Dzień Ziemi: jak biznes może łagodzić skutki zmian klimatu?

Przeczytaj także: Jak walczyć ze zmianą klimatu? Polacy chcą zacząć od siebie

Wzrost świadomości ekologicznej przedsiębiorców

Przez ponad dekadę od ustanowienia przez Zgromadzenie Ogólne ONZ Międzynarodowego Dnia Ziemi świadomość ekologiczna niewątpliwie wzrosła. To dobre wieści, ale do zrobienia pozostało jeszcze bardzo wiele tym bardziej, że wybuch pandemii nieco wyhamował podejmowane przez biznes działania na rzecz ochrony środowiska.

W raporcie „Climate Check 2021: Business’ views on environmental sustainability” eksperci Deloitte wskazują m.in. co powinny zrobić firmy, by uchronić się przed negatywnymi skutkami zmian klimatu.

Aż 66 proc. członków kadry kierowniczej jest zdania, że podejmowane globalnie działania firm przyczyniają się do realnych zmian w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatu. Pandemia nie zahamowała ich całkowicie – wśród badanych nie było firmy, która zupełnie zrezygnowała z działań proekologicznych.

Oznacza to, że przedsiębiorstwa chcą utrzymać dotychczas wypracowane nawyki, które mają pozytywny wpływ na środowisko. Taką postawę deklaruje prawie 70 proc. badanych.

Gdy rok temu przygotowywaliśmy pierwszą edycję badania Climate Check, wszyscy dopiero uczyliśmy się funkcjonowania biznesu w nowych warunkach pandemii. Dziś wiemy już, że część naszych obaw się sprawdziła i firmy muszą ograniczać wydatki związane między innymi z działaniami na rzecz środowiska.

Z drugiej strony, znacznie wzrosła świadomość ekologiczna przedsiębiorców. Niemal 60 proc. z nich uważa, że osiągnęliśmy punkt krytyczny i reakcja na zmiany klimatu jest koniecznością. Co więcej, przedsiębiorcy wierzą w skuteczność swoich działań – zdaniem 63 proc. z nich podjęcie aktywności zminimalizuje negatywne skutki zmian klimatu – mówi Irena Pichola, partner, lider zespołu ds. zrównoważonego rozwoju w Polsce i Europie Środkowej, Deloitte.

Niektóre branże zdecydowały się przyspieszyć realizację inicjatyw na rzecz środowiska. Tak odpowiedziało 33 proc. badanych, głównie reprezentantów sektora energetycznego oraz dóbr konsumpcyjnych. Z uwagi na problemy z dostępnością zasobów oraz rosnącymi kosztami, te gałęzie gospodarki najsilniej doświadczyły negatywnego wpływu zmian klimatu na biznes.

Kto ma wpływ na klimat?

Ankietowani Deloitte zauważają konieczność intensyfikacji działań proekologicznych. 81 proc. członków kadry kierowniczej uważa, że to środowisko biznesowe powinno zwiększyć aktywność w tym zakresie, a 72 proc. wskazuje na rolę rządzących.

Globalnie prawie trzy czwarte respondentów uważa, że największy wpływ na inicjatywy proekologiczne podejmowane przez firmę mają publiczne naciski ze strony regulatorów. 58 proc. wskazuje na rolę konsumentów i akcjonariuszy. Ciekawie jednak te odpowiedzi kształtują się przy podziale na poszczególne rejony. W rejonie Azji i Pacyfiku niemal cztery piąte respondentów uważa, że to naciski ze strony organów regulacyjnych mają kluczowe znaczenie w kwestii ochrony klimatu, podczas gdy dwie trzecie ankietowanych z regionu EMEA najważniejszą rolę przypisuje akcjonariuszom i konsumentom, ponieważ spełnienie ich oczekiwań przekłada się bezpośrednio na poziom zysków dla biznesu.

Do najczęściej podejmowanych przez firmy inicjatyw na rzecz środowiska należą: wdrażanie założeń polityki państwa, zachęcanie dostawców do działań proekologicznych oraz wykorzystywanie mniej szkodliwych dla środowiska materiałów.

Motywacje, przeszkody i zmiany priorytetów

W kształtowaniu świadomości konieczności zmian proklimatycznych w biznesie nadal znaczną rolę odgrywa ryzyko związane z reputacją oraz zmieniające się oczekiwania pracowników i klientów. Niemal 40 proc. badanych wskazuje żądania inwestorów lub interesariuszy jako główną motywację do zmian (wzrost o 5 p.p. w skali roku), zaś 35 proc. podkreśla znaczenie ruchów proekologicznych.

Jedna trzecia respondentów dostrzega także rosnący zasięg klęsk żywiołowych. W poprzednim roku znalazł się na siódmym miejscu, dziś stanowi jeden z trzech najważniejszych czynników mających wpływ na nasilenie inicjatyw proekologicznych.

Jednak wciąż istnieją przeszkody, które utrudniają realizację działań proekologicznych. Jako najistotniejsze przedsiębiorcy wskazują ukierunkowanie na działania krótkoterminowe, co bezpośrednio związane jest z bieżącymi skutkami pandemii. Obawa o aprobatę pracowników oraz klientów znalazła się na drugim miejscu (po 30 proc.). Warto dodać, że jest to znaczący spadek, ponieważ w ubiegłym roku czynnik ten stanowił największą obawę i wskazało go aż 42 proc. respondentów.

Pandemia przyczyniła się do przewartościowania kwestii związanych z ochroną środowiska. Przedsiębiorcy są świadomi, że mają potężny wpływ na globalne zmiany. Potrzebują jednak wsparcia – standardów, według których powinni funkcjonować. Zapotrzebowanie na globalny system sprawozdawczości dotyczącej kwestii ochrony środowiska jest ogromne – mówi Katarzyna Średzińska, menedżer w zespole ds. zrównoważonego rozwoju w Polsce i Europie Środkowej, Deloitte.

Na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy wyraźnie wzrosła też liczba członków kadry kierowniczej, którzy zdają sobie sprawę, że działanie lub zaniechanie działań dotyczących klimatu może znacząco wpłynąć na pracowników, klientów i poziom zysków. Jedynie zdaniem 17 proc. zapytanych brak poparcia kierownictwa stanowił główną przeszkodę w realizacji działań proekologicznych. W ubiegłym roku odpowiedziało tak niemal 40 proc. ankietowanych.

Jednak realne zaangażowanie przedsiębiorstw oraz odzwierciedlenie wysiłku na rzecz klimatu w ich strategiach wymaga jeszcze wiele pracy. Wydaje się, że w tym procesie kluczowe będą zarówno zmiany w regulacjach, jak i edukacja zarządów oraz rad nadzorczych.

Pomimo trudnej sytuacji gospodarczej, kwestia ochrony klimatu nie straciła na znaczeniu, a w niektórych sektorach wysunęła się nawet na pierwszy plan. Szefowie firm zgodnie twierdzą, że progres zależy głównie od poczucia zbiorowej odpowiedzialności i zaangażowania, które można rozwijać za pomocą edukacji i promowania inicjatyw badawczych. Wskazuje na to aż 35 proc. ankietowanych. Nieustannie podkreślają także konieczność działania w skali globalnej.