Wielkanoc sprzyja marnowaniu żywności

Przeczytaj także: W marnowaniu żywności jesteśmy liderami UE

W marnowaniu żywności jesteśmy dość sprawni. Statystyki pokazują, że każdego roku na śmietniki w naszym kraju trafia jej około 9 mln ton. Z jednej strony jest to efekt zbyt dużego zatowarowania półek sklepowych, z których trzeba usuwać produkty z przekroczonym terminem przydatności do spożycia. Z drugiej zaś - pokłosie zachowań konsumenckich. Polacy mają bowiem wyraźną tendencję do przesady w zakupach, co jest rezultatem stosunkowo niewysokich cen oraz podatności na marketingowe zabiegi ze strony handlowców i sprzedawców. Na te ostatnie jesteśmy szczególnie wrażliwi w okresach przedświątecznych.

Pokaż mi swoją lodówkę a powiem ci czy masz dobre nawyki finansowe

Badania przeprowadzone przez Quality Watch dla Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor wyraźnie dowodzą, że złamanie dyscypliny finansowej o wiele łatwiej przychodzi nam w sklepie spożywczym (przyznaje się do tego 22 proc.) niż w aptece (18 proc.), sklepie odzieżowym (15 proc.), wnętrzarskim (12 proc.) czy w restauracji (11 proc.) i biurze podróży (11 proc.).Tego typu wydatki w większości przypadków mają wysokie ceny, które zaczynamy analizować i rozważać, czy aby na pewno nas na nie stać. Tymczasem wrzucając do koszyka artykuły kosztujące po kilka, kilkanaście złotych bariera ta nie zawsze działa, a ostatecznie efekt jest taki sam, jeśli nie gorszy. Nie dość, że wydaliśmy więcej, to jeszcze wszystkiego nie zjemy i po prostu wyrzucimy. Tak tydzień po tygodniu, miesiąc po miesiącu nasze zachowanie jest zarówno problemem dla środowiska, jak i dla domowych finansów. Z danych Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor oraz Biura Informacji Kredytowej wynika, że kłopoty z regulowaniem bieżących zobowiązań oraz rat kredytów i pożyczek ma w Polsce prawie 2,2 mln osób.

- Dyscyplina finansowa i powściągliwość na zakupach z pewnością zmniejszyłyby liczbę niesolidnych dłużników, tym bardziej, że zaległości wielu osób nie są bardzo wysokie. Prawie 450 tys. osób ma przeterminowane płatności na mniej niż 1 tys. zł, a kolejnych 300 tys. osób między 1 a 2 tys. zł – mówi Sławomir Grzelczak, prezes BIG InfoMonitor.

Przeterminowana żywność psuje domowe budżety

Marnowanie żywności oraz nietrafione zakupy nie pozostają obojętne dla kieszeni Polaków. Realne straty odczuwa z tego powodu trzech na czterech badanych. 31 proc. w niewielkim stopniu, bo przecieka im przez palce do 3 proc. dochodów, ale kolejne 33 proc. ponosi już straty dochodzące do 10 proc. budżetu, a niemal co dziesiąty traci przez brak dyscypliny i planowania ponad 10 proc. posiadanych pieniędzy.

Co warto podkreślić, odsetek osób przyznających się do marnowania żywności i dokonywania zbędnych zakupów spada wraz z wiekiem. Wśród osób do 24 lat – takie zachowania zdarzają się 81 proc. badanych, wśród 25-34 latków – 83 proc. ankietowanych, podczas gdy w grupie Polaków w wieku 65-74 lat jest to problem 65 proc. osób. Pokazuje to, że jeśli wejdzie się w dorosłe życie z brakiem umiejętności planowania wydatków i brakiem samodyscypliny to trudno z tego długo wyrosnąć.

Tymczasem, jak argumentują eksperci, jeśli dobrze planuje się zakupy, można uniknąć 80 proc. problemów z popsutym jedzeniem. Wszystko zależy od dobrych chęci i budowania swojej świadomości w tym obszarze. Jedynie 24 proc. Polaków wie, że produkty, którym upłynął termin „daty minimalnej trwałości” nadal nadają się do spożycia. Bardzo prostym sposobem zagospodarowania niechcianych artykułów spożywczych, jest też przekazanie ich do banków żywności. Niestety, nie jest to zbyt popularne. Z marnotrawionych 9 mln ton do odpowiednich instytucji przekazywanych jest jedynie 65 tys. ton, czyli mniej niż 1 proc. Bardziej świadomi mogą zaangażować się w jadłodzielnie (foodsharing). Polega to na dzieleniu się jedzeniem w wyznaczonych lodówkach, które są zlokalizowane w miejscach publicznych (np. w akademikach, przy sklepach). Część sklepów również wychodzi naprzeciw problemowi utraty terminu przydatności posiadanego towaru przekazując produkty do banków żywności. Już niedługo ta kwestia powinna być uregulowana dzięki ustawie o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności. Innym rozwiązaniem jest zmiana przyzwyczajeń kupujących. Jedna z obecnych na polskim rynku sieci supermarketów wdrożyła nawet aplikację „Nie marnujemy żywności”, która pozwala klientom rozpoznać produkty z kończącymi się terminami spożycia, oczywiście oferując je po obniżonej cenie. To rozwiązanie, na którym zyskują wszyscy. Sklep sprzedaje towar, który musiałby wyrzucić, a klient może zrobić zakupy taniej.

*Badanie zrealizowane na zlecenie BIG InfoMonitor przez Quality Watch, techniką wywiadów internetowych (CAWI) wspomaganych komputerowo na reprezentatywnej próbie 1296 dorosłych mieszkańców Polski, listopad 2018 r.