Promocja zdrowego stylu życia jako elementu zrównoważonego rozwoju

Przeczytaj także: Firmy dbają o zdrowy styl życia

Pomiędzy zdrowym stylem życia a sytuacją ekonomiczną występuje sprzężenie zwrotne. Cel zrównoważonego rozwoju nie może zostać osiągnięty w sytuacji występowania chorób i ubóstwa, zaś zdrowe społeczeństwo nie może funkcjonować bez odpowiedniego programu ochrony zdrowia i zdrowego środowiska naturalnego. Idea zrównoważonego rozwoju jest strategią równoczesnego rozpoznawania i rozwiązywania współczesnych problemów gospodarczych, społecznych i środowiskowych mających na celu zapewnienie działań na rzecz zrównoważonej przyszłości naszej planety oraz na rzecz obecnych i przyszłych pokoleń w wymienionych wyżej obszarach.

Styl życia jest uznawany za główny czynnik decydujący o zdrowiu człowieka i całych społeczeństw. To jemu przyznaje się największy wpływ na zdrowie obok czynników środowiskowych, genetycznych i opieki zdrowotnej.

Zdrowy styl życia jest pojęciem dotyczącym indywidualnego, charakterystycznego dla danego człowieka sposobu bycia, z uwzględnieniem aktywności fizycznej oraz odpowiedniej, zbilansowanej diety i eliminacji używek. Światowa Organizacja Zdrowia, wśród dziesięciu głównych czynników związanych z indywidualnym zachowaniem wpływających współcześnie na obciążenie chorobami, wskazuje nieodpowiednią dietę oraz małą aktywność fizyczną i zanieczyszczenie środowiska.

Tymczasem dane dotyczące aktywności fizycznej Polaków są niepokojące. Według danych Raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego , sport regularnie uprawia co dwudziesty mieszkaniec Polski (5%), a co czwarty z pewną regularnością (23%). Na tle pozostałych państw UE wypadamy dość niekorzystnie: w UE te wyniki to odpowiednio 7% i 33%. Co więcej, z roku na rok wzrasta w Polsce odsetek osób twierdzących, że w ogóle nie uprawia żadnej formy aktywności: w roku 2017 nieaktywnych fizycznie było 56%, w 2013 r. - 52%, w 2008 r. – 49%, a 2004 r. – 46% (przez 13 lat spadek aktywności sportowej zmalał o 10 pkt. proc).

Ważnym elementem promocji zdrowia pracowników (w tym profilaktyki wielu chorób) powinno być zwiększanie u ludzi świadomości dotyczącej czynników zapewniających zdrowie oraz samodzielnego dbania o dobry jego stan, zarówno w pracy, jak i poza nią.

Chociaż coraz więcej firm angażuje się w promowanie zdrowia, aktywności fizycznej i zdrowego odżywiania się, okazuje się, że dużym wyzwaniem jest sprostanie oczekiwaniom pracowników w tym zakresie. Ciekawe wyniki badań zostały przedstawione przez Instytut Medycyny Pracy pokazujące m.in. jakie są oczekiwania pracowników wobec firmy w zakresie promocji zdrowego odżywiania się i aktywności fizycznej:

• aż 76% chce dofinansowania karnetów lub regularnych wejść na zajęcia do obiektów sportowo-rekreacyjnych poza firmą,
• 67% oczekuje udostępnienia w pracy estetycznych pomieszczeń ze sprzętem kuchennym, gdzie można samemu przygotować prosty posiłek,
• 66% badanych oczekuje bezpłatnych zdrowych przekąsek (np. owoców i warzyw),
• 66% chce mieć możliwość wyboru pory przerwy na posiłek i wydłużenia tej przerwy,
• 63% badanych pracowników chce organizacji imprez w plenerze dla personelu firmy, z ćwiczeniami, zabawami, grami sprawnościowymi oraz zdrowym jedzeniem,
• 62% możliwości zakupu na terenie firmy zdrowych posiłków (np. w automacie, na stołówce, catering),
• 61% dodatkowych udogodnień – np. stojaków, schowków, pryszniców dla przybywających do pracy rowerem, biegiem, na rolkach itp.

Co interesujące, to głównie wykształceni pracownicy z młodego pokolenia oczekują od pracodawców działań w zakresie wsparcia ich sprawności fizycznej. Oprócz wyżej opisanych oczekiwań, pracownicy dodatkowo chcieliby: dofinansowania grupowych ćwiczeń pod okiem trenera, dofinansowania do uprawiania różnych sportów, sponsorowania udziału pracowników w turniejach sportowych oraz dofinansowania pracownikom zakupu, napraw czy konserwacji sprzętu sportowego. Ponadto częściej oczekują, by w prozdrowotnej ofercie firmy znajdowały się: spotkania z autorytetami w dziedzinie zdrowego odżywiania się i aktywności fizycznej, indywidualne konsultacje z dietetykiem/trenerem, aplikacje/urządzenia zachęcające do zdrowego trybu życia. Przedstawione wyniki badań wskazują, że oczekiwania pracowników wyraźnie przerastają to, co firmy rzeczywiście im oferują.

Korzyści z podejmowania działań w obszarze promocji aktywności fizycznej w miejscu pracy są obustronne, zarówno dla pracowników, jak i pracodawcy. Należą do nich m.in. poprawa stanu zdrowia i samopoczucia pracowników, ale i poprawa jakości oraz efektywności pracy, ograniczenie m.in. kosztów absencji chorobowej, zwiększenie poziomu satysfakcji zawodowej pracowników, poprawa wzajemnych relacji pomiędzy pracownikami – co przekłada się na integrację pracowników i lepszą atmosferę w pracy oraz poprawę wizerunku firmy. Poprzez opisane działania w zakresie promocji zdrowego stylu życia wśród pracowników firmy „pokazują”, że dbają i słuchają swoich pracowników oraz stosują nowoczesne metody zarządzania zasobami ludzkimi.

Słaby stan zdrowia pracowników, a w konsekwencji społeczeństwa prowadzi do spowolnienia dynamiki rozwoju gospodarczego. Dlatego tak istotne jest promowanie zdrowego stylu życia wśród pracowników, ze szczególnym uwzględnieniem aktywności fizycznej. Promocja zdrowego stylu życia jest jednym z podstawowych elementów wdrażania zrównoważonego rozwoju. Szansą na odwrócenie niekorzystnego trendu, jeśli chodzi o aktywność ruchową Polaków, wydaje się być rosnąca liczba firm, które poprzez różne inicjatywy sportowe zachęcają swoich pracowników do aktywności fizycznej.

W ramach wdrażania zrównoważonego rozwoju konieczne jest przystosowanie gospodarki rynkowej do kultury zdrowego stylu życia. Wdrażanie idei zrównoważonego rozwoju w założeniu przyczynia się do tworzenia takich działań gospodarczych, które sprzyjają prozdrowotnej działalności firm i promowania kultury zdrowego stylu życia.

dr Izabela Różańska-Bińczyk
Katedra Zarządzania Zasobami Ludzkimi