GUS: w II kw. 2020 rynek pracy pod silnym wpływem pandemii

Przeczytaj także: Praca w Polsce I-III 2019

Jak podaje GUS w swoim dzisiejszym komunikacie, na koniec II kwartału 2020 r. liczba wolnych miejsc pracy w Polsce, w podmiotach gospodarki narodowej lub ich jednostkach lokalnych zatrudniających co najmniej 1 osobę, wynosiła 81,4 tys. i była większa niż w końcu I kwartału 2020 r. o 4,9 tys., tj. o 6,4%. W porównaniu z końcem II kwartału 2019 r. liczba wolnych miejsc pracy była mniejsza o 70,4 tys., tj. o 46,4%. Pod koniec II kwartału 2020 r. nieobsadzonych było 17,0 tys. nowo utworzonych miejsc pracy.

Najświeższe informacje z rynku pracy dowodzą również, że w II kwartale 2020 r. było o 44,2% mniej nowych miejsc pracy niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Ponadto zlikwidowano o 21,9% mniej miejsc pracy niż w poprzednim kwartale oraz o 14,3% więcej niż w II kwartale 2019 r.

Na wzrost lub spadek liczby nowo tworzonych i likwidowanych miejsc pracy ma wpływ sytuacja gospodarcza kraju, a od marca 2020 r. także pandemia COVID-19. Z analizy prezentowanego szeregu danych wynika, że w Polsce tworzenie i likwidowanie miejsc pracy odbywa się cyklicznie. W przypadku miejsc pracy nowo tworzonych ich liczba była największa w pierwszych kwartałach, a najmniejsza zazwyczaj w czwartych. Tendencja wzrostu liczby nowo tworzonych miejsc pracy w pierwszych kwartałach utrzymuje się od 2012 r., największy wzrost odnotowano w 2019 r. Wpływ pandemii COVID-19 znajduje natomiast odzwierciedlenie w znacznym spadku liczby nowo utworzonych miejsc pracy w drugim kwartale 2020 r. w stosunku do analogicznego okresu 2019 r.

Od 2012 do 2019 r. najwięcej zlikwidowanych miejsc pracy wskazywano w pierwszych kwartałach, a najmniejsze wartości tego zjawiska występowały w różnych kwartałach poszczególnych lat. Różnica pomiędzy nowo utworzonymi i zlikwidowanymi miejscami pracy systematycznie rosła. Ta cykliczność w drugim kwartale 2020 r. została zachwiana i liczba zlikwidowanych miejsc pracy była wyższa niż nowo utworzonych. Od początku 2012 roku aż do II kwartału roku 2020 taka sytuacja wystąpiła tylko w IV kwartale 2012 roku.

Wyniki badania rynku pracy za II kwartał 2020 r. wskazują, że wśród podmiotów gospodarki narodowej zatrudniających przynajmniej 1 osobę większość, bo 90,9% to jednostki sektora prywatnego. Pod względem wielkości wyrażonej liczbą pracujących przeważały jednostki, w których pracowało do 9 osób — stanowiły one 64,7% jednostek.

Najświeższe doniesienia z rynku pracy wskazują również, że końcu II kwartału 2020 r. wolnymi miejscami pracy dysponowało tylko 27,4 tys. jednostek, tj. 4,3% ogólnej ich liczby. Struktura własności i wielkości jednostek wskazujących wolne miejsca pracy odpowiadała strukturze całej zbiorowości. Zdecydowana większość, bo 85,0% należała do sektora prywatnego. Nieco ponad połowę (50,7%) stanowiły jednostki o liczbie pracujących do 9 osób.

Liczba wykazanych wolnych miejsc pracy na koniec II kwartału 2020 r. wyniosła 81,4 tys., z tego 63,6 tys. w sektorze prywatnym. Wolne miejsca pracy występowały głównie w jednostkach, w których pracowało powyżej 49 osób — 42,3 tys.

W II kwartale 2020 r. najwięcej wolnych miejsc pracy było w jednostkach prowadzących działalność w zakresie przetwórstwa przemysłowego — 17,9 tys. (22,0%), następnie w handlu; naprawie pojazdów samochodowych — 11,5 tys. (14,1%) oraz w budownictwie — 11,1 tys. (13,6%) - pdaje GUS.

Jednostki dysponujące wolnymi miejscami pracy najczęściej poszukiwały robotników przemysłowych i rzemieślników —19,9 tys. (24,4%). Znaczący udział miały także wolne miejsca pracy dla specjalistów — 17,8 tys. (21,9%), operatorów i monterów maszyn i urządzeń — 12,5 tys. (15,4%) oraz pracowników usług i sprzedawców — 7,9 tys. (9,7%).

W końcu II kwartału 2020 r. największą liczbą wolnych miejsc pracy dysponowały województwa: mazowieckie — 22,0 tys. (27,0%), śląskie — 8,5 tys. (10,4%) oraz dolnośląskie — 8,0 tys. (9,8%), a najmniejsza liczba ofert wolnych miejsc pracy wystąpiła w województwach: podlaskim- 0,9 tys. (1,1%), opolskim — 1,2 tys. (1,5%) oraz warmińsko-mazurskim — 1,2 tys. (1,5%).

Wartość wskaźnika wolnych miejsc pracy zmalała gwałtownie w 2020 roku, kończąc trwający od 2012 roku trend wzrostowy. Na spadek wartości wskaźnika miała wpływ sytuacja epidemiczna. Dodatkowo, w II kwartale 2020 roku liczba zlikwidowanych miejsc pracy przewyższyła liczbę miejsc nowo utworzonych, a wskaźnik wolnych miejsc pracy spadł do poziomu z 2016 roku.

Nowo utworzone miejsca pracy

W II kwartale 2020 r. w Polsce utworzono 81,9 tys. nowych miejsc pracy, tj. o 88,7 tys. (48,0%) mniej w porównaniu z I kwartałem 2020 r. Nowe miejsca pracy zostały utworzone najliczniej w grupie jednostek o liczbie pracujących do 9 osób — 36,3 tys. (44,3%). Ich liczba w zbiorowości jednostek powyżej 49 pracujących wyniosła 23,3 tys. (28,4%) i w jednostkach od 10 do 49 pracujących — 22,3 tys. (27,2%).

Nowe miejsca pracy powstały głównie w jednostkach prowadzących działalność w zakresie handlu; naprawy pojazdów samochodowych — 16,1 tys. (19,7%), przetwórstwie przemysłowym —15,7 tys. (19,2%) oraz budownictwie — 10,5 tys. (12,8%). Najmniej nowych miejsc pracy zostało utworzonych w jednostkach prowadzących działalność związaną z wytwarzaniem i zaopatrywaniem w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę– 0,2 tys. (0,2%). Małą liczbę nowo utworzonych miejsc pracy odnotowano w działalności związanej górnictwem i wydobywaniem — 0,4 tys. (0,5%), z kulturą, rozrywką i rekreacją — 0,8 tys. (1,0%), rolnictwem, leśnictwem, łowiectwem i rybactwem — 0,9 tys. (1,1%), oraz dostawą wody; gospodarowaniem ściekami i odpadami oraz działalnością związaną z rekultywacją — 0,9 tys. (1,1%).

Najwięcej nowych miejsc pracy powstało w województwie mazowieckim — 16,3 tys. (19,9%), a w dalszej kolejności śląskim — 9,5 tys. (11, 6%) oraz małopolskim — 9,0 tys. (11,0%). Najmniej nowych miejsc pracy zostało utworzonych w województwach: opolskim — 0,7 tys. (0,9%), zachodniopomorskim — 1,2 tys. (1,5%) oraz lubuskim — 1,4 tys. (1,7%).

W końcu II kwartału 2020 r. nieobsadzonych było 17,0 tys. (20,8%) nowo utworzonych miejsc pracy, głównie w sektorze prywatnym — 15,3 tys. (90,0%) oraz w jednostkach o liczbie pracujących do 9 osób — 6,9 tys. (40,6%) i powyżej 49 osób — 6,5 tys. (38,2%).

W porównaniu z poprzednim kwartałem liczba wolnych nowo utworzonych miejsc pracy wzrosła o 0,8 tys. (4,9%), a w porównaniu z II kwartałem 2019 r. spadła o 14,5 tys. (46,0%).

Nowo utworzone miejsca pracy nie zostały obsadzone głównie w jednostkach prowadzących działalność w zakresie przetwórstwa przemysłowego — 4,1 tys. (24,1%), budownictwa — 2,9 tys. (17,1%), oraz handlu; naprawy pojazdów samochodowych— 2,3 tys. (13,5%). Przeznaczone były one głównie dla specjalistów — 4,5 tys. (26,5%), robotników przemysłowych i rzemieślników — 3,4 tys. (20,0%), oraz operatorów i monterów maszyn i urządzeń—2,2 tys. (12,9%).

Najwięcej wolnych nowo utworzonych miejsc pracy było w województwach: mazowieckim — 4,9 tys. (28,8%), następnie małopolskim —2,2 tys. (12,9%) oraz dolnośląskim — 2,0 tys. (11,8%), najmniej w województwach: warmińsko-mazurskim, podlaskim i podkarpackim — po 0,1 tys. (0,6%).