Walka ze zmianami klimatu: banki zredukują emisję CO2?

Przeczytaj także: Po co funduszom private equity neutralność klimatyczna?

Osiągnięcie zerowej emisji gazów cieplarnianych netto do 2050 r. to światowa próba ograniczenia negatywnych skutków zmian klimatu poprzez utrzymanie globalnego wzrostu temperatury poniżej 1,5°C. Aby osiągnąć ten cel, emisja CO2 powinna spaść o około 45 proc. do 2030 roku. Niestety według analizy ONZ, do zmniejszenia o połowę globalnych emisji jest jeszcze daleko. Zmierzamy ku ociepleniu w wysokości 2,7°C, czyli powyżej poziomu sprzed epoki przemysłowej.

Instytucje finansowe, dostosowując działalność do scenariusza globalnego wzrostu temperatury poniżej 1,5°C, mogą mieć istotny wpływ na przyspieszenie ogólnosystemowych zmian i osiągnięcie zerowych emisji netto. Sektor już wykazuje gotowość do podjęcia wyzwania i aktywności pro-ekologicznej, zaś wiele instytucji finansowych dołącza do ważnych inicjatyw branżowych.

Największym wyzwaniem dla sektora jest konieczność przebudowy portfeli kredytowych i inwestycyjnych pod względem ich emisyjności. Zbadanie jej wymaga dużej ilości danych, odpowiedniej technologii oraz powszechnej bazy danych. Pomimo tych wyzwań, instytucje finansowe muszą poczynić znaczne postępy w pierwszej połowie tej dekady, aby spełnić ambitne cele europejskiej polityki zero net – mówi Przemysław Szczygielski, partner, lider sektora finansowego i zarządzania ryzykiem oraz doradztwa regulacyjnego dla sektora finansowego, Deloitte w Polsce.

Banki znajdują się pod coraz większą presją regulacyjną, aby wykazać postępy na drodze ku neutralnej gospodarce i przełożyć swoje strategiczne zobowiązania na zrównoważone przepływy kapitałowe. Realizację ambitnych celów w zakresie neutralności klimatycznej w określonym tempie i skali umożliwi długoterminowa polityka krajowa i międzynarodowa w sektorze finansowym. Trudno natomiast przewidzieć, w jaki sposób będą rozwijać się technologie redukcji emisji CO2. Nie jest także jasne, jak szybko i w jakim stopniu wpłyną one na sektory o wysokiej emisyjności dwutlenku węgla.

Wszystkie organizacje będą musiały ujednolicić swoje strategie w zakresie dbania o czynniki ESG (środowisko, społeczeństwo oraz ład korporacyjny), aby udzielane kredyty i prowadzone inwestycje zmierzały w stronę neutralności klimatycznej. Firmy świadczące usługi finansowe muszą także zobowiązać się do przestrzegania jednego globalnego standardu pomiaru emisji i korzystania ze wspólnej bazy danych, z której będzie można czerpać informacje, a także do jednolitych zasad raportowania.

Pomiar śladu węglowego banków trudny, ale możliwy

Osiągnięcie celów zerowej emisji wymaga szybkich i dalekosiężnych zmian we wszystkich sektorach, które angażują się w dekarbonizację. Wyzwanie jest ogromne. Rosnąca liczba interesariuszy, w tym pracownicy, inwestorzy, decydenci i klienci oczekują od instytucji finansowych, aby odegrały rolę w przeciwdziałaniu zmianom klimatu. Proces ten rozpoczyna się od zbadania poziomu emisji, w celu zrozumienia jaki wpływ na środowisko ma dotychczasowa działalność sprzedażowa, pożyczkowa i inwestycyjna.

Dziś nieliczne instytucje finansowe mierzą ślad węglowy całego swojego portfela, a jeszcze mniej to raportuje. Jednak presja ze strony interesariuszy, by wdrożyć plany w zakresie dążenia do neutralności klimatycznej, osiąga punkt krytyczny. Aby spełnić oczekiwania i wymagania prawne dotyczące pomiaru i ujawniania emisji portfeli kredytowych, instytucje finansowe muszą nauczyć się zbierać szczegółowe dane dotyczące emisji ze wszystkich źródeł, w tym od klientów oraz dokładnie mierzyć ślad węglowy wszystkich inwestycji i działań, uwzględniając różne scenariusze klimatyczne. Powinny też stosować metodologię, która umożliwia porównanie z innymi instytucjami finansowymi.

Pomiar śladu węglowego instytucji finansowych związanego z ich działalnością jest skomplikowany. Istnieją metodologie ujęte w Porozumieniach Paryskich PACTA czy inicjatywie SBTi, które są stopniowo implementowane i wykorzystywane. Bez ujednoliconego systemu badania i zarządzania danymi, sektor będzie miał duże trudności z realizacją ambitnych obietnic zielonej transformacji, które już złożył – mówi Irena Pichola, lider zespołu ds. zrównoważonego rozwoju Deloitte w Polsce i Europie Środkowej.

Oprócz zmian regulacyjnych, jest coraz więcej inicjatyw branżowych ujawniających zagrożenia, czego dobrym przykładem może być protokół GHG. Standard ten obejmuje rozliczanie i raportowanie gazów cieplarnianych, umożliwiając organizacjom na całym świecie wiarygodne pomiary i raportowanie emisji, bazując na doświadczeniach i wiedzy 350 ekspertów reprezentujących biznes, organizacje pozarządowe i sektor publiczny. Wyznacza on najczęściej stosowane ramy raportowania, uznane m.in., przez Komisję Europejską oraz Grupę Zadaniową ds. Ujawniania informacji Finansowych Związanych z Klimatem (TCFD). Chociaż są to zalecenia dobrowolne, to coraz bardziej zyskują na popularności. Wielka Brytania planuje stać się pierwszym krajem G20, który wprowadzi obowiązek ujawniania informacji zgodnych z TCFD w 2022 r.

Pięć kroków do zielonej transformacji sektora finansowego

Instytucje finansowe zobowiązane do mierzenia i raportowania emisji CO2 mogą wykorzystać jeden z powstających standardów pomiarowych takich jak: SBTi, PACTA, EBA czy PCAF. Jednak nawet wtedy szacowanie emisji związane z całym portfelem handlowym, pożyczkowym i inwestycyjnym może być bardzo złożone i skomplikowane.

Choć wiele nowych metodologii jest stale w fazie rozwoju zastosowanie każdej z nich wymagać będzie dużej mobilizacji w zakresie pozyskania odpowiednich informacji od swoich klientów. Tym samym zbieranie danych, ocena integralności, identyfikacja problemów może wydawać się czasochłonna. Ale instytucje finansowe składające zobowiązania strategiczne w obliczu obowiązków regulacyjnych muszą poczynić postępy w gromadzeniu własnych danych dotyczących emisji – mówi Przemysław Szczygielski.

Obecnie instytucje finansowe mogą zwiększyć wiarygodność swoich postępów niskoemisyjnych, stosując solidne podejście do pomiaru emisji w czterech praktycznych krokach:

1. Dostosowanie strategii rozwoju i modelu biznesowego firmy do Celów Porozumienia Paryskiego
2. Określenie zakresu aktywów o wysokiej emisji CO2.
3. Zdefiniowanie źródeł danych, obliczenia przybliżone w razie braku informacji.
4. Pomiar emisji, wykorzystujący wybraną metodologię.

Aby w pełni przyczynić się do osiągnięcia światowego celu zerowego netto i spełnić wymogi regulacyjne, branża musi zjednoczyć się w celu opracowania rozwiązań w zakresie pomiaru, zarządzania i łagodzenia finansowanych emisji CO2 oraz ryzyka związanego z klimatem w ramach systemu finansowego.