Hays: nowoczesne formy zatrudnienia, czyli praca tymczasowa odczarowana

Przeczytaj także: Rynek pracy wraca do elastycznych form zatrudnienia?

Rynek pracy ulega dynamicznym zmianom. W efekcie rozwoju nowych technologii i modyfikacji w kulturze pracy dotychczasowe, tradycyjne formy zatrudnienia rozszerzane są o kolejne rozwiązania, jak praca tymczasowa, outsourcing, czy bazujące na regułach B2B projekty interimowe.

Jeszcze przed kilku laty tymczasowe zatrudnienie kojarzyło się głównie z pracownikami fizycznymi. Dziś jest nie tylko rozumiane zupełnie inaczej, ale cieszy się też dużym powodzeniem i to zarówno wśród pracodawców, jak i w gronie pracowników.

Tak brzmią główne wnioski ze zrealizowanego przez Hays Poland, Kincentric i kancelarię Greenberg Traurig raportu „Nowoczesne formy zatrudnienia. Na określony czas”. Przy opracowaniu współpracowali Invest in Pomerania, Centrum Wspierania Biznesu ARAW, Urząd Miasta Katowic, Urzad Miasta Krakowa oraz Urząd Miasta Poznania. Co jeszcze wynika z raportu?

OTWARTOŚĆ FIRM NA ELASTYCZNE FORMY ZATRUDNIENIA

Dla pracodawców zatrudnienie zewnętrzne bądź czasowe to przede wszystkim możliwość utrzymania ciągłości biznesowej i realizacji zadań wymagających określonych kompetencji, bez konieczności zaciągania długofalowych zobowiązań. Firmy – zarówno w warunkach sprzyjających rozwojowi biznesu, jak i w kontekście większej niepewności gospodarczej – dążą do optymalizacji zatrudnienia. Nowoczesne formy, rozumiane jako praca tymczasowa, outsourcing, projekty interimowe oraz B2B, dają firmom gwarancję większej elastyczności, przy jednoczesnym dostępie do kompetencji, umożliwiających realizację bieżących zadań.

Jak dowodzą wyniki badania przeprowadzonego w pierwszym kwartale 2020 wśród firm korzystających z nowoczesnych form zatrudnienia oraz pracowników czasowych, obecne na polskim rynku organizacje coraz chętniej korzystają z tego typu rozwiązań. Mimo że najbardziej powszechną formą zatrudnienia wciąż pozostaje umowa o pracę, to z pracy tymczasowej korzysta 56% organizacji, a zakup outsourcingu deklaruje 42% firm objętych badaniem. Jednocześnie 50% firm zakładała zwiększenie w roku 2020 liczby osób współpracujących w oparciu o nowoczesne formy zatrudnienia.

DĄŻĄC DO WIĘKSZEJ ELASTYCZNOŚCI

Elastyczne formy zatrudnienia są często stosowane w kontekście zwiększonego zapotrzebowania na produkty lub usługi firmy, a także okresu dynamicznego wzrostu biznesu. W takim przypadku zatrudnienie pracowników etatowych często nie znajduje uzasadnienia lub jest możliwością braną pod uwagę w przyszłości, np. gdy utrzyma się trend wzrostowy. Innym przypadkiem, w którym firmy chętnie korzystają z nowoczesnych form zatrudnienia, jest konieczność zakończenia złożonego projektu lub przeprowadzenia organizacji przez proces zmiany.

Jak zauważa Bartosz Dąbkowski, Head of Response w Hays Poland, do tego typu operacji bardzo często niezbędni są doświadczeni eksperci, posiadający określone kompetencje i bogate doświadczenie, zdobyte w wielu różnorodnych organizacjach.

– Obserwacje rynku pokazują, że ta grupa kandydatów bardzo często preferuje współpracę w oparciu o nowoczesne formy zatrudnienia, ze szczególnym uwzględnieniem kontraktów B2B. Zastosowanie elastycznych form współpracy często jest w tym przypadku nie tyle opcją, co wręcz koniecznością, wynikającą z oczekiwań obu stron. Firmy potrzebują takich umiejętności wyłącznie na czas trwania projektu, w związku z czym nie widzą uzasadnienia dla tworzenia nowego miejsca pracy – wyjaśnia Bartosz Dąbkowski. – Jest to jednak spójne z oczekiwaniami kandydatów, którzy są silnie nastawieni na pracę projektową. Bardzo cenią swoją niezależność i możliwość łatwego dopasowania zobowiązań zawodowych do swoich potrzeb, w związku z czym nie są zainteresowani związaniem się na stałe z jedną firmą.

W wielu przypadkach zatrudnienie zewnętrzne jest również podyktowane potrzebą kontroli kosztów, co znajduje odzwierciedlenie w wynikach badania. Najczęściej wskazywanym przez firmy powodem korzystania z nowoczesnych form zatrudnienia jest chęć zapewnienia elastyczności w zarządzaniu kosztami zatrudnienia. Takiej odpowiedzi udzieliło 62% ankietowanych firm. Na kolejnych miejscach uplasował się zwiększony popyt na produkty lub usługi firmy, chęć pozyskania kompetencji niezbędnych dla realizacji konkretnych projektów oraz trudności ze znalezieniem odpowiednich kandydatów do pracy (kolejno 50%, 46% i 38% wskazań).

Elastyczność odgrywa kluczową rolę w decyzji firm o skorzystaniu z zatrudnienia czasowego czy zewnętrznego bez względu na aktualną sytuację rynkową. W szczycie rynku pracownika, gdy częstym problemem było szybkie pozyskanie wykwalifikowanych i zmotywowanych pracowników, elastyczne formy zatrudnienia umożliwiały pracodawcom zaoferowanie atrakcyjnego wynagrodzenia, bez konieczności zaciągania długofalowych zobowiązań. Elastyczność oznaczała również możliwość zwiększania skali działalności, przy jednoczesnym szybkim uzupełnianiu mocy przerobowych.

Anna Hałas-Krawczyk, Radca prawny, partner lokalny kierujący zespołem prawa pracy w kancelarii Greenberg Traurig podkreśla, że paradoksalnie w czasach Covid-19 ten trend będzie się utrzymywał z podobnych powodów.

– W kontekście trudności finansowych, przedsiębiorcy będą dążyli do maksymalnej elastyczności zatrudnienia, zwłaszcza w branżach, w których praca oparta jest o konkretne projekty czy zamówienia. Taki model zatrudnienia może być również szansą z punktu widzenia pracowników, mogą bowiem otrzymać pracę w trudniejszych warunkach rynkowych, co jest niezwykle istotne dla utrzymania ciągłości zatrudnienia i zdobywania doświadczenia – nawet kosztem częstszych zmian pracodawców – zauważa Anna Hałas-Krawczyk.

OCZEKIWANIA PRACOWNIKÓW

Mimo że elastyczne formy zatrudnienia do niedawna często były postrzegane przez pracowników jako gorsza alternatywa dla stałej współpracy, regulowanej umową o pracę, to rośnie otwartość na tego typu rozwiązania.

Pracownicy wykazują zainteresowanie pracą tymczasową, widząc w niej szansę na zdobycie cennego doświadczenia, możliwość udziału w interesujących projektach oraz pracę w zmiennych strukturach bądź dynamicznym środowisku. Atrakcyjność nowoczesnych form zatrudnienia jest o tyle większa, że rzadko pozwala na oferowanie gorszych warunków pracownikom czasowym, a czasami wręcz – w przypadku wysoko wykwalifikowanych specjalistów, posiadających cenne kompetencje – wymusza zaproponowanie atrakcyjniejszych stawek. Dla menedżerów jest to z kolei okazja sprawdzenia się w pracy projektowej i możliwości wyboru projektów, które dotyczą konkretnego obszaru i stanowią bardzo kuszącą alternatywę dla tradycyjnej ścieżki kariery.

W perspektywie osób realizujących się zawodowo w ramach nowoczesnych form zatrudnienia, najlepszymi ich aspektami są możliwości rozwoju (50%), szansa pozostania w firmie na stałe (48%) oraz wynagrodzenie (46%). Dla niektórych praca czasowa postrzegana jest jako forma okresu próbnego, po którym – w przypadku udanej współpracy z firmą – możliwe będzie zostanie w niej na stałe, już jako pracownik etatowy. Jest to spójne z działaniami niektórych organizacji, które realizując strategię HR, nierzadko biorą pod uwagę możliwość zatrudnienia najlepszych pracowników zewnętrznych.

Jako najgorsze aspekty nowoczesnych form zatrudnienia, profesjonaliści najczęściej wskazywali stabilność zatrudnienia (58%) oraz świadczenia dodatkowe (32%).

Wyzwaniem zarówno dla firmy, jak i pracowników czasowych może stanowić budowanie wzajemnego zaufania. Jak zauważa Aleksandra Krzemińska, Principal Project Manager w Kincentric, osoby zatrudnione na określony czas budują wizerunek firmy w kontakcie z klientem zewnętrznym, a także wpływają na jej rozwój. W związku z tym należy patrzeć na ich doświadczenia w miejscu pracy bardzo analogicznie do innych pracowników.

– Czynniki, które wpływają na zaangażowanie kontraktorów niekoniecznie muszą się różnić od tych, które kształtują zaangażowanie pracowników etatowych. Również dla pracowników czasowych ważne jest, aby procesy i procedury usprawniały pracę, a współpraca między jednostkami organizacyjnymi przebiegała efektywnie. Mimo że określenie celów długofalowych dla pracowników czasowych może być niełatwe, ważne jest budowanie poczucia sensu poprzez odpowiednie wyznaczanie celów i monitorowanie wyników pracy – podkreśla Aleksandra Krzemińska.