Producenci okien i drzwi w obliczu kłopotów? Eksport będzie spadać

Przeczytaj także: Polski eksport okien i drzwi. Mamy 1. miejsce w Europie

Polscy producenci okien i drzwi to unijna czołówka. Pod względem eksportu przypada im w udziale silna, 8. pozycja w UE. Na przestrzeni pierwszych ośmiu miesięcy br. sprzedali za granicę towar wart niemal 1,5 mld EUR, co w porównaniu do tego samego okresu poprzedniego roku dowodzi wzrostu na poziomie 6,2%. Za eksportowe koła zamachowe uchodzą stolarka okienna z tworzyw sztucznych (+5,5% r/r) oraz stolarka z aluminium (+18,2% r/r). Wyniki drugiego z wymienionych segmentów zasługują na szczególne podkreślenie ze względu na fakt, że modne dziś aluminium to produkt z tzw. „wyższej półki”.

W tej beczce miodu jest jednak i łyżka dziegciu. Okazuje się bowiem, że wyniki, jakie ostatnio zanotowali w eksporcie producenci okien i drzwi są wprawdzie lepsze od zeszłorocznych, ale jeśli porównać je z rezultatami uzyskiwanymi w latach poprzednich, wyraźnie widać pewne wyhamowanie - wówczas średnioroczna dynamika eksportu polskich okien i drzwi osiągała przedział 9-13%. Zresztą stopniowy spadek wolumenu produkcji widoczny jest już od blisko dwóch lat. Co jest tego powodem? Jak tłumaczy Maciej Nałęcz, analityk sektorowy w Santander Bank Polska:

- Konkurencja w kraju i poza nim jest coraz ostrzejsza. Ponadto, Polska jest największym rynkiem w regionie CEE, prężnie działają tu więc również importerzy. O ile jest to korzystne dla konsumentów, to w przypadku firm oznacza, że coraz większe znaczenie ma m.in. marka, rozpoznawalność, dopasowanie oferty do potrzeb klientów i przede wszystkim dbałość o poprawny montaż. Konsumenci rzadko oddzielają problemy z montażem od problemów z samą stolarką, jeżeli takie się pojawiają. Kolejnym wyzwaniem, przed którym stoją producenci okien i drzwi, są ceny drewna. Od końca 2018 r. cena surowca z Lasów Państwowych wykazuje tendencję wzrostową, co ma związek ze stopniowym spadkiem podaży (wyczerpanie dodatkowej podaży z wiatrołomów w 2017 r.), co powoduje większą konkurencję przy zakupie drewna.

Producenci drzwi i okien muszą zatem zmierzyć się ze zmianami, którym ulega rynek, w tym z pogorszeniem się koniunktury na europejskim rynku. Spadek tempa wzrostu gospodarczego w UE, a przede wszystkim w Niemczech, przełoży się na niższą dynamikę wzrostu polskiej stolarki otworowej, wskazują analitycy Santander Bank Polska.

Jak zaznacza Maciej Nałęcz, krajowi producenci okien i drzwi stoją dodatkowo w obliczu jeszcze jednego problemu. Jest nim Brexit. Model w jakim Wielka Brytania zdecyduje się wyjść z Unii Europejskiej będzie miał duże znaczenie dla polskich eksporterów, w tym dla branży stolarki otworowej. W scenariuszu Brexitu bez umowy, dynamika eksportu stolarki okiennej i drzwiowej z Polski mogłaby spaść nawet do ok. 3% r/r.

Niezbyt dobrą wiadomością dla branży jest również to, że boom na rynku mieszkaniowym najprawdopodobniej zmierza już ku swemu końcowi. Określenie kiedy nastąpi koniec hossy jest jednak ciężkie do przewidzenia. Dane GUS z początku roku wskazywały na wyhamowanie zarówno wydanych pozwoleń na budowę mieszkań, jak i rozpoczętych budów. W efekcie pod koniec pierwszego półrocza br. w Polsce zanotowano największy od lat spadek liczby mieszkań, których budowę rozpoczęto. Obecnie spadek ten wydaje się przejściowy, szczególnie że w II kwartale 2019 r.
zaobserwowano dynamiczny wzrost liczby wydanych pozwoleń na budowę. Trudno będzie mówić o dynamicznych wzrostach w przyszłym roku biorąc pod uwagę, że w pierwszej części br. dynamika liczby mieszkań, których budowę rozpoczęto, była przeważnie ujemna. Analitycy banku szacują, że krajowe zapotrzebowanie na stolarkę otworową może w przyszłym roku wzrosnąć jeszcze o ok. 2-3% r/r. W przyszłości branża będzie musiała jednak polegać w większym stopniu na eksporcie jeżeli chce utrzymać wzrosty przychodów obserwowane w poprzednich latach.

- Szacujemy, że rynek deweloperski, czyli budowy nowych budynków, może odpowiadać za ok. 40-60% krajowej sprzedaży. Pozostała część to rynek remontowy, zależny od koniunktury konsumenckiej, a pośrednio od poziomu bezrobocia i dynamiki wynagrodzeń. W obu przypadkach montowana stolarka musi wpisywać się w wymogi polityki Unii Europejskiej w zakresie efektywności energetycznej, które są systematycznie zaostrzane. Nowe budownictwo musi charakteryzować się bardzo niskim zapotrzebowaniem na energię, co może zostać osiągnięte wyłącznie przy zastosowaniu wysokiej jakości stolarki otworowej. Przekłada się to wprost na sprzedaż droższych, bardziej zaawansowanych technicznie rozwiązań i powinno sprzyjać budowaniu wyższej rentowności – wskazuje analityk Santander Bank Polska.

Czynniki utrudniające rozwój polskiej branży okien i drzwi przełożą się na jej wyniki. Jednak ich wpływ będzie różny dla różnych typów materiałów używanych do produkcji. Przy gorszej koniunkturze rośnie bowiem wrażliwość konsumentów na cenę, natomiast producenci stolarki z PCV dysponują szeroką ofertą produktów, od okien tanich (białe, spełniające tylko minimalne wymogi energetyczne, bez dodatkowych funkcji), po ekologiczne i atrakcyjnie oklejone, droższe modele. Przewagę na rynku zyskają ci producenci okien i drzwi, którzy dysponować będą. nowoczesnym parkiem maszynowym i będą w stanie konkurować terminami realizacji zindywidualizowanych zamówień.

Jak prognozuje Santander Bank Polska całościowa dynamika wzrostu przychodów branży stolarki otworowej w 2019 r. może jeszcze utrzymać się powyżej poziomu 5% r/r. Natomiast w 2020 r. producenci drzwi i okien muszą się już liczyć ze spadkiem do poziomu około 3,5-5% r/r. W przypadku eksportu wiele będzie zależeć od kondycji rynku niemieckiego oraz scenariusza, wg którego potoczy się Brexit. Dynamika sprzedaży zagranicznej branży powinna jednak oscylować wokół ok. 3-6% r/r.

Sytuację komentuje również Maksymilian Miros z Centrum Analiz Branżowych, wskazując, że decyzja, którą podjęli przed kilkunastu laty producenci okien i drzwi, stawiając na eksport, była rzeczywiście strzałem w dziesiątkę. Od 2004 roku eksport polskiej stolarki zwiększył się blisko 7-krotnie przekraczając w 2018 roku 2,1 mld EUR. W samym 2018 roku sprzedaż zagraniczna zwiększyła się o 12% r/r. Aktualnie polska branża jest największym eksporterem okien i drzwi w Europie oraz drugim co do wielkości na świecie. Ekspert wyraźnie jednak potwierdza hamowanie rynku.

- Wiele wskazuje na to, że wzrost eksportu w tempie kilkunastu procent rocznie mamy już niestety za sobą. Potwierdzają to tegoroczne wyniki. Po ośmiu miesiącach 2019 roku sprzedaż eksportowa rosła ponad 2-krotnie wolniej niż w roku ubiegłym. Co więcej, w 2018 roku z dwudziestu wiodących rynków eksportowych spadek eksportu odnotowaliśmy tylko do Norwegii. W bieżącym roku sprzedaż zmalała aż w ośmiu na dwadzieścia największych krajów. Do niedawna managerowie zastanawiali się w jakim tempie będzie rósł eksport. W obecnej chwili coraz więcej osób z branży zadaje sobie pytanie czy ich eksport w ogóle wzrośnie. A przecież cały rozwój branży oparty jest właśnie o działania na rynkach zagranicznych - dodaje Maksymilian Miros, Centrum Analiz Branżowych.