Europa: wydarzenia tygodnia 41/2019

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 40/2019

• Co dalej z Nord Stream 2?... Mam wrażenie, że ostatnia wypowiedź w Rydze szefowej niemieckiego MON i CDU Annegret Kramp-Karrenbauer zamyka ostatecznie ten problem. Podczas swojej wizyty na Łotwie niemiecka minister obrony wyjaśniła krótko: od Nord Stream 2 nie ma odwrotu. Wyjaśniając dodała, że ten trudny projekt odgrywa ważną rolę dla bezpieczeństwa energetycznego jej kraju. By nieco złagodzić swoją wypowiedź Kramp-Karrenbauer zapewniła, że kraje bałtyckie mogą liczyć na wsparcie NATO w kwestii obronności... Jak wiadomo przez kilka ostatnich lat kraje nadbałtyckie (w tym Polska) liczyły na zablokowanie realizacji tego projektu przez Unię. Liczyły także na zdecydowane działania amerykańskiego rządu. Jednak ostatnio D. Trump rzadko powraca do twardej retoryki w tym temacie sprzed lat. Niezbyt dobrze wiedzie mu się w wojnie handlowej z Chinami i potrzebuje mieć Rosję po swojej stronie, więc... Jak wiadomo niemiecka minister obrony i przewodnicząca CDU Annegret Kramp-Karrenbauer to następczyni A. Merkel na fotelu kanclerskim i podczas swojej pierwszej oficjalnej wizyty jako szefowa MON w krajach bałtyckich zaznaczyła, że rząd Niemiec robi wszystko, by w rozmowach z Rosją uwzględnić kwestie bezpieczeństwa państw Europy Wschodniej, a jej zdaniem Rosja okazała się tu wiarygodnym partnerem. Bez zbędnej dyplomacji podsumowała ten problem krótko: w polityce energetycznej Niemiec Nord Stream 2 odgrywa ważną rolę dla bezpieczeństwa energetycznego kraju i dywersyfikacji dostaw gazu. Jak dodała: - byłoby nieuczciwe sprawianie wrażenia, że przy obecnym stanie prac i w obliczu zawartych umów budowa Nord Stream 2 mogłaby zostać jeszcze zatrzymana. Zgodnie z planami liczący 1200 km kontrowersyjny gazociąg ma być gotowy do użytku w końcu tego roku....
• Zmiany klimatu i jego ochrona stały się w ostatnich latach głównym tematem międzynarodowych gremiów, ale też ważną częścią rządowych programów. Chcę zwrócić uwagę na to, że rząd Niemiec przyjął ostatnio tzw. pakiet klimatyczny, czyli projekty ustaw dotyczących ochrony klimatu. Jego realizacja ma spowodować, że do 2030 roku Niemcy mają emitować o 55 proc. mniej gazów cieplarnianych niż w roku 1990, a do 2050 roku RFN ma stać się "neutralna klimatycznie", to znaczy osiągnąć zerowe emisje netto. Ten plan ma być wiodącym programem działania realizowanym przez wszystkie resorty. RFN jest pierwszym krajem na świecie, którego rząd zobowiązał się do osiągnięcia neutralności klimatycznej do połowy obecnego stulecia. Rząd i cały niemiecki gabinet wziął odpowiedzialność za realizację ustalonych zadań w omawianym dokumencie. Warto dodać, że partie tworzące koalicję rządową w RFN (chadeckie CDU i CSU oraz socjaldemokratyczna SPD) uzgodniły, że do 2030 roku Niemcy wydadzą co najmniej 100 mld euro na ochronę klimatu i transformację energetyczną. Z kierownictwa niemieckiego rządu wyszedł dokument z którego wynika, że w wyniku ma zmienić się udział OZE w miksie energetycznym Niemiec. Rząd będzie inwestował w pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych (słonecznej, wiatrowej lub z biomasy), a udział OZE w miksie energetycznym ma wzrosnąć z obecnych 40 proc. do 65 proc. w 2030 roku.
• Niewiele firm tej wielkości co KLM (Koninklijke Luchtvaart Maatschappij) utrzymało się na rynku przez sto lat. Ten holenderski narodowy przewoźnik jest dziś uznawany za najstarszą na świecie, działającą do dziś linię lotniczą z siedzibą w porcie lotniczym Amsterdam-Schiphol (to dziś jeden z trzech najbardziej ruchliwych lotnisk w Europie). Rocznie KLM przewozi na pokładach swoich samolotów 34,1 mln pasażerów, a także 621 tys. ton cargo, a linia obsługuje 92 miasta w Europie i 70 kierunków transkontynentalnych. Flota KLM posiada ponad 210 samolotów, w tym maszyny Boeinga, a zatrudnia 33 tys. ludzi. Air France i KLM w 2004 r. utworzyły konsorcjum funkcjonujące do dziś - Air France-KLM Group. Razem obaj przewoźnicy przewożą 100 mln pasażerów rocznie.
• Niemieckie przedsiębiorstwa są w kłopotach, te kłopoty dziś dotyczą wielu, nie tylko tych dużych firm. Także wiele małych i średnich firm odczuwa obecne osłabienie w niemieckiej gospodarce. Mnożą się przejęcia, oraz upadki licznych, nawet znanych marek. Wdrażane są programy naprawcze. Ostatnio koncern Thyssenkrupp zmienił zarząd i poinformował, że zredukuje zatrudnienie i przeprowadzi wewnętrzną reorganizację, która obejmie m.in. oddział zajmujący się produkcją podzespołów samochodowych. Warto przypomnieć, że w maju 2019 roku koncern poinformował, że jest otwarty na nową strukturę własnościową oddziałów zajmujących się częściami samochodowymi, inżynierią przemysłową, systemami morskimi i windami. Wcześniej Thyssenkrupp ogłosił, że zmniejszy zatrudnienie o 6 tys. Szczegóły dotyczące planowanej reorganizacji mają być ogłoszone w listopadzie. Nowe kierownictwo w liście do pracowników niepewnych swojej przyszłości mówi, że "nie da się osiągnąć poprawy wyników firmy bez znaczącej zmiany struktury, a nawet redukcji zatrudnienia"...

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

ROŚNIE WARTOŚĆ POLSKICH BEZPOŚREDNICH INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH. WEDŁUG SZACUNKÓW W 2024 ROKU MOGĄ OSIĄGNĄĆ POZIOM 21 MLD ZŁ.

Polskie bezpośrednie inwestycje zagraniczne w 2017 r. wyniosły nieco ponad 10 mld zł. Zdecydowana większość zainwestowanych środków była przeznaczona na nowe inwestycje. Co czwarta firma inwestycje lokuje w krajach, z którymi Polska sąsiaduje. Podobnie jak w przypadku eksportu przedsiębiorstwa szukają możliwości zwiększenia sprzedaży i dotarcia do nowych odbiorców. Ale bezpośrednie inwestycje to także dostęp do zasobów i szansa na poprawę efektywności funkcjonowania firmy - przekonuje Dionizy Smoleń z PwC Advisory.

– Ekspansja dla polskich przedsiębiorców jest czymś naturalnym. Na początku chodzi przede wszystkim o ekspansję eksportową, czyli przedsiębiorstwa zdobywszy już rynek krajowy, chcą zdobywać klientów za granicą, natomiast na pewnym etapie rozwoju firmy mamy już do czynienia z ekspansją kapitałową, czyli z bezpośrednimi inwestycjami zagranicznymi. Polegają one na tym, że polska firma przejmuje konkurenta zagranicznego albo nabywając dystrybutora lokalnego, wzmacnia swoją obecność dystrybucyjną – tłumaczy w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Biznes Piotr Kuba, członek zarządu PFR TFI.

Z raportu „Polskie inwestycje zagraniczne. Skala, kierunki i specyfika branży e-commerce” przygotowanego przez PwC Advisory we współpracy z PFR TFI wynika, że polscy przedsiębiorcy zazwyczaj ograniczają swoją działalność gospodarczą do rynku krajowego. Relacja ich zagranicznych inwestycji do polskiego PKB jest dużo poniżej średniej unijnej (5,4 proc.), tymczasem skumulowana wartość inwestycji wychodzących członków Unii Europejskiej wyniosła w 2017 roku 68 proc. łącznego PKB.

– Jest taki moment w rozwoju każdego przedsiębiorstwa, że po przekroczeniu pewnej bariery, po zrealizowaniu dużej ekspansji zagranicznej rozumianej jako ekspansja eksportowa pojawia się apetyt na bezpośrednie inwestycje zagraniczne i ekspansję kapitałową – mówi Piotr Kuba.

Część polskich firm już podbija zagraniczne rynki. Przykładem może być choćby stworzona przez Polaków platforma do umawiania wizyt lekarskich w internecie DocPlanner, której witryny co miesiąc odwiedza 30 mln osób. Firma e-Obuwie.pl ma ambicje stać się liderem internetowej sprzedaży butów w regionie, LPP z kolei należy do najdynamiczniej rozwijających się producentów i dystrybutorów odzieży.

– Inwestycje dla jednych firm determinuje poszukiwanie nowego rynku zbytu, a więc szansa na zwiększenie sprzedaży i liczby odbiorców. Są też firmy, które decydują się na ekspansję zagraniczną w formie inwestycji zagranicznych po to, żeby szukać zasobów. To mogą być zarówno tańsze zasoby ludzkie, jak i dostęp do wysoko wyspecjalizowanych ekspertów – dodaje Dionizy Smoleń, dyrektor w zespole ds. sektora publicznego i infrastruktury w PwC Advisory.

Stopniowo rośnie skala bezpośrednich inwestycji zagranicznych. W 2017 roku polskie BIZ wyniosły 10,4 mld zł. Blisko 90 proc. zainwestowanych środków przeznaczono na nowe inwestycje. Skumulowana wartość inwestycji przekracza już 104 mld zł. (dane na koniec 2017 r.).

– Bezpośrednie inwestycje zagraniczne pozwalają na pozyskanie zasobów, pozyskanie licencji, możliwość pozyskania surowców, być może pozyskania know-how potrzebnego do tego, żeby przedsiębiorstwo polskie mogło się dalej dynamicznie rozwijać – przekonuje ekspert PFR TFI.

Pod względem wartości skumulowanej inwestycji, dziesięć najważniejszych kierunków odpowiada za 80 proc. wszystkich bezpośrednich inwestycji zagranicznych Polski. Na koniec 2017 roku 26 proc. polskich bezpośrednich inwestycji zagranicznych było ulokowane w krajach najbliższych geograficznie (najwięcej w Luksemburgu, Czechach, Niderlandach, Cyprze i Szwajcarii).

– Kierunkiem inwestycji jest obszar Unii Europejskiej, naturalny z punktu widzenia naszej przynależności. Akceleracja bezpośrednich inwestycji zagranicznych miała miejsce przede wszystkim po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Natomiast z punktu widzenia polskich przedsiębiorców obszarem zainteresowania jest praktycznie cały świat. Mamy przykłady inwestycji zagranicznych realizowanych przez polskie przedsiębiorstwa w tak dalekich krajach jak Chile, Wietnam czy kraje Afryki – wymienia Piotr Kuba.

Z analiz wynika, że polskie bezpośrednie inwestycje zagraniczne będą szybko rosnąć. W ciągu najbliższych siedmiu lat mają zwiększać się w średnim tempie 10,5 proc. rocznie (CAGR) i na koniec 2024 roku osiągną wartość 21 mld zł. Ostrożne prognozy wskazują, że ich skumulowana wartość sięgnie ok. 209 mld zł.

– W przypadku bezpośrednich inwestycji zagranicznych, podobnie jak w przypadku eksportu, przedsiębiorstwa szukają możliwości zwiększenia sprzedaży i dotarcia do nowych odbiorców. Ale pojawia się jeszcze coś więcej, czego nie ma w przypadku eksportu. Dostęp do zasobów to szansa na poprawę efektywności funkcjonowania firmy, to także dostęp do know-how czy poszukiwanie wysoko wyspecjalizowanych kompetencji – wskazuje Dionizy Smoleń.