Europa: wydarzenia tygodnia 5/2019

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 4/2019

• Coraz trudniej przychodzi prognozowanie dalszego rozwoju w europejskiej gospodarki. Nastroje w europejskim przemyśle nie są dobre. Wskaźniki PMI, obrazujące kondycję sektora, spadły prawie w każdym z badanych krajów (wyjątkiem jest Hiszpania i Polska, gdzie te wskaźniki wzrosły). Warto zwrócić uwagę na wzrastające zapasy w magazynach (rosną w tempie nienotowanym od przeszło dwóch dekad). Obserwujemy zastój w handlu, firmy mają problem ze sprzedażą swoich produktów. Niepokój wzrasta w związku z pojawieniem się trudności w sektorze motoryzacyjnym w Niemczech czy z protestami żółtych kamizelek we Francji. W rezultacie PMI dla strefy euro spadł w styczniu do poziomu 50,5 pkt. co jest nie tylko szóstym kolejnym spadkiem z rzędu, lecz także najgorszym wynikiem od listopada 2014 r. Wielu ekspertów przyczynę spadających wskaźników lokują w zachodzących przemianach politycznych. Wzrastają obawy o efekty destabilizacji politycznej, wzmagające niepewność oraz szkody w eksporcie spowodowane rosnącym protekcjonizmem. Niepokoi sytuacja w niemieckiej gospodarce, która w dalszym ciągu jest motorem napędowym gospodarki tak strefy euro jak i całej UE. Wskaźnik PMI wyniósł 49,7 pkt., co oznacza, że znalazł się poniżej granicy 50 pkt. wyznaczającej ożywienie w sektorze. Nowe zamówienia za Odrą spadły najszybciej od 6 lat. W tym przypadku przyczynę należy upatrywać w mniejszym popycie z globalnego rynku, słabsze zamówienia ze Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Włoch, Turcji i Azji (w szczególności Chin).
• Nieuchronnie zbliża się termin "rozwodu" Unii Europejskiej z Wielką Brytanią. Społeczeństwo brytyjskie jest coraz bardziej świadome czekających go kłopotów. Już odbijają się one nawet na sytuacji gospodarczej, na nastrojach w firmach, praktycznie przed grożącym niekontrolowanym brexitem. Styczniowy indeks PMI dla brytyjskiego przemysłu co prawda spadł do trzymiesięcznego minimum na poziomie 52,8, to jednak sugeruje, że przez kolejny kwartał sektor przemysłowy będzie charakteryzował się wzrostem gospodarczym. Analitycy zwracają uwagę na najszybsze w 27-letniej historii danych tempo przyrostu zapasów. Jest to skutkiem coraz bliższego brexitowego terminu, bo firmy przygotowują plany awaryjne na wypadek zakłóceń w transporcie towarów w przypadku nieuzgodnionej umowy pomiędzy UE i wielką Brytanią. Firmy gromadzą wszystko co jest niezbędne dla normalnego funkcjonowania.
• W działalności Komisji Europejskiej chcę zwrócić uwagę naszych czytelników na stan zaawansowania spraw związanych z umową o wolnym handlu między Unią a Wietnamem. Dla tej umowy przyjęto nazwę EVFTA (EU-Vietnam Free Trade Agreement). Według szacunków ekspertów po podpisaniu tej umowy PKB Wietnamu może urosnąć o 8 proc. do 2025 roku (chociaż są tacy analitycy, którzy prognozują nawet wzrost o 15 proc. w krótszym horyzoncie czasowym). To bardzo optymistyczna prognoza. Jednak jeśli przyjąć, że umowa czeka na zgodę Rady Europejskiej oraz musi zostać przyjęte w Parlamencie Europejskim , to już widać potencjalne przeszkody. Jedna z nich to zgłaszane przez europejskie kraje zastrzeżenia wobec zaostrzania praw w kwestii związanych z prawami człowieka w Wietnamie. Od siebie dodam, że wątpliwe będzie znalezienie w kalendarzu terminu na przeprowadzenie powyższych procedur.
• Unijny urząd statystyczny Eurostat podał wstępne dane dot. gospodarki. Zwracam uwagę na to, że inflacja HICP w strefie euro wyniosła w styczniu 2019 r. 1,4 proc. r/r. To spadek o 0,2 pkt. proc. z poziomu 1,6 proc. r/r zanotowany miesiąc wcześniej. Pełne dane o inflacji HICP za styczeń zostaną opublikowane w końcu lutego br.
• Włoska gospodarka wpadła w recesję. Tego nie da się podać w łagodnej formie. Włoski urząd statystyczny Istat oficjalnie podał, że Produkt Krajowy Brutto Włoch spadł w czwartym kwartale 2018 roku o 0,2 proc kw/kw, a w trzecim kwartale spadek ten wyniósł 0,1 proc kw/kw. Oznacza to, że został spełniony warunek dla oficjalnego stwierdzenia, że włoska gospodarka wpadły w techniczną recesję. Dla porządku dodam, że w całym 2018 roku PKB Włoch wzrósł nieznacznie o 0,8 proc. Uważam, że warto do tych informacji podać, że stopa bezrobocia we Włoszech jest trzecią najwyższą w całej Unii i wynosi 10,3 proc.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

ROŚNIE LICZBA OSÓB LEGALNIE PRACUJĄCYCH W POLSCE, JESTEŚMY JEDNYM Z LIDERÓW. O CZYM WARTO PAMIĘTAĆ PRZED PRZYJAZDEM?

Polska jest obecnie jednym z liderów w Unii Europejskiej pod kątem liczby przyjmowanych cudzoziemców. Wiele osób decyduje się na pracę poza granicami własnego kraju. W przeszłości forma zatrudnienia "na czarno" była bardziej popularna niż obecnie, jednakże w dalszym ciągu spotkać się można z nielegalnym zatrudnianiem pracowników. Na co zwrócić uwagę przed przyjazdem do Polski? Jak nie dać się oszukać pracodawcom?

Spora część pracowników nie zwraca uwagi na to, czy pracują legalnie. Dla nich najważniejsza jest regularność wypłaty oraz jej wysokość. Od kilku lat zaobserwować można wzrost liczby imigrantów w naszym kraju. Analizując dane Urzędu ds. Cudzoziemców, można sprawdzić, ile wniosków zostało złożonych w celu uzyskania wizy czasowej lub stałej. Z obowiązku uzyskania wizy zwolnieni są przede wszystkim ci cudzoziemcy, którzy przybywają do naszego kraju ze strefy Schengen, jednak zdecydowana większość imigrantów do niej nie należy.

Poniżej zaprezentowano statystyki opracowane przez Urząd ds. Cudzoziemców, dotyczące liczby osób, którym wojewodowie wydali zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony lub pobyt czasowy w Polsce (stan na dzień 1.03.2018).

Statystyki zbiorcze Urzędu ds. Cudzoziemców pokazują, że na przestrzeni ostatnich 10 lat liczba cudzoziemców, którzy osiedlili się na stałe w Polsce zdecydowanie wzrosła. Prognozy dotyczące rynku pracy wskazują, że ta tendencja wzrostowa będzie się utrzymywała przez kolejne lata.

Zdecydowany wzrost liczby ukraińskich pracowników na polskim rynku pracy widoczny jest od 2014 r. W pierwszych latach imigracji pracownicy z Ukrainy szukali pracy głównie w Warszawie. Obecnie zaobserwować można znaczący wzrost liczby pracowników z Ukrainy w większości polskich województw.

Około 587 tysięcy cudzoziemców z ponad 170 państw płaci składki ZUS. Największą grupę ubezpieczonych stanowią Ukraińcy. Jak wynika z opracowania przygotowanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Opolu, składki na ZUS wpłaca ponad 441 tysięcy obywateli Ukrainy. Od czterech lat odnotowuje się systematyczny wzrost liczby cudzoziemców, którzy podjęli legalną pracę w naszym kraju.

Powyższe dane prezentują osoby legalnie przebywające w Polsce. Szacuje się jednak, że w Polsce jest 1 000 000 pracowników z Ukrainy, przy czym tylko około połowa z nich jest zarejestrowana. Widzimy wzrost świadomości w tym temacie. Jak pokazują statystyki, wzrasta liczba osób legalnie przebywających w Polsce, ale w dalszym ciągu sytuacja wymaga poprawy. Praca „na czarno” jest najczęściej propozycją pracodawcy. Wynika to z braku konieczności opłat składek na ubezpieczenie społeczne czy podatków. Pracownik może wówczas zarobić więcej netto. Jednakże, nie podpisując żadnej umowy, pracownik nie posiada żadnego dokumentu, który w przypadku nieprzewidzianych wypadków nie może ubiegać się o swoje należności i prawa” – komentuje Tomasz Dudek, Dyrektor Zarządzający, OTTO Work Force Polska.

Legalna praca w Polsce – od czego zacząć?

Osoba, która chce się ubiegać o pracę w Polsce, powinna zwrócić uwagę na to, czy otrzyma kontrakt w formie pisemnej w języku zrozumiałym dla siebie. W żadnym wypadku nie wolno podpisywać dokumentów, do których ma się jakiekolwiek wątpliwości. Warto zaznaczyć, że umowa musi zostać zawarta w formie pisemnej przed rozpoczęciem wykonywania obowiązków. Pracodawca, który obiecuje podpisanie kontraktu dopiero po kilku miesiącach, działa niezgodnie z prawem.

Kolejnym ważnym aspektem jest weryfikacja stawek wynagrodzenia. Jeśli potencjalny pracodawca oferuje wynagrodzenie poniżej progu minimalnego zatrudnienia, jest to niezgodne z prawem pracy. Zgodnie z postanowieniem rządu minimalne wynagrodzenie w oparciu o umowę o pracę w 2019 roku wynosi 2250 zł brutto. Natomiast minimalna stawka godzinowa dla pracujących na określonych umowach cywilnoprawnych wzrosła o złotówkę i wynosi 14,7 zł brutto. Osoby, które chciałyby zostać w Polsce na stałe i myślą o emeryturze, ekwiwalencie urlopowym, muszą pamiętać, że te przywileje dotyczą osób zatrudnionych legalnie, a ich wysokość jest uzależniona od czasu pracy i wynagrodzenia. Zatem należy unikać sytuacji wypłacania części pieniędzy „pod stołem”. Warto też podkreślić, że od stycznia 2019 roku zmieniły się zasady dotyczące sposobu wypłaty wynagrodzenia – musi być ono przelewane na konto pracownika.

Pracownik został zatrudniony w Polsce. Co powinno go zaniepokoić? Pierwszym sygnałem sugerującym, że coś jest nie tak, jest brak wypłaty wynagrodzenia zgodnie z umową w odpowiednim terminie. Jeśli pracownik został zatrudniony na umowę o pracę, powinien mieć również wykonane wszystkie badania oraz szkolenie BHP. To jest standard zatrudnienia w Polsce, którym podlega każdy pracownik, bez względu na narodowość.

Wsparcie agencji pośrednictwa pracy – czy warto?

Zgodnie z prawem Unii Europejskiej nie wolno pobierać żadnych opłat za pośrednictwo pracy. W czystym modelu biznesowym nie ma miejsca na to, aby pracownik płacił pośrednikowi. Kolejnym istotnym aspektem, na który warto zwrócić uwagę, jest to, czy firma organizuje noclegi dla osób, które przyjeżdżają do Polski oraz jakiej one są jakości. To pomoże uniknąć sytuacji, w której w jednym pomieszczeniu przebywa jednocześnie 20 osób, z dostępem do jednej łazienki. Po podpisaniu umowy z pracodawcą, warto sprawdzić, jaka wysokość opłat jest potrącana z wynagrodzenia za nocleg oraz jakie panują w tym miejscu zasady. Bardzo ważne! Pracodawca nie ma prawa zabierać paszportu żadnemu pracownikowi. Osoby ubiegające się o pracę przy wsparciu agencji, powinny sprawdzić jej certyfikat, który potwierdza legalną działalność. Warto też zorientować się, jakie agencja ma opinie wśród znajomych czy w internecie.