Kobiety na rynku pracy: stres, mikroagresja i wypalenie zawodowe

Przeczytaj także: Niska aktywność zawodowa Polek. Gdzie leżą przyczyny?

Przeprowadzone przez Deloitte na grupie 5 tys. kobiet z 10 krajów (Australia, Brazylia, Kanada, Chiny, Niemcy, Indie, Japonia, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone, RPA), badanie "Women @ Work 2022: A Global Outlook" pokazało niepokojące długoterminowe skutki pandemii – wskaźniki stresu i doświadczenia nękania lub mikroagresji pozostają wysokie. Co więcej, powszechne wypalenie i brak elastycznej pracy nadal utrudniają postęp we wspieraniu pracujących kobiet.

53 proc. kobiet deklaruje, że ich poziom stresu wzrósł względem ubiegłego roku, a niemal połowa odczuwa wypalenie zawodowe. Ponadto prawie połowa badanych kobiet oceniła stan swojego zdrowia psychicznego jako zły lub bardzo zły, a jedna trzecia respondentek była nieobecna w pracy z uwagi na takie problemy. Jednocześnie dla wielu są to kwestie nadal krępujące i jedynie 43 proc. jest skłonna swobodnie o tym mówić w miejscu pracy.

Liczba kobiet szukających nowej pracy wzrosła w porównaniu z zeszłym rokiem, a co dziesiąta przyznaje, że aktywnie poszukuje pracy. 40 proc. z nich wskazało na wypalenie zawodowe jako główny powód chęci zmiany pracy. Zła informacja dla pracodawców jest taka, że ponad połowa kobiet planuje zmianę miejsca pracy w ciągu kolejnych dwóch lat: najwięcej wśród kadry kierowniczej średniego szczebla i szeregowych pracowników, spośród których mniej niż jedna czwarta planuje pozostać w dotychczasowym miejscu pracy przez dłużej niż dwa lata. Jedynie 10 proc. badanych kobiet nie planuje zmiany pracy przez okres dłuższy niż pięć lat.

Bardzo niepokojący jest odsetek kobiet, które przyznają się do podwyższonego poziomu stresu i poczucia wypalenia zawodowego. Wielu pracodawców ewidentnie nie radzi sobie z tym problemem. Nasze badanie pokazuje, że wypalenie zawodowe jest głównym powodem, dla którego kobiety szukają nowej pracy. Należy zwrócić uwagę, że aby ta sytuacja uległa poprawie, ważne jest podejmowanie działań wykraczających poza ustalone schematy, które powinny obejmować ogólny wellbeing zatrudnionych kobiet, efektywną elastyczność rozwiązań oraz kulturę organizacyjną opartą na szacunku i przeciwdziałaniu wykluczeniu – mówi Joanna Świerzyńska, talent partnerka, Deloitte.

Więcej poczucia wypalenia i przypadków mikroagresji

Jak wynika z globalnego badania, przypadki zachowań dyskryminujących kobiety zdarzają się coraz częściej. W ciągu ostatniego roku aż połowa kobiet doświadczyła w pracy mikroagresji, a 14 proc. – nękania. Z kolei 59 proc. pracowniczek spotkało się z działaniami, które wykluczały je z codziennej pracy. Zdecydowana większość kobiet, bo aż 93 proc., nadal obawia się, że informowanie o takich wydarzeniach wpłynie negatywnie na rozwój ich kariery zawodowej, co skutkuje tym, że jedynie 23 proc. takich zachowań zostało zgłoszonych pracodawcy.

Skala tych problemów pogłębia się wraz przynależnością kobiet do mniejszości etnicznych czy środowiska LGBT+. Przedstawicielki tej pierwszej grupy częściej odczuwają wypalenie zawodowe niż kobiety należące do głównej grupy etnicznej w badanym kraju. Również dużo rzadziej zgłaszają przypadki wykluczenia w nieformalnych kontaktach (15 proc. vs 10 proc.) i protekcjonalnego traktowania (9 proc. vs 2 proc.).

Z kolei kobiety ze społeczności LGBT+ częściej (o 10 proc.) przyznają, że doświadczyły protekcjonalnego traktowania lub że ich opinie były kwestionowane przez przełożonych, a także że zwracano się do nich w sposób nieprofesjonalny lub niegrzeczny (o 7 proc.).

Liderzy inkluzywności i równości

Organizacje, których ambicją jest stworzenie kompetentnych, ale jednocześnie zaangażowanych kadr, mogą uczyć się od pracodawców, którzy już wcześniej zwiększyli swoje wysiłki na rzecz budowania kultury inkluzywnej i wspierania rozwoju zawodowego kobiet.

Jak wynika z badania Deloitte, kobiety zatrudnione w firmach będących liderami w obszarze równości płci mają lepsze samopoczucie i są bardziej zadowolone ze swojej pracy. 87 proc. z nich deklaruje, że otrzymało odpowiednie wsparcie w obszarze zdrowia psychicznego od swojego pracodawcy, a tyle samo stwierdza, że swobodnie porusza temat swojego zdrowia psychicznego w miejscu pracy. Kobiety te są również dużo bardziej zadowolone z pracy hybrydowej i jedynie 3 proc. deklaruje odczuwanie wypalenia zawodowego.

W sytuacji, gdy kobiety obawiają się o swój dalszy rozwój zawodowy i praca nie przynosi im satysfakcji, wymaga się przywództwa opartego o współczucie i współodpowiedzialność za zdrowie pracowników. Wypalenie zawodowe czy braki w dobrostanie psychicznym to nie są wymyślone problemy i ich zaadresowanie należy do priorytetów nowoczesnej, przyszłościowo skonstruowanej strategii biznesowej. Stworzenie komfortowych warunków niesie ze sobą korzyści także dla samych pracodawców: jak pokazują badania kobiety zatrudnione w przedsiębiorstwach będących liderem w obszarze równości płci nie szukają obecnie nowej pracy, a jedynie 9 proc. planuje zmianę miejsca zatrudnienia w najbliższym czasie. Ponadto, 90 proc. ocenia swój poziom motywacji jako wysoki lub bardzo wysoki – mówi Iva Georgijew, partnerka, przewodnicząca rady nadzorczej Deloitte Central Europe, liderka i założycielka Klubu SheXO, Deloitte.

O badaniu
Badanie zostało przeprowadzone przez Deloitte Global między listopadem 2021 r. a lutym 2022 r. wśród pięciu tysięcy kobiet reprezentujących 10 krajów i sektorów. Miało ono na celu określenie wpływu pandemii COVID-19 na życie osobiste i zawodowe kobiet, a także zdiagnozowanie sytuacji przedsiębiorstw w kontekście równości płci, w pespektywie przekrojowej i pod kątem działań podejmowanych przez pracodawców w celu wsparcia kobiet, wzmocnienia ich roli oraz zachęcenia do pozostania w miejscu pracy. Każda respondentka udzieliła odpowiedzi na 21 pytań dotyczących jej doświadczeń w miejscu pracy, wpływu takich doświadczeń na jej życie osobiste oraz działań podejmowanych przez pracodawcę w celu wsparcia ich rozwoju zawodowego i dobrego samopoczucia.