Polska: wydarzenia tygodnia 24/2019

Przeczytaj także: Polska: wydarzenia tygodnia 23/2019

• Analitycy mają powód, aby zastanawiać się czy i w jakim stopniu spowolnienie w niemieckiej gospodarce odczujemy w gospodarce polskiej... Kłopoty w gospodarce naszych sąsiadów widoczne są już od ubiegłego roku, a dopiero na podstawie kwietniowych danych można powiedzieć że produkcja przemysłowa w Niemczech odbiła. Nie można jednak zapominać, że nastroje niemieckich przedsiębiorców są obecnie na najgorszym poziomie od pięciu lat! Jak wiadomo Polska gospodarka jest mocno związana z gospodarką niemiecką. Dziś polski rząd nie zwracają uwagi na Niemcy, w dalszym ciągu karmią nas optymistycznymi informacjami o stanie i perspektywach naszej gospodarki, bo chociaż produkcja przemysłowa w Polsce dziś trzyma się relatywnie mocno, to jednak nie wiadomo jak będzie dalej. Mówiąc to nie zapominam, że... w Polsce PMI jest siódmy miesiąc z rzędu poniżej 50 pkt., czyli progu ożywienia... Zwracam uwagę, że dotychczasowe zmiany w polskiej gospodarce nie są jednak zależne wprost tylko od sytuacji w Niemczech. Dlatego uważam za celowe dodatkowo zwrócić uwagę na przebieg dyskusji w trakcie prac przygotowawczych prowadzonych przez ministrów finansów w Fukuoce przed szczytem przywódców G20. Wówczas szefowa Międzynarodowego Funduszu Walutowego Christine Lagarde poinformowała, że obecny konflikt handlowy może zredukować światowy PKB min. o pół procent już i teraz niski globalny wzrost gospodarczy (a może być gorzej..). Moim zdaniem ten czynnik globalny może mieć także zauważalny wpływ na naszą gospodarkę.
• Sejm znowelizował kodeks spółek handlowych i wprowadził nowy rodzaj spółki - Prostą Spółkę Akcyjną (PSA). To reakcja na potrzeby rynkowe wynikające z rozwoju startupów w Polsce. Ta zmiana ma spowodować, że założenie spółki i pozyskanie kapitału na rozwój działalności będzie łatwiejsze. Nowelizacja zacznie obowiązywać od 1 marca 2020 r. Prosta Spółka Akcyjna ma łączyć cechy spółki z o.o. (stosunkowo proste i mało kosztowne założenie, funkcjonowanie i likwidacja spółki) z zaletami spółki akcyjnej. Główne zalety nowego rozwiązania: brak barier wejścia (1 zł kapitału na start); szybka rejestracja elektroniczna (w 24 h); uproszczenia i elektronizacja procedur w spółce; duża swoboda i elastyczność w określaniu rodzajów akcji i zasad działania spółki; łatwiejsze dysponowanie środkami spółki; brak statusu spółki publicznej i związanych z tym restrykcyjnych obowiązków – akcje PSA nie będą notowane na giełdzie; nieskomplikowana i elastyczna struktura organów (brak obligatoryjnej rady nadzorczej i możliwość powołania rady dyrektorów); uproszczona likwidacja. W mojej ocenie to dobry pomysł! Wg Deloitte potencjał startupów w 2023 r. to 2,2 mld zł wartości dodanej, ponad 50 tys. miejsc pracy i 757 mln zł przychodów.
• Trwa stan oczekiwania w instytucjach kupujących energię elektryczną. Samorządy nie dostały dotąd obiecanych rekompensat za wyższe rachunki za energię. Ta sytuacja naruszyła budżety instytucji samorządowych. Zapowiadane rekompensaty od kilku miesięcy są oczekiwane, a dotąd jeszcze rozwiązań regulujących powstała sytuację. Samorządowcy na bieżąco korygują budżety, poszukują oszczędności, często nie regulują zobowiązań. Sytuacja nie jest dobra.
• Według Komisji Nadzoru Finansowego na koniec 2018 roku wartość kredytów konsumpcyjnych zaciągniętych przez Polaków wynosiła 164,3 mld złotych, a w portfelach banków znajdowało się 20,5 mln kredytów konsumpcyjnych. W badaniach sygnalizujących ten stan uwzględniono dane z 35 banków komercyjnych i oddziałów instytucji kredytowych "zajmujących dominującą pozycję na rynku kredytów mieszkaniowych i konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych".
• W trakcie wizyty prezydenta A. Dudy w USA Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo (PGNiG) podpisało aneks do kontraktu z amerykańską firmą Venture Global. Aneksowany kontrakt przewiduje wzrost zakupów o 1,5 mln ton LNG rocznie przez 20 lat. Oznacza to zwiększenie wolumenu dostaw LNG z 1 mln do 2,5 mln ton rocznie, co odpowiada po procesie tzw. regazyfikacji łącznemu wolumenowi blisko 3,4 mld m sześciennych gazu ziemnego. Wg prezesa PGNiG Piotra Woźniaka umowa dotyczy dostaw na "bardzo konkurencyjnych warunkach". Dostawy z USA będą realizowane po 2022 roku, czyli po wygaśnięciu kontraktu jamalskiego.
• Zaczynają się wakacje i sezon urlopowy, wielu naszych rodaków interesuje rynek paliw, detaliczne ceny oraz prognozy ich zmian. Ostatnio opublikowane zostały prognozowane średnie ceny paliw na stacjach w tygodniu od 17 do 23 czerwca. I tak : benzyna Pb98 za 5,41-5,53 zł/l, Pb95 za 5,07-5,22 zł/l, olej napędowy (ON, diesel) za 4,99-5,14 zł/l, autogaz LPG za 2,14-2,20 zł/l - to 2019 roku. Nieznana jest jeszcze prognoza czynników, które będą wymuszały w najbliższym okresie kierunki zmian na rynku paliw. Z całą pewnością na rynku międzynarodowym na ceny będzie mieć wpływ "wielka polityka", w dużym stopniu zależna o USA i rozwoju wojny handlowej z Chinami. Trudno jeszcze przewidzieć rozwój sytuacji w Zatoce Perskiej po terrorystycznym ataku na dwa tankowce.
• Od 16 kwietnia 2020 roku - CD Projekt RED rozpoczyna promocję gry Cyberpunk 2077. Inwestorzy wierzą w pewny sukces i wykupują akcje, notowania rosną. Kapitalizacja studia wynosi ponad 22 mld zł - najwięcej w historii.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

NIESPŁACONE DŁUGI POLAKÓW PRZEKRACZAJĄ JUŻ 76 MLD ZŁ. TYLKO NA POCZĄTKU TEGO ROKU PRZYBYŁO PRAWIE 22 TYS. DŁUŻNIKÓW.

W pierwszym kwartale 2019 roku zaległości kredytowe i pozakredytowe Polaków wzrosły o ponad 2 mld zł do łącznej kwoty 76 mld zł. W tym czasie o 21,5 tys. osób powiększyła się też liczba niesolidnych dłużników - w sumie nieopłacone w terminie zobowiązania albo opóźnianą o 30 dni ratę kredytu ma już blisko 2,8 mln Polaków - wynika ze statystyk Rejestr Dłużników BIG InfoMonitor. Średnia przypadająca na osobę zaległość z tego tytułu przekracza już 27 tys. zł. Natomiast rekordzista z województwa lubelskiego ma do oddania ponad 70 mln zł.

– W I kwartale tego roku obserwujemy spowolnienie – przynajmniej w kwestii przyrostu kwoty zaległości – w porównaniu z końcówką ubiegłego. Wówczas te zaległości przyrosły o niemal 2,4 mld zł w ciągu trzech miesięcy, teraz mamy wzrost o ponad 2 mld zł. Z kolei w porównaniu do początków 2018 roku – dynamika przyrostu zaległości przyspieszyła. Podsumowując, te ponad 2 mld zł wzrostu dało 76 mld zł zaległości łącznie i jest sporą kwotą. Jest ona zarówno efektem przyrostu zaległości kredytowych, na które przypadło około miliarda zł, jak i zaległości pozakredytowych – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Halina Kochalska, ekspert Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor.

Statystyki BIG InfoMonitor pokazują, że tylko w ciągu trzech pierwszych miesięcy tego roku zaległości kredytowe i pozakredytowe Polaków wzrosły o ponad 2 mld zł do łącznej kwoty 76 mld zł. Przeterminowane zadłużenie mieszkańców Polski rosło w tym czasie nieznacznie wolniej niż w ostatnim kwartale 2018 roku (przyrost o 2,4 mld zł). Wartość długów z tytułu niespłacanych rachunków wzrosła o nieco ponad 1,015 mld zł ( 2,5 proc.), natomiast nieregulowanych w terminie kredytów o 1,030 mld zł (3 proc.).

W pierwszym kwartale br. łącznie o 21,5 tys. osób powiększyła się też liczba niesolidnych dłużników – w sumie nieopłacone w terminie zobowiązania albo opóźnianą o 30 dni ratę kredytu ma już blisko 2,8 mln Polaków.

– Liczba dłużników zdecydowanie szybciej niż w BIK przyrasta w Rejestrze BIG InfoMonitor. Wpisywane są do niego osoby, które nie płacą za telefon, telewizję czy internet, nie regulują alimentów, czynszu, nie opłaciły kosztów sądowych albo mają na koncie opłaty karne za jazdę bez biletu. Do tego trzeba dodać zaległości na konto firm pożyczkowych czy wobec firm windykacyjnych, które coraz chętniej zgłaszają dłużników do rejestrów biur informacji gospodarczej. Zaległości z tego tytułu sięgają już blisko 41 mld zł i mają przewagę w tej łącznej kwocie 76 mld zł – mówi Halina Kochalska.

To właśnie osób, które nie regulują w terminie bieżących rachunków i zobowiązań, przybywa najszybciej w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor – o 33,5 tys. zł w I kw. W tym samym czasie o 14,3 tys. spadła natomiast liczba niesolidnych kredytobiorców w Biurze Informacji Kredytowej. Jednak to właśnie zaległości kredytowe, ze względu na wyższe wartości, generują większą średnią zaległość. Wynosi ona obecnie 29 799 zł na osobę, podczas gdy średnie przeterminowane zobowiązania pozakredytowe wynoszę 18 518 zł.

Dane BIG pokazują, że dłużników przybywa w każdym przedziale wiekowym, choć bardziej wśród osób po 65 roku życia. Jeśli chodzi o regiony, to w pierwszych miesiącach tego roku największy wzrost widoczny był na Pomorzu, gdzie odnotowano największy przyrost średniej zaległości na osobę, a także liczby dłużników i w efekcie łącznej zaległości. Niezmiennie jednak w rankingu najbardziej zadłużonych województw prowadzi Mazowsze – stąd pochodzi najwięcej rekordzistów, co wpływa też na łączne zaległości tego województwa, które są najwyższe w Polsce.

– Zaległości Polaków po rozłożeniu na mapę pokazują pewną prawidłowość. Cała Polska Zachodnia to jest właśnie ta część, w której problemy finansowe mają największą skalę, podobnie jest też z Polską Północną. Poczynając od województwa zachodniopomorskiego, przez lubuskie, po dolnośląskie – tam już ponad jeden na dziesięciu dorosłych mieszkańców ma problemy finansowe, to jest całkiem wysoka statystyka. Co najmniej jedna osoba na dziesięć ma również problemy w województwach pomorskim, kujawsko-pomorskim i warmińsko-mazurskim. Te regiony, dodając jeszcze Śląsk, wyróżniają się negatywnie na tle kraju. Z naszych danych wynika też, że właśnie w województwie śląskim jest najwięcej dłużników, którzy nie radzą sobie z płatnościami, jest ich już ponad 390 tys. Dominuje też Mazowieckie, choć akurat tu upowszechnienie problemu niepłacenia na czas jest zdecydowanie niższe niż na Śląsku i w Polsce Zachodniej czy Północnej – mówi Halina Kochalska.

Jak informuje, średnia, przypadająca na osobę zaległość z tytułu nieopłaconych na czas kredytów i zobowiązań pozakredytowych wynosi już obecnie 27 158 zł (wzrost o 2 proc., czyli ponad 500 zł w ciągu trzech miesięcy). Znacznie więcej mają jednak do oddania osoby między 45 a 54 rokiem życia.

– Tutaj w grę wchodzą już kwoty znacznie powyżej 30 tys. zł. Wśród 10 rekordzistów niesolidnych dłużników dominują panowie. Jest jedna kobieta, która zajmuje 5. pozycję w tym niechlubnym zestawieniu i wyróżnia się też wiekiem, bo ma jedynie 36 lat i blisko 40 mln zł zaległości. To jednak i tak mało w porównaniu z rekordzistą, który wywodzi się z województwa lubelskiego, 62-latek ma do oddania ponad 70 mln zł. Zestawienie rekordzistów jest bardzo ambitne, bo osoba, która zamyka pierwszą dziesiątkę, ma do zwrotu ponad 20 mln zł zaległości – mówi Halina Kochalska.

W I kwartale br. średnie zadłużenie zwiększyło się we wszystkich grupach wiekowych, ale największe wzrosty utrzymują się wśród osób po 65 roku życia. W tej grupie wiekowej przeciętna zaległość wzrosła do kwoty 23 610 zł. Z kolei w grupie 18–24 latków wynosi ona już 6 965 zł.

– Tak jak przyrosła suma zaległości i liczba dłużników, tak wzrosło też przeciętne zadłużenie. Jest to m.in. zasługą znaczącego wzrostu średniej zaległości z tytułu kredytów mieszkaniowych. Obecnie to już prawie 180 tys., czyli o ponad 6 tys. więcej niż jeszcze 3 miesiące temu. To właśnie kredyty mieszkaniowe spowodują, że zaległości w poszczególnych grupach wiekowych w największym stopniu dotykają osoby aktywne zawodowo, w grupach od 35 do 64 lat – mówi Halina Kochalska, ekspert Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor.