Polska: wydarzenia tygodnia 45/2019

Przeczytaj także: Polska: wydarzenia tygodnia 44/2019

• Warto przyglądnąć się sytuacji na rynku pracy, a szczególnie zarobkom. Wg Głównego Urzędu Statystycznego we wrześniu tego roku średnia płaca wyniosła w Polsce 5,1 tys. zł (wzrost o 6 proc. r/r). GUS zwraca uwagę, że tempo wzrostu zarobków powoli zaczyna hamować, ale w niektórych zawodach takiego hamowania nie będzie. GUS stwierdza jednak, że w dalszym ciągu będą branże, w których pracownicy mogą liczyć na dalsze podwyżki. Tej ogólnej opinii nie podlega branża IT i zawody związane z IT a więc cyfryzacją i machine learning. Dotyczyć to może także na rynku finansowym czy inżynieryjnym. Warto dodać, że obecnie doświadczeni specjaliści IT zarabiają, średnio powyżej 10 tys. zł (nierzadkie są przypadki, kiedy stawki w tej branży dla ekspertów zbliżą się do poziomów krajów Beneluksu, Francji czy Niemiec.
• Wg Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) stopa bezrobocia w październiku była na poziomie 5,1 proc. Jest ono na poziomie najniższym od 30 lat. W 10 województwach stopa bezrobocia spadła o 0,1 pkt. proc.. W pozostałych sześciu województwach bezrobocie się nie zmieniło. Najniższa stopa bezrobocia (2,8 proc.) utrzymuje się w województwie wielkopolskim, najwyższa zaś w województwie warmińsko-mazurskim (8,6 proc.).
• Co o sytuacji w systemie emerytalnym mówi prezes ZUS. Chcę tu zwrócić uwagę na główne elementy wystąpienia prof. Gertrudy Uścińskiej, prezes ZUS. Z przedstawionych analiz wynika, że w 2040 roku relacja przeciętnej emerytury do średnich zarobków spadnie poniżej 40 proc., a w 2060 będzie wynosić niecałe 30 proc. To niepokoi podobnie jak to, że zmniejszać będzie się proporcja emerytów do osób objętych ubezpieczeniem. Od 2050 roku "może wynosić 0,7 emeryta na jednego ubezpieczonego". Zdaniem prezes ZUS sposobem osiągnięcia wyższych emerytur może być dłuższa praca (chociaż nierealne jest podjęcie decyzji o wydłużeniu wieku emerytalnego. Ciekawe są też informacje administracji ZUS towarzyszące wypowiedzi p. prezes ZUS: w tym to, że każdego roku ok. 83 proc. osób nabywających uprawnienia do emerytury przechodzi na nią od razu po osiągnięciu wieku emerytalnego.
• Polskie samorządy sygnalizują: przyszły rok będzie dla nas bardzo trudny – oczywiście mam tu na myśli sprawy regionalnych finansów i sprawy przyszłorocznego budżetu regionów Nie ulega wątpliwości, że nie jest to zaskoczenie dla samorządowców. To jest skutek wprowadzonych przez rząd zmian (w ostatnich 12 miesiącach), które z jednej strony ograniczają dochody samorządowe, ale też przerzucają na nie nowe obowiązki i związane z nimi wydatki. To rozwiązanie, jakie rząd zastosował, aby móc zrealizować zobowiązania związane z programami socjalnymi. Odczują to miasta, które odczują spadek swoich dochodów wynikających ze swoich udziałów w podatkach (wg R. Trzaskowskiego obniżanie podatków będą kosztowały Warszawę ponad 800 mln zł.). Przypominam, że spadają dochody wynikające z obniżki PIT, CIT oraz podniesienia kwoty wolnej od podatku). Jednocześnie większe będą wydatki wynikające chociażby z podwyżki wynagrodzeń nauczycieli (jak wiadomo nie rekompensuje w pełni subwencja oświatowa), ale też z podwyżki płacy minimalnej.
• Przed ostatnimi wyborami parlamentarnymi rządzący przedstawiali optymistyczne prognozy dotyczące finansów publicznych, w tym budżetu na 2020 rok. W programie przedwyborczym obiecywano przyszłoroczny, zrównoważony budżet. Już dziś wiadomo, że zamiast zera przyszłoroczna dziura może być nawet 20 mld zł (wg ekonomistów Santander Bank Polska). Warto dodać, że o bezdeficytowym budżecie nie mówi już nawet sam minister finansów a nawet sam premier. Mam też zastrzeżenia do utrzymywania opinii społecznej w błędnym poglądzie o polskiej gospodarce jako "zielonej wyspie" na którą nie ma i nie będzie miał wpływu nadchodzący kryzys gospodarczy. Dopiero w ostatnich dniach słowo "kryzys" znalazło się w wystąpieniu szefa rządzącej partii. Oznacza to, że do obiegu medialnego w wypowiedziach rządzących wchodzi przyznanie, że nadchodzi okres pogorszenia się koniunktury gospodarczej, co przełoży się na spadek dynamiki rozwojowej... Jest szansa na wzmocnienie osłabionego budżetu przede wszystkim przez nieplanowany transfer (zysk) z NBP. Należy też liczyć się z jeszcze aktywniejszymi działaniami na rzecz dalszego uszczelnienia systemu podatkowego (m.in. VAT, CIT).
• Alarm nadchodzi z FUS, czyli co wiemy dziś na temat głównego zagrożenie finansów naszego kraju? Jak wiadomo Fundusz Ubezpieczeń Społecznych to polski fundusz państwowy, którego środkami dysponuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych. To z FUS-u ZUS m.in. wypłaca Polakom emerytury. Z tych kręgów nadchodzą ostatnio alarmujące informacje, po dokonaniu symulacji rozwoju sytuacji w tym newralgicznym miejscu finansów państwowych. Z wykonanych analiz wynika, że deficyt w FUS w 2024 roku (w zależności od przyjętego wariantu) może wynieść: 59,28 mld zł w I wariancie; w II (w najmniej optymistycznym wariancie) ZUS szacuje, że sięgnie 85,77 mld zł; w wariancie III może to być 44,1 mld zł. Warianty są zależne od przyjętych parametrów wskaźników makroekonomicznych, absencji chorobowych jak i różnej liczby ubezpieczonych. Warto z tego punktu widzenia spojrzeć na rządową politykę transferów finansowych kierowanych do różnych grup społecznych. Rządzący nie zwracają na to uwagi, podtrzymują dodatek emerytalny (tzw. 13. emerytura koszty której szacuje się na kolejne 10 mld), a nie zdementowano jeszcze wypłaty tzw. 14. emerytury...

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

NOWE TECHNOLOGIE REWOLUCJONIZUJĄ POLSKI SYSTEM PODATKOWY. E-URZĄD SKARBOWY WYKORZYSTA BLOCKCHAIN I SZTUCZNĄ INTELIGENCJĘ.

Już wkrótce wszystkie sprawy z fiskusem załatwimy online. Działa już usługa Twój e-PIT, która pozwala złożyć zeznanie podatkowe za pomocą jednego kliknięcia. To jednak dopiero początek. Trwają prace nad projektem "e-urząd skarbowy". Od 2020 roku każdy podatnik będzie mógł posługiwać się indywidualnym rachunkiem podatkowym. Technologie blockchain, internetu rzeczy, sztucznej inteligencji czy big data pozwolą stworzyć szczelny i bezpieczny system podatkowy - przekonuje Przemysław Koch, pełnomocnik ministra finansów ds. informatyzacji.

– Technologie takie jak blockchain, internet of things, sztuczna inteligencja czy big data i cloud computing, to są środki, które będziemy wykorzystywać w celu budowy bezpiecznego, szczelnego systemu podatkowego. Będzie on zgodny z naszą wizją i koncepcją, którą określamy jako 3P, czyli przyjazny, przejrzysty i prosty – podkreśla w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Innowacje Przemysław Koch, pełnomocnik ministra finansów ds. informatyzacji.

Choć z raportu „Barometr Prawa 2019” wynika, że w przypadku prawa podatkowego tak wielu zmian legislacyjnych nie było od 2004 roku, to rozliczenie z fiskusem jest już coraz łatwiejsze i szybsze. To wynik wprowadzanych w polskim systemie podatkowym nowych rozwiązań technologicznych. Funkcjonuje już Twój e-PIT, gdzie deklarację PIT-37 i PIT-38 automatycznie wypełnia urząd skarbowy, nie trzeba przy tym składać żadnego wniosku. W efekcie, jak wynikało z analizy Centrum Informacyjnego Rządu, co czwarta osoba, która rozlicza się indywidualnie i nie korzysta z żadnych ulg i odliczeń, nie musiała w tym roku robić nic, aby rozliczyć się z podatku.

– Po raz pierwszy wykorzystaliśmy nasze dane, które zbieramy po to, żeby za podatnika przygotować rozliczenie podatku dochodowego za rok poprzedni. Podatnik, korzystając z tej usługi, mógł nie robić nic lub mógł zalogować się do usługi i za pomocą dwóch kliknięć rozliczyć się z podatku PIT – tłumaczy Przemysław Koch.

Według ekspertów Światowego Forum Ekonomicznego punkt krytyczny dla rządowego wykorzystania blockchain nastąpi do 2023 roku. Przy użyciu technologii najszybciej pobierane mają być właśnie podatki, a takie rozwiązanie ma być wprowadzone także w Polsce. Blockchain może np. rozwiązać problem niepoprawnych interpretacji podatkowych. Tymczasem, jak wynika z danych Grant Thornton, w ciągu ostatnich pięciu lat Urzędy Skarbowe wydały ponad 3,5 tys. niepoprawnych indywidualnych interpretacji przepisów.

To jednak dopiero pierwszy krok w całkowitej cyfryzacji rozliczeń podatkowych. Resort finansów pracuje nad stworzeniem e-urzędu skarbowego.

– Naszym strategicznym projektem, który właśnie uruchomiliśmy, jest wdrożenie e-urzędu skarbowego. Mamy wizję, w ramach której stworzymy urząd skarbowy, który będzie w stu procentach zdigitalizowany, dostępny w przestrzeni wirtualnej, w internecie. Chcemy, żeby podatnik, korzystając z naszego portalu i z e-urzędu skarbowego, mógł w sposób kompleksowy zostać obsłużony przez naszego urzędnika, docelowo e-urzędnika. Upraszczamy więc także procesy, które są realizowane dzisiaj przez naszych urzędników w urzędach skarbowych – zapowiada pełnomocnik ministra finansów ds. informatyzacji.

Z wstępnych założeń wynika, że e-urząd skarbowy ma powstać w ciągu trzech lat. Zanim jednak zaczną działać wszystkie funkcjonalności, część rozwiązań będzie wprowadzonych stopniowo. Ministerstwo Finansów uruchomiło już generator mikrorachunku podatkowego. Od 2020 roku podatki PIT, CIT i VAT będzie można wpłacać tylko na indywidualne konto – to rozwiązanie zbliżone do funkcjonującej w ZUS e-Składki. Nowy system ma ograniczyć liczbę pomyłek i znacznie ułatwić życie podatnikom.

Prostszym narzędziem do rozliczania podatku VAT z urzędem skarbowym ma być składana elektronicznie deklaracja w formie nowego pliku JPK_VAT.

– W tym roku chcemy uruchomić projekt o pięknej nazwie VAT Out, w ramach którego zlikwidujemy obowiązek składania deklaracji VAT-owskich – VAT-7 i VAT-7K – przez przedsiębiorców na rzecz pliku JPK, który jest już dzisiaj przesyłany przez przedsiębiorców do fiskusa. Więc tych inicjatyw jest dużo na naszej drodze do cyfrowego fiskusa, rozpędzamy się i nic nas nie zatrzyma – przekonuje Przemysław Koch.