Biura przyszłości. Jak zmieni się środowisko pracy do 2029

Przeczytaj także: Nadchodzą zawody przyszłości

Zmiany, którym ulega współczesny rynek pracy, już dziś w znacznej mierze napędzane są rozwojem nowoczesnych technologii. Nie inaczej ma być w przyszłości - postęp technologiczny ma w większym stopniu uzupełniać, usprawniać i definiować na nowo miejsca pracy, niż je zastępować. Czasy, w których pracownicy zmuszeni byli godzinami ślęczeć nad arkuszami kalkulacyjnymi, przetwarzać informacje i jednocześnie odpowiadać na zapytania ze strony klientów odchodzą powoli do lamusa. Te działania usprawniać mają maszyny, a pracownicy dzięki temu skupiać się mają nad bardziej skomplikowanym działaniami, w których nieodzowny jest udział człowieka. Ta perspektywa nie pozostaje oczywiście bez znaczenia dla wyglądu i funkcjonalności środowiska pracy.

Biura czekają zmiany

Ulegające zmianie obowiązki, zawody przyszłości oraz przeformułowanie charakteru pracy sprawiają, że podstawowa funkcjonalność przestrzeni biurowej powoli zaczyna się dezaktualizować. Jak temu zapobiec? Według analiz JLL, można zidentyfikować trzy kluczowe poziomy, na których powinny koncentrować się firmy, aby ich biura w pełni odpowiadały na potrzeby pracowników. Tym pierwszym, namacalnym jest oczywiście wymiar fizyczny, czyli wszystko to, co widzimy, dotykamy i czujemy. To doświadczenia, który wywołuje w pracownikach design biura, jego plan, układ piętra, a także możliwość skorzystania z biurowej kawiarni, sali przeznaczonej do ćwiczeń, czy przestrzeni, w której pracownicy mogą się odprężyć i w nieformalnej atmosferze wymienić się myślami. Kluczowy jest także wymiar cyfrowy, odnoszący się do narzędzi, których pracownicy używają, by wykonać swoje zadania – urządzeń mobilnych, laptopów, rozwiązań wideokonferencyjnych, aplikacji, oprogramowania, narzędzi szkoleniowych. I w końcu, firmy muszą zwracać kluczową uwagę także na wymiar emocjonalny, czyli nadawanie sensu poszczególnym przestrzeniom. Istotny jest np. styl przywództwa, poczucie celu, jaki odczuwają pracownicy, struktura organizacyjna oraz środowisko ludzi, którzy tworzą organizację.

Aktualnie podstawę projektowania nowoczesnej przestrzeni biurowej stanowią dane. Co to oznacza? Obserwacja, mierzenie wskaźników i analiza - to one dyktują, w jaki sposób będzie wyglądać nasze biuro. Jednak w perspektywie 10 lat możemy spodziewać się przesunięcia w stronę projektowania responsywnego, które będzie miało na celu np. modyfikowanie warunków środowiska pracy w zależności od poziomu stresu. Będzie przypominać scenę teatralną - napędzaną danymi i sztuczną inteligencją przestrzeń ulegającą ciągłej zmianie. Dlaczego? Aby stworzyć pracownikom warunki, w których będą mogli odnosić sukcesy, bez problemu nawiązywać kontakt ze swoimi współpracownikami i po prostu osiągnąć maksymalne zadowolenie - mówi Guzman de Yarza Blache, EMEA Head of Workplace Strategy, JLL.

Przestrzeń biurowa szyta na miarę

Jak wynika z danych JLL, 10 lat temu firmy przeznaczały od 15 do 20 mkw. powierzchni na pracownika. W tym momencie na jedną osobę przypada od 10 do 15 mkw., a w 2029 będzie to prawdopodobnie od 5 do 10 mkw. przestrzeni. Jednocześnie rośnie udział elastycznych powierzchni do pracy w portfolio najemców, które za 10 lat mogą stanowić już 15-20% (dla porównania aktualnie wskaźnik ten oscyluje na poziomie 3-5%). Jak podkreśla Guzman de Yarza Blache, w miarę jak firmy ograniczają ilość przestrzeni przypadającej na jednego pracownika, decydują się one również na głęboką transformację swoich biur. Przestrzenie flex, miejsca dedykowane pracy kreatywnej i zespołowej - to wszystko jasno dowodzi, że pracodawcy starają się stworzyć biura szyte na miarę potrzeb swoich pracowników.

Jak pokazują ostatnie lata, elastyczne powierzchnie do pracy to jeden z najważniejszych trendów na rynkach biurowych. Segment powierzchni flex powstał na początku lat 80. – wówczas w Europie pojawiły się biura serwisowane, będące pierwszymi dostawcami elastycznych rozwiązań biurowych. W miarę rozwoju rynku, gdy coraz liczniej zaczęły pojawiać się start-upy, na popularności zyskały koncepty coworkingowe, a następnie – hybrydowe. W Polsce popyt na biura elastyczne stale rośnie. Największy jest w Warszawie, jednak rynki regionalne – Kraków, Wrocław, Trójmiasto, Katowice, Poznań czy Łódź, nadal zwiększają swoją ofertę. Łączny wolumen elastycznych powierzchni w Polsce osiągnął przeszło 250 00 mkw. Coraz większe zapotrzebowanie na powierzchnie flex ma między innymi związek z sezonowymi zmianami popytu na przestrzenie biurowe, koniecznością wynajęcia dodatkowej przestrzeni na czas dodatkowego projektu biznesowego, czy w momencie nagłego wzrostu zatrudnienia. Dodatkowo, elastyczne przestrzenie biurowe są dla firm istotnym wsparciem wobec rozwijającego się rynku pracownika, kiedy to wielu pracodawców jest zaniepokojonych coraz większymi problemami z utrzymywaniem lub przyciąganiem specjalistów.

Na wyzwania związane z rozwijającym się rynkiem pracownika odpowiadają m.in. powierzchnie flex, które są doskonałą opcją dla coraz bardziej mobilnych i poszukujących innowacyjnych przestrzeni do pracy młodych ludzi. Warto przy tym zwrócić uwagę na szereg dodatkowych elementów w ofercie operatorów. Mowa tu na przykład o różnorodnych opcjach eventowych budujących społeczność wokół danej przestrzeni biurowej. To wartość dodana, poszukiwana przez coraz więcej pracodawców, dzięki której ich kultura organizacyjna idzie z duchem czasu - podsumowuje Anna Bartoszewicz-Wnuk, Dyrektor Działu Doradztwa ds. Miejsca Pracy, JLL.

Nowe zawody zmienią świat

Gartner, jeden z największych technologicznych ośrodków analitycznych przewiduje, że wdrożenie w firmach samej sztucznej inteligencji do 2020 roku wyeliminuje 1,8 mln miejsc pracy na świecie, ale stworzy 2,3 mln kolejnych związanych z jej obsługą. Podobne zmiany mogą mieć miejsce w wielu innych branżach. Z punktu widzenia historii nie mamy jednak do czynienia z niczym nowym. Zawody znane naszym dziadkom już dawno odeszły w niepamięć, za to pojawiły się kolejne, w dużej mierze powstałe z uwagi na rozwój technologii.

Eksperci serwisu 80000hours.org przeprowadzili analizę rynku pracy, która wykazała, że mniejsze prawdopodobieństwo automatyzacji i dobrze płatna praca są zazwyczaj powiązane z umiejętnościami miękkimi. Do najważniejszych należą m.in. zdolność krytycznego myślenia, zarządzania czasem, rozwiązywania problemów, koordynacji i aktywnego uczenia się. W świecie technologii bardzo ważną rolę odgrywać będą więc cechy, które cenione są przez pracodawców, od wielu lat. Eksperci mogą przewidywać kolejne kierunki rozwoju automatyzacji i jej prędkość, natomiast to, w dużej mierze, od pracowników będzie zależeć, w jakim stopniu będą z niej korzystać - mówi Maciej Noga, Przewodniczący Rady Nadzorczej w Grupie Pracuj.

Coraz mocniej wkraczająca w nasze życie automatyzacja zwiększy produktywność pracowników, a przez to przyczyni się do wzrostu ich wynagrodzeń i oczekiwań. Z drugiej strony, nowe technologie mogą wymagać istotnych nakładów finansowych związanych z przebranżowieniem, a także zmianami środowiska pracy. Nowe kompetencje, często bardziej miękkie, ludzkie, bazujące na emocjach, kreatywności i elastyczności będą wymagały przestrzeni, które pozwolą na stymulowanie i rozwój tego, co jest tak bardzo ludzkie, odmienne od twardej robotyzacji.

Wszystkie te zmiany oznaczają dla kandydata i pracodawcy, że dziś coraz ważniejszą rolę odgrywa na rynku pracy otwarta głowa i chęć uczenia się nowych rzeczy. Automatyzacji podlegają przede wszystkim powtarzalne zadania, dlatego roboty wyeliminowały np. tak wielu maklerów giełdowych. Bez człowieka jednak technologia nie istnieje, to my nadajemy jej odpowiedni kierunek i wartość - podsumowuje Maciej Noga.

Jak podkreślają eksperci JLL biuro, w którym będzie funkcjonował pracownik przyszłości, powinno w czasie rzeczywistym odpowiadać na jego potrzeby. Modularna, zmienna przestrzeń, koncentrująca usługi, oferująca cały pakiet udogodnień, a także zapewniająca komfortowe miejsce nie tylko do pracy, ale także wyciszenia i chwili oddechu będzie tym, co może przechylić szalę zwycięstwa w wyścigu o pracownika jutra. Za 10 lat w każdym aspekcie ludzkiego życia najbardziej wartościowe, napędzające i przełamujące schematy będą doświadczenia. To co poza podstawowym produktem, usługą, można oferować klientowi, użytkownikowi czy pracownikowi będzie owocowało przewagą na rynku, również w kwestii pracy.