinnych

VII edycja raportu KPMG w Polsce pt. „Barometr firm rodzinnych” dowodzi, że sytuacja rodzinnych biznesów prezentuje się dość dobrze, czego wyrazem są zarówno wyniki finansowe, jak i wzrost zatrudnienia. 59% respondentów znad Wisły oceniło kondycję ekonomiczną swojej firmy jako dobrą lub bardzo dobrą (spadek o 3 p.p. r/r). Dla porównania, w Europie takich wskazań było 73% (wzrost o 2 p.p. r/r).

Z deklaracji polskich respondentów wynika, że w minionym roku lepsze wyniki finansowe odnotowało 30% z nich, a 42% nie zauważyło w tej kwestii znaczących zmian. Tylko co piąty polski biznes musiał zmagać się ze spadkiem obrotów. Średnia dla Europy wypada nieco lepiej – aż 64% europejskich przedsiębiorstw zanotowało wzrost przychodów, w przypadku 24% pozostały one na tym samym poziome, a 11% – spadły.
Dobra kondycja firm rodzinnych jest widoczna również we wzroście zatrudnienia – ponad 1/3 polskich przedsiębiorstw w ciągu roku zwiększyła liczbę pracowników, a połowa utrzymała zatrudnienie na tym samym poziomie. Jeszcze lepsza sytuacja panuje w Europie, gdzie prawie 55% firm zwiększyło liczbę etatów.

Rosnące koszty pracy wciąż istotnym wyzwaniem dla rodzinnego biznesu

Z badania przeprowadzonego przez firmę KPMG wynika, że niezmiennie największym wyzwaniem stojącym przed polskimi firmami rodzinnymi są rosnące koszty pracy, na co wskazała ponad połowa ankietowanych (52%). W Polsce ten problem jest zgłaszany znacznie częściej niż w pozostałych krajach Europy.

Coraz wyższe koszty pracy przyczyniają się do trudności w pozyskiwaniu wykwalifikowanej kadry. Blisko 1/3 firm rodzinnych z Polski przyznaje, że problematyczna jest konieczność rywalizacji o pracowników z odpowiednimi kwalifikacjami. W Europie odsetek przedsiębiorstw sygnalizujących tę kwestię jest jeszcze większy i wynosi 53%. Rodzinne przedsiębiorstwa muszą być przygotowane na konkurowanie z innymi firmami o wykwalifikowane kadry. Często jednak mierzą się z dylematem, kto powinien zająć dane stanowisko – członek rodziny czy specjalista.

W czasach szybkiego rozwoju technologii firmy rodzinne mogą mieć coraz większy problem w realizowaniu kolejnych zadań bez pomocy wykwalifikowanego personelu. Rosnąca konkurencja, koszty pracy oraz mała liczba ludzi z odpowiednim wykształceniem na rynku sprawia, że trudno znaleźć odpowiednią kadrę pracowniczą. Właściciele firm rodzinnych muszą również rywalizować z większymi organizacjami, które są w stanie zagwarantować nowym pracownikom lepsze wynagrodzenie. Jednak przedsiębiorstwa oparte na więzach rodzinnych oferują inne korzyści, które mogą być równie atrakcyjne dla potencjalnych pracowników. Wartości, które stoją u podstaw ich funkcjonowania oraz możliwość rozwoju zawodowego sprawia, że firmy rodzinne stają się atrakcyjnymi pracodawcami – mówi Andrzej Bernatek, partner w dziale doradztwa podatkowego w KPMG w Polsce.

Ponad 1/3 firm rodzinnych w Polsce wskazuje, że zmieniające się otoczenie prawne utrudnia zarządzanie przedsiębiorstwem. Częste zmiany w przepisach wpływają na niepewność firm i niechęć do podejmowania inwestycji obarczonych ryzykiem.

Zdecydowana większość polskich przedsiębiorców planuje sukcesję w ramach rodziny

Planowanie przekazania władzy i zarządzania firmą następnemu pokoleniu deklaruje ponad 70% ankietowanych firm rodzinnych z Polski. Jeszcze więcej ankietowanych przewiduje, że przekaże własność firmy swoim potomkom. Dodatkowo fakt, że 81% respondentów nie zamierza przekazać funkcji dyrektora generalnego osobie spoza rodziny świadczy, że właściciele w bardzo dużym stopniu cenią sobie rodzinne relacje oraz budowanie wspólnego biznesu. Badanie KPMG wskazuje również, że w ciągu najbliższych 3 lat tylko 13% polskich i 12% europejskich przedsiębiorców rodzinnych rozważa sprzedaż swojej firmy.

Firmy rodzinne będą inwestować w innowacje i nowe technologie

W obliczu rosnącej konkurencji firmy rodzinne muszą stale rozwijać się i oferować nowe produkty, aby uzyskać przewagę na rynku. Zarówno dla polskich, jak i europejskich firm rodzinnych priorytetem w prowadzeniu działalności gospodarczej w ciągu następnych 2 lat jest zwiększenie zyskowności i przychodów. Nie mniej ważną kwestią dla polskich firm rodzinnych jest również przyciąganie nowych i utalentowanych pracowników (35%).
Zarówno polskie, jak i europejskie firmy rodzinne w swoich planach na pierwszym miejscu stawiają inwestycje w działalność podstawową firmy (odpowiednio 80% respondentów z Polski i 86% z Europy). Równie istotnym obszarem, w który planuje inwestować 78% polskich przedsiębiorców rodzinnych i 81% europejskich jest kapitał ludzki (rekrutacja i szkolenia). Firmy rodzinne kładą także duży nacisk na inwestycje w innowacje i nowe technologie (76% respondentów z Polski i 83% z Europy).

Ciągłe inwestycje są nieodłącznym elementem firm rodzinnych. Daje to szansę na dalszy rozwój oraz otwarcie się na nowe rynki. Właściciele rodzinnych przedsiębiorstw coraz bardziej skupiają swoją uwagę na innowacjach, które są motorem do dalszego działania i wprowadzania nowych produktów lub usług. Firmy rodzinne powinny także w dużym stopniu interesować się swoimi pracownikami angażując ich w rozwój firmy oraz inwestować w rozwój ich kompetencji – mówi Paweł Barański, partner w dziale doradztwa podatkowego w KPMG w Polsce.

O raporcie:
„Barometr firm rodzinnych” jest siódmą edycją badania przeprowadzonego przez KPMG w wybranych krajach Europy, a polskie firmy rodzinne wzięły udział w badaniu już po raz szósty. Raport został opracowany na podstawie wyników wywiadów internetowych (CAWI), przeprowadzonych w okresie maj-lipiec 2018 roku. W badaniu udział wzięło 1 576 respondentów z 26 krajów, w tym z Polski. Przedsiębiorcy wyrazili opinię na temat kondycji ich rodzinnych biznesów, planów na przyszłość oraz stojących przed nimi wyzwań.