Zmiany klimatu i konflikty polityczne, czyli globalne zagrożenia 2020

Przeczytaj także: Dezinformacja największym z globalnych ryzyk

TOP 5 ZAGROŻEŃ pod względem prawdopodobieństwa wystąpienia w ciągu następnych 10 lat:

• 1. Ekstremalne zjawiska pogodowe (np. powodzie, burze, etc.)
• 2. Słabe dostosowanie się do zmian klimatycznych
• 3. Katastrofy naturalne (np. trzęsienia ziemi, tsunami, erupcje wulkanów, burze geomagnetyczne)
• 4. Utrata bioróżnorodności oraz załamanie ekosystemu
• 5. Szkody i katastrofy środowiskowe spowodowane działalnością

TOP 5 ZAGROŻEŃ z uwagi na dotkliwość skutków przez następne 10 lat:

• 1. Słabe dostosowanie się do zmian klimatycznych
• 2. Broń masowego rażenia
• 3. Utrata bioróżnorodności oraz załamanie ekosystemu
• 4. Ekstremalne zjawiska pogodowe (np. powodzie, burze, etc.)
• 5. Kryzys wodny

Respondenci zostali także poproszeni o ocenę wzajemnych powiązań między parami globalnych zagrożeń:

TOP 5 ZAGROŻEŃ pod względem współzależności

• 1. Ekstremalne zjawiska pogodowe + słabe dostosowanie się do zmian klimatycznych
• 2. Cyberataki + zakłócenia działania krytycznej infrastruktury IT
• 3. Wysokie bezrobocie strukturalne lub niedozatrudnienie + dotkliwe konsekwencje postępu technologicznego
• 4. Utrata bioróżnorodności oraz załamanie ekosystemu + słabe dostosowanie się do zmian klimatycznych
• 5. Kryzys żywnościowy + ekstremalne zjawiska pogodowe

Zagrożenia krótkoterminowe: odsetek respondentów, którzy uważają, że poniższe ryzyka przybiorą na sile w 2020 r.:

• 1. Konflikty gospodarcze = 78.5%
• 2. Krajowa polaryzacja polityczna = 78.4%
• 3. Ekstremalne fale upałów = 77.1%
• 4. Niszczenie zasobów naturalnych = 76.2%
• 5. Cyberataki: infrastruktura = 76.1%

Jak można zauważyć, 5 największych globalnych zagrożeń jest związanych ze środowiskiem. Respondenci wskazali zarówno obawy związane z ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, katastrofami naturalnymi, jak i tymi związanymi ze szkodliwą dla środowiska działalnością człowieka. Rządy i firmy powinny wspólnie, bardziej niż kiedykolwiek wcześniej, pracować, aby powstrzymać zmiany klimatyczne, zapobiec utracie bioróżnorodności czy zanikowi gatunków.

Tymczasem z raportu płyną niepokojące prognozy na rok 2020, zakładające podziały krajowe i międzynarodowe oraz spowolnienie gospodarcze. 78% spośród 750 przebadanych światowych ekspertów i decydentów politycznych spodziewa się w tym roku wzrostu ryzyka „konfliktów gospodarczych” i „krajowej polaryzacji politycznej”. "Global Risks Report 2020" przestrzega przed turbulencjami geopolitycznymi i odejściem od multilateralizmu, które utrudniają przeciwstawianie się wspólnym, krytycznym zagrożeniom globalnym.

John Drzik, Chairman of Marsh & McLennan Insights, zwraca uwagę, że: „Na firmach spoczywa coraz większa presja ze strony inwestorów, organów regulacyjnych, klientów i pracowników, wykazania się odpornością na postępujące zmiany klimatyczne. Postęp naukowy sprawił, że obecnie zagrożenia klimatyczne można modelować z większą dokładnością i włączyć do zarządzania ryzykiem i tworzenia biznesplanów. Ostatnie głośne wydarzenia, jak niedawne pożary w Australii i Kalifornii zwiększają presję wiszącą nad przedsiębiorstwami, aby reagowały na widoczne zmiany klimatyczne, jednocześnie zmagając się z poważnymi zagrożeniami geopolitycznymi i cyberbezpieczeństwa”.

Dla młodego pokolenia stan planety budzi coraz większy niepokój. W raporcie przedstawiono, w jaki sposób osoby urodzone po 1980 roku postrzegają różne zagrożenia. Dla osób z tej grupy wiekowej ryzyka środowiskowe stanowią poważne zagrożenia zarówno w krótkiej, jak i długiej perspektywie. Blisko 90% z nich jest zdania, że „ekstremalne fale upałów”, „niszczenie ekosystemów” czy „wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie człowieka” ulegną pogorszeniu w 2020 roku, w porównaniu do odpowiednio 77%, 76% i 67% wśród pozostałych grup wiekowych respondentów. Uważają ponadto, że wpływ zagrożeń środowiskowych do 2030 roku będzie coraz bardziej katastrofalny w skutkach.

Działalność człowieka spowodowały już utratę 83% wszystkich gatunków dzikich ssaków i połowy roślin. Peter Giger, Group Chief Risk Officer, Zurich Insurance Group podkreśla pilną potrzebę szybkiego dostosowania się, aby uniknąć najgorszych oraz nieodwracalnych w skutkach zmian klimatycznych oraz podjęcia działań mających na celu ochronę różnorodności biologicznej naszej planety:

„Zróżnicowane biologicznie ekosystemy wychwytują ogromne ilości dwutlenku węgla i zapewniają ogromne korzyści ekonomiczne, które szacuje się na 33 bilionów dolarów rocznie, czyli równowartość łącznego PKB Stanów Zjednoczonych i Chin. Istotnym jest, aby firmy i decydenci polityczni przeprowadzali szybsze przejście na gospodarkę niskoemisyjną oraz bardziej zrównoważone modele biznesowe. Już teraz obserwujemy upadające firmy w wyniku niedostosowania ich strategii do zmieniających się preferencji klientów. Ryzyko przejścia jest realne i każdy musi w tym uczestniczyć, aby je złagodzić. To nie jest tylko imperatyw gospodarczy, to po prostu właściwe podejście”.

Artur Grześkowiak – Prezes Marsh Polska dodaje:

„Biznes musi być czujny wobec najpilniejszych problemów globalnych i związanych z nimi pojawiających się zagrożeń. Firmy powinny przewidywać ryzyko – m.in. operacyjne czy w zakresie utraty reputacji, które nasilają się w związku z rosnącymi niepokojami społecznymi na świecie. Istotne jest także rozpoznanie prawdopodobieństwa zmian strukturalnych w otoczeniu handlowym i inwestycjach technologicznych - i odpowiednie dostosowanie do tego prowadzonych działalności. Przepisy dotyczące ochrony danych i inwestycji zagranicznych w technologie krytyczne prawdopodobnie zostaną jeszcze bardziej zaostrzone - widzieliśmy już te trendy w UE, USA, Chinach i Japonii.

Do kluczowych wyzwań dla polskich przedsiębiorstw warto dodać konieczność wdrażania nowych regulacji, zmieniający się rynek pracy, ale też rozwój nowych technologii. Zmiany klimatyczne, które obserwujemy już od kilku lat wymagają odpowiedniego podejścia również ze strony biznesu – firmy intensyfikują swoje strategie w zakresie społecznej odpowiedzialności, promując zachowania wspierające m.in. ochronę i dbanie o środowisko, czy też organizując dedykowane akcje i wolontariat pracowniczy w tym obszarze. Oczywiście do zrobienia jest dużo więcej.

Biorąc pod uwagę nowe wyzwania, przedsiębiorstwa będą musiały znaleźć właściwe podejście na poziomie zarządów - omówić złożone, strategiczne zagrożenia i włączyć je do swojego procesu decyzyjnego”.

Raport Global Risks Report 2020 został opracowany dzięki wsparciu rady World Economic Forum’s Global Risks Advisory Board, a także stałej współpracy z partnerami strategicznymi: Marsh & McLennan Companies, Zurich Insurance Group i autorytetami akademickimi z Oxford Martin School (University of Oxford), the National University of Singapore, oraz Wharton Risk Management and Decision Processes Center (University of Pennsylvania).