COVID-19 wyprzedza wszystkie inne ryzyka biznesowe

Przeczytaj także: Co wygeneruje największe ryzyko w biznesie 2019?

W Polsce za największe ryzyko uznany został wybuch pandemii COVID-19 (52%), przerwy w działalności (43% wskazań) i zmiany w ustawodawstwie i przepisach (30%).

Ankieta przeprowadzona przez Allianz Global Corporate & Specialty (AGCS) obejmuje opinie 2769 ekspertów z 92 krajów na całym świecie. W badaniu biorą udział członkowie Zarządu, menedżerowie ryzyka, brokerzy i eksperci ubezpieczeniowi.

Barometr Ryzyk Allianz 2021 jest wyraźnie zdominowany przez zagrożenia związane z COVID-19. Przerwy w działalności, pandemia i cyberprzestrzeń są ze sobą ściśle powiązane, co pokazuje rosnącą słabość naszego wysoce zglobalizowanego i połączonego świata. Pandemia koronawirusa przypomniała nam wszystkim, że zarządzanie ryzykiem i ciągłością biznesową muszą ewoluować, aby pomóc firmom przygotować się na ekstremalne wydarzenia i w efekcie pomóc im przetrwać. Chociaż pandemia nadal jest mocno obecna na całym świecie, musimy również przygotować się na częstsze ekstremalne scenariusze, takie jak awarie systemów, cyberataki, klęski żywiołowe spowodowane zmianami klimatycznymi lub nawet wybuch pandemii innej choroby - mówi Joachim Müller, dyrektor generalny AGCS

Pandemia jako zagrożenie w ciągu ostatnich 10 lat nie zajęła w Barometrze Ryzyka Allianz miejsca wyższego niż 16. COVID-19 zbiera śmiertelne żniwo już od ponad roku, dlatego nie dziwi fakt, że znajduje się tegorocznym Barometrze w pierwszej trójce największych zagrożeń. W 16 krajach jest uważana za ryzyko numer jeden.

Rozwój rynku (4. miejsce z 19%) również pnie się w górę w Barometrze Ryzyka Allianz 2021, odzwierciedlając ryzyko wzrostu wskaźników niewypłacalności po pandemii. Według Euler Hermes, większość niewypłacalności nastąpi właśnie w 2021 r. Eksperci szacują, że globalny wskaźnik niewypłacalności ubezpieczyciela kredytów kupieckich osiągnie rekordowy poziom w przypadku upadłości, osiągając 35% do końca 2021 r. Największe wzrosty spodziewane są w USA, Brazylii, Chinach i głównych krajach europejskich. Inne zagrożenia obejmują zmiany makroekonomiczne (# 8 z 13%) oraz ryzyka polityczne i przemoc (# 10 z 11%), które są w dużej mierze również konsekwencją wybuchu pandemii koronawirusa. Spadki w tegorocznym badaniu zaliczają zmiany w przepisach prawa i regulacjach (# 5 z 19%), katastrofy naturalne (# 6 z 17%), pożary i wybuchy (# 7 z 16%) oraz zmiany klimatu (# 9 z 13%). Wszystkie wyraźnie zastąpione przez obawy związane z pandemią.

Wskazania polskich ekspertów

Nie jest zaskoczeniem, że wybuch pandemii znajduje się na szczycie zestawienia w Barometrze w 2021 roku według polskich ekspertów. Pandemia znacznie zmieniła postrzeganie ryzyk, które stoją zarówno przed obywatelami jak i przedsiębiorstwami. Widać to także w dalszych wskazaniach ekspertów, którzy zaznaczyli, że drugim największym ryzykiem biznesowym w tym roku są przerwy w działalności. A to ma bezpośredni związek m.in. z obostrzeniami związanymi z koronawirusem – mówi Tomasz Kryłowicz, Allianz Polska. Na podium największych zagrożeń znalazły się zmiany w ustawodawstwie i przepisach (30%). Co ciekawe, incydenty cybernetyczne, które od lat znajdowały się wśród trzech największych ryzyk, w tym roku zajmują dopiero 5. pozycję (22%). Polscy ankietowani wskazali także nowe ryzyko, które do tej pory nie pojawiało się w zestawieniach – ryzyka polityczne i przemoc. – Pojawienie się tego ryzyka w tegorocznym zestawieniu może mieć bezpośredni związek z nastrojami społecznymi zarówno w kraju jak i na całym świecie – dodaje Tomasz Kryłowicz.

Pandemia powoduje zakłócenia - teraz i w przyszłości

Przed wybuchem COVID-19 zakłócenia w biznesie (BI – Business Interruption) już siedem razy znajdowały się na szczycie globalnego Barometru Ryzyka Allianz i wracają na pierwsze miejsce po zastąpieniu ich przez incydenty cybernetyczne w 2020 r. Pandemia pokazuje, że ekstremalna globalna skala zdarzenia BI to nie tylko teoria, ale realna możliwość, powodująca utratę przychodów i zakłócenie produkcji, operacji i łańcuchów dostaw. 59% respondentów wskazuje pandemię jako główną przyczynę BI w 2021 r., W następnej kolejności są to incydenty cybernetyczne (46%) oraz katastrofy naturalne oraz pożary i eksplozje (po około 30%). Dodatkowo pandemia powiększa rosnącą listę „nie fizycznych” scenariuszy BI, takich jak awarie cybernetyczne lub przerwy w zasilaniu.

Konsekwencje pandemii - szersza cyfryzacja, zdalna praca i rosnące uzależnienie od technologii firm i społeczeństw - prawdopodobnie zwiększą ryzyko BI w nadchodzących latach - wyjaśnia Philip Beblo, ekspert w globalnym zespole ds. Ubezpieczania nieruchomości w AGCS. - Jednak tradycyjne zagrożenia nie znikną i muszą pozostać w programie zarządzania ryzykiem. Klęski żywiołowe, ekstremalne warunki pogodowe lub pożary pozostają głównymi przyczynami BI w wielu branżach i nadal widzimy tendencję do większych strat w czasie.

Rosną zagrożenia cybernetyczne

Incydenty cybernetyczne co prawda spadły na 3. miejsce, ale nadal pozostają głównym zagrożeniem z większą liczbą respondentów niż w 2020 r. W dalszym ciągu znajdują się w pierwszej trójce zagrożeń w wielu krajach, w tym m.in. w Brazylii, Francji, Niemczech, Indiach, Włoszech, Japonii, RPA, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. Przyspieszenie w kierunku większej cyfryzacji i pracy zdalnej wywołane przez pandemię dodatkowo zwiększa podatności IT na zagrożenia. W szczytowym momencie pierwszej fali lockdownu w kwietniu 2020 r. FBI odnotowało 300% wzrost liczby incydentów. Szacuje się także, że cyberprzestępczość kosztowała światową gospodarkę ponad 1 bilion dolarów, czyli o 50% więcej niż dwa lata temu. Incydenty związane z oprogramowaniem ransomware, które już teraz są częste, stają się coraz bardziej szkodliwe i w coraz większym stopniu wymierzone są w duże firmy.

Covid-19 pokazał, jak szybko cyberprzestępcy są w stanie się przystosować, a gwałtowny wzrost cyfryzacji spowodowany pandemią stworzył możliwości włamań z nowymi scenariuszami strat cybernetycznych - mówi Catharina Richter, globalna szefowa Allianz Cyber Center of Competence w AGCS . - Atakujący wprowadzają innowacje, wykorzystując zautomatyzowane skanowanie w celu identyfikacji luk w zabezpieczeniach, atakując słabo zabezpieczone routery lub nawet wykorzystując „deepfake” - realistyczne treści multimedialne zmodyfikowane lub sfałszowane przez sztuczną inteligencję. Jednocześnie przepisy dotyczące ochrony danych i prywatności oraz kary za naruszenia danych nadal mają tendencję wzrostową.