Premia świąteczna, podwyżki i redukcja etatów. Tak wyglądają plany pracodawców

Przeczytaj także: Plany polskich pracodawców VI 2019

Z deklaracji respondentów badania Randstad wynika, że w tym roku wigilia pracownicza obchodzona ma być dość często. Spotkania świąteczne zaplanowało bowiem 47% firm, 34% pracodawców zdecydowało się na premie świąteczne, a 26% - na bony podarunkowe. Praktykowane ma być również wspólne uczestniczenie w akcjach charytatywnych (22%). 16% respondentów zadeklarowało, że w związku z Bożym Narodzeniem nie planuje żadnych bonusów.

Jednocześnie okazuje się, że nie wszyscy skupią się wyłącznie na jednej świątecznej inicjatywie - 22% firm planuje dwa, a 30% aż trzy lub więcej bonusów na święta.

Średnia kwota, jaką pracodawcy przeznaczą z okazji świąt na jednego pracownika ma być wyższa niż rok temu. Aż 20% przedsiębiorstw zamierza wydać ponad 500 zł (wzrost w tej grupie o 7 p.p. r/r). Odsetek firm, które chcą zapewnić prezenty świąteczne o wartości od 100 do 300 zł, ukształtował się na poziomie 30% (spadek o 7 p.p. r/r). Odsetek pracodawców, którzy zapewnią zatrudnionym dodatkowe świadczenia w wysokości od 300 do 500 zł, jest na poziomie podobnym do zeszłorocznego i wynosi 19%.

Bony podarunkowe w większości firm (89%) będą przyznawane wszystkim pracownikom. W przypadku premii okolicznościowych ta praktyka jest nieco rzadsza – 76% planuje przyznać je wszystkim zatrudnionym, 16% - większości pracowników, natomiast 7% mniej niż połowie załogi. Przeważnie kwota bonów oraz premii będzie zróżnicowana np. ze względu na stanowisko czy dział.

Od 5 lat zwyczaj organizowania świątecznych spotkań dla pracowników jest niekwestionowanym liderem wśród inicjatyw firm w okresie Bożego Narodzenia. Widzimy też, że od 2017 r. praktyka ta coraz bardziej zyskuje na popularności, podczas gdy wśród innych aktywności widoczne są spadki. 2 lata temu na organizację przyjęcia dla zatrudnionych decydowało się 4 na 10 przedsiębiorstw. Obecnie już prawie co druga firma proponuje wspólne spędzenie czasu. To miły zwyczaj, który dla szefów oprócz formy gratyfikacji może stać się okazją do lepszego poznania swojego zespołu i zrozumienia jego motywacji, mówi Monika Hryniszyn, Dyrektor Personalna i HR Consultancy w Randstad Polska.

Wyższa płaca minimalna wygeneruje nie tylko podwyżki...

W roku 2020 wynagrodzenia planuje podnieść 48% firm, najwięcej w historii badania.

Jak dowodzi Randstad, podwyżki planowane są przede wszystkim w przedsiębiorstwach z regionu wschodniego (57%). Obszar ten obejmuje woj. warmińsko-mazurskie, podlaskie, lubelskie i podkarpackie. W pozostałych regionach odsetek firm, które planują podwyżki, waha się od 45% na północy (woj. zachodniopomorskie i pomorskie) do 49% na zachodzie kraju (woj. lubuskie, wielkopolskie, kujawsko-pomorskie). Na wzrost wynagrodzeń mogą liczyć także pracownicy ze wsi spoza aglomeracji miejskich (54%), miast od 20 do 50 tys. mieszkańców (53%) oraz miast do 20 tys. mieszkańców (52%).

Wyższych pensji może spodziewać się 56% pracowników z branży finansowej. W innych branżach poddanych analizie (przemysł, budownictwo, handel i naprawy, transport, gospodarka magazynowa i łączność, obsługa nieruchomości i firm oraz pozostała działalność usługowa) odsetek firm, które deklarowały podwyżki, nie spadł poniżej 45%.

W przyszłym roku płaca minimalna wzrośnie o 350 złotych więcej niż wynosi minimalna pensja w bieżącym roku (2250 złotych), co oznacza wzrost o 15,6%. To wzrost wyższy niż przeciętny wzrost wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 9 osób i wyższy niż wzrost produktywności w gospodarce. Warto zwrócić uwagę na moment, w którym znajduje się polska gospodarka – zapowiedzi spowolnienia płyną już z wielu ośrodków analitycznych, co zresztą znajduje swoje odbicie w tych badaniach. Widać wyraźnie gorsze nastroje wśród przedsiębiorców – 24% badanych spodziewa się recesji. Mimo, że ocena kondycji firm, które reprezentują ankietowani, jest raczej dobra, wyniki badań wskazują, że rośnie liczba pracodawców rozważających możliwość dokonania zwolnień – mówi Monika Fedorczuk, ekspert rynku pracy Konfederacji Lewiatan.

Obecnie blisko połowa firm (48%) zatrudnia swoich pracowników w oparciu o płacę minimalną. Częściej za najniższą krajową zatrudniają przedsiębiorcy z regionu wschodniego (55%), małych miast – do 20 tysięcy mieszkańców (58%) i wsi znajdujących się poza aglomeracjami miejskimi (57%). Natomiast relatywnie rzadko minimalne wynagrodzenie oferują pracodawcy z branży finansowej (29%).

W prawie połowie przedsiębiorstw (44%) zatrudnienie w oparciu o płacę minimalną dotyczy mniej niż 10% kadry, w 37% organizacji – między 10 a 50% pracowników. Badanie pokazuje także, że aż 18% firm zatrudnia ponad połowę załogi za minimalne wynagrodzenie.

Ceny produktów również będą wyższe

Zdaniem pracodawców konsekwencją podniesienia płacy minimalnej od stycznia 2020 r. będzie przede wszystkim wzrost cen produktów lub usług oferowanych przez firmy. Deklaruje tak 42% przedsiębiorstw, które zatrudniają w oparciu o płacę minimalną. Prawie 1/3 organizacji ograniczy inwestycje. Taki sam odsetek wstrzyma podwyżki pracownikom o wyższych pensjach. 26% nie będzie rekrutować nowych pracowników, a 18% zredukuje zatrudnienie. 20% pracodawców deklaruje, że podniesienie płacy minimalnej nie wpłynie na firmę.

Redukcja etatów coraz częstsza

W kwestii zatrudnienia plany pracodawców są o wiele bardziej pesymistyczne niż jeszcze pół roku temu. Do poziomu 24%, tj. o 15 p.p., spadł odsetek firm, które deklarują zwiększenie zatrudnienia w ciągu najbliższego półrocza. 62% pracodawców chce utrzymać zatrudnienie na dotychczasowym poziomie. To o 9 p.p. więcej niż rok temu. Znacznie większy jest też odsetek przedsiębiorstw, które zamierzają zwalniać (11%). W analogicznym okresie ubiegłego roku z takim zamiarem nosiło się zaledwie 4% pracodawców.

Tak duży odsetek firm, które planują redukcję etatów, ostatnio obserwowaliśmy w 2014 r. Na poziom wskaźników wpływ mają przede wszystkim sezonowość zmian, jeśli chodzi o plany związane z zatrudnieniem oraz podwyżka płacy minimalnej. Pracodawcy, ze względu na konieczność podniesienia poziomu wynagrodzenia od nowego roku, muszą poszukać oszczędności. Redukcja etatów części załogi może wyrównać bilans, wyjaśnia Monika Hryniszyn, Dyrektor Personalna i HR Consultancy w Randstad Polska.

Najwięcej firm (28%), które planują zwiększyć zatrudnienie, znajduje się na południu Polski, tj. w woj. dolnośląskim, opolskim, śląskim i małopolskim. Redukcji etatów najbardziej obawiać powinni się natomiast pracownicy na wschodzie kraju. Tutaj, aż 16% firm deklaruje zmniejszenie liczby zatrudnianych osób.

Zmniejszenie zatrudnienia częściej planują pracodawcy ze wsi znajdujących się poza obrębem dużych aglomeracji wiejskich (15%). Wzrostów w tym obszarze należy się spodziewać w miastach powyżej 200 tys. mieszkańców. Zamiar rekrutacji nowych pracowników deklaruje tu 32% przedsiębiorstw.

W podziale na branże najbardziej optymistyczni, jeśli chodzi o nowe miejsca pracy, mogą być pracownicy transportu, gospodarki magazynowej i łączności. Zwiększyć zatrudnienie w tym obszarze ma zamiar 38% firm. Najwięcej obaw mogą mieć pracownicy branży budowlanej. Zwalniać w niej zamierza 13% organizacji.

Sytuacja gospodarcza i kondycja finansowa firm budzi coraz większe obawy

Firmy pesymistycznie oceniają przyszłą sytuację gospodarczą kraju. Obecnie aż 24% przedsiębiorstw spodziewa się recesji. Tak duży odsetek obserwowany był ostatnio w 2016 r. Obawa o pogorszenie się sytuacji gospodarczej kraju spada wraz ze wzrostem wielkości firmy. Poprawy kondycji gospodarki Polski spodziewa się jedynie 15% przedsiębiorstw. Bardziej optymistyczni są pracodawcy z regionu wschodniego (21% spodziewa się wzrostu), przedsiębiorstwa zajmujące się pośrednictwem finansowym (34%) i posiadające swoje siedziby na wsi (20%).

W parze ze spadkiem oceny sytuacji gospodarczej, idzie także niewielki spadek oceny bieżącej sytuacji finansowej firmy. 64% przedsiębiorstw ocenia swoją pozycję, jako dobrą lub bardzo dobrą. Lepiej kondycję firmy oceniają przedsiębiorstwa z branży finansowej (72%), budownictwa (71%), obsługujące nieruchomości i firmy (70%) oraz duże przedsiębiorstwa – zatrudniające min. 250 pracowników (70%). Nieco ponad ¼ przedsiębiorstw swoją sytuację ocenia średnio (ani dobrze, ani źle), a 5% źle. Częściej niską ocenę przyznają pracodawcy z regionu wschodniego (8%) oraz zajmujące się działalnością usługową (8%).

Informacje o badaniu
Wywiady bieżącej, 40. edycji badania, zostały zrealizowane w okresie od 8 października do 7 listopada 2019 r. Badanie realizowane przez ekspertów Kantar metodą CATI (indywidualne wywiady kwestionariuszowe wspomagane komputerowo) zostało zainicjowane w listopadzie 2008 r.u i odbywa się aktualnie w cyklu półrocznym. Od 20. edycji badanie jest przeprowadzane na reprezentatywnej ze względu na region i wielkość firmy próbie 1000 firm (margines błędu statystycznego dla próby N=1000 wynosi 3,1%). Z próby wykluczono firmy zatrudniające poniżej 10 osób, firmy doradztwa personalnego oraz firmy, dla których agencje pracy tymczasowej nie świadczą usług.