Niskie bezrobocie vs. wysoka gotowość na zmianę pracy

Przeczytaj także: Pracownicy doceniają marketing osobisty

Jak czytamy w komunikacie opracowanego przez PARP badania „Rynek pracy, edukacja, kompetencje” za IV kwartał 2019 r., statystyki dotyczące bezrobocia w Polsce już od dłuższego czasu osiągają historyczne minima. U schyłku grudnia stopa bezrobocia wyniosła 5,2 proc., co było wynikiem tylko nieznacznie wyższym od rekordów odnotowanych w październiku i w listopadzie (odpowiednio 5,0 i 5,1 proc.).

W ujęciu rocznym widać spadek o 0,6 p.p. W grudniu ubiegłego roku liczba bezrobotnych w Polsce wyniosła 867,2 tys., czyli o 17,5 tys. więcej niż w listopadzie i o 25,3 tys. więcej niż w październiku. Bezrobocie wśród kobiet było większe niż wśród mężczyzn, choć w ostatnich miesiącach roku miało lekko spadkową tendencję – w październiku kobiety stanowiły 56,6 proc. osób bez pracy, w listopadzie – 56,1 proc., a 55,3 proc. w grudniu.

Województwa z najniższym wskaźnikiem bezrobocia w grudniu 2019 roku to: wielkopolskie (2,8 proc.), śląskie (3,6 proc.) i małopolskie (4,1 proc.). Największą liczbę osób bezrobotnych odnotowano w województwach: warmińsko-mazurskim – 9 proc., podkarpackim – 7,9 proc., świętokrzyskim – 7,9 proc. oraz kujawsko-pomorskim – 7,8 proc.

Otwarci na zmianę pracy

Przytoczone w raporcie PARP dane wskazują, że w ciągu ostatnich trzech miesięcy sytuacja pracowników w Polsce zdecydowanie się poprawia. Przeciętne miesięczne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw powoli, lecz systematycznie się zwiększało i wyniosło w październiku i listopadzie 2019 r. odpowiednio: 6,383 mln i 6,394 mln, natomiast w grudniu osiągnęło poziom 6,396 mln osób i było wyższe o 2,6 p.p. r/r.

Coraz mniej osób w ostatnich latach postrzega pracę jedynie jako źródło utrzymania. Liczy się już nie tylko wynagrodzenie, lecz także możliwość rozwoju kompetencji czy chociażby panująca w firmie kultura organizacyjna. Pracodawcy muszą liczyć się z tym, że pracownicy są coraz bardziej świadomi własnego potencjału i otwarci na nowe wyzwania, jakie oferuje im dynamicznie zmieniający się rynek pracy – mówi Anna Skowrońska z Departamentu Analiz i Strategii w PARP.

Z badania wynika, że aktywnie nowej pracy poszukuje obecnie aż 51 proc. pracowników, a kolejne 39 proc. nie szuka zatrudnienia, ale jest otwarte na propozycje w tym zakresie. Jedynie 7 proc. nie rozważa obecnie zmiany pracodawcy. Najbardziej gotowi na zmianę pracy są specjaliści z branży ubezpieczeniowej (72 proc.), bankowej, transportowej i logistycznej oraz pracownicy administracji (po 71 proc.).

Zmianom ulegają dzisiaj nie tylko oczekiwania pracowników, ale też wymagania pracodawców. Z biegiem lat na znaczeniu traci potwierdzenie formalnego wykształcenia. Spada też liczba ofert, w których wymaga się doświadczenia. Powodem może być obniżenie wymagań względem kandydatów, o których jest trudniej, albo trudności w legitymowaniu się przez nich wiarygodnymi dokumentami potwierdzającymi ich doświadczenie. Na te drugie, potencjalnie receptą mógłby być Zintegrowany System Kwalifikacji, który dostarcza rozwiązań w zakresie potwierdzania kwalifikacji uzyskanych w edukacji pozaformalnej, czyli na przykład na kursach, albo w wyniku uczenia się nieformalnego – zaznacza Daniel Nowak z Departamentu Rozwoju Kadr w Przedsiębiorstwach w PARP.

Do zmiany pracy najbardziej motywują pracowników zarobki i możliwość rozwoju. Liczy się to odpowiednio dla 66 proc. i 65 proc. respondentów. Na trzecim miejscu plasuje się natomiast stabilność zatrudnienia w postaci umowy o pracę – jest ważna dla 39 proc. respondentów.

Dokąd zmierza rynek pracy?

W 2020 r. największej liczby ofert rekrutacyjnych można spodziewać się w branży IT, obsługi klienta, edukacji i szkoleń oraz hotelarstwa i turystyki, w których 94 proc. firm deklaruje chęć zwiększenia zatrudnienia. Nabory planuje również branża energetyki (92 proc. respondentów), prawa i podatków (92 proc.), marketingu i branży handlowej (90 proc.). W związku z dużym zainteresowaniem pracownikami o wysokich kompetencjach wzrosną też wyzwania stojące przed rekruterami. Trudności z pozyskiwaniem nowych kadr spodziewa się ponad 80 proc. firm w Polsce.

– Najbardziej pożądane kompetencje na rynku pracy to zdolności techniczne, cyfrowe, menedżerskie i sprzedażowe. Na popularności zyskują umiejętności miękkie, takie jak umiejętność współpracy, komunikatywność i kreatywność. Potwierdzają to też wyniki badania prowadzonego przez PARP – Bilans Kapitału Ludzkiego. Warto pamiętać, że konkurencja o tak uzdolnionych pracowników na rynku jest naprawdę duża – mówi Anna Tarnawa z Departamentu Analiz i Strategii w PARP.

W krajach Unii Europejskiej coraz większym zainteresowaniem wśród pracowników i pracodawców cieszy się możliwość pracy zdalnej. W takim trybie działa już około 19 proc. wszystkich zatrudnionych.

Bezrobocie w Europie

Według danych Eurostatu, w ciągu ostatniego kwartału 2019 r. wskaźnik bezrobocia w Unii Europejskiej pozostawał bez zmian, na poziomie 6,3 proc. dla wszystkich krajów członkowskich (UE-28) i 7,5 proc. dla krajów strefy euro. W obu przypadkach na koniec roku wartość wskaźnika spadła o 0,4 p.p. r./r.

Zgodnie z wyliczeniami Labour Force Survey w tym czasie stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 3,2 proc. Różnica w wyniku stopy procentowej bezrobocia pomiędzy danymi Eurostatu i GUS wynika z przyjęcia innych założeń metodologicznych przez te dwie jednostki. Badanie Eurostatu – Labour Force Survey (LFS), badanie GUS – „Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności” (BAEL).

Biorąc pod uwagę wszystkie kraje Unii Europejskiej (UE-28), w listopadowym zestawieniu Eurostatu najwyższe wskaźniki bezrobocia odnotowano w Grecji – 16,8 proc. i Hiszpanii – 14,2 proc. Natomiast najniższe stopy bezrobocia osiągnęły Czechy, Niemcy i Polska – odpowiednio 2,2 proc., 3,2 proc. i 3,2 proc.

Artykuł stanowi podsumowanie z trzech raportów „Rynek pracy, edukacja, kompetencje. Aktualne trendy i wyniki badań”: edycja styczeń 2020 r. (okres analizy 15.12.2019 r. – 22.01.2020 r.), edycja grudzień 2019 r. (okres analizy 15.11.2019 r. – 15.12.2019 r.), edycja listopad 2019 r. (okres analizy 15.10.2019 r. – 14.11.2019 r.). Raporty powstają w związku z budowanym przez PARP systemem Sektorowych Rad ds. Kompetencji.