Rynek handlowy 2021 i prognozy na rok 2022

Przeczytaj także: Rynek handlowy 2022 i prognozy na rok 2023

Najważniejsze wydarzenia na polskim rynku handlowym w 2021 r.

1. III „lockdown”

Na skutek kolejnej fali pandemii COVID-19, na początku roku wprowadzony został kolejny „lockdown”, po raz trzeci ograniczający działalność handlu, usług, rozrywki i rekreacji. Celem uregulowania działalności placówek handlowych wdrożono administracyjne regulacje w zakresie rozliczeń czynszowych pomiędzy właścicielami i najemcami. Decyzje te znacząco zakłóciły działalność podmiotów gospodarczych, przyspieszyły falę bankructw, procesów sądowych, sporów, czego skutkiem były silne protesty społeczne. Stanowiły również istotną przyczynę wystąpienia poważnych różnic zdań między wynajmującymi a najemcami powierzchni w centrach handlowych oraz wywołały falę renegocjacji warunków najmu. Miały jednak istotny wpływ na proces rozwoju i wzrostu znaczenia e-commerce, transformacji cyfrowej firm handlowych oraz ewolucji metod dostaw i odbioru towarów.

2. Parki i centra handlowe w małych miastach

W 2021 r. odnotowano wzmożoną działalność deweloperską w sektorze handlowym, która skoncentrowana była na małych parkach i centrach zakupów codziennych w miastach do 100 tys. mieszkańców. Dzięki temu podaż nowej powierzchni handlowej wyniosła prawie 400 000 mkw. GLA, co stanowi blisko 50% wzrost w stosunku do roku 2020. Popyt kreowały głównie sieci dyskontów (spożywczych i niespożywczych) oraz off-price, a także sektor spożywczy i elektronika.

3. Konsolidacje na rynku fitness

Pandemia COVID-19 przyspieszyła konsolidację sektora fitness. Jednym z najbardziej aktywnych podmiotów był Medicover, który po zakupie sieci Fitness World i Holmes Place, został większościowym właścicielem sieci klubów fitness Just GYM. We wrześniu sportowe portfolio Medicover powiększyło się o kolejne 22 nowoczesne kluby zlokalizowane w największych miastach Polski. W tym samym miesiącu Medicover dokonał akwizycji 11 obiektów z sieci FITARENA i Quanfit. Aktywna na rynku była także Grupa Benefit Systems, która przejęła większościowy udział w spółce Total Fitness.

4. Wyjście Tesco

Brytyjska sieć Tesco zakończyła swoją działalność na rynku polskim. Największą transakcją w tym procesie był zakup 301 sklepów przez duńską sieć Netto. Sklepy Tesco zostały przejęte także przez sieci Kaufland, Carrefour, Castorama czy Leroy Merlin. Część nieruchomości Tesco została przeznaczona do re-developmentu i zakupiona m.in. przez Echo Investment, DOR Group czy EDS.

5. Dojrzewanie rynku e-commerce

2021 r. przyniósł znaczące przyspieszenie w procesie dojrzewania rynku e-commerce, na którym zanotowano nowe wejścia, zakupy, przejęcia i konsolidacje. Na uwagę zasługuje m.in. start platformy Amazon.pl, otwarcie pierwszego magazynu AliExpress, dynamiczny rozwój sieci automatów paczkowych (np. In Post, Allegro, Orlen, AliExpress) czy „dark stores” na potrzeby „q-commerce” (ang. quick commerce – szybki handel). Przykładem sklepów uruchomionych w tej formule są np. Lisek.app, Jokr, Swift, Wolt czy Żabka Jush.

Prognozy na 2022 r. dla rynku handlowego

1. “Polski Ład”

Jesienią 2021 roku Sejm uchwalił nowe regulacje prawne w ramach tzw. „Polskiego Ładu”, przewidującego liczne zmiany w prawie podatkowym oraz w obciążeniach składką zdrowotną od 1 stycznia 2022 r. Zwiększone obciążenia publicznoprawne będą miały wpływ zarówno na osoby zatrudnione na umowę o pracę, jak i na przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą czy będących wspólnikami spółek cywilnych lub jawnych, szczególnie tych operujących na niskich marżach, przy dużym wolumenie obrotów.

2. Handel w inwestycjach mieszkaniowych

Wraz z rozwojem rynku mieszkaniowego wzrastać będą również zasoby lokali użytkowych, zlokalizowanych w tego typu inwestycjach. Obserwować będziemy wzrost popytu na te powierzchnie ze strony najemców sieciowych, szczególnie z sektora spożywczego, gastronomii oraz usług z zakresu zdrowia i urody. Konsumenci coraz częściej robią zakupy w pobliżu swojego miejsca zamieszkania - na rozwój tego trendu wpływ mają zmiany w modelu pracy wprowadzane przez firmy, głównie na model hybrydowy. Podejmowane będą także inicjatywy budowania pierwszych profesjonalnych portfeli inwestycyjnych złożonych z pakietów lokali użytkowych na sprzedaż.

3. Mixed-use przyszłością handlu

Rosnąć będzie liczba inwestycji „mixed-use”, także poza centrami największych miast. Zacieranie się granic pomiędzy miejscem pracy, zamieszkania i spędzania wolnego czasu sprzyja powstawaniu tego typu obiektów. Ważną częścią tych inwestycji pozostaje handel, usługi i gastronomia a „mixed-use” pozwala kreować i animować nowe koncepty handlowo-rozrywkowe takie jak targi, bazary, wydarzenia czy giełdy tematyczne.

4. ESG i zrównoważony rozwój

Równowaga staje się zasadą, która rządzić będzie zarówno w życiu prywatnym człowieka, jak i w jego działalności zawodowej. Rola społecznej, środowiskowej i ekonomicznej odpowiedzialności (ESG) rośnie również w firmach z branży handlowej. Wartości kryjące się pod hasłem środowiska naturalnego dotyczą m.in. zasad zużycia energii, gospodarowania odpadami i emisji zanieczyszczeń. Kryteria społeczne obejmują poszanowanie praw człowieka, propagowanie równości i różnorodności czy inwestowanie w kapitał ludzki. W przypadku ładu korporacyjnego liczą się właściwie pojmowana struktura zarządu, prawa akcjonariuszy, wynagradzanie pracowników. ESG staje się obecnie ważnym czynnikiem branym pod uwagę przez coraz więcej organizacji przy podejmowaniu decyzji.

5. „Wszystko jako usługa” oraz „zero waste”

Trend „wszystko jako usługa” coraz śmielej wkracza do Polski - popularne stają się abonamenty, wymiana towarów, zakup rzeczy używanych czy ich wypożyczanie. Największą popularnością cieszą się usługi branż w pełni cyfrowych takich jak Netflix, Amazon czy Spotify. W sektorze mody tego typu działalność prowadzą m.in. Vinted, Zalando czy Patagonia, a H&M otworzył sklep Sellpy z odzieżą używaną. W centrach handlowych pojawiają się second-handy nowej generacji, rozwija się np. sieć Vive Premium. IKEA prowadzi wypożyczalnie mebli a diety pudełkowe na abonament oferuje Maczfit, w którym udziały kupiła właśnie Żabka.