Automatyzacja pracy. Nie redukcja, tylko wzrost zatrudnienia?

Przeczytaj także: Robotyzacja wspiera polską gospodarkę

Automatyzacja, jeszcze do niedawna postrzegana jako temat przyszłości, stała się faktem. Eksperci nie są jednak zgodni co do skali tego zjawiska. Jedni przepowiadają, że już niedługo zautomatyzowana zostanie niemal połowa globalnego czasu pracy (McKinsey Global), inni przekonują (raport ONZ), że za wcześnie jest jeszcze wieszczyć jakąkolwiek rewolucję. Tak jednak czy inaczej, pewnikiem jest, że automatyzowanie zadań należących do pracowników nieco zmienia reguły gry na rynku pracy. Czy jednak powinniśmy obawiać się redukcji etatów? Niekoniecznie. Do takiego przynajmniej wniosku prowadzi raport opracowany przez ManpowerGroup.

Okazuje się bowiem, że w następstwie cyfryzacji 13% polskich firm planuje na przestrzeni dwóch kolejnych lat zwiększenie liczby pracowników. 3 na 4 badanych planuje utrzymać zatrudnienie na dotychczasowym poziomie, 7% przymierza się do zwolnień, a 6% jeszcze nie wie, jak automatyzacja wpłynie na zatrudnienie w ich firmach.

– Automatyzacja procesów nie jest nowym zjawiskiem, a roboty już od wielu lat zastępują pracę człowieka przy prostych, powtarzalnych czynnościach. Biorąc pod uwagę rosnący niedobór pracowników, firmy przyspieszają swoją decyzję o inwestycji w nowe technologie, szczególnie w przypadku nowo otwieranych fabryk lub linii produkcyjnych – mówi Iwona Janas, dyrektor generalna ManpowerGroup. – Firmy optymalizują procesy oraz podwyższają swoją efektywność, by szybciej reagować na potrzeby konsumentów i być bardziej konkurencyjnym na rynku. W cyfryzacji nie chodzi zatem o zastąpienie prac ludzi maszynami, ale o zwiększenie wydajności przedsiębiorstw i możliwość konkurowania z innymi graczami. Maszyny stanowią część siły roboczej, mogą odciążyć pracowników w wykonywaniu monotonnych prac, często związanych z wysiłkiem fizycznym, jednak brakuje im inteligencji emocjonalnej oraz umiejętności miękkich, którymi dysponuje człowiek. Dzięki cyfryzacji pracownicy mogą skupić się na rozwoju i w przyszłości zajmować specjalistyczne stanowiska – dodaje Iwona Janas.

Produkcja przemysłowa z największymi zmianami w zatrudnieniu

Spośród 6 przeanalizowanych przez ManpowerGroup branż najwięcej zmian w wyniku automatyzacji procesów przewidują polscy pracodawcy z sektora produkcji przemysłowej – 30% firm deklaruje, że będzie powiększać swoje zespoły, podczas gdy 21% planuje je redukować. Cyfryzacja doprowadzi do zmian w zatrudnieniu w IT, gdzie 11% przedsiębiorstw deklaruje wzrost, a 1% spadek zatrudnienia, w obsłudze klienta (9% vs. 4%), HR (3% vs. 0%), finansach i księgowości (4% vs. 3%). W administracji i zarządzaniu biurem w wyniku automatyzacji więcej firm będzie redukować niż powiększać zespoły – 19% vs. 4%.

Kompetencje miękkie kompetencjami przyszłości

W obliczu największego od 12 lat niedoboru talentów coraz więcej przedsiębiorstw zamierza inwestować w rozwój swoich pracowników. Firmy są świadome, że znalezienie odpowiedniego kandydata może stanowić wyzwanie, dlatego aż 90% organizacji w Polsce przewiduje, że do 2020 r. będzie podnosić kwalifikacje swoich pracowników. Jednocześnie, 34% przedsiębiorstw w Polsce stwierdziło, że trudno jest szkolić pracowników w zakresie umiejętności technicznych, natomiast 36% pracodawców przyznało, że jeszcze trudniej jest szkolić z kompetencji miękkich, takich jak myślenie analityczne i komunikacja. Jakie umiejętności zyskają na znaczeniu w ciągu najbliższych dwóch lat? W produkcji przemysłowej, która ulegnie największym zmianom pod wpływem cyfryzacji będą to zdolność uczenia się, zarządzania maszynami i rozwiązywania skomplikowanych problemów. W obsłudze klienta na znaczeniu zyska umiejętność komunikacji, budowania relacji i zarządzania cyfrowymi rozwiązaniami. Z kolei w administracji i zarządzaniu biurem, gdzie wiele zadań zostanie oddelegowanych maszynom kluczowe będą komunikacja, myślenie krytyczne i analiza oraz budowanie relacji i wywieranie wpływu.

Informacje o badaniu
Badaniem ManpowerGroup objęto 19417 pracodawców z 6 sektorów rynku z 44 krajów, w tym 301 z Polski. Pracodawcy zapytani byli o wpływ automatyzacji na poziom zatrudnienia w ich firmach w ciągu najbliższych dwóch lat, obszary, w stosunku o do których przewidują oni największy wzrost zatrudnienia oraz o wdrażane strategie zarządzania talentami w celu utworzenia przyszłej kadry pracowniczej.