Monitor Rynku Pracy II kw. 2019 r.

Przeczytaj także: Monitor Rynku Pracy I kw. 2019 r.

Większość dostaje pieniądze za nadgodziny lub odbiera wolne

Wśród osób, które pracują w nadgodzinach, blisko połowa (48%) otrzymuje za to dodatkowe wynagrodzenie, 39% może odebrać nadgodziny w formie dodatkowego płatnego wolnego, jednak w 1 na 5 przypadków pracodawca nie wynagradza w żaden sposób pracy ponadwymiarowej.

– Socjologowie zwracają uwagę, że sporadycznie pojawiająca się konieczność przepracowania dodatkowo np. godziny czy dwóch w miesiącu bez wynagrodzenia zazwyczaj nie jest traktowana jako forma nadużycia czy wyzysku ani przez pracowników, ani tym bardziej przez pracodawców. Gorzej, gdy ze względu na kiepskiej jakości zarządzanie czy przewagę negocjacyjną pracodawcy, takie nadgodziny stają się stałym elementem kultury organizacyjnej. Inne badania pokazują, że zjawisko niepłatnych nadgodzin może dotykać nawet więcej niż 1/5 pracujących: wiele zależy od tego w jaki sposób i w jakiej kolejności pytamy o ich występowanie. A choć występuje ono praktycznie w każdym kraju, to pamiętajmy, że w porównaniu do Niemców, Brytyjczyków czy Hiszpanów zarabiamy mniej, a pracujemy więcej (licząc średnią liczbę godzin pracy rocznie), a to nie pozostaje bez wpływu na zrównoważenie życia zawodowego i prywatnego oraz zdrowie. – ocenia uwagę Łukasz Komuda, redaktor portalu Rynekpracy.org i ekspert rynku pracy Fundacji Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych.

58% uczestników badania zdarza się odbierać służbowy telefon po godzinach pracy, 47% po wyjściu z biura odbiera lub nawet odpisuje na służbowe e-maile. Po służbowy telefon najczęściej po pracy sięgają dyrektorzy na najwyższych szczeblach (85%), kierownicy (82%) oraz mistrzowie i brygadziści (69%). To najbardziej powszechna praktyka w branży reklamowej i mediach (79%), budownictwie (70%) i edukacji (66%). Do służbowych maili najczęściej zaglądają natomiast członkowie top managementu (74%), kierownicy (70%) i specjaliści (55%) oraz pracownicy branży reklamowej i środków masowego przekazu (72%), firm i instytucji związanych z kulturą, rozrywką, rekreacją i sportem (70%), a także sektora finansowego i ubezpieczeniowego (66%).

W trakcie urlopu telefon odbiera niemal co drugi Polak (48%) – wynika z najnowszej edycji badania Randstad. E-maile sprawdza ponad 1/3 ankietowanych (35%). Po służbową komórkę w czasie wypoczynku najczęściej sięgają dyrektorzy z najwyższych szczebli przedsiębiorstw (80%), kierownicy (69%) oraz mistrzowie i brygadziści (68%), a także zatrudnieni w branży budowlanej (58%), sektorze finansów i ubezpieczeń (58%) oraz edukacji (57%). Do firmowych skrzynek poczty elektronicznej podczas urlopu najczęściej zaglądają zarządzający najwyższego (61%) i średniego szczebla (59%). To praktyka najbardziej powszechna w organizacjach związanych z kulturą, rozrywką, rekreacją i sportem (53%), w edukacji (51%) oraz sektorze finansów i ubezpieczeń (48%).

– Wyniki badania pokazują jak bardzo życie zawodowe i prywatne dla wielu pracowników wzajemnie się przenikają. Wiele osób ma służbową skrzynkę zainstalowaną na prywatnym telefonie lub laptopie i właściwe prawie cały czas jest w stanie odpowiadać na maile czy telefony. Jednocześnie postęp technologiczny pozwala pracownikom w godzinach pracy zajmować się sprawami prywatnymi i wiele osób z tego korzysta – wysłanie przelewu, zarezerwowanie biletów na wieczorny spektakl czy sprawdzenie ocen dziecka w szkolnym systemie jest możliwe właściwie w każdym momencie doby – zauważa Monika Fedorczuk z Konfederacji Lewiatan. Jak dodaje, dla części pracowników bycie cały czas „on-line” jest oczywiste, a czynności takie jak sprawdzanie poczty służbowej czy odbieranie telefonów przez niektórych mogą nie być postrzegane jako wykonywanie obowiązków służbowych.

W wakacje dorywczo pracować będzie 1/5 badanych, przede wszystkich przy zbiorach w rolnictwie

1 na 5 polskich pracowników zamierza podjąć wakacyjną pracę dorywczą (19%). Na wschodzie Polski zrobi tak nawet co czwarty ankietowany. Na sezonowe zatrudnienie w lecie najczęściej zamierzają się zdecydować mieszkańcy wsi w obrębie aglomeracji (31%), mężczyźni (21%), osoby w wieku od 18 do 29 lat (40%, nawet 8 razy częściej niż osoby w wieku od 50 do 64 lat), ankietowani z wykształceniem podstawowym (26%), kasjerzy, sprzedawcy i pracownicy obsługi klienta (36%), inżynierzy (34%), robotnicy niewykwalifikowani (30%), osoby zatrudnione w oparciu o umowy cywilno-prawne (43%, niemal cztery razy częściej niż zatrudnieni w oparciu o umowę o pracę na czas nieokreślony), pracownicy branży hotelarskiej i gastronomii (32%), handlu i napraw pojazdów (29%) oraz finansów i ubezpieczeń (22%).

Spośród osób, które podejmą się pracy wakacyjnej, 56% zamierza wziąć bezpłatny urlop u aktualnego pracodawcy, 22% zamierza zrezygnować z dotychczasowej zatrudnienia, 11% pracować po godzinach i w weekendy, a 5% wykorzystać na ten cel płatny urlop.

Z grupy respondentów, którzy w lecie zamierzają podjąć się pracy sezonowej, 64% poszuka zatrudnienia w miejscu zamieszkania, 19% planuje wyjechać do pracy w inny rejon Polski (62% wybierze miejscowość turystyczną, 52% - swoją rodzinną miejscowość), a 15% wyjedzie za granicę (w tym 30% do Holandii, 28% do Niemiec, 17% do Wielkiej Brytanii, a 15% do Szwajcarii).

– Prawdopodobnie nie każdy zamiar spośród tych deklarowanych w badaniu, zostanie zrealizowany, ponieważ na samo podjęcie pracy ma wpływ jej dostępność, oferowane wynagrodzenie czy rodzaj wykonywanych zajęć. Niemniej jednak widać, że sezon wakacji to dla wielu osób możliwość zarobienia dodatkowych środków. Przedsiębiorstwa potrzebują nowych osób z powodu nieobecności urlopowych stałych pracowników lub zwiększonych zamówień (szczególnie w branży gastronomicznej, turystycznej, handlu detalicznym czy budownictwie). Jest to okazja nie tylko na dodatkowy zarobek, ale również na uzyskanie doświadczenia, które może być ważne przy poszukiwaniu stałej pracy – podkreśla Monika Fedorczuk z Konfederacji Lewiatan. Dodaje też, że duże zapotrzebowanie na pracę w Polsce przekłada się na deklaracje miejsca, w którym pracownicy zamierzają podjąć zatrudnienie sezonowe – zdecydowana większość planuje pracować tam, gdzie mieszka lub – co ciekawe – w miejscowości, z której pochodzi. Nie widać dużego zainteresowania pracą za granicą, co niewątpliwie ma związek z coraz mniejszą opłacalnością tych wyjazdów. Wzrost wynagrodzeń w Polsce spowodował, że podjęcie pracy w kraju, po uwzględnieniu wszystkich koniecznych kosztów, może przynieść porównywalny, albo nawet większy dochód.

Co piąty podejmujący wakacyjne zatrudnienie, będzie pracował przy zbiorze owoców i warzyw, 10% podejmie się pracy na stanowisku sprzedawcy, 8% – pracy fizycznej.

Informacje o raporcie

Monitor Rynku Pracy jest kwartalnym sondażem realizowanym w Polsce od 2010 roku. Obecnie realizowany jest w Polsce przez firmę badawczą TNS Polska. Prowadzony jest poprzez ankiety on-line w grupie respondentów w wieku od 18 do 64 lat, pracujących minimum 24 godziny w tygodniu, zatrudnionych na podstawie umowy o prace, umów cywilnoprawnych lub samozatrudnionych, o ile posiadają stałą umową o świadczenie usług jednej firmie. Bieżąca edycja sondażu została zrealizowana w dniach 7-19 czerwca 2019 roku na grupie 1000 respondentów.