Monitor Rynku Pracy III kw. 2019 r.

Przeczytaj także: Monitor Rynku Pracy II kw. 2019 r.

Blisko ¼ Polaków rozważa wyjazd za granicę. Powodem jest chęć otrzymania lepszego wynagrodzenia

Z najświeższej odsłony raportu Randstad wynika, że wyjazd do pracy za granicę poważnie rozważa już niemal co czwarty polski pracownik - 4% myśli o stałym wyjeździe, 10% o czasowym (od kilku miesięcy do dwóch lat), a kolejne 10% nie ma sprecyzowanych planów odnośnie długości swojego pobytu.

Jeśli porównać poszczególne regiony, to wyraźnie wyróżnia się region wschodni - emigrację zarobkową rozważa aż 30% respondentów z tego rejonu naszego kraju, choć zdecydowana większość podkreśla, że nie mają to być wyjazdy na stałe. Na "wyjazd za chlebem" gotowi są najczęściej najmłodsi respondenci (34%), osoby z wykształceniem podstawowym (aż 36%), pracownicy fizyczni – zarówno wykwalifikowani (36%), jak i niewykwalifikowani (29%), a także inżynierowie (33%). Branżami, które mogą spodziewać się odpływu pracowników są przede wszystkim budownictwo (35%), branża finansowa oraz hotelarstwo i gastronomia (po 33%).

Głównym powodem, dla którego zatrudnieni rozważają emigrację, jest chęć otrzymania lepiej płatnej pracy, na lepszych warunkach. Na ten czynnik wskazało aż 63% badanych. Powód ten zyskuje na znaczeniu wraz z wiekiem.

Prawie jedna trzecia wyjeżdżając chce zmienić swój styl życia – szczególnie osoby młodsze, o stałym zatrudnieniu, z wyższym wykształceniem. Nieco mniej chce sprawdzić własne możliwości, umiejętności – częściej osoby do 29 roku życia. 26% dzięki takiemu wyjazdowi chce nauczyć się języka obcego – w 33% są to osoby do 29 roku życia.

Zdecydowana większość osób, które rozważają wyjazd za granicę, planuje wykonywać pracę fizyczną. Natomiast ponad ¼ jeszcze nie wie, jaką pracę by wykonywała. Niewielki odsetek pracowników, rozważających wyjazd do pracy za granicę, planuje wykonywać pracę umysłową, tj. pracę biurową (8%), być informatykiem (5%) lub nauczycielem (1%).

Głównymi kierunkami są dla pracowników Niemcy (27%), Wielka Brytania (21%) i Holandia (12%). Poza podium plasują się USA i Norwegia. W celach zarobkowych chciałoby wyjechać tam po 6% Polaków.

— Przeciętne płace w Polsce, mimo znaczącego wzrostu w ostatnich latach, nadal są niższe niż w krajach Europy Zachodniej. Dla wielu osób możliwość uzyskania znacząco wyższych wynagrodzeń jest więc atrakcyjną perspektywą. Należy zwrócić uwagę, że zdecydowania większość tych, którzy rozważają wyjazd zarobkowy, myśli o emigracji nie dłuższej niż 2 lata, czyli jest to raczej chęć zarobienia pieniędzy na konkretny cel niż decyzja o zmianie na stałe. Patrząc na wiek potencjalnych emigrantów, można domyślać się, że wyjazdy zagraniczne mogą być postrzegane jako szansa zgromadzania środków na start w dorosłe, bardziej samodzielne życie. Najbardziej skłonne do wyjazdu za granicę są osoby z wykształceniem podstawowym i zawodowym. W przypadku tych osób różnica w zarobkach uzyskiwanych w Polsce i zagranicą może być znacząca, choć po uwzględnieniu kosztów życia w innych krajach jest ryzyko, że wyjazd do pracy za granicę nie był aż tak opłacalny, jak się to mogło wydawać, wyjaśnia Monika Fedorczuk, ekspert rynku pracy Konfederacji Lewiatan.

Konieczność rozłąki z rodziną i znajomymi powstrzymuje przed podjęciem decyzji o emigracji

Osoby, które nie planują wyjazdu za granicę jako powód podają chęć pozostania w Polsce z rodziną i znajomymi. Na czynnik ten wskazuje 51% badanych. Prawie jedna trzecia nierozważających wyjazdu do pracy nie chce zaczynać wszystkiego od nowa. Dla 29% barierą jest nieznajomość języka obcego. 28% osób w Polsce otrzymuje satysfakcjonujące oferty zatrudnienia, które powstrzymują ich przed emigracją zarobkową – tego zdania są częściej osoby z młodszych grup wiekowych, regionu północnego i południowego, pracownicy kadry zarządzającej i kierowniczej, specjaliści, inżynierowie, mistrzowie i brygadziści.

— Wyjazdy za pracą za granicę oznaczają często rozłąkę z rodziną, a to nie wpływa na naszą życiową satysfakcję i równowagę pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym. Praca, która pozwala na pielęgnowanie relacji z bliskimi, jest natomiast istotną składową wpływającą na poczucie spełnienia. Dbałość o ten czynnik może stać się więc jednym z elementów, które pozwolą polskim pracodawcom skuteczniej rekrutować kandydatów także spośród osób, które decydują się na wyjazdy za pracą za granicę, mówi Monika Hryniszyn, Dyrektor Personalna i Członek Zarządu Randstad Polska.

Do wyjazdu do pracy za granicę ponad połowę Polaków zachęciłaby przede wszystkim lepsza płaca i warunki zatrudnienia. Natomiast 4 na 10 badanych deklaruje, że musiałaby się zmienić ich sytuacja osobista. Prawie połowa osób, obecnie nierozważających wyjazdu do pracy za granicę, wzięłaby to pod uwagę w przypadku pogorszenia się ich sytuacji zawodowej.

— Według NBP, na jesieni 2018 roku 19% polskich emigrantów zarobkowych z Niemiec, Wielkiej Brytanii, Holandii i Norwegii jako przyczynę swojego wyjazdu podawało brak pracy w Polsce, 46% – niskie zarobki w ojczyźnie, a 9% – niezadowolenie z dotychczasowego zatrudnienia np. z powodu braku umowy, toksycznej kultury organizacyjnej itp. Te motywy nie będą się specjalnie zmieniać: mimo niskiego poziomu stopy bezrobocia rejestrowanego na poziomie kraju, ciągle w ośmiu powiatach przekracza ona 15%, a w 75 dalszych – 10%. Inaczej mówiąc: w niemal co czwartym powiecie nie jest wcale tak kolorowo: ani z dostępnymi ofertami pracy, ani z wysokością płac, dodaje Łukasz Komuda, ekspert rynku pracy Fundacji Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych i redaktor portalu rynekpracy.org.

Na rynku pracy widać wzrost poziomu rotacji w firmach

22% Polaków w ciągu ostatnich 6 miesięcy zmieniło pracodawcę. To o 2 p.p. więcej niż w II kw. br., pochodna cykliczności zmian na rynku pracy. W analogicznym okresie zeszłego roku wynik ten kształtował się na poziomie 24%.

Obserwujemy korelację pomiędzy mobilnością na rynku pracy a wielkością miejscowości zamieszkania, wiekiem oraz wzrostem wykształcenia pracowników. W miastach większych niż 50 tys. mieszkańców decyzję o zmianie miejsca pracy podjęło 29% respondentów badania „Monitor Rynku Pracy”. Na wsiach i poza obrębem aglomeracji na zmianę przedsiębiorstwa zdecydowało się zaledwie 15% ankietowanych. Kolejnym, przeanalizowanym czynnikiem demograficznym jest wiek pracowników. Okazuje się, że odsetek osób decydujących się na zmianę pracodawcy spada wraz z wiekiem. 40% osób od 18 do 29 lat zmieniło miejsce pracy. Na taki krok zdecydowało się zaledwie 15% respondentów w wieku od 50 do 64 lat.

28% osób z wykształceniem podstawowym zmieniło obecne miejsce zatrudnienia. To prawie o połowę więcej w porównaniu z osobami z wyższym wykształcenie, wśród których decyzję o zmianie pracodawcy podjęło 15% Polaków. Na zmianę miejsca zatrudnienia częściej decydują się też kobiety niż mężczyźni. W ciągu ostatnich 6 miesięcy pracodawcę zmieniło 24% kobiet - o 4 p.p. więcej niż w przypadku mężczyzn.

Najwięcej osób, bo 23%, zdecydowało się na zmianę pracy na wschodzie (województwa warmińsko-mazurskie, podlaskie, lubelskie i podkarpackie) i na południu (województwa dolnośląskie, opolskie, śląskie i małopolskie) Polski. Najmniej, bo zaledwie 18% na północy naszego kraju (województwa zachodnio-pomorskie i pomorskie).

Najczęściej pracę zmieniają inżynierowie, kasjerzy i sprzedawcy oraz zatrudnieni w branży hotelarskiej

W podziale na stanowiska największą rotację widać wśród inżynierów oraz kasjerów i sprzedawców – aż 34% respondentów wykonujących takie zadania zmieniła pracodawcę w ciągu ostatnich 6 miesięcy. Na czele stanowisk, w których Polacy najczęściej zmieniają pracę, znaleźli się również robotnicy wykonujący proste prace fizyczne i kierowcy. Rotacja w tych podgrupach wyniosła odpowiednio 34% i 31%. Najmniejsze zmiany występują na stanowiskach specjalistycznych (12%).

Branżą, w której największa liczba pracowników zmieniła pracodawcę jest hotelarstwo – 31%. 29% pracowników związanych z kulturą, rozrywką, rekreacją i sportem zdecydowała się na podjęcie pracy w innej firmie. O zmianie miejsca zatrudnienia zdecydowało też 26% badanych zatrudnionych w handlu detalicznym i hurtowym oraz naprawie pojazdów.

Chęć rozwoju zawodowego główną motywacją poszukiwania nowego miejsca zatrudnienia dla ponad połowy Polaków

W III kw. 2019 r. chęć rozwoju zawodowego znów stała się kluczowym powodem zmiany pracy. Taką przyczynę podało w badaniu aż 53% respondentów. Na drugie miejsce spadło wyższe wynagrodzenie u nowego pracodawcy. Czynnik ten wskazało 48% badanych. Na kolejnych miejscach znajdują się korzystniejsza forma zatrudnienia (35%) oraz niezadowolenie z poprzedniego pracodawcy (32%). Na znaczeniu zyskała możliwość otrzymania lepszych benefitów w nowej firmie. Aspekt ten wskazało 14% badanych – tyle samo co w I kw. br.

— Spełnienie zawodowe staje się kluczowym czynnikiem wpływającym na decyzję o zmianie miejsca zatrudnienia, dlatego pracodawcy powinni zwracać na nie coraz większą uwagę. Wprowadzenie rozwiązań, które pozwolą zatrudnionym spełniać się zawodowo, skutkuje wieloma korzyściami. Firmy zyskują zaangażowanych członków organizacji, którzy pracują efektywniej i rozwijają swoje kompetencje. Zadowolony pracownik to także najlepszy ambasador pracodawcy. Jeśli zaś chodzi o kwestie wynagrodzenia, to należy pamiętać, że składa się na nie, nie tylko pensja, ale także premie, narzędzia motywacyjne i benefity. Przemodelowanie systemu, tak aby był bardziej przejrzysty oraz dostosowany do realiów panujących na rynku, może zmienić perspektywę zatrudnionych, mówi Monika Hryniszyn, Dyrektor Personalna i Członek Zarządu Randstad Polska.

W III kw. 2019 r. 27% Polaków pracowało u obecnego pracodawcy mniej niż pół roku. 14% respondentów deklarowało, że jest w tej samej firmie więcej niż 15 lat.