Polski leasing: finansowanie firm na dużym plusie

Przeczytaj także: Polski leasing: kiedy odrobi straty?

Związek Polskiego Leasingu, reprezentujący polski sektor leasingowy podał, że w 2021 r. firmy leasingowe udzieliły łącznego finansowania na poziomie 88 mld zł. Jest to wynik wyższy o 30,7% niż przed rokiem i znacznie przekraczający oczekiwania leasingodawców. Firmy zrzeszone w ZPL koncentrują się na obsłudze transakcji leasingowych, których wartość wyniosła 77,2 mld zł. Rzadziej zawierane są umowy pożyczki (10,8 mld zł w 2021 r.).

Jak zauważa Paweł Pach, Przewodniczący Rady Związku Polskiego Leasingu:

Wyniki sektora leasingowego w 2021 r. są bardzo dobre. Przy 88 mld zł nowego finansowania, możemy mówić o kolejnym rekordzie, mimo poważnych turbulencji, jakich doświadcza sektor motoryzacyjny.

W drugiej połowie 2021 r. mierzyliśmy się z ograniczoną dostępnością nowych samochodów, a eksperci wskazują, że taka sytuacja może utrzymać się w kolejnych miesiącach tego roku. Dlatego zakładamy i przyjmujemy ostrożny scenariusz rozwoju sektora leasingowego w 2022r. Przed branżą leasingową trudny rok, w którym wyniki firm leasingowych będą zależały od dostępności finansowanych aktywów.

W 2021 roku, przy pomocy leasingu i pożyczki inwestycyjnej, przedsiębiorcy najczęściej finansowali pojazdy lekkie (mające 44,6 %, w strukturze rynku leasingu) oraz maszyny i inne urządzenia (odpowiadające za 28,1%). Jak pokazuje najnowszy raport ZPL, w ciągu ostatniego roku zmieniła się struktura rynku. Zyskało finansowanie pojazdów ciężarowych +3,5 t., ciągników siodłowych, naczep, przyczep i autobusów (22% udział) kosztem pojazdów lekkich (pojazdy lekkie w 2020 miały 47,5% udział). Inne aktywa takie jak: sprzęt IT, samoloty, statki, tabor kolejowy i pozostałe pojazdy mają 4,4 proc. udział w rynku, podczas gdy nieruchomości - poniżej 1%.

Całkowita wartość aktywnego portfela branży leasingowej na koniec 2021r. wyniosła 165,8 mld zł, co oznacza blisko 5 proc. wzrost r/r. Po raz pierwszy portfel aktywnych umów leasingowych w zakresie finansowana ruchomości był wyższy od salda kredytów udzielonych firmom przez banki (160,6 mld zł to portfel branży leasingowej w obszarze finansowania ruchomości, a 159 mld zł wyniosła wartość aktywnych kredytów).

Struktura portfela klientów firm leasingowych od dłuższego czasu pozostaje stabilna:

• Odbiorcami usług leasingowych są głównie mikro i małe firmy, czyli klienci o obrotach do 20 ml zł, którzy stanowią 73,7% w strukturze klientów.
• Największą (54,1%) grupą klientów są mikro firmy (klienci o obrotach do 5 mln zł).
• Klienci o obrotach od 5 do 20 mln zł stanowią 19,6%.
• 25,4 proc. udział w strukturze mają firmy o obrotach powyżej 20 mln zł, natomiast transakcje zawierane z klientami indywidualnymi mają 0,7 proc. udział w rynku.

Trendy w grupach

Pojazdy lekkie (samochody osobowe i dostawcze do 3,5 tony)

Rok 2021 upłynął pod znakiem ograniczonej podaży na rynku nowych samochodów, która miała swoje źródło w problemach z dostawami półprzewodników. Puste place i wielomiesięczne okresy oczekiwania spowodowały, że w drugiej połowie roku miesięczna sprzedaż nowych aut zaczęła spadać. Podczas pandemii producenci półprzewodników przestawili się na dostawy dla branż o rosnącym popycie, po tym jak gwałtownie zmalało zapotrzebowanie na półprzewodniki w sektorze motoryzacyjnym, co w efekcie wpłynęło na ograniczenie produkcji samochodów w fabrykach w USA i Europie. Finalnie rynek motoryzacyjny odnotował zaledwie 6,7% wzrostu rejestracji nowych samochodów w porównaniu z pandemicznym rokiem 2020.

Mimo tych niesprzyjających czynników branża leasingowa sfinansowała pojazdy lekkie (tj. pojazdy osobowe i dostawcze do 3,5 t.) o łącznej wartości 39,2 mld zł, co oznacza wynik o 22,9 % wyższy niż przed rokiem. Oba typy pojazdów tj. pojazdy osobowe i dostawcze do 3,5 t., odnotowały wysokie dynamiki (odpowiednio 23% r/r i 22,6% r/r).

Wpływ na wyniki branży w obszarze finansowania samochodów miało otoczenie gospodarcze, które w ubiegłym roku było czynnikiem mocno wspierającym rozwój finansowania pojazdów osobowych oraz pojazdów dostawczych i ciężarowych do 3,5 tony. Gospodarka Polski urosła w 2021 roku o 5,7%, a głównym czynnikiem rozwoju były wydatki konsumpcyjne z dynamiką na poziomie 6,2%. Solidnemu odbiciu konsumpcji sprzyjała stabilna sytuacja na rynku pracy.

Zielone aktywa

Leasingodawcy podążają za trendami, oferując finansowanie „zielonych aktywów”. Jak pokazują analizy Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego, w 2021r. firmy leasingowe CFM i RAC sfinansowały łącznie 8 194 pojazdów elektrycznych (BEV + PHEV), co oznacza wzrost o 130% r/r. Jak widać był to segment, który mimo problemów podażowych wykazał się dużą dynamiką. W ciągu ostatniego roku do 59,3% wzrósł udział leasingodawców w rejestracjach elektryków wśród nabywców instytucjonalnych.

Czynnikiem, który będzie miał znaczący wpływ na popyt na samochody z napędem elektrycznym będzie realizacja programu „Mój elektryk”, czyli programu dopłat do samochodów elektrycznych. Już dziś 12 firm leasingowych i CFM wspiera realizację tego programu.

Maszyny i inne urządzenia:

W 2021 roku na koniunkturę w sektorze przedsiębiorstw w głównej mierze wpływała wysoka płynność firm oraz wykorzystanie mocy produkcyjnych. Istotnym czynnikiem zaburzającym funkcjonowanie firm z większości branż były zakłócenia w łańcuchach dostaw. Największe obawy przedsiębiorstw budziły wzrosty cen i kosztów, najbardziej dotkliwe od czasów transformacji. W największym stopniu odczuwały je firmy działające w przemyśle, budownictwie i w transporcie, a w najmniejszym – w usługach.

W/w czynniki miały duży wpływ na finansowanie maszyn i urządzeń w 2021 w spółkach leasingowych. Segment ten charakteryzował się dynamicznym rozwojem i pozwolił na sfinansowanie maszyn i urządzeń o łącznej wartości 24,7 mld zł przy 26% dynamice r/r.

Najwyższe dynamiki branża leasingowa osiągnęła w finansowaniu maszyn do produkcji tworzyw sztucznych i obróbki metali (+35,5%), maszyn budowlanych (+32%), a także maszyn dla sektora spożywczego (27,7%) i rolnictwa (+18,3%).

Analizując sytuacje w sektorze agro nie można pominąć rekordowej sprzedaży i wysokiego poziomu rejestracji nowych ciągników rolniczych (43% wzrost w rejestracjach r/r, a ich liczba przekroczyła 14 tys. sztuk). Polscy producenci, importerzy i dystrybutorzy poprzez odpowiednie zarządzanie zamówieniami poradzili sobie z tymi wyzwaniami lepiej niż firmy w Europie Zachodniej, gdzie rynki nie odnotowały aż tak wysokich wzrostów.

Tak dobre wyniki sprzedaży maszyn przełożyły się na wyniki firm leasingowych, które sfinansowały maszyny rolnicze o wartości 6,4 mld zł, czyli 18,3% więcej r/r– powiedział Tomasz Sudaj, Prezes Związku Polskiego Leasingu.

Zielone aktywa

W zasięgu działania leasingodawców znalazła się także branża OZE (fotowoltaika). Instytut Energetyki Odnawialnej ocenia, że na koniec roku moc zainstalowana w PV w Polsce może przekroczyć 7 GW - na koniec września 6,3 GW - wzrost o 100% r/r. Firmy leasingowe w 2021 r. sfinansowały 6279 instalacji fotowoltaicznych o łącznej wartości 662,5 mln zł. Jest to informacja ZPL na temat części rynku.

Pojazdy ciężarowe

Rynek pojazdów ciężarowych w Polsce ma jedną z największych dynamik w Europie. Pod kątem wielkości sprzedaży jest już trzecim rynkiem, a wyniki spółek leasingowych są mocno powiązane z wynikami rejestracji pojazdów.

2021 r. był rekordowy dla finansowania pojazdów ciężarowych przez leasingodawców. W tym segmencie rynku, gdzie ZPL uwzględnił takie aktywa jak: pojazdy ciężarowe powyżej 3,5t., ciągniki siodłowe, naczepy i przyczepy oraz autobusy, dodatnie dynamiki były widoczne we wszystkich grupach produktów, za wyjątkiem autobusów. Skumulowane dane ZPL na koniec 2021r. pokazują, że branża leasingowa podpisała nowe kontrakty o łącznej wartości 19,4 mld zł, przy dynamice segmentu pojazdów ciężarowych na poziomie +63,3% r/r.

Zielone aktywa

Pojazdy nisko i zero emisyjne znajdują coraz większe zainteresowanie zarówno wśród użytkowników, ale również wśród firm zlecających przewozy transportowe, zalecając przejście na ekologiczne rozwiązania. Firmy leasingowe dostosowują się do potrzeb rynku i oferują możliwość finansowania tego typu pojazdów. Badanie przeprowadzone przez ZPL pokazuje, że firmy leasingowe w 2021 r. sfinansowały 833 pojazdy ciężkie (m.in. ciągniki siodłowe, autobusy) zasilane gazem (LNG/ CNG) oraz energią elektryczną, o łącznej wartości 672,1 mln zł (dane ZPL na temat części rynku leasingu).

Mówiąc o bieżącej sytuacji na rynku transportowym Tomasz Sudaj, Prezes ZPL, zauważył, że branża nie spodziewa się utrzymania wzrostów z 2021 roku.

Na rynek transportowy będą miały wpływ turbulencje w zakresie dostaw czy istotny wzrost cen pojazdów. Szacujemy, że w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy tabor samochodowy w cenach fabrycznych (EUR) podrożał o ok 15-20%, bez uwzględnienia wpływu na ostateczne koszty zakupu istotnie wyższego kursu EUR niż w ostatnich latach. Do tego dochodzą ograniczone możliwości w zakresie podaży nowych pojazdów, a także wejście w życie (w lutym 2022r.) zmian wynikających z pakietu mobilności, co przełoży się na wzrost kosztów wynagrodzeń kierowców i ograniczenie kabotażu.

Kolejnym czynnikiem, który może mieć znacznie jest zwiększenie obciążeń fiskalnych firm transportowych wynikających z przepisów Nowego Ładu. Wielu mniejszych przewoźników i kierowców świadczy usługi na rzecz większych firm przewozowych na zasadach B2B w ramach jednoosobowych działalności gospodarczych.

Co firmy leasingowe mówią o kolejnych miesiącach roku?

Według kwartalnego odczytu badania koniunktury branży leasingowej, realizowanego wśród osób odpowiedzialnych za sprzedaż w firmach leasingowych zrzeszonych w ZPL, ankietowane firmy oczekują wzrostu zatrudnienia w I kwartale 2022 roku, nawet wyższego niż miało to miejsce w poprzednim kwartale. Prognozują również dalsze pogorszenie jakości portfela, jednak w mniejszej skali niż w IV kwartale 2021.

Z drugiej strony firmy zapowiadają znaczne ograniczenie aktywności sprzedażowej z początkiem 2022 roku. Zarówno oceny dla prognozowanej liczby wpływających wniosków, jak i wartości zawartych umów są formułowane na wyraźnie niższym poziomie niż miało to miejsce dla IV kwartału 2021.

Badane firmy w zróżnicowany sposób oceniają możliwości wzrostu poziomu finansowania dla poszczególnych grup środków trwałych. Wyraźne wzrosty finansowania oczekiwane są dla pojazdów lekkich oraz dla finansowania maszyn i IT. Natomiast zdecydowanie mniej pozytywne perspektywy dla dalszego rozwoju rysują się dla finansowania transportu ciężkiego oraz sektora nieruchomości.

Jak wygląda prognoza ZPL na koniec 2022r.?

W 2022 branży leasingowej na poziomie 10,3% będzie zgodna z prognozowanym wzrostem inwestycji prywatnych i scenariuszem rozwoju gospodarczego w Polsce. W bieżącym roku branża leasingowa możne udzielić łącznego finansowania o wartości 97 mld zł.