Polski system finansowy 2005

Przeczytaj także: Zasady kredytowania: KNF planuje zmiany

W 2005 r. ponownie poprawiła się przeciętna jakość kredytów udzielonych przez banki. Poprawa następowała w warunkach umiarkowanego wzrostu kredytów dla przedsiębiorstw, na tle którego wyróżniało się szybkie tempo wzrostu kredytów dla gospodarstw domowych, a zwłaszcza kredytów mieszkaniowych w walutach obcych. Wzrostowi popytu na kredyt towarzyszyła silna konkurencja między bankami, skutkująca łagodzeniem warunków i kryteriów udzielania przez nie kredytów. Szczególnie widocznie banki łagodziły politykę kredytową w odniesieniu do gospodarstw domowych, co skutkowało wzrostem zadłużenia m.in. najmniej zamożnych klientów, najbardziej wrażliwych na obniżenie tempa wzrostu gospodarczego. Fakt ten może negatywnie wpłynąć na jakość aktywów i poziom strat kredytowych banków w przyszłości. Ponadto źródłem zagrożeń może być zaciąganie kredytów walutowych przez gospodarstwa domowe na podstawie oczekiwań na kontynuację obserwowanych tendencji aprecjacyjnych kursu złotego.

Analizy przedstawione „Raporcie” wskazują jednak, że sektor bankowy byłby w stanie zaabsorbować nawet znaczny wzrost strat kredytowych. W szczególności, z symulacji zaburzeń jakości portfela kredytowego wynika, że wyposażenie sektora bankowego w kapitał wystarcza do zaabsorbowania ewentualnych znacznych strat spowodowanych obniżeniem się jakości portfela kredytowego, nawet bez wsparcia ze strony inwestorów strategicznych banków. Należy jednak pamiętać, że „absorpcja” ewentualnych strat oznaczałaby erozję kapitałów, a zatem ograniczenie możliwości dalszego udzielania kredytów.

Ostatecznie, wpływ obserwowanego wzrostu kredytów na stabilność systemu finansowego w ciągu najbliższych kilku lat będzie w dużej mierze zależał od tego, czy banki zachowają należytą ostrożność przy doborze kredytobiorców, jak również czy warunki, w których banki i ich klienci działają będą sprzyjające.

Sytuacja niebankowych instytucji finansowych (NIF) w 2005 r. nie niosła zagrożeń dla stabilności systemu finansowego. Sektor ubezpieczeniowy i emerytalny zanotował wzrost zysków oraz poprawę efektywności działania. Ekspozycja banków na ryzyko związane z działalnością NIF pozostawała niska. Spowodowało to, że zarówno ryzyko kredytowe z tytułu zadłużenia się tych instytucji w bankach, jak i ryzyko płynności z tytułu wycofania depozytów były minimalne. Nikła skala powiązań własnościowych między bankami a zakładami ubezpieczeń i powszechnymi towarzystwami emerytalnymi ograniczała ewentualny negatywny wpływ NIF na wyniki banków (wartość zaangażowania kapitałowego banków w zakłady ubezpieczeń i PTE w odniesieniu do kapitału banków wynosiła odpowiednio 0,37% i 1,66%).

Analiza tendencji na rynku nieruchomości nie daje twardych podstaw do stwierdzenia, że obserwowane wzrosty cen stworzą zagrożenie dla stabilności systemu finansowego w średnim okresie. Zmiany cen po części odzwierciedlają naturalne procesy w postaci zróżnicowania rynku, jak również niedopasowanie dotychczasowej struktury podaży mieszkań do popytu. Niemniej jednak utrzymująca się przewaga popytu nad podażą na rynku nieruchomości mieszkaniowych w niektórych regionach Polski (głównie dużych miastach i wokół nich) powoduje, że ze względu na rosnące znaczenie zabezpieczenia hipotecznego kredytów, należy uważnie śledzić te procesy. Wzrost cen nieruchomości mieszkaniowych jest m.in. wynikiem ograniczeń (barier) po stronie podażowej rynku. Wynikają one z ograniczeń związanych m.in. z brakiem planów zagospodarowania przestrzennego w gminach oraz ograniczoną dostępnością terenów uzbrojonych.

Do pobrania: .