Światowy handel walczy z wahaniami podaży i popytu

Przeczytaj także: Czy gospodarka Chin daje nadzieje na lepsze jutro światowego handlu?

Jak pisze Allianz Trade, w 2022 handel wzrośnie o +4,0% w ujęciu ilościowym (-2 punkty procentowe mniej niż oczekiwano przed wojną) i aż o +10,9% w ujęciu wartościowym (wobec +7,2% oczekiwanych wcześniej). Istniejące już przed wojną ryzyko dwucyfrowego spadku wolumenu handlu światowego w I półroczu 2022 roku jeszcze wzrosło.

Spadek zaufania i popytu spowoduje utratę 480 mld USD eksportu do Rosji i krajów strefy euro w 2022 roku (podzieloną mniej więcej równomiernie między te dwa kierunki), przy czym najbardziej narażone na efekty zerwania dostaw z Rosji są firmy w Europie Środkowo-wschodniej – udział rosyjskich produktów (energetycznych, metalowych, rolno-spożywczych) w lokalnej produkcji wynosi: Bułgaria (blisko 9% PKB), Litwa (ponad 5% PKB) i Węgry (ponad 2% PKB). Tymczasem całkowite zerwanie stosunków dla czterech największych gospodarek strefy euro oznaczałoby utratę do 0,4% PKB i 1,1% eksportu.

Większym problemem dla globalnych łańcuchów dostaw jest ponowne występowanie ognisk zakażeń Covid-19 w Chinach, gdzie kontynuowana jest polityka „zero Covid”: Terminy dostaw będą prawdopodobnie nadal wydłużone przez cały rok 2022.

Koszty handlu mogą wzrosnąć z powodu wyższych cen ropy naftowej: Ceny ropy wg Brent i ceny frachtu kontenerowego wykazują od 2020 roku korelację na poziomie 90%, co sugeruje możliwość wystąpienia rekordowo wysokich stawek transportowych na poziomie 14.000 USD/FEU.

Eksporterzy netto towarów (Bliski Wschód, Norwegia, niektóre gospodarki Ameryki Łacińskiej) mogą odnieść korzyści z powodu wyższych cen towarów i potencjalnych efektów wycofania się z eksportu do Rosji. W Europie nadwyżka handlowa Niemiec zmniejszyłaby się o jedną trzecią, a deficyt handlowy Francji mógłby wzrosnąć o ponad dwie trzecie.

Wyższe ceny towarów uderzają również w warunki handlu (Terms of Trade – relacja cen importu-do eksportu) poszczególnych krajów)

Stwierdzamy, że przy zachowaniu zgodności wszystkich pozostałych czynników, Katar, ZEA i Arabia Saudyjska prawdopodobnie odnotują największy wzrost stosunku bilansu handlowego do PKB, podczas gdy Tunezja, Maroko i Korea Południowa mogą odnotować największe spadki. Eksporterzy netto towarów (w sektorze energetycznym, metalowym i rolno-spożywczym) prawdopodobnie odniosą korzyści z wyższych cen i potencjalnych efektów substytucji towarów importowanych z Rosji. Aby dokładniej określić wpływ na bilans handlowy, przy zachowaniu wszystkich innych warunków zakładamy, że ceny w sektorze energetycznym, metalurgicznym i rolno-spożywczym pozostaną na obecnym poziomie przez resztę roku (co oznacza odpowiednio wzrost o +70%, +50% i +50% w porównaniu z rokiem 2021). W związku z tym, kraje Bliskiego Wschodu, Norwegia i niektóre kraje Ameryki Łacińskiej prawdopodobnie odnotują największe zyski w bilansie handlowym w stosunku do PKB. W Europie nadwyżka handlowa Niemiec zmniejszyłaby się o 1,4 punktu procentowego PKB (czyli o jedną trzecią w wartościach bezwzględnych), a deficyt handlowy Francji mógłby wzrosnąć o 1,3 punktu procentowego PKB (czyli o ponad dwie trzecie w wartościach bezwzględnych).